اینترنت ماهواره ای استارلینک در ایران کار می کند؟

اینترنت ماهواره‌ ای استارلینک چیست و قیمت اینترنت ماهواره‌ای چقدر است؟ قیمت تجهیزات دریافت و ارسال دیتا و دیش اینترنت ماهواره‌ای چقدر است و زمان عرضه آن از کی است؟ با توجه به تحریم‌ها آیا استارلینک در دسترس کاربران ایرانی قرار می‌گیرد؟ این‌ها پرسش‌هایی است که سعی می‌کنیم به آن‌ها پاسخ مناسبی بدهیم.

با قوت گرفتن احتمال تصویب «طرح صیانت» و اعمال محدودیت های حداکثری بر فضای اینترنت کشور، اخبار اینترنت ماهواره ای استارلینک در مرکز توجه کاربران ایرانی قرار گرفت. امید به استفاده از اینترنتی که قابل فیلتر شدن نیست، کاربران را دلگرام کرد و ولع خرید تجهیزات و راه اندازی اینترنت استارلینک را در وجودشان شعله ور ساخت. همچنین اخبار متعددی درباره چند و چون این موضوع در فضای مجازی منتشر شد و کاربران را نسبت به این موضوع کنجکاو کرد.  همزمان با اوج گیری این هیجانات، کلاهبرداران بیکار ننشستند و شیوه جدیدی برای فریب افراد به کار بردند. آنها انتشار تصاویری از تجهیزات اینترنت ماهواره ای و اسکرین شاتی از سایت استارلینک، مدعی آغاز فعالیت این شرکت در ایران و فروش تجهیزات آن شدند. با این حال بررسی های کارشناسان نشان می دهد که این وعده ها، خیالی بیش نیستند و فعلا امکان عملیاتی شدن و ایجاد دسترسی به اینترنت ماهواره ای استارلینک برای کاربران ایرانی وجود ندارد.

تکمیل نبود پروژه استارلینک، تحریم های بین المللی علیه ایران و لزوم اخذ مجوز از رگولاتوری کشورها، اصلی ترین دلایلی هستند که باعث می شوند سرویس دهی استارلینک در ایران (حداقل فعلا) ممکن نباشد. در ادامه این مقاله، شما را با چند و چون این پروژه عظیم و جسورانه آشنا می کنیم و صحت و سقم انواع ادعاهایی که این روزها پیرامون این پروژه مطرح می شود را بررسی می کنیم.

مطالبی که در این مقاله شرح داده می شوند:

• اینترنت ماهواره‌ای چیست؟
• معرفی شرکت اسپیس‌ایکس
• استارلینک چیست؟
• نقد و بررسی پروژه استارلینک
• مشتریان استارلینک چه‌کسانی هستند؟
• تاثیر استارلینک بر رقبا و بازار
• قیمت اینترنت استارلینک
• تاریخ عرضه استارلینک
• وضعیت استارلینک در ایران

اینترنت ماهواره‌ای چیست؟

اینترنت ماهواره‌ای یا Satellite Internet access یک شیوه دسترسی به اینترنت از طریق امواج ماهواره است. امروزه اینترنت ماهواره‌ای عموما جایی کاربرد دارد که دسترسی عادی به اینترنت از طریق اتصالات کابلی، فیبرنوری، Dial-Up، WIFI، Xdsl غیر ممکن و دشوار بوده و یا کیفیت اینترنت پایین باشد.

سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای، در مدار زمین‌ثابت (Geostationary orbit) ارائه می‌شوند؛ یعنی ماهواره‌هایی به ارتفاع ۳۵.۰۰۰ کیلومتر بالاتر از سطح‌دریا بر فراز خط استوای زمین قرار می‌گیرند. سرعت چرخش این ماهواره ها با سرعت چرخش زمین به دور خود برابر بوده و همواره از منظر فردی که روی زمین ایستاده، ثابت به‌نظر می‌رسند. از «مدار زمین‌ثابت» برای مخابره امواج رادیویی و تلویزیونی استفاده می‌کنند و همه ماهواره‌های مخابراتی و تلویزیونی بر روی این مدار قرار می‌گیرند. به‌دلیل ثابت بودن سایه ماهواره‌ها به زمین، آنتن‌های گیرنده امواج، ثابت نصب شده و نیازی به تغییر زاویه و موتور چرخشی ندارند.

اینترنت ماهواره‌ای فناوری جدیدی نیست و این روزها شرکت‌های بزرگی در حال ارائه سرویس به مشتریان خود هستند. درحال حاضر بزرگ‌ترین شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت ماهواره‌ای، شرکت Viasat و Hughes Network Systems هستند که همزمان در سال ۲۰۱۲ برای اولین بار اینترنت ماهواره‌ای را ارائه دادند. هم اکنون شرکت Hughes Network Systems یک میلیون و سیصدهزار مشترک آمریکایی دارد.

با این حال چه نکته‌ای وجود دارد که این روزها اخبار استارلینک داغ شده و مردم منتظر خدمات شرکت اسپیس‌ایکس هستند؟ در بخش «اینترنت ماهواره‌ای استارلینک چیست ؟» به پاسخ این مسئله خواهیم پرداخت.

نکته‌ای که در مورد اینترنت ماهواره‌ای قابل توجه است، ارتفاع ۳۵ هزار کیلومتری مدار ماهواره‌ها از زمین است که در بهترین حالت باعث تاخیر (Latency) ۵۵۰ میلی‌ثانیه‌ای هنگام انتقال سیگنال‌ها می‌شود. این تاخیر عملا در ارتباط صوتی و تصویری و بازی‌های ویدیویی اختلال ایجاد می‌کند. اما استارلینک برای کاهش تاخیر، راه حلی ارائه و اجرا کرده و آن نزدیک کردن فاصله ماهواره ها به زمین است.

معرفی شرکت اسپیس‌ایکس

شرکت فناوری‌های اکتشاف فضایی یا Space Exploration Technologies Corporation تولیدکننده محصولات هوافضایی با اهداف تجاری در آمریکا است که ژوئن ۲۰۰۲ توسط ایلان ماسک (بنیانگذار پی‌پل و تسلا موتورز) در کالیفرنیا تاسیس شد و هم‌اکنون در حال گسترش است.

ماسک اعتقاد دارد سرویس‌های فضایی به‌دلیل انحصارطلبی و دیوان‌سالاری‌های غیرضروری هزینه بالایی دارند. یکی از ۱۰ هدف ایلان ماسک کاهش هزینه دسترسی مطمئن به فضا بوده است. این شرکت پس از بازگشت کپسول دراگون از یک پرواز دو مداری در دسامبر ۲۰۱۰، به یکی از شرکت خصوصی تبدیل شده که توانسته در عملیات ارسال و دریافت سفینه‌فضایی از مدار، موفق عمل کند.

طبق برنامه اسپیس‌ایکس، در سال ۲۰۲۴ میلادی اولین گروه از انسان‌ها به مریخ فرستاده می‌شوند و یک‌سال بعد، یعنی در سال ۲۰۲۵، به آن سیاره خواهند رسید. قبل از این عملیات تجهیزات لازم برای اسکان بشر هر دوسال یک‌بار به سیاره مریخ ارسال خواهد شد که اولین‌بار در سال ۲۰۱۸ میلادی بوده است.

شرکت اسپیس‌ایکس و اوربیتال ساینسز کورپوریشن (Orbital Sciences Corporation) اولین شرکت‌های بخش خصوصی هستند که نیازهای ایستگاه فضایی بین‌المللی را تامین می‌کنند. مه ۲۰۱۲، اسپیس‌ایکس اقلام مورد نیاز ایستگاه فضایی بین‌المللی را توسط فالکن۹ (راکتی تجاری از گروه موشک‌های شرکت اسپیس‌ایکس) با موفقیت به فضا پرتاب کرد.

استارلینک چیست؟

استارلینک (Starlink) یک صورت فلکی ماهواره‌ای است که توسط شرکت اسپیس‌ایکس برای فراهم شدن اینترنت ماهواره‌ای طراحی شده است. این صورت فلکی متشکل از هزاران ماهواره کوچک در مدار پایین‌زمینی است که با گیرنده‌ها و فرستنده‌های زمینی ارتباط می‌گیرد. هزینه این پروژه عظیم، شامل طراحی، ساخت و استقرار این صورت فلکی، طبق برآورد شرکت اسپیس‌ایکس در مه ۲۰۱۸ حداقل ۱۰ میلیارد دلار بوده است.

اهداف این شرکت که با پروژه استارلینک دنبال تحقق آن است، وجه تمایز اسپیس‌ایکس با دیگر شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت ماهواره‌ای است که هم‌اکنون فعالیت دارند. همین امر باعث شده همه دنیا با اشتیاق اخبار مربوط به استارلینک را دنبال کرده و منتظر ارائه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک هستند.

اهداف شرکت اسپیس‌ایکس برای پروژه استارلینک:

• اینترنت ماهواره‌ای استارلینک قرار است جهانی باشد؛ یعنی مختص به منطقه جغرافیایی خاصی نیست.
• باتوجه به تعداد ماهواره‌هایی که استارلینک مستقر می‌کند، سرویس استارلینک از پهنای باند بسیار زیادی برخوردار خواهد بود که قادر است برای کاربران بسیار بیشتری سرویس‌دهی کند.

یکی از مشکلاتی که تاکنون اینترنت‌های ماهواره‌ای با آن دست‌وپنجه نرم می‌کردند، تعداد کم ماهواره‌های مستقر بود. همین امر باعث می‌شد تا این شرکت‌ها نتوانند به کاربران زیادی سرویس ارائه کنند و در نتیجه، مشترکین، پهنای باند خود را با یکدیگر به اشتراک می‌گذاشتند و سرعت اینترنت آن‌ها کاهش پیدا می‌کرد.

اسپیس‌ایکس می‌خواهد ماهواره‌های بسیار بیشتری برای سرویس‌دهی، به فضا ارسال کند. طبق برنامه شرکت اسپیس‌ایکس با ۱۰ پرتاب دیگر در سال جاری میلادی، تعداد ماهوراهای آن در مدار مورد نظر، به‌بیش از هزار عدد می‌رسد. در پایان فاز اول، تعداد ماهواره‌های شرکت به بیش از ۴ هزار و درنهایت به بیش از ۴۰ هزار عدد خواهد رسید! این در حالی است که شرکت Viasat تاکنون ۴ ماهواره در مدار زمین دارد و اصلا تا قبل از پروژه استارلینک، تنها حدود ۱۵۰۰ ماهواره در مدار زمین قرار داشت! یعنی اسپیس‌ایکس می‌خواهد بیش از ۲۵ برابر ماهواره‌های فعال کنونی در مدار زمین، ماهواره به فضا ارسال کند.

• همچنین سرعت بالا و تاخیر کم‌تر نسبت به دیگر سرویس‌های ISP، باعث شده شرکت‌هایی که کاهش تاخیر انتقال داده برایشان اهمیت بالایی دارد، مانند شرکت‌های مالی از آن استقبال کنند. مثلا شرکت هایبرنیا و هواوی در سال ۲۰۱۱ حاضر شدند برای ۵ میلی‌ثانیه تاخیر کم‌تر بین بازارهای مالی لندن و نیویورک، ۴۰۰ میلیون دلار هزینه کنند، تا ۴۸۰۰ کیلومتر کابل فیبرنوری در اقیانوس اطلس متصل کنند! چرا نباید استارلینک برای آن‌ها یک اتفاق بزرگ باشد؟!

اسپیس‌ایکس می‌خواهد بیش از ۲۵ برابر ماهواره‌های فعال کنونی در مدار زمین، ماهواره به فضا ارسال کند.

درست است؛ اینترنت ماهوراه‌ای تاخیر بالایی داشت، اما استارلینک چه راه حلی برای کاهش این تاخیر دارد؟

اسپیس‌ایکس برخلاف ارتفاع عادی ماهواره‌های ارائه دهنده اینترنت، ارتفاع ماهواره‌های خود را کاهش داده است. یعنی ماهواره‌های خود را در فاز اول به ارتفاع ۵۰۰ کیلومتری ارسال کرده و در فاز دوم به ارتفاع ۳۰۰ کیلومتری کاهش می‌دهد! یعنی ۷۰ الی ۱۰۰ برابر نزدیک‌تر به زمین. همین اتفاق باعث می‌شود تاخیر اینترنت ماهواره‌ای استارلینک از فیبرنوری هم کم‌تر باشد!

طبق نتایجی که به تازگی از تست سرعت اینترنت ماهواره ای استارلینک به‌دست آمده، میزان تاخیر استارلینک بین ۳۰ الی ۹۰ میلی‌ثانیه قرار دارد و حتی برخی کاربران تاخیری بین ۲۰ الی ۲۱ میلی‌ثانیه گزارش داده‌اند.

بر اساس اعلام وب‌سایت استارلینک، مشتریان نسخه بتا اینترنت ماهواره‌ای استارلینک می‌توانند سرعتی بین ۵۰ تا ۱۵۰ Mbps دریافت کنند و در آینده این سرعت افزایش خواهد یافت. با وجود آنکه این سرعت برای کاربران ایرانی چیزی در حد رویا است، در جهان سرعت چندان شگفت‌انگیزی به حساب نمی‌آید.

به طور کلی سرعت اینترنت ماهواره‌ای در قیاس با فناوری‌های فیبر نوری پایین‌تر است و برخی سرویس‌دهنده‌های جهانی اینترنت که از فناوری فیبر نوری استفاده می‌کنند، توانسته‌اند تا سرعت ۱۰۰۰Mbps  را نیز در اختیار کاربران قرار دهند. اما سرعت استارلینک در مقایسه با دیگر سرویس‌دهندگان بزرگ اینترنت ماهواره‌ای مانند HughesNet و Viasat سرعت خوبی به حساب می‌آید. از دیگر مزیت‌های اینترنت استارلینک برای کاربران، آن است که این سرعت ارتباطی به اینکه  کاربر چه میزان دیتا استفاده کرده باشد نیز ندارد.

ممکن است سوال شود چطور سرعت سیگنالی که به فضا رفته و باز می‌گردد، از سرعت سیگنالی که درون فیبرنوری منتقل می‌شود بالاتر است؟ در پاسخ می‌گوییم سرعت نور و امواج الکترومغناطیسی در شیشه (فیبرنوری) متفاوت است. سرعت نور در کابل فیبرنوری، فقط دو سوم سرعت امواج الکترومغناطیسی در خلأ است. ایلان ماسک در اکانت توییتر خود ادعا کرد فاز بعدی، میزان تاخیر اینترنت استارلینک به ۸ میلی‌ثانیه کاهش پیدا می‌کند! یعنی برای اولین بار می‌توان از اینترنت ماهواره‌ای برای تماس صوتی و تصویری و بازی‌های ویدیویی استفاده کرد.

نقد و بررسی پروژه استارلینک

زمانی که اسپیس‌ایکس ماهواره‌های خود را به فضا می‌فرستاد، افراد زیادی از این اتفاق استقبال نکرده و به نقد این پروژه پرداختند. اخترشناسان نگران زباله‌های فضایی به‌وجود آمده از ماهواره‌ها و آلودگی بصری آسمان‌ها هنگام رصدهای نجومی شبانه بودند.

• زباله‌های فضایی

تعداد بالای ماهواره‌ها در پروژه استارلینک باعث به‌وجود آمدن خطر زباله‌های فضایی ناشی از بقاء طولانی مدت هزاران ماهوراه شده و خطر برخورد آن‌ها باهم، باعث ایجاد پدیده‌ای به‌نام سندروم‌کسلر شده است.

اسپیس‌ایکس اعلان کرده که ماهواره‌های خراب، ظرف مدت ۵ سال بدون پیشرانه از مدار خود خارج خواهند شد. اما همین ۵ سال، خطر مهمی تلقی می‌شود زیرا ممکن است با بقایای ماهواره‌های دیگر و ماهواره‌های از کارافتاده برخورد کرده و زباله‌هایی ایجاد کنند که با انتقال تکانه به مدارهای بالاتر، مدت زمان بیشتری در مدار باقی بمانند.

• آلودگی بصری

با توجه به تعداد زیاد ماهواره‌هایی که در مدار مستقر شده‌اند، نگرانی به‌وجود آمده نسبت به آلودگی نوری توسط جامعه نجوم منطقی است. اخترشناسان ادعا کرده‌اند تعداد ماهواره‌های مرئی بیشتر از ستارگان مرئی است و روشنایی حاصل از ماهواره‌ها به‌شدت بر مشاهدات علمی آن‌ها تاثیر گذار است. اتحادیه بین المللی نجوم، رصدخانه ملی رادیویی آمریکا و تشکیلات آرایه کیلومتر مربعی در بیانیه‌های رسمی از این موضوع ابراز نگرانی کردند.

از سویی ادعای ستاره‌شناسان بی‌پاسخ نیست:

• محتوای وایرال شده در رسانه‌های اجتماعی همگی مربوط به لحظات پس از غروب یا پیش از طلوع خورشید هستند که ماهواره‌ها در فاز اولیه ارتفاع‌گیری به ارتفاع ۲۰۰ کیلومتری رسیده‌اند و بعد از رسیدن به ارتفاع عملیاتی یعنی ارتفاع ۵۰۰ کیلومتری، درخشش آن‌ها بسیار کاهش پیدا کرده و دیگر با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیستند.
• امروزه اکثر اخترشناسانی نوین، با استفاده از ماهواره‌های مستقر در مدار و تلسکوپ‌های فضایی (مثل هابل، چاندرا و تس) انجام می‌شود که استارلینک روی آن‌ها بی‌تاثیر است. در ضمن سایر تلسکوپ‌های زمینی هم می‌توانند با شناخت اطلاعات دقیق مداری استارلینک و با استفاده از الگوریتم‌های کامپیوتری، تصاویر و رصدهای خود را اصلاح کنند. با همه این‌ها اسپیس‌ایکس با انجام تغییراتی در رنگ و بدنه ماهواره و همچنین با مجهز کردن ماهواره‌های جدید خود به ویزور (Visor)، شاخص Albedo یا انعکاس استارلینک را بسیار کاهش داده است.

مشتریان استارلینک چه‌کسانی هستند؟

اگر چه اهداف استارلینک ارائه سرویس اینترنت پرسرعت به سراسر دنیا بود اما باید توجه داشت این‌ها اهداف نهایی و بلند مدت این پروژه است و نمی‌توان انتظار فراهم شدن آن‌ها را در کوتاه مدت داشت. طبق نتایج منتشر شده از تست سرعت اینترنت ماهواره‌ای استارلینک، باید متوجه شده باشید که سرعت کنونی استارلینک چندان قابل تعریف نیست و هم‌اکنون در برخی کشورها، سرویس‌های DSL و کابل فیبرنوری با استارلینک برابر ویا حتی سریع‌تر می‌باشند. از طرفی همانطور که هزینه اینترنت استارلینک به‌تازگی منتشر شد، قیمت آن از دیگر سرویس‌های اینترنت پرسرعت، گران‌تر خواهد بود. یعنی هزینه اشتراک ماهانه استارلینک ۹۹ دلار در ماه است درحالی که متوسط قیمت اشتراک ماهیانه اینترنت DSL در کشور آمریکا ۴۳ دلار، اینترنت کابلی ۵۸ دلار و فیبر نوری ۵۶ دلار است. علاوه بر آن هزینه ۴۹۹ دلاری دیش استارلینک هم باید لحاظ شود. پس با توجه به اینکه این سرویس با استانداردهای برخی کشورها برابر و یا حتی پایین‌تر بوده و از لحاظ هزینه پرداختی جزو گران‌ترین سرویس‌های اینترنت محسوب می‌شود؛ پس مشتریان استارلینک چه کسانی خواهند بود؟

• باید توجه داشت که هنوز هم در کشورهای پیشرفته برای همه مردم دسترسی به اینترنت فراهم نیست.

براساس آماری که در سال ۲۰۱۸ منتشر شده، ۳۵ درصد (۲۲ میلیون نفر) از آمریکایی‌هایی که در مناطق غیر شهری زندگی می‌کنند، هنوز به اینترنت پهن‌باند دسترسی نداشته و حتی دو میلیون نفر هنوز از Dial-Up استفاده می‌کنند. یا مثلا هنوز ۲ و نیم میلیون نفر از مردم استرالیا اصلا به اینترنت دسترسی ندارند! برای همین دولت‌ها مشوق‌هایی مالی برای کسانی که بتوانند به این مناطق، دسترسی به اینترنت فراهم کنند در نظر گرفته است. مثلا دولت آمریکا برای شرکت‌هایی که بتوانند برای مناطق غیر شهری اینترنت پرسرعت فراهم کنند ۱۶ میلیارد دلار یارانه درنظر گرفته است.

• شرکت‌های تجاری و بازارهای مالی، نیازمند اینترنتی با تاخیر پایین هستند.

طبق پیش‌بینی که مارک هندلی، استاد دانشگاه UCL از ساختار شبکه استارلینک انجام داده است، اینترنت استارلینک با همین ساختار کنونی می‌تواند زمان تاخیر اینترنت را در مسیر لندن-نیویورک و دیگر مسیرهای مشابه بیشتر از فیبرنوری کاهش دهد! چرا این شرکت‌ها از استارلینک استقبال نکنند؟!

• اینترنت استارلینک مناسب عملیات نظامی در مناطق دورافتاده است.

جالب است بدانید با اینکه پروژه استارلینک هنوز عملیاتی نشده، ارتش ایالات متحده آمریکا از حالا برای دریافت سرویس استارلینک با اسپیس‌ایکس قرارداد امضا نموده است.

تاثیر استارلینک بر رقبا و بازار

همان‌طور که گفته شد استارلینک تنها پروژه ماهواره‌ای درحال توسعه نیست. بزرگ‌ترین رقبای اسپیس‌ایکس که می‌توانند در مقایسه با استارلینک، ارائه‌دهنده اینترنت باشند، شرکت وان وب (OneWeb) و پروژه کایپر (Project Kuiper) شرکت آمازون هستند.

شرکت وان وب

این شرکت بنا داشت منظومه‌ای متشکل از ۶۵۰ ماهواره مخابراتی به ارتفاع ۱۲۰۰ کیلومتر از زمین طراحی کند اما با شیوع ویروس کرونا و سقوط بازارهای مالی، سافت بنک (SoftBank Capital) به‌عنوان بزرگترین سرمایه‌گذار وان وب تصمیم گرفته به سرمایه‌گذاری در این شرکت پایان دهد و در نتیجه وان وب در مارس ۲۰۲۰ ورشکستگی خود را اعلان کرد.

شرکت وان وب تا قبل از ورشکستگی خود ۷۴ عدد ماهواره در مدار زمین مستقر کرده بود و حتی بعد از ورشکستگی به FCC درخواست مجوز ارسال ماهواره‌های دیگری را نیز داده بود.

پروژه کایپر آمازون

شرکت آمازون در آوریل ۲۰۱۹ اعلان نموده قصد دارد با پروژه کایپر (برگرفته از نام کمربند سیارکی در لبه خارجی منظومه شمسی) هزاران ماهواره به مدار پایینی زمین ارسال کرده (ارتفاعی بین ۵۹۰ الی ۶۳۰ کیلومتری زمین) و دسترسی به اینترنت پرسرعت را برای میلیون‌ها نفر فراهم کند.

افزون بر دو شرکت مذکور، گاهی اوقات از شرکت‌هایی چون اپل و سامسونگ برنامه‌هایی برای ساخت صورت فلکی ماهواره‌ای به‌گوش می‌رسد. اما از آن‌جایی که هزینه پرتاب موشک به فضا چندین برابر از هزینه ساخت ماهواره بیشتر است، و خود شرکت اسپیس‌ایکس از راکت‌های چندبار مصرف استفاده می‌کند؛ می‌توان گفت فقط پروژه کایپر آمازون می‌تواند رقیب استارلینک اسپیس‌ایکس باشد.

قیمت اینترنت ماهواره ای استارلینک

شرکت اسپیس‌ایکس در اکتبر ۲۰۲۰ به‌طور رسمی دعوت‌نامه بتای عمومی استارلینک را برای کاربرانی که از قبل ثبت‌نام کرده بودند فرستاد تا هزینه اشتراک اینترنت استارلینک و قیمت دیش (آنتن فرستنده و گیرنده) آن را پس از گمانه‌زنی‌ها به‌طور دقیق مشخص کند.

به گفته اسپیس‌ایکس، قیمت آنتن برای کاربران بتای عمومی ۴۹۹ دلار و هزینه اشتراک آن ماهیانه ۹۹ دلار خواهد بود. یعنی به دلار امروزی هزینه آنتن مبلغی حدود ۱۳ میلیون تومان و هزینه اشتراک ماهیانه مبلغی حدود ۲ میلیون و پانصد هزار تومان خواهد بود.

این مبلغ برای کاربران عادی اینترنت که روزانه زمان محدودی را به وبگردی می‌پردازند ممکن است زیاد باشد، اما برای شرکت‌ها و برخی کسب و کارها می‌تواند قابل پرداخت باشد. همچنین با توجه به نامحدود بودن ترافیک اینترنت استارلینک، هر ساختمان می‌تواند از یک سرویس استارلینک استفاده کند.

مرتبط: دانلود غیر قانونی فیلم با اینترنت استارلینک چه عواقبی دارد؟

تاریخ عرضه استارلینک

شرکت اسپیس‌ایکس از اکتبر ۲۰۲۰ وارد فاز بتای عمومی اینترنت ماهواره‌ای خود شد و این امکان برای برخی افرادی که پیش‌تر در وبسایت استارلینک ثبت‌نام کرده بودند و ساکن آمریکای شمالی بودند، با پرداخت هزینه اشتراک و تهیه آنتن فراهم شد. طبق برنامه شرکت اسپیس‌ایکس، اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به‌زودی از آگوست ۲۰۲۱ برای عموم کاربرانی که در منطقه تحت پوشش بوده‌اند به‌صورت تجاری عرضه خواهد شد.

وضعیت استارلینک در ایران

همان‌طور که گفته شد، از اینترنت استارلینک می‌توان در سراسر دنیا بهره برد و ابزار لازم برای بهره‌مندی از آن، یک آنتن است که نقش گیرنده و فرستنده را ایفا کند، اما دو مسئله وجود دارد؛ تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه ایران و بیانیه شرکت اسپیس‌ایکس در رابطه با تبعیت از قوانین کشورهای مختلف در سرویس‌دهی.

شرکت اسپیس‌ایکس به‌طور واضح بارها اعلان کرده قصد ارائه سرویس به‌کشوری بدون اجازه از دولت آن را ندارد.

گویین شاتول (Gwynne Shotwell) رئیس و مدیر عامل شرکت اسپیس‌ایکس گفته که این شرکت، قصد نقض قوانین کشورها را نداشته و به‌همین خاطر، کشور به کشور و دولت به دولت برای ارائه سرویس اینترنت ماهواره‌ای در حال مذاکره است.

همان‌طور که گفته شد بر فرض که شرکت اسپیس‌ایکس بتواند با مسئولان ایرانی وارد مذاکره شده و اجازه ارائه سرویس بگیرد، اما به دلیل تحریم‌های آمریکا نمی‌تواند به صورت رسمی به ارائه سرویس به کاربران ایرانی بپردازد.

ممکن است سوال شود آیا امکان دارد کسی تجهیزات استارلینک را به ایران آورده و از سرویس اینترنت ماهواره‌ای آن استفاده کند؟

در پاسخ باید گفت به‌طور ذاتی آنتن‌های اینترنت ماهواره ای استارلینک هنگام نصب اولیه، باید برای تنظیم خودکار زاویه، به موقعیت دقیق جغرافیایی خود مطلع شوند و همین امر به ما اطمینان می‌دهد اسپیس‌ایکس به راحتی می‌تواند وضعیت آنتن‌ها را بررسی کرده و آنتن‌هایی که در کشورهای غیرمجاز قرار دارند را از کار بیندازد. حتی طبق گفته شرکت که نمی‌خواهد با کشورها ایجاد تنش کند، می‌توان حدس زد که اصولا ماهواره‌ها را طوری برنامه‌ریزی می‌کند که هنگام عبور از کشورهایی که مجوز ارائه سرویس به آن‌ها را ندارد، سیگنالی ارسال نکنند. ضمنا کشورهایی مانند روسیه، چین و هند قابلیت انهدام ماهواره‌ها را در مدار مذکور دارند.

مرتبط: دسترسی نیم میلیون کاربر به اینترنت استارلینک تا سال آینده

اگر تحریم را کنار بگذاریم، و حتی ارائه سرویس استارلینک به ایران را هم قانونی تصور کنیم، ISPهای موجود در کشور، اینترنت ارائه شده توسط ماهواره را کنترل کرده و قوانین کشور را بر آن اعمال کرده و سپس به مشتریان خود می‌رسانند. به این معنا که دولت، اینترنت استارلینک را در منطقه مورد نظر دریافت کرده و پس از اعمال قانون روی آن، از روش‌های متداول ارائه اینترنت مانند اینترنت موبایل، DSL یا فیبرنوری، اینترنت را به کاربر می‌رساند و کاربر به‌طور غیر مستقیم از سرویس استارلینک بهره‌مند می‌گردد.

با همه این‌ها مراقب کلاهبرداری‌ها و سوء استفاده از این جو راه افتاده باشید؛ عده‌ای به اسم فروش تجهیزات استارلینک و اینترنت ماهواره‌ای مشغول کلاهبرداری از مردم هستند.

 

 

تصویر دیگری هم تحت عنوان «ورود تجهیزات استارلینک به ایران» از ست تجهیزات استارلینک در حال دست به دست شدن است که بر روی فرش خاصی قرار گرفته و این گمان را به وجود می آورد که این تصویر مربوط به ایران است. درحالی که بررسی‌ها نشان می‌دهد این تصویر خارجی مربوط به سال ۲۰۲۰ بوده است و هیچ ارتباطی با ایران ندارد.

آنتن‌های استارلینک علاوه بر دریافت امواج، نقش فرستنده را هم ایفا می‌کنند و طبق قوانین کشور برای نصب دستگاه‌های فرستنده باید مجوز لازم را از دستگاه مربوطه اخذ نمود. پس گول شایعات را نخورید و به استارلینک به‌عنوان یک جایگزین باکیفیت اینترنت به این زودی‌ها دل خوش نکنید.

در مجموع کاربران ایرانی باید توجه داشته باشند که فعلا امکان سرویس دهی این شرکت به کاربران ایرانی تحت هیچ شرایطی میسر نیست و هرگونه ادعایی که پیرامون ارائه اینترنت ماهواره ای استارلینک مطرح می شود هیچ پشتوانه و اعتباری ندارد. طبق اعلام این شرکت، فعلا تنها حدود 12 کشور در جهان امکان دسترسی به این سرویس اینترنتی را دارند. بخش عمده پوشش شبکه استارلینک در کشور آمریکا، کانادا و بخش هایی از اروپای غربی است و هنوز برنامه ای برای پوشش نقاطی مانند آسیا و آفریقا در دستور کار قرار نگرفته است.

مرتبط: جریمه پلیس برای قرار دادن دیش استارلینک روی خودرو