حجم بالای پسماندها الکترونیکی از موضوعاتی است که در سال‌های گذشته یکی از دغدغههای جدی در حوزه محیط زیست تبدیل شده است. آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد که در سال ۹۸، روزانه ۳۷ تن و در ۴ ماهه اول سال ۹۹، روزانه ۵۲ تن ضایعات الکترونیکی در تهران جمع‌آوری شده است. اما پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی شامل چه چیزهایی می‌شود و چه اهمیتی در حفظ محیط زیست دارد؟
پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی شامل کالاهای برقی مصرفی خانگی، همچون یخچال‌ها، اجاق‌های مایکروویو، تلویزیون، کامپیوتر، موبایل، لامپ و انواع باتری‌ها و… می‌شود. این پسماندها به دلیل خروج گازهای سمی و نشت ترکیبات خطرناک مانند سرب، جیوه و سایر فلزات سنگین در محیط اطراف محل دفن، باعث از بین رفتن گیاهان، آلودگی منابع آب زیرزمینی و خاک و تولید کمپوست می‌شود.
به گفته رییس اداره محیط زیست انسانی استان تهران، طبق تحقیقات انجام شده، کشور ایران بزرگترین بازار مصرف قطعات رایانه را در منطقه دارد اما به دلیل نبود فرهنگ بازیافت، وجود پسماند الکترونیک خطر بزرگی برای محیط زیست محسوب می‌شود. پسماندهای ناشی از قطعات رایانه‌ای و دستگاه‌های الکترونیکی با توجه به خطرهایی که دارند باید به‌صورت جداگانه و با روش‌های علمی حمل سپس دفع و بازیافت شود تا مانع از اثرات مخرب بر محیط زیست و انسان‌ها شود.
به گفته فاطمه اکبرپور بر اساس برآوردهای انجام گرفته، سرانه تولید پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی در ایران از ۰.۲۷ کیلوگرم در سال ۱۳۷۶ به حدود ۷ کیلوگرم در سال ۱۴۰۰ خواهد رسید.
وضعیت پسماندهای الکتریکی در سطح جهانی
در حال حاضر پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی بیشترین رشد را دارد. گزارش‌های مربوط به وضعیت مدیریت پسماندهای الکترونیکی در دنیا و ایران نشان می‌دهد که کشور آمریکا بزرگترین تولید کننده پسماندهای الکترونیکی در جهان بوده و ایران در خاورمیانه بیشترین مصرف‌کننده پسماندهای الکترونیکی را دارد. آسیا بزرگترین قاره در تولید پسماند الکترونیکی در گروهای مختلف (لامپ، قطعات کوچک IT، صفحه تصویر، تجهیزات تبادل حرارتی، تجهیزات بزرگ و تجهیزات کوچک) به ازای هر نفر جمعیت است.
سرانه تولید این زباله‌ها در دنیا از ۲۰۰ گرم تا ۱۴ کیلوگرم متغیر است. به گفته مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند، الکتروکاپ بیش از پنج درصد از تولید پسماندهای جامد شهری را در بر می‌گیرد، که معادل ۵۰-۲۰ میلیون تن در سال در سطح جهان برآورد می‌شود.
مراکز الکتروکاپ در تهران کدام‌ها هستند؟
در حال حاضر ۲۸ غرفه الکتروکاپ، ضایعات الکترونیکی در سطح شهر تهران در حال فعالیت هستند. شهروندان می‌توانند با تحویل این ضایعات به اندازه ارزش ریالی هر کیلو، مبلغی دریافت کنند. البته جداسازی پسماندهای الکترونیک و الکتریکی و تحویل آن به هر کدام از ۴۵۰ غرفه بازیافت در سطح شهر تهران هم ممکن است. به این صورت که پیمانکار طرف قرارداد سازمان پسماند، این ضایعات را جمع آوری و به کارخانه‌ای ویژه منتقل می‌کند، این نوع از زباله پس از بازیافت دوباره وارد چرخه می‌شود.
|
شماره |
آدرس |
ناحیه |
منطقه |
|
1 |
ضلع جنوب فرهنگ سرای نیاوران، ابتدای خیابان فرهنگ‌سرا، کوچه شکوفه
|
1 | 1 |
|
2 |
غرفه خسرو: خیابان ستارخان، خسرو شمالی، جنب بازار میوه و تره‌بار | 5 | 2 |
|
3 |
خیابان ولیعصر، بالاتر از میدان ونک، خیابان عطار | 5 | 3 |
|
4 |
خیابان پناهی‌نیا، بوستان شادی |
4 |
|
|
5 |
آیت‌الله کاشانی، دویست دستگاه انتهای کوچه سوم |
4 |
5 |
|
6 |
بلواد اباذر، ضلع شرقی بوستان میعاد |
5 |
|
|
7 |
غرفه ولیعصر، خیابان ولیعصر، ابتدای خیابان گیلان |
6 |
|
|
8 |
خیابان بهار شیراز، نبش منابع آب |
3 |
7 |
|
9 |
میدان هلال احمر، خیابان گلستان، تقاطع خیابان سهیلیان |
2 |
8 |
|
10 |
خیابان هاشمی، تقاطع خیابان سلیمی |
9 |
|
|
11 |
خیابان امام‌خمینی، جنب رودکی |
2 |
10 |
|
12 |
خیابان امام خمینی، خیابان مرادی، جنب فروشگاه اتکا |
2 |
11 |
|
13 |
میدان امام خمینی، ابتدای خیابان لاله‌زار |
12 |
|
|
14 |
خیابان پیروزی، خیابان دوم نیرو هوایی، فلکه مادر |
2 |
13 |
|
15 |
خیابان نبرد شمالی، خیابان ائمه اطهار، بوستان ائمه‌اطهار |
14 |
|
|
16 |
پیروزی، خیابان چهارصد دستگاه، جنب بوستان |
1 |
14 |
|
17 |
افسریه، ۱۵ متری اول، جنب بوستان فجر |
2 |
15 |
|
18 |
انتهای ۲۰ متری جوادیه |
5 |
16 |
|
19 |
خیابان سجاد جنوبی، جنب میدان تره‌و بار |
1 |
17 |
|
20 |
میدان معلم، خیابان تختی، بوستان تختی |
1 |
18 |
|
21 |
خانی‌آباد نو، انتهای خیابان میثاق شمالی، نبش کوچه معظمی |
1 |
19 |
|
22 |
فلکه دوم دولت آباد، خیابان مرادی، بوستان هجرت |
1 |
20 |
|
23 |
تهرانسر، بلوار شاهد، خیابان نفت‌شمالی |
4 |
21 |
|
24 |
انتهای خیابان امیرکبیر، نبش خیابان قائم، روبروی میدان تره‌و بار |
1 |
22 |
خیلی طرح خوبی بود
خودم چند بار به غرفشون پسماند تحویل دادم و حتی قرار بود گسترشش بدن ولی همین امسال اکثر غرفه هاشون رو جمع کردن متاسفانه!