چند روز پیش محمد جهانگیری، معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا، اعلام کرد که فعالیت اسنپ دکتر غیرقانونی بوده و این سرویس مشاوره آنلاین پزشکی ، مجوزی از وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی دربافت نکرده است.
این مصاحبه در حالی انجام شده که چند روز پیش نامه‌ای از سوی وزارت بهداشت منتشر شده و در آن انجام تست کرونا در منزل را برای استارتاپ‌های ایرانی فعال در حوزه پزشکی و سلامت ممنوع اعلام شده است.
حال اسنپ در واکنش به این مصاحبه، جوابیه‌ای را منتشر و عنوان کرده که مرجع تشخیص قانونی بودن فعالیت اسنپ دکتر، با معاونت حقوقی ریاست جمهوری است و فعالیت آنلاین پزشکان بدون محدودیت جغرافیایی و استانی انجام می‌شود.
متن جوابیه اسنپ به این شرح است.
شیوع کرونا بسیاری از معادلات جهانی را به هم زد و تغییرات عظیمی را در سبک زندگی افراد به وجود آورد که ممکن است تا سال‌ها ماندگار باشد. یکی از این تغییرات، استفاده از خدمات درمانی آنلاین بود که به یک‌باره در تمام دنیا مورد استقبال قرار گرفت. مردم برای کاهش حضور خود در بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و مراکز پزشکی به تکنولوژی‌های جدید برای گفت‌و‌گوی تلفنی و آنلاین با پزشکان روی آوردند. در ایران نیز اپلیکیشن‌های مشاوره آنلاین پزشکی این امکان را فراهم کردند تا در شرایطی که ترس از شیوع کرونا وجود دارد مردم بتوانند از متخصصان مشاوره بگیرند.
اکنون معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی در گفت‌وگویی فعالیت اپلیکیشن‌های مشاوره آنلاین پزشکی را (با چندین سال سابقه) غیرقانونی خوانده است. این اظهارنظر در حالی بیان شده که بر اساس قانون، این معاونت مرجع تشخیص قانونی بودن اپلیکیشن‌های مشاوره آنلاین پزشکی نیست و مسئولیت این حوزه با مراجع ذیصلاح، از جمله معاونت حقوقی ریاست جمهوری، است. پیشتر نیز در بررسی یک اختلاف مشابه در مورد یکی از کسبوکارهای مشاوره آنلاین پزشکی، معاونت حقوقی، معاونت علمی و وزارت بهداشت تصمیم گرفتند که ادامه فعالیت کسب و کار بلامانع بوده و قانونی است.
در بخشی از این گفت‌وگو درباره احراز هویت پزشکان اسنپ‌دکتر عنوان شده است که تنها پزشک بودن کافی نیست و باید صلاحیت کاری و اینکه پزشک می‌تواند در این شهر ویزیت انجام دهد مشخص شود. توضیح اسنپ‌دکتر به این شرح است که خدمات مشاوره آنلاین پزشکی توسط پزشکان بدون نیاز به داشتن مطب فیزیکی، در سراسر ایران ارائه می‌شود و بدون محدودیت در دسترس عموم قرار می‌گیرد. بنابراین محدود ساختن پزشکان به فعالیت در یک شهر یا منطقه جغرافیایی با مفهوم مشاوره آنلاین و دسترس‌پذیری خدمات مشاوره پزشکی برای همگان در مغایرت است. امروزه پیوند پزشکی و تکنولوژی به سطحی رسیده است که پزشکان می‌توانند از طریق اطلاعات پزشکی بیمار، عمل جراحی از راه دور انجام دهند.
در اسنپ‌دکتر ارتباط کاربر با پزشک از طریق تماس تلفنی انجام می‌شود و کلیه شماره تلفن‌ها در زمان ثبت‌نام بررسی و صلاحیت‌سنجی شده‌اند. همچنین احراز هویت پزشکان و مشاوران اسنپ‌دکتر بر اساس قوانین تجارت الکترونیک و طی فرآیندهایی دقیق انجام می‌شود.
در مورد ابهامات مطرح شده درباره صلاحیت کاری پزشکان اپلیکیشن‌های مشاوره آنلاین پزشکی باید بیان کرد در صورتی که نظام پزشکی به شخصی مجوز طبابت می‌دهد نامبرده را صاحب صلاحیت برای مشاوره در امور پزشکی می‌داند و اعتبارسنجی او از قبل و طی فرآینده‌های موجود انجام شده است. کلیه پزشکان و مشاوران اسنپ‌دکتر گزینش شده‌اند و همگی عضو سازمان نظام پزشکی هستند و شماره نظام پزشکی آن‌ها در پروفایلشان ثبت شده است. به طوری که می‌توانید برای اطمینان بیشتر اطلاعات درج شده در حساب کاربری پزشک را با اطلاعات موجود در وب سایت نظام پزشکی تطبیق دهید.
صدور نسخه یکی دیگر از مسائل مورد بحث پیرامون فعالیت مشاوران آنلاین پزشکی است. بدیهی است در صورتی که احراز هویت پزشک مطابق قانون تجارت الکترونیک انجام شده باشد، مجاز به صدور نسخه است.
همچنین در این گفت‌وگو فعالیت اپلیکیشن‌های مشاوره آنلاین پزشکی فاقد مجوز خوانده شده، این در حالی است که اپلیکیشن‌های مشاوره آنلاین پزشکی با پزشکان، روانشناسان و آزمایشگاه‌های دارای صلاحیت و مجوزهای قانونی همکاری می‌کند. کلیه پزشکان دارای صلاحیت درمان هستند و نیاز به اخذ مجوز از وزارت بهداشت یا نظام پزشکی ندارد. گفتنی است که اقدامات لازم برای اخذ مجوز از سوی اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی به عمل آمده و فرآیندهای قانونی آن در دست انجام است. برابر ماده ۸۷ قانون نظام صنفی فعالیت در فضای مجازی مستلزم اخذ پروانه کسب از اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی است که چگونگی صدور آن برابر آیین‌نامه مواد ۲، ۱۲ و تبصره ذیل ماده ۸۷ تعیین شده است و برابر ماده ۹۶ مصوب ۱۳۹۲ کلیه قوانین مغایر لغو و بلااثر شده است. طبق همین قانون، کسبوکارهای اینترنتی می‌توانند فعالیت خود را پیش از اخذ مجوز آغاز و سپس اقدام به اخذ مجوز کنند.
همچنین در مورد نامه وزارت بهداشت مبنی بر ممنوعیت انجام آزمایش به وسیله اپلیکیشن‌های مشاوره آنلاین پزشکی، باید عنوان کرد که پاسخ این نامه به مسئولان ذی‌ربط ارائه شده و این موضوع از طریق وزارت بهداشت در حال پیگیری است.
در نهایت فراموش نکنیم که در مشاوره آنلاین، نظر پزشک تنها یک پیشنهاد است و تصمیم نهایی را خود بیمار می‌گیرد. بنابراین مشاوره آنلاین پزشکی جایگزینی برای ویزیت حضوری پزشک نیست و اسنپ دکتر نیز هرگز چنین ادعایی نداشته است. بسیاری از پزشکان در سراسر دنیا امیدوارند تا با استفاده از سیستم‌هایی مانند خدمات مشاوره آنلاین و کاهش هزینه‌ها بتوانند یک سیستم درمانی باکیفیت و مقرون به صرفه را برای همه اقشار جامعه فراهم کنند. امیدواریم در ایران نیز با استفاده از خدمات پزشکی از راه دور بستر مناسبی برای سلامت همه افراد جامعه فراهم شود.
