پیشرفت در حوزه فناوری لیدار به جایی رسیده که اکنون از آن به عنوان یکی از تاثیرگذارترین ابزارها در علم باستان‌شناسی یاد می‌شود. اکنون به لطف این دستاورد، محققان می‌توانند ظرف چند ساعت به اطلاعات و یافته‌هایی دست یابند که شاید در حالت عادی ماه‌ها به طول می‌انجامید.
حال جدیدترین یافته باستان‌شناسان با کمک فناوری لیدار، کشف قدیمی‌ترین بنای تاریخی باقی‌مانده از دوره تمدن مایا است. این ساختار قدیمی‌تقریبا 1.4 کیلومتر طول دارد و قدمت آن به چیزی حدود 3 هزار سال برمی‌گردد. به نظر می‌رسد که از این بنا پیشتر برای مشاهدات نجومی‌مورد استفاده قرار می‌گرفت.
این بنای تاریخی، به عنوان بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین در نوع خود به شمار می‌رود و یادآور کشف دیگر باستان‌شناسان است که حدود دو سال پیش در گواتمالا شناسایی شد. چنین ساختار عظیمی‌توسط فناوری لیدار کشف شد. این فناوری با بهره‌گیری از لیزر قادر به تشخیص فاصله اشیا و سطوح است و از آنجایی که به تکنیک‌ها‌ی محاسباتی قوی مجهز است، می‌تواند زیر سطح زمین را شناسایی و نقشه دقیقی را از سطوح را ثبت کند.
در این کشف، محققان منطقه بزرگی از ایالت تاباسکو مکزیک واقع در مرز گواتمالا را انتخاب کردند که تمدن اولیه مایا در آن شکل گرفته بود. سپس، اسکن لیدار در مقیاس بزرگ و با رزولوشن پایین از منطقه گرفته شد و به دنبال آن، اسکن‌ها‌یی با رزولوشن بالاتر و در مقیاس کوچکتر (مطابق با تصویر زیر) ثبت شد.
آنچه در نهایت مشاهده شد، یک مرکز تشریفاتی متعلق به دوره تمدن مایا بود که ارتقاع آن به بیش از 10 متر و طول آن نیز حدود 1.4 کیلومتر می‌رسید. به اعتقاد محققان، از این سازه برای ردیابی حرکات خورشید طی فصول مختلف و برپایی مراسم مختلف استفاده می‌شد.
