نام نویسنده: محمود اروج زاده
شاید سخن گفتن از اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات برای بسیاری از مخاطبین این حوزه، فاقد جذابیت باشد، چرا که خود بخوبی به نقش و تاثیر این فناوری‌ها در رشد و توسعه کشورهای مختلف جهان آگاهی یافته و حاصل کاربرد آن در پیشبرد برنامه‌های توسعه‌ای را به چشم دیده باشند؛ من هم از همین رو با گذر از این موضوع، و به بهانه تغییر چهره سایت «آی.تی.ایران» به مسئله‌ای دیگر می‌پردازم: اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در عرصه فناوری‌های نوین.
واقعیت این است که ورود و گسترش فناوری اطلاعات و اینترنت(به عنوان شاخصه مهم آن) در ایران غالبا در کارنامه بخش خصوصی لحاظ می‌شود؛ بدین ترتیب مراد آن است که این بخش خصوصی بود که با شناختِ به‌موقع نسبت به کارکرد این فناوری توانست همت کند و بتدریج مردم را از مزایای آن بهره‌مند سازد، و آنگونه که شواهد نشان می‌دهد، بخش دولتی در این عرصه نقش چندان پررنگی نداشته و در سایه بخش خصوصی قرار گرفته است.
اما اگر مطابق قاعده رایج بخواهیم اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در ورود و تعمیم یک فناوری جدید را بخشی جداناپذیر از همگانی شدن آن بپنداریم، در عرصه آی.تی چه باید بگوییم؟
نکته جالبی در پاسخ به این سؤال وجود دارد، بدین ترتیب که در این زمینه، بخش خصوصی توانسته بلامنازع فعالیت کند و گاه قسمتی از وظایف دیگر بخش‌ها را نیز به دوش بکشد. به عبارت دیگر اگر از دیدگاه فنی و اقتصادی برای ورود و گسترش فناوری اطلاعات به ایران، بخش دولتی نقش کمتری داشته و بار سنگین‌تر را بخش خصوصی به مقصد رسانده، ولی در زمینه فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی، می‌توان گفت که تنها و تنها بخش خصوصی بوده که به صورت خودانگیخته به ایفای این نقش پرداخته و آن را کم و بیش موفق انجام داده است، و بخش دولتی در این عرصه ساکت بوده است. بگذریم که در نگاهی انتقادی، می‌توان بخش دولتی و حاکمیتی در این عرصه را شایسته نقد نیز دانست، چرا که گاه در جهتی خلاف فرهنگ‌سازی و بیشتر به صورت منفی به این موضوع پرداخته است؛ بدینسان در مقابل تلاشی که گاه و بی‌گاه از سوی برخی رسانه‌های دولتی برای پراکندن نگاه منفی به این فناوری‌ها صورت می‌گرفت، بخشی از انرژی رسانه‌های گوناگون خصوصی به خنثاسازی این تلاش‌ها و روشنگری متقابل در این زمینه معطوف شده است.
به هر صورت، همزمان با ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات به کشورمان، رسانه‌های مکتوب و به فاصله کمی از آن، رسانه‌های فضای مجازی، به آموزش، اطلاع‌رسانی، فرهنگ‌سازی، ارائه اخبار و تحولات و تحلیل‌های لازم به مردم پرداخته و عملا به همگانی کردن این فناوری‌ها یاری رساندند.
اکنون در نقطه‌ای قرار داریم که تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان نیز به اهمیت جایگاه فناوری اطلاعات پی برده‌اند و با شکل‌گیری و ادامه برنامه‌های کلان برای توسعه آی.سی.تی کشورمان، باز هم چشم انتظار اهتمام و سرمایه‌گذاری بیشتر در عرصه اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی خواهیم بود.
مجددا به دوست قدیمی و خوبم شهرام شریف که از پیشروان این عرصه است تبریک گفته و برایش در ادامه این راه، آرزوی موفقیت دارم.
* محمود اروج زاده مدیر سایت ایتنا و مدیرمسوول ماهنامه دنیای کامپیوتر و ارتباطات است.
