پس از هشت سال انتظار دیتاسنتر ملی تا یک ماه آینده راه اندازی می شود
نام نویسنده: حامد شفیعی
مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت از راه اندازی دیتاسنترملی ظرف یک ماه آینده خبر داد.به گفته محمدباقر ظهوری فر در زمان حاضر پیمانکار اجرای این پروژه مشخص شده و تا یک ماه آینده دیتاسنتر ملی سرویس دهی خود را آغاز می کند. در همین حال معاون فناوری ارتباطات شرکت ارتباطات زیرساخت از اتمام ارزیابی شرکت های متقاضی برای ارائه دیتاسنتر ملی تا 10 روز آینده خبر داد. محمدعلی آریانیان نیز با اعلام این خبر گفت RFP این پروژه تهیه شده و کار شرکت هایی که قرار بود در این زمینه ارزیابی شوند به اتمام رسیده و مجوز شرکتی که قرار است این کار را انجام دهد تا حدود 10 روز آینده ارائه و فعالیتش آغاز می شود.
اعلام این اخبار از زبان دو مسوول در یک نهاد در حالی است که تاکنون چهار شرکت در بخش خصوصی اقدام به راه اندازی دیتاسنتر کرده و در این زمینه خدمات خود را ارائه داده اند. از طرفی از آنجا که این موضوع مربوط به دیتاسنتر ملی می شود موضوع ملی بودن دیتاسنتر این پرسش را به وجود می آورد که دیتاسنتر ملی چیست؟ چراکه اگر منظور از ملی بودن، معنی واحد بودن و ایجاد یک دیتای اصلی که ارائه خدمات آن از سوی دولت است پس چرا در این پروژه شرکت های خصوصی شرکت کرده اند و در حال حاضر نیز تعدادی خدمات خود را ارائه داده اند و اگر هدف تنها توسعه مراکز دیتا است چرا از نام ملی برای آن استفاده می شود؟ و پرسش دیگر اینکه آیا این دیتاسنتر ملی در راستای پروژه شارع 2 است؟ بر اساس اهداف تعیین شده در خصوص ایجاد دیتاسنتر مسائل امنیتی، مدیریت اطلاعات در داخل و جلوگیری از هک کردن و دسترسی به اطلاعات از جمله مهم رین دلایلی بوده که میل به ایجاد دیتاسنتر ملی را در ساختار حکومتی به وجود آورده است.
دیتاسنتر ملی یا نیم ملی
تیرماه امسال معاون آموزش، پژوهش و امور بین الملل سابق وزارت ارتباطات از آماده شدن اسناد مناقصه دیتاسنتر ملی و برنده این مناقصه طی یک ماه آینده ( یعنی در مرداد ) خبر داد. به گفته کمال محامدپور پیش نویس اسناد مناقصه پروژه مرکز داده ملی (دیتاسنتر) توسط مرکز تحقیقات مخابرات ایران آماده شده و به شرکت ارتباطات زیرساخت برای برگزاری مناقصه ارسال می شود. اعلام این خبر از سوی این مقام مسوول سابق در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات درحالی بیان شد که پیش از این مساله دیتاسنتر ملی در حال تبدیل به یک موضوع کهنه بود. «دیتاسنتر ملی» عنوانی است که مسوولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات طی مدت هشت سال، مدت بازه های زمانی گوناگونی را برای تحقق دیتاسنتر ملی بیان می کردند؛ از یک ماه گرفته تا یک سال. حتی گاهی مکان های مختلفی مانند اصفهان، یزد و قم به عنوان پایلوت اجرای آن مطرح می شد. در عین حال اجرای دیتاسنتر ملی توسط بخش خصوصی نیز یکی دیگر از اظهارات مسوولان وزارت ارتباطات بود. این موضوع نشان می داد موضوع دیتاسنتر ملی و ایجاد دیتاسنتر از سوی بخش خصوصی دو مقوله مجازی از یکدیگر است اما انتشار خبر ایجاد دیتاسنتر ملی آن هم توسط بخش خصصی، تا حدودی تعریف ملی بودن را تغییر داد چراکه اغلب به دلیل حضور بخش خصوصی از آن به عنوان نیم ملی یاد می کنند. کمال محامدپور که دوران جدایی از بدنه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را می گذراند در این باره می گوید: «وقتی که می گوییم دیتاسنتر ملی، یعنی اینکه دولت متولی آن است.» این درحالی است که به گفته مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت پروژه دیتاسنتر ملی به پیمانکار داخلی بخش خصوصی سپرده شده است. البته معاون سابق امور بین الملل
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه می دهد: «آیا اینکه بخش خصوصی یا دولتی می تواند دیتاسنتر ملی را ایجاد کند
به دیدگاه دولت بستگی دارد و همچنین نوع محرمانگی، مسوولیت نگهداری که تمامی این موارد متفاوت خواهد بود.» موضوع دیگر اینکه به گفته مسوولان زیرساخت تا یک ماه آینده فعالیت دیتاسنتر ملی عملی خواهد شد و نهادهای دولتی می توانند خدمات خود را از این دیتاسنتر دریافت کنند اما کارشناسان بیان می کنند ایجاد یک دیتاسنتر یک پروسه زمان بر بوده و نمی توان بازه زمانی مشخصی برای آن در نظر گرفت. موضوعی که محامدپور نیز به آن اشاره کرده و بیان می کند راه اندازی دیتاسنتر آن هم در حد و اندازه ملی، ممکن است چندین ماه طول بکشد. اما به نظر می رسد مسوولان زیرساخت عزم خود را جزم کرده تا در مدت یک ماه این دیتاسنتر ملی ا که سابقه هشت ساله دارد را راه اندازی کنند.
مسوولانی که پاسخگو نیستند
از آنجا که همواره مسوولان ما برای پاسخگویی در دسترس نیستند و خبرنگاران نیز مجبور هستند برای تکمیل گزارش های خود متوسل به پیشینه تاریخی یک موضوع شوند مساله دیتاسنتر ملی و تلاش برای ارتباطات با مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت و همچنین معاونت ارتباطات برای تکمیل گزارش با واکنش های جالبی همراه شد. اگرچه پرسش های گوناگونی در ذهن در خصوص اینکه آیا اعتبار این پروژه بر اساس همان 5/1 میلیارد تومان در نظر گرفته شده برای بخش خصوصی است که محقق نشد یا اینکه بودجه 300 میلیارد ریالی برای دیتاسنتر ملی است که در گذشته از سوی شورای اقتصاد برای آن در نظر گرفته شده بود؟ آیا این پروژه همان شارع 2 است؟ وجود داشت اما واکنش مسوولان شرکت ارتباطات زیرساخت ما را بر آن داشت تا برای تکمیل گزارش خود نه به پاسخ پرسش های مطرح شده بپردازیم بلکه به شرح آنچه میان خبرنگار «سرمایه» و مسوولان زیرساخت برای دریافت اطلاعات گذشت، پرداخته شود. بعدازظهر روز شنبه طی تماسی با دفتر معاونت ارتباطات از مسوول دفتر درخواست گفت وگو با مقام مسوول را کردیم که گفته شد درحال صحبت با خط دیگر هستند و چنانچه مقدور است پنج دقیقه دیگر تماس بگیرد. از همین روی در این مدت پنج دقیقه تماسی نیز با دفتر مدیرعامل شرکت برقرار شد که آنها گفتند برای گفت وگو باید با روابط عمومی هماهنگ و در صورت تماس با دفتر روابط عمومی و بلامانع بودن با شما صحبت می شود. به ناچار با روابط عمومی تماس گرفته شد که متاسفانه فرد مورد نظر به دلیل به وجود آمدن یک اتفاق – درگذشت یکی از اقوام – مدت هشت روز مرخصی گرفته بود اما با کمال متانت از ما خواست با دفاتر نام برده تماس گرفته شده و به نقل از او بگوییم که از جایگاه روابط عمومی گفت وگو ایرادی ندارد. پس از آنکه دوباره با دفتر معاونت تماس گرفته شد، هیچ فردی پاسخگو نبود. از روی اجبار با تلفن همراه تماس گرفته شد که معاون زیرساخت با بیان اینکه در حال رانندگی بوده و قادر به پاسخگویی نیست، بیان کرد گفت وگو را به روزی دیگر موکول کنیم.
بنابراین با دفتر مدیرعامل تماس برقرار شد که آنها نیز مدعی شدند، نمی توانند ارتباط را برقرار کنند زیرا روابط عمومی با آنها تماس نگرفته و صرف اینکه خبرنگار به نقل از روابط عمومی بگوید هماهنگ شده، مورد پذیرش نیست. هرچند که به آنها گفته شد مسوول روابط عمومی به دلیل اتفاق پیش آمده در شرکت نبوده و قادر به تماس هم نیست اما مسوول دفتر این ادعا را نپذیرفت. با این حال تا این مرحله که اطلاعات اندکی به دست آورده شد، به نظر می رسد با این حجم از اطلاعات و اخبار منتشر شده، می توان تصویری حتی به صورت پیش فرض از وضعیت دیتاسنتر و به خصوص دیتاسنتر ملی در ذهن ترسیم کرد.
بنابراین پیشنهاد می شود خودتان قضاوت کرده و تصویر ذهنی درباره وضعیت دیتاسنتر ملی بسازید که حدس بزنید در چه مرحله ای است. ما هم امیدواریم بتوانیم با مسوولان مربوطه ارتباطات برقرار کرده و اطلاعات جدیدتر و کامل تری را برای تهیه گزارش به دست آوریم.
منبع : سرمایه