نام نویسنده: مريم عسگري
مانيتورهاي وطني، طي سال‌هاي اخير جهش بزرگي در زمينه تصاحب سهم بيشتري از بازار فروش داشته‌اند و در اين مسير علاوه بر اقدامات شركت‌هاي توليدكننده براي جلب توجه مصرف‌كنندگان، تصميم‌گيري‌هاي دولت نيز تا حدود زيادي باعث شده است مصرف‌كنندگان خواسته يا ناخواسته به سمت مانيتورهاي وطني كشيده شوند.
بگذريم از اينكه بسياري بر اين باورند مونتاژ مانيتور كه هم اكنون با نام توليد در كشور ما صورت مي‌گيرد، توليد به حساب نمي‌آيد. اما با اين حال همين مونتاژي‌هاي داخلي، طي سال‌هاي اخير فروش زيادي در بازار داشته‌اند و افزايش حجم توليد اين مانيتورها در داخل كشور باعث شده است حجم واردات مانيتورهاي LCD به بازار داخلي در حد قابل‌توجهي كاهش يابد. البته حجم واردات مانيتورهاي صفحه تخت و غيرتخت به دليل توليد كم اين مانيتورها در داخل كشور همچنان بالا است.
فعالان بازار و همچنين واردكنندگان معتقدند، افزايش تعرفه واردات مانيتورهاي 19 تا 24 اينچ از 4 به 50درصد باعث شده است نه تنها از حجم واردات اين انيتورها به بازار داخلي كاسته شود، بلكه بازار مانيتور تبديل به يك بازار تك سرسي شود كه در آن تنها يكي دو برند به طور قوي ظاهر شده‌اند و بقيه برندها سهم بسيار ناچيزي در بازار دارند.
سازمان حمايت از حقوق مصرف‌كننده و توليدكننده نيز مي‌گويد اين اقدام (افزايش تعرفه مانيتورهاي وارداتي با سايز 19 تا 24 اينچ) به دليل حمايت از توليدكنندگان داخلي اين كالا صورت گرفته است. به هر حال هر دليلي كه باشد، بازار مانيتور مملو از مانيتورهاي وطني شده است كه در دو برند خلاصه شده‌اند و قدرت انتخاب مصرف‌كنندگان در حد همين يكي دو برند است.
كاهش پنج برابري واردات مانيتور
بر اساس اعلام گمرك جمهوري اسلامي، حجم واردات مانيتورهاي LCD طي چهار ماه نخست سال 1388 نسبت به زمان مشابه در سال گذشته در حدود 24هزار‌كيلوگرم كاهش يافته است.
به طوري كه طي چهار ماه نخست سال 1388 حجم واردات مانيتورهاي LCD، صفحه تخت و غيرتخت حدود شش‌هزار و 710كيلوگرم بوده است كه اين حجم واردات ارزش‌ريالي معادل يك‌ميلياردو 711 ميليون و بيست‌هزار و 130ريال و ارزش‌دلاري معادل 173هزار و 855دلار دارد.
حجم واردات اين كالا در زمان مشابه سال 87 معادل 30هزار و 126كيلوگرم بوده كه ارزش‌ريالي آن معادل 7ميليارد و 165ميليون و 912هزار و 340ريال و ارزش‌دلاري آن معادل 789هزار و 861دلار بوده است.
از اين حجم، سهم واردات مانيتورهاي LCD، در سال 88 دو‌هزار و 572كيلوگرم و در سال 87 معادل 29هزار و 389كيلوگرم بوده است.
اين در حالي است كه حجم واردات مانيتورهاي صفحه تخت و غيرتخت در سال 88، چهار‌هزار و 138كيلوگرم بوده است كه اين رقم در مقايسه با مدت مشابه سال 87 كه حجم واردات اين مانيتورها به كشور 738كيلوگرم بوده است، در حدود 6 برابر افزايش يافته است.
گروهي از فعالان بازار افزايش پديده قاچاق را از دلايل اين كاهش حجم واردات مانيتورهاي ال‌سي‌دي عنوان مي‌كنند و مي‌گويند از آنجا كه مانيتورهاي ال‌سي‌دي نسبت به ساير نمونه‌ها حجم كمتري دارند، راحت‌تر قاچاق مي‌شوند. اما توليدكنندگان مانيتور افزايش عرضه مانيتورهاي وطني را عامل اين موضوع مي‌دانند.
جيهون، مدير فروش بخش شهرستان‌هاي شركت سام الكترونيك، توليد و عرضه‌كننده مانيتورهاي سامسونگ در اين باره مي‌گويد: طي مدت اخير، خدمات پس از فروش گسترده، كيفيت بالا، تنوع مدل و سايز و…. از دلايل رشد تقاضا براي مانيتورهاي وطني بوده است.
ماديران نيز اعلام كرده است، با توجه به اينكه مانيتورهاي توليدي قيمت مناسبي دارند و شركت‌هاي توليد كننده اين مانيتورها خدمات پس از فروش گسترده‌اي ارائه مي‌دهند، مانيتورهاي وطني فروش بيشتري در بازار دارند تا وارداتي‌ها. اما واردكنندگان در اين باره نظر ديگري دارند. به اعتقاد آنها شركت‌هاي واردكننده مانيتور نيز خدمات پس از فروش مطلوبي را ارائه مي‌كنند، ضمن اينكه محصولات با كيفيتي را نيز در اختيار مصرف‌كنندگان قرار مي‌دهند و اين كاهش حجم واردات مانيتورهاي وارداتي تنها به دليل افزايش تعرفه واردات است و مسايل ديگر چندان در اين موضوع دخيل نيست.
گلسان، ايران نارا، تاتونگ از دسته واردكنندگاني هستند كه ادعا مي‌كنند طي ماه‌هاي اخير با افزايش تعرفه مانيتورهاي وارداتي حجم واردات آنها به بازار كاهش يافته است و اين احتمال وجود دارد كه طي ماه‌هاي آينده با ورود مدل‌هاي جديد قيمت‌ها را افزايش دهند.
پرفروش‌ها
BENQ، XEROX و ETIG، CITIX از برندهايي هستند كه به‌رغم اشباع بازار از مانيتورهاي دو برند پرقدرت بازار مانيتور، براي كسب سهم بيشتري از آمار فروش بازار همچنان تلاش مي‌كنند. البته در زمينه عرضه مانيتورهاي CRT برندهايي مانند BENQ همچنان متقاضيان خود را دارند. اگر سري به شعبه‌هاي مختلف دانشگاه آزاد و برخي از ارگان‌هاي دولتي بزنيد، صحت ادعاي ما برايتان مشخص مي‌شود و مشاهده مي‌كنيد اين مراكز همچنان استفاده از مانيتورهاي CRT با برندهاي مختلف از جمله BENQ را به استفاده از مانيتورهاي LCD ترجيح مي‌دهند. طبق اعلام فعالان بازار شركت‌هاي خصوصي و افراد حقيقي بيشتر از مانيتورهاي LCD و در مقابل اكثر شركت‌هاي دولتي از مانيتورهاي CRT استفاده مي‌كنند كه اين موضوع با توجه به مصرف كمتر انرژي توسط مانيتورهاي LCD، كمي عجيب است.
چراكه با توجه به اينكه در سال اصلاح الگوي مصرف قرار داريم، انتظار مي‌رود شركت‌هاي دولتي در استفاده از كالاهايي كه انرژي كمتري مصرف مي‌كنند، پيش قدم باشند. همچنين ماديران اعلام كرده است ميزان مصرف انرژي در مانيتورهاي LCD نصف مانيتورهاي CRT است. فعالان بازار معتقدند، تبليغات گسترده برندهاي معروف باعث شده است مصرف‌كنندگان نسبت به ساير برندها كم لطف شوند. اما نمايندگي‌هاي فروش دو برند قدرتمند بازار، خدمات پس از فروش گسترده و تنوع بالا در مدل و طرح مانيتورها و همچنين استفاده از تكنولوژي‌هاي روز دنيا در توليد اين مانيتورها را عامل موفقيت اين دو برند در بازار مي‌دانند. علاوه بر اين، شركت‌هاي ماديران و سام الكترونيك همواره بر سر اين موضوع كه كدام يك در بازار پرفروش‌ترند، رقابت دارند و هر كدام معتقدند سهم بيشتري از آمار فروش بازار را در اختيار دارند.
اما فعالان بازار بر اين اعتقادند كه سهم فروش اين برندها در بازار تقريبا يك اندازه است.اين در حالي است كه ماديران مي‌گويد، بر اساس اعلام وزارت صنايع طي پنج سال اخير از مجموع هشت‌ميليون عدد مانيتور فروخته شده در بازار شش‌ميليون عدد مانيتور فروخته است.
اما سامسونگ اين ادعا را تكذيب كرده و مي‌گويد: سهم فروش مانيتور در بازار داخلي بين ماديران و سامسونگ حدود 50 به 50 است و گاه اتفاق مي‌افتد مانيتورهاي سامسونگ در حد جزئي فروش بيشتري داشته باشند و گاه LG. به گفته جيهون، مدير فروش بخش شهرستان‌هاي سام الكترونيك، سامسونگ همواره قيمت‌ها را پايين تر از LG ارائه مي‌دهد و خدمات پس از فروش مطلوبي نيز دارد.از طرفي تنوع مدل‌هاي مانيتورهاي اين برند زياد است و مديران اين شركت مي‌دانند مصرف‌كننده چه مي‌خواهد و توجه به تمام اين امور باعث شده است سامسونگ فروش خوبي داشته باشد.
اما ماديران معتقد است، اكثر مانيتورهاي سامسونگ وارداتي هستند و حجم كمي از مانيتورهاي موجود در بازار با اين برند در داخل كشور توليد مي‌شوند. اين در حالي است كه توليدات ماديران بسيار بيشتر از تعداد مانيتورهاي وارداتي است و آمار وزارت صنايع بيانگر اين موضوع است.
پاسخ وزارت صنايع
ليالي، مدير كل بخش الكترونيك وزارت صنايع، در رابطه با سهم برندها در بازار مانيتور مي‌گويد: بر اساس بررسي‌هاي وزارت صنايع بيش از 80درصد از سهم فروش مانيتورهاي موجود در بازار، به نمونه‌هاي وطني اختصاص دارند و با توجه به اينكه ماديران بزرگ‌ترين و باسابقه‌ترين وليدكننده است، مي‌توان گفت سهم زيادي از آمار فروش بازار را به خود اختصاص داده است.اما اين به اين معني نيست كه تمام اين 80درصد متعلق به ماديران است.
ليالي افزود: آمار دقيق فروش برندها را بايد از اتحاديه‌ها جويا شد و وزارت صنايع تنها از حجم فروش مانيتورهاي توليد داخل اطلاع دارد. شهرام شير مست، رييس اتحاديه صنف رايانه، داده‌ورزي و ماشين‌هاي اداري نيز در اين رابطه مي‌گويد: در اين كه ماديران بزرگ‌ترين توليدكننده داخلي مانيتور است، شكي نيست و بر اساس بررسي‌هاي انجام شده، از مجموع 5/1ميليون مانيتور فروش رفته در بازار در سال، حدود 700 تا 800هزار مانيتور را ماديران به بازار عرضه كرده است و بقيه نياز بازار را ساير برندها تامين مي‌كنند.
كشورهاي صادركننده
بر اساس اطلاعات رسيده از گمرك جمهوري اسلامي ايران، در سال 88، حدود 3000 كيلوگرم مانيتور از كشور هنگ‌كنگ، 1710 كيلوگرم از چين، 1682كيلوگرم مانيتور از امارات متحده عربي و 168كيلوگرم مانيتور از كره وارد كشور شده‌اند.اين در حالي است كه در سال گذشته واردات مانيتور از امارات متحده عربي معادل 26هزار و 857كيلوگرم بوده است.پس از امارات نيز چين با عرضه دو‌هزار و دويست‌كيلو، آلمان با عرضه 363كيلو، تايلند با 340كيلو و هلند با عرضه 177كيلو مانيتور به ايران در رتبه بعدي اردات مانيتور به ايران بودند.
مقايسه اين اعداد و ارقام نشان‌دهنده اين موضع است كه امارات كه سابق بر اين واسطه براي عرضه اين كالاها به بازار ايران بود، از موضع خود عقب‌نشيني كرده و جاي خود را به هنگ‌كنگ داده است و همچنين از ميزان عرضه مانيتور از كشورهاي اروپايي به ايران كاسته شده است.
منبع : دنیای اقتصاد
