نام نویسنده: م.ر.بهنام رئوف
دنياي اقتصاد – بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی جیتکس دو روز پیش کار خود را در دبی آغاز کرد. اين نمايشگاه در حالي يكي از بزرگ‌ترين رويدادهاي حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات است كه باتوجه به نزديكي‌اش به ايران، با استقبال شرت‌هاي ايراني فعال در حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات چه به صورت بازديدكننده و چه به صورت غرفه‌دار برگزار مي‌شود.
سال 1971 فدراسيوني متشكل از 7 شيخ‌نشين به نام امارات متحده‌عربي در 82 هزار و 880 كيلومتر مربع مساحت در جنوب غربي قاره آسيا و در ساحل جنوبي خليج‌فارس شكل گرفت. اين كشور از شرق با عمان و از جنوب و جنوب غربي با عربستان سعودي مرز زميني مشترك دارد. تقريبا هيچ‌يك از مناطق اين كشور مستعد كشاورزي نيست و مراتع طبيعي تنها دو‌درصد از خاك اين سرزمين را در بر مي‌گيرد.
جمعيت امارات در سال 2000 حدود 3 ميليون و 116هزار نفر برآورد شده است كه تنها 34 درصد آنها بومي بوده‌اند. مسلمانان 96 درصد جمعيت را تشكيل مي‌دهند و زبان رسمي اين كشور عربي است. طبق قانون اساسي امارات متحده عربي مصوب 2 دسامبر 1971، اين كشور در اصل يك كشور فدراتيو است كه از 7شيخ‌نشين ابوظبي، دبي، شارجه، راس‌الخيمه، فجيره، عجمان و ام‌القوين تشكيل شده كه مركز سياسي آن در ابوظبي، مركز تجاري در دبي و مركز فرهنگي آن در شارجه است.
امروز دبى بیش از ۲۷0 هتل با ۳۰هزار اتاق، ۳۰ مركز خريد و ساليانه بیش از ۵ ميليون گردشگر خارجى دارد. همچنان درآمد منظم صادرات نفت به اقتصاد دبى كمك مى‌كند تا ناگزير به گردآورى ماليات نباشد. در این بین چیزی که باعث تقویت این کشور شده است عملكرد ضعيف همسايگانش است. دبى نه تنها پول و استعداد بيروت، بغداد و كابل بلكه مراكز تجارى نسبتا بسته مانند عربستان سعودى، كويت، مصر، پاكستان و هند را مى‌مكد اما در این بین یکی از سیاست‌های مهم این کشور توجه خاص به استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای پیشرفت هر چه بیشتر است.
به باور کارشناسان، وجود مناطق آزاد تجاری و انجام پروژه‌های گوناگون با محوریت دولت الکترونیک از مهمترین دلایل توسعه این کشور است. بدون شک سياست‌هايي كه توسط دولت دبي در اين سال‌ها در پيش گرفته شده، تسهيل‌كننده حركت سريع این شهر به سمت عصر ديجيتال بوده است. اقتصاد اين كشور، به شدت مبتني بر خدمات ارائه شده در آن بوده و همواره به سمت بهره‌مندي بيش‌تر از فناوري اطلاعات پيش مي‌رود.
بازار رو به رشد IT این کشور مهمترین عاملی است که باعث شده شركت‌ها، سازمان‌ها و مصرف‌كنندگان اماراتي با اشتياق هرچه بیشتر به سرمايه‌گذاري در زمينه‌هاي مختلف IT بپردازند. از همين‌رو شرکت‌های زیادی در این شهر در حال فعالیت هستند. «اينترنت سيتى» محل استقرار دفاتر شركت‌هايى همچون مايكروسافت، دل، زيمنس، اچ پى، اوراكل و آى.بى.ام، «ميدياسيتى» محل استقرار دفاتر چند ايستگاه تلويزيونى و «دهكده دانش» نیز محلی است که کالج‌های خارجی را در خود جای داده است.
جیتکس سال گذشته میزبان 3هزار و 269 شركت از 79 كشور جهان بود که بيش از 133هزار نفر از فعالیت این شرکت‌ها بازدید کردند و این در حالی است که امسال بیش از 3 هزار و 300 شركت با حضور خود در این نمایشگاه علاوه بر قدرت‌نمایی رکورد جدیدی را برای میزبانی به ثبت رسانده‌اند. همچنین گفته می‌شود که فروش حاصل از نمايشگاه جيتکس 2006 از مرز 80ميليون درهم گذشته است.
اما جیتکس براساس برنامه‌ای که سال‌ها در کارتابل خود داشته است، امسال نیز در دوبخش مستقل برگزار می‌شود. بخش نمایشگاهی که در محل مرکز تجارت جهانی برگزار شده و بخش فروشگاهی نیز در محل فرودگاه بین‌المللی دبی در حال برگزاری است. چين با 115 شركت، بزرگ‌ترين غرفه اين نمايشگاه را در اختيار داشته و ايتاليا و بلغارستان نيز براي نخستين بار نمايندگي‌هاي رسمي خود را به اين نمايشگاه فرستاده‌اند.
Gitex امارات، پس از گذشت 27 دوره از برگزاري خود، اكنون جايگاهش را به عنوان تاثيرگذارترين نمايشگاه در حوزه صنعت فناوري اطلاعات و ارتباطات در منطقه خاورميانه تثبيت كرده است. امسال مركز تجارت جهاني دبي علاوه بر ميزباني Gitex و Gulfcomm كه از سال گذشته و با تمركز بر مخابرات و صنايع ارتباطي همنشين جيتكس شده، ميزبان Cunsumer Electronic يا همان لوازم مصرفي الكترونيكي در سالن‌هاي شیخ راشد و شیخ مکتوم است. نمايشگاه اسال با احتساب سالن تازه تاسيس زعبيل كه مخابراتي‌ها را در خود جاي داده است، در مساحتي به ميزان 27هزار و 504 مترمربع برگزار مي‌گردد.
سالن‌هاي نمايشگاه
امسال نمايشگاه در 12 سالن برپا شده است. حجم درخواست‌هاي رسيده جهت حضور شركت‌ها در اين نمايشگاه موجب شد تا برگزاركنندگان، يك سالن ديگر مخصوص شركت‌هاي فعال مخابراتي را به مجموعه سالن‌هاي نمايشگاه اضافه كنند. سالن‌هاي نمايشگاه همانند تمامي نمايشگاه‌هاي معتبر جهان در اين حوزه براساس طيف متفاوت محصولات عرضه شده، تقسيم‌بندي موضوعي شده‌اند.
از سوي ديگر اين بخش‌بندي باعث شده تا بازديدكنندگان در كوتاهترين زمان به غرفه‌ها و بخش‌هاي موردنظر خود دسترسي پيدا كنند. در این بین بازدیدکنندگان در بدو ورود علاقه‌مندی‌های خود را در فرم‌هایی مشخص کرده و سپس بلیط ورودی را برای پنج روز به مبلغ 100 درهم و یا یک روزه به قیمت 40 درهم دریافت می‌کنند.
درج بارکد بر روی بلیت‌ها و حضور مسوولان در مدخل ورودی سالن‌ها و نیز در برخی از جایگاه‌های ویژه در داخل سالن باعث شده تا مدیران جیتکس بتوانند با میزان وقتی که هر فرد در داخل هر سالن صرف می‌کند میزان علاقه‌مندی بازدیدکنندگان خود را بسنجند تا در سال بعد با برنامه‌ریزی دقیق‌تر وارد عمل شوند.
مد دیجیتال
اما از جالب‌ترین اتفاقاتی که امسال و برای اولین بار در جیتکس رخ داده است، نمایش مد دیجیتال یا همان gadjet glam2007 است. در این بخش که چیزی شبیه به همان شوهای لباس است به جای نمایش آخرین مدهای پوشاکی تازه‌ترین فناوری‌های پرتابل به نمایش در می‌آید.
نبرد بزرگان
سالن شیخ راشد اما امسال به میدان جنگی برای تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری و سرگرمی تبدیل شده است. سونی در کنارش با سامسونگ و در کنار آن پاناسونیک و شارپ و سانیو رقابت نفس‌گیری در تولید تلویزیون ال‌سی‌دی‌ها به راه انداخته‌اند. اما در این بین شارپ با ارائه بزرگ‌ترین ال‌سی‌دی جهان یک سر و گردن بالاتر از سایر رقبا خود قرار دارد. در این سالن علاوه بر نمایش ال‌سی‌دی‌ها، جدیدترین نسخه از کنسول‌های بازی نیز توجه بسیاری از علاقه‌مندان را به سوی خود جلب کرده است.
تبلیغات از نوع منظم
اما یکی دیگر از جاذبه‌های این نمایشگاه تبلیغات آن است. امسال یکی از اپراتورهای امارات به نام دو (du) اسپانسر اصلی جیتکس است به طوری که تقریبا علاوه بر تمام نمایشگاه شما می‌توانید در بیشتر مناطق دبی حتی تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها تبلیغات (دو) را مشاهده کنید. تبلیغات یکی از مهمترین بخش‌های جانبی برای درآمدزایی جیتکس علاوه بر فروش محصولات در فروشگاه فرودگاه و فروش بلیط برای بازدید است. به طوری ک کشور مصر برای اجاره چند روزه چند بیلبورد کوچک در محیط نمایشگاه نزدیک به 7 میلیون دلار هزینه کرده است. حالا تخمین بزنید که هزینه اجاره غرفه و تبلیغات برای برند‌های مطرح چه میزان می‌تواند باشد.
ایران، جزیره نفرین شده
جیتکس 2007 اگر برای هر شرکت و هر کشوری دستاوردهای مثبت داشته باشد اما برای ایران گواه یک داستان غم‌انگیز است. طی سال‌های گذشته ایران با کمک دولت چندین بار در جیتکس و برخی دیگر نمایشگاه‌های بين‌المللی شرکت کرده است. مرکز صنایع نوین با هدف حمایت از حضور بين‌المللی شرکت‌های ایرانی، زمینه را برای شرکت تعدادی از شرکت‌ها در این نمایشگاه فراهم کده است اما همواره این حضورها که با حمایت‌های مستقیم دولت صورت مي‌گرفته پرسش‌هایی همچون میزان حمایت‌ها و نیز دستاورد آنها را در کنار سوالاتی نظیر ملاک انتخاب شرکت‌ها را به همراه داشته است.
حضور ایران در نمایشگاه جیتکس در قالب کنسرسیوم ثنارای از سال 2003 آغاز شد. در آن زمان ثنارای با نام ایران و در فضایی به مساحت 90متر مربع با حمایت مرکز صنایع نوین وزارت صنایع و معادن میزبان 12 شرکت ایرانی بود. سال 2004، مساحت غرفه ایران با 6 متر کاهش به 84 متر رسید اما 14 شرکت داخلی برای نمایش دستاوردها و توان ایرانیان به همراه جذب بازار منطقه روانه امارات شدند. ایران در جیتکس 2005 با 17 شرکت و در همان مساحت قبلی ظاهر شد.
دوران اوج ایران اما به باور بسیاری از حاضران و بازدیدکنندگان ایرانی جیتکس در همان سال پایان یافت. به طوری که با تعویض دولت و به دنبال آن تعویض مدیریت در مرکز صنایع نوین، ایران جیتکس 2006 را تنها با 12 شرکت برگزار کرد. اما امسال ثنارای فقط با 7 شرکت به استقبال بیست و هشتمین نمایشگاه جیتکس رفته است و این در حالی است که به گفته برخی از مدیران بخش خصوصی، تا یک هفته قبل از برگزاری هنوز برنامه ایران برای حضور در نمایشگاه مشخص نبوده است.
همانطور که پیش‌تر نیز به این موضوع اشاره شد به طور کلی جیتکس سالانه رشد چشمگیری را در قسمت‌های مختلف شاهد بوده است و این در حالی است که ایران به عنوان یکی از کشورهای قدرتمند و مدعی منطقه، در ارائه دستاوردهای حوزه آی‌تی در این نمایشگاه طی دو سال گذشته سیری نزولی را پیش روی خود داشته است.
ایران نه تنها در این دوره با تعداد اندکی از شرکت‌های نه چندان مطرح به جیتکس آمده است بلکه از لحاظ ظاهری، غرفه ایران امسال حداقل استانداردهای لازمه برای شرکت در یک نمایشگاه بین‌المللی آن هم با این عظمت را نداشته و به نوعی به گفته بازدیدکنندگان ایرانی حاضر در نمایشگاه بیانگر سوءمدیریت بوده که البته در این بین عدم اختصاص بودجه‌های لازم از سوی مرکز صنایع‌نوین که از زیر مجموعه‌های وزارت صنایع است، بی تاثیر در این بی‌نظمی‌ها نبوده است.
به جز شرکت سبز (Green) سازنده کیس، به طور کامل مشخص است که سایر شرکت‌ها بدون هیچگونه برنامه‌ریزی مشخصی وارد نمایشگاه شده‌اند. در مورد دکور و تزینات بصری غرفه ایران که در اطراف خود رقبای قدری از کشورهای دیگر همچون لبنان و مصر را دارد نیز بهتر است که چیزی ننویسم چرا که عکس گواه تمام موارد فوق‌الذکر است!
جدا از حضور بسیار ضعیف ثنارای اما فراسو به عنوان یک شرکت ایرانی حاضر در نمایشگاه توانسته قدرت یک مارک معروف ایرانی را به نمایش بگذارد. غرفه فراسو در کنار پاناسونیک ارائه کننده محصولات این شرت ایرانی است البته ناگفته نماند که به جز فراسو چندین شرکت ایرانی دیگر نیز امسال به صورت مستقل و یا با شرکای خارجی خود در این نمایشگاه حضور دارند.
به هر حال نمایشگاه‌های بین‌المللی همچون جیتکس، بزرگ‌ترین و مهمترین مکان برای ارائه توانایی هر شرکت و یا کشوری محسوب مي‌شوند و جا دارد دولت مردان ایرانی برای ایجاد زمینه‌های مناسب برای صادرات محصولات نگاه ویژه‌ای به نمایشگاه‌هایی از این دست داشته باشند.
