نام نویسنده: شهرام شريف
آی تی ایران – ونكوور كانادا اين روزها ميزبان نشست آيكان است. اين نشست از آن رو براى آيكان اهميت بيشترى دارد كه اين سازمان در يكى از مهمترين و حساس ترين دوران فعاليت خود قرار دارد.
از يك سو آيكان(به دنبال توافقات تونس) موقتا از زير فشار نگين افكار عمومى بين المللى و خواست دولتى تقسيم منابع اينترنتى بيرون آمده و از سويى ديگر بايد حالا بسيارى از شعارهاى بين المللى بودن اين نهاد را جامه عمل بپوشاند. آنگونه كه مشخص شد محصول تونس در ظاهر پيروزى ايكان و نهادهاى فعلى حاكم بر اينترنت را نمايان مى كرد اما به واقع شايد اين آغازى براى پايان دادن به حاكميتى است كه اين روزها نگاه داشتن اش نه براى آيكان كه براى كل ايالات متحده يك موضوع ضرورى به شمار مى آيد.
در واقع سياستى كه آمريكايى ها (اعم از دولت، وزارت بازرگانى،يانا و آيكان) در زمينه راهبرى اينترنت پيش گرفتند سياسى كردن موضوع اينترنت بود. با اين حال هوشمندى آنها در اين است كه همواره همين شعار را به ديگران باز مى گردانند ” اينترنت را سياسى نكنيد” . حضور دولت هايى مثل چين،عربستان،ايران و … كه تضييقاتى را ( به هر دليل) در زمينه توسعه فناورى اطلاعات در داخل كشور خود به وجود آورده اند بهترين فرصت را به بخش سياست خارجى ايالات متحده داد كه با حرفه اى گرى ديپلماتيك عملا مسير حركت موضوع راهبرى اينترنت را به نفع خود تغيير دهند.
هيچ چيز نمى توانست جز هشدار براى سياسى كردن اينترنت مسير راهبرى اينترنت را در مجراى فعلى خود نگاه دارد. البته مسلم بود كه آمريكايى ها حتى در صورت توافق جهانى حاضر به دادن كليد اينترنت ( كدام كليد؟) به دست ديگر كشورها نمى شوند اما قدرت ديپلماتيك آنها را حتى در مسير قرار گرفتن در موقعيت دشوار هم قرار نداد.
ايكان حالا تلاش مى كند وجهه بين المللى خود را به جهانيان نشان دهد. پروژه بين المللى سازى دامنه هاى اينترنتى (IDNs) يكى از ابزارهاى اين تلطيف چهره است. اگر اين پروژه اجرايى شود هر زبانى مى تواند دامنه هاى مربوط به خود را روى اينترنت داشته باشد.
اخيرا مدير آيكان يك كميته مشورتى (IDNPAC) براى پگيرى اين موضوع راه اندازى كرده است. اين كميته در سه بعد كار خود را انجام خواهد داد : نخست در زمينه دامنه هاى عمومى ،دوم در زمينه توسعه فنى قضيه و سوم در حوزه سياست گذارى اين عرصه.
اعضاى اين كميته نمايندگانى از پنج قاره،بخش خصوصى و جامعه مدنى را تشكيل مى دهند كه در مورد يكى از پروژه هايى كه آيكان به دليل كوتاهى در انجام آن همواره تحت انتقاد قرار داشته،به اعلام نظر مى پردازند.
به جز اين كميته، آيكان اخيرا (هشتم نوامبرگذشته) نيز نسخه دوم نقشه اجرايى پروژه بين المللى سازى دامنه هاى اينترنتى را منتشر كرده است. همچنين در جريان اجلاس ونكوور نيز يك ورك شاپ براى بررسى اين موضوع برگزار مى كند.
آيكان از ديگر سو به تقويت كميته مشورتى دولتى خود (GAC) پرداخته و از دو هفته قبل براى انجام مذاكراتى با كشورهاى در حال توسعه براى حضور در اين كميته مكررا اعلام آمادگى كرده است.
اين ها بخش هايى از تلاش هاى بهبود وجهه آيكان است. مقامات اين نهاد سعى مى كنند بر جنبه هاى غير آمريكايى خود تاكيد بيشترى كنند. آنها با وجودى كه در ايالت كاليفرنيا ثبت شده اند در بسيارى از مدارك و انتشارات جديد خود آدرسها و شماره هاى تماس دفتر بروكسل خود را مى نويسند، از همه جهان براى مشاركت در زمينه پيش برد پروژه هايشان دعوت مى كنند(هر چند اغلب در قالب هاى مشورتى و نه تصميم گيرى و اجرايى) و خود را بيشتر از هر زمان ديگرى شفاف و انعطاف پذير نشان مى دهند.
به نظر مى رسد تاثيرات اجلاس WSISبر خلاف تصور همه چندان در ظاهر و چهره ماجراى راهبرى اينترنت نبوده است. آيكان و نهادهايى از اين دست حالا تلاش مى كنند فعالان علمى و خصوصى بيشترى را به سمت خود جلب كنند. در جريان اجلاس جامعه اطلاعاتى اين دسته از فعالان در جبهه دولت ها قرار نداشتند و در تقسيم بندى سياه و سفيد پشت آيكان جاى مى گرفتند اما آنها شيوه هاى راهبرى اين نهاد و ديگر نهادهاى نزديك به آن را نيز نمى پسنديدند و به صراحت از آن انتقاد مى كردند.
حالا مقامات آيكان( با توجه به نارضایتی های اخیر شرکت های ثبت کننده دامنه های اینترنتی ) بيشتر از پيش مى دانند كه همراهى با اين گروه ميانه تا چه اندازه براى ادامه راهشان ضرورى است،شايد بتوان پيروز واقعى بحث هاى WSISدر زمينه حاكميت اينترنت را همين گروه ميانه دانست.
