دنیای اقتصاد – بايد منتظر بود. با حجم بالاي فعاليت‌هاي روزانه و البته مساله كمبود زمان كه هميشه با آن مواجه هستيم، قطعا ساده‌تر كردن كارها و كنترل زمان انجام آنها يكي از دغدغه‌هايمان است. دغدغه‌اي كه شايد براي بعضي‌ها جدي‌تر بوده تا جايي كه به دنبال حل آن آنها را در مسير علم و تكنولوژي قرار داده است.
در ميان تمام آنچه نتيجه اين تلاش‌ها بوده، روبات‌ها شايد مانوس‌ترند. سيستم‌هايي كه با توجه به كاربردهاي مختلفشان در بخش‌هايي مانند صنعت، خدمات، اقتصاد، كشاورزي و … خيلي زودتر از چيزي كه تصور مي‌شد در بين مردم پذيرفته شده‌اند.
در واقع تكنولوژي ساخت روبات‌ها فعاليتي براي توسعه علم هوش مصنوعي و روباتيك با طرح يك مساله استاندارد است كه دامنه بزرگي از تكنولوژي‌هاي هم‌طبقه خودش را مورد آزمايش قرار مي‌دهد. صنعتي كه براي اولين‌بار پرفسور آلن مك‌ورت آن را در سال 1993 معرفي كرد زمينه‌اي شد براي شروع فعاليت‌هاي كارگاهي و بعد از آن تدوين استانداردهايي براي مسابقات روبوكاپ.
مسابقاتي كه اين روزها در سطح جهاني با حضور روباتهاي مختلف با تكنولوژي‌هاي سخت‌افزاري و نرم‌افزاري متفاوت برگزار مي‌شود، اولين بار در سال 93 و به وسيله گروهي از محققين ژاپني برگزار شد. مسابقه جذابي كه در كمتر از يك ماه تقاضاهاي زادي را از كشورهاي ديگر براي تبديل اين پروژه به يك پروژه مشترك بين‌المللي به دنبال داشت.
بالاخره فراخواني براي سازماندهي اولين دوره جام جهاني فوتبال روبات‌ها تهيه و بعد از آن اين مسابقات هر سال در يكي از كشورهاي جهان برگزار مي‌شود.
دكتر ناظمي عضو هيات مديره و مسوول كميته آموزش و پژوهش نظام رايانه‌اي استان تهران كه سرپرستي تيم روبوكاپ دانشگاه شهيد بهشتي را هم به عهده دارد، در اين رابطه مي‌گويد: فعاليت‌هاي پژوهشي و تحقيقاتي در دانشگاه‌ها انتخابي نيست و توسط استادان شناسايي و انجام مي‌شود. چند سال پيش به دنبال تمايل تعدادي از دانشجويان و البته علايق شخصي خودم، فعاليت در اين زمينه را شروع كردم. به طور كلي در ايران مدتي است كه موج اين حركت علمي در دانشگاه‌هاي معتبر و حتي معمولي شروع شده تا جايي كه در اغلب مراكز آموزشي، هسته‌‌هاي اوليه روبوكاپ در شاخه‌هاي مختلف تشكيل و فعاليت مي‌كنند.
جرياني كه علاوه بر ايجاد محيط تحقيقي، كيفيت آموزشي و درك مطالب تئوري و كاربرد علمي دروس رشته‌‌هاي دانشگاهي را افزايش مي‌دهد. شكل‌گيري تيمهاي روبوكاپ در زمينه شبيه‌سازي و اندازه متوسط در ايران به 6سال قبل در دانشگاه صنعتي شريف برمي‌گردد. در سال 1999 هم براي اولين بار تيم روباتهاي اندازه متوسط اين دانشگاه توانست مقام اول و در سال 2000 مقام سوم جهان را به دست بياورد.
در واقع هدف نهايي برگزاري اين مسابقات ساخت روباتهاي شبيه انسان است و در حال حاضر كاربردهاي مختلفي از روبوكاپ پياده شده‌اند، كاربردهايي مانند: مسيريابي اطلاعات در شبكه، خلبان مجازي چرخ‌بال، جابه‌جايي و سازماندهي افراد به طور اتوماتيك، شبيه‌سازي نبردهاي هوايي براي آموزش خلبان خودكار، وسايل نقليه هوشمند، واقعيت مجازي، پروژه‌هاي آموزشي در دانشگاه، امدادمصدومان، كنترل خطوط توليد صنعتي، كنترل ماهواره و كنترل روباتهاي صنعتي و درمانگاهي.
ناظمي در اين مورد مي‌گويد: «در حقيقت هدف روبوكاپ براي سال 2050 برامه‌ريزي شده است. در اين سال قرار است روبات‌هايي طراحي و ساخته شود كه شبيه انسان بوده و بتواند تمام حركات انسان را تقليد و از همه جالب‌تر اينكه فوتبال بازي كند. فكر مي‌كنم اوج اين هدف زماني باشد كه 11روبات با يك تيم فوتبال انساني بازي كنند و روبات‌ها برنده از زمين خارج شوند.»
حضور تيمهاي كشور ما در اين مسابقات هم اغلب فعال بوده تا جايي كه مي‌توانيم به جرات بگوييم كه در طول 9 دوره برگزاري اين مسابقات در جهان تيمهاي ايراني توانسته‌اند، يكي از مقام‌هاي اول تا سوم را به خودشان اختصاص بدهند. مسابقات روبوكاپ امسال كه تيرماه در ژاپن برگزار شد، نمونه خوبي اس براي اثبات اين ادعا. در اين مسابقات بعد از ژاپن، ايران با 64 تيم بيشترين تعداد تيم را داشته و توانست در بخش شبيه‌سازي از 18مقام، 8مقام را به دست بياورند.
ناظمي درباره اين مسابقات مي‌گويد: «نتايج اين مسابقات در مجموع براي تيمهاي ما رضايت‌بخش بوده است. به نظر من ليگ‌هاي شبيه‌سازي امداد و شبيه‌سازي بازي روباتهاي فوتباليست (2بعدي و 3بعدي) جالب بود و ايران هم توانست مقام‌هاي خوبي را در اين ليگ‌ها به دست بياورد.
اما با تمام اينها نمي‌توان كمبود امكانات سخت‌افزاري و مراجع علمي جديد را ناديده گرفت. تيمهاي ايراني معمولا با در اختيار داشتن حداقل امكانا و تجهيزات فعاليت مي‌كنند. امسال دو مشكل عمده در تيمهاي دانشگاه ما وجود داشت. يكي نبودن نظارت و كنترل عملكرد تيم‌ها كه در نبود من ضعيف انجام شد و ديگر ناهماهنگي و ارتباط ضعيف اعضاي تيم كه به كمبود منابع و تجهيزات اضافه شدند تا عملكرد تيم را ضعيف كنند.»
شايد برنامه‌ريزي‌هاي دقيق‌تر بتواند اين مشكلات را تا حد زيادي حل كند. سال آينده شايد بتواند سال بهتري باشد. براي اعضاي تيمهاي روباتيك مسابقات ربوكاپ آلمان مي‌تواند بهانه خوبي باشد براي برطرف كردن آنچه به عنوان مشكل ايجاد ضعف در تيم‌ها مي‌كند.
