معيارهاى روزنامه‌نگارى مطلوب در ايران: بررسى ديدگاه‌هاى استادان دانشگاه و روزنامه‌نگاران
نام نویسنده: دكتر نعيم بديعى
ایران و جامعه اطلاعاتی- هنگامى كه در سال 1450 ميلادى، يوهان گوتنبرگ (Johann Gutenberg) در كارگاه‌كوچكى در شهر ماينتز (Mainz) آلمان موفق شد نخستين صفحه كاغذ را با استفاده از حروف‌متحرك فلزى چاپ كند، نمى‌توانست تصور كند كه اين اختراع چه انقلابى در دنيا به پا خواهدكرد. احتياج مادر اختراع است. نياز جامعه اروپا در اواسط سده پانزدهم ميلادى بر تكثير سريع‌و ارزان چنين بود كه تا سال 1500 ميلادى، بيش از پانزده ميليون نسخه از 35000 عنوان كتاب‌به زير چاپ رفت.
با گسترش صنعت چاپ و پيدايى روزنامه‌ها در كشورها، نظارت و كنترل بر مطبوعات نيزگسترش يافت. تاريخ مطبوعات اكثر كشورها تاريخ مبارزه روزنامه‌نگاران با محدوديت‌ها ونظارت‌هايى است كه دولت‌ها بر مطبوعات روا داشته‌اند. اين پرسش كه آيا اصولا دولت‌هاچنين حقى دارند، بارها از سوى انديشمندان در طول تاريخ ابراز گرديده است. بررسى مبانى‌نظرى در اين خصوص نشان مى‌دهد كه نظارت و كنترل، به طور كلى به شيوه‌هاى گوناگون برمطبوعات اعمال مى‌شود.
طرح مسئله و هدف تحقيق
اين تحقيق كوششى در شناخت معيارهاى روزنامه‌نگارى مطلوب در ايران از ديدگاه استادان‌دانشگاه و روزنامه‌نگاران به منظور ارائه الگوى مطلوب براى فعاليت‌هاى روزنامه‌نگارى درايران است.
جايگاه، رسالت و مسئوليت اجتماعى رسانه‌هاى ارتباط جمعى در جوامع مختلف، باساختارهاى سياسى، اقتصادى و فرهنگى متفاوت به گونه‌هاى مختلف تبيين شده است.وظيفه‌اى كه براى رسانه‌ها، چه از نظر مخاطبان، چه از ديدگاه دولت‌ها و چه از نظرروزنامه‌نگاران، تصور مى‌شود، حاوى مشابهت‌ها و تفاوت‌هاست. اكنون اين پرسش مطرح‌است كه وظيفه رسانه‌ها به طور كلى و مطبوعات به طور خاص چه بايد باشد؟ چه شيوه ياشيوه‌هاى روزنامه‌نگارى مى‌تواند رسالت و مسئوليت اجتماعى روزنامه‌نگاران را به نحومطلوب به انجام رساند؟ به عبارت ديگر، روزنامه‌نگارى مطلوب در ايران بايد حاوى چه‌معيارها و ويژگى‌هايى باشد؟ روزنامه‌نگارى، حرفه‌اى است كه مى‌كوشد نگرش‌ها، باورها،فعاليت‌ها و روابط اجتماعى ميان افراد (اعم از افراد عادى و دلتمردان) را در يك بستر
سياسى ـ اجتماعى ـ فرهنگى به تصوير كشد; حرفه‌اى كه سهل و در عين حال ممتنع است.
هدف اين تحقيق، تبيين معيارهاى روزنامه‌نگارى مطلوب در ايران از ديدگاه استادان‌دانشگاه و روزنامه‌نگاران به منظور ارائه الگوى مطلوب براى فعاليت‌هاى روزنامه‌نگارى درايران است. آگاهى از اين ديدگاه‌ها مى‌تواند به شناخت معيارهاى روزنامه‌نگارى مطلوب درايران كمك كند. بدين لحاظ، ضمن مرورى بر نظريه‌هاى مطبوعات، معيارها و اصول اخلاق‌حرفه‌اى و شيوه‌هاى روزنامه‌نگارى، كوشش مى‌شود ويژگى‌هاى هر يك برشمرده شود و باتوجه به اين مباحث، پرسش‌ها (گويه‌ها)ى تحقيق براى تبيين الگوى روزنامه‌نگارى مطلوب درايران تدوين گردد.
مبانى نظرى تحقيق
رسانه‌هاى ارتباط جمعى به اندازه‌اى در جوامع مهم هستند كه از آنان به عنوان “ركن چهارم”حكومت نام برده شده است. نگاه سه ركن ديگر هميشه به ركن چهارم است. نحوه فعاليت‌روزنامه‌نگاران در كشورهاى مختلف با ساختارهاى سياسى، اجتماعى، فرهنگى و اقتصادى‌متفاوت، يكسان نيست. در برخى از كشورها حكومت بر رسانه‌ها حكمرانى مى‌كند; در برخى‌از كشورهاى ديگر، كنترل و نظارت دولت بسيار محدود است. كشورى در دنيا وجود ندارد كه‌رسانه‌ها را به حال خود گذاشته باشد. در اين قسمت با طرح نظريه‌هاى مطبوعات، به بررسى‌رابطه بين مطبوعات و حكومت مى‌پردازيم.
متن کامل این مقاله را در سایت ایران و جامعه اطلاعاتی بخوانید
