نام نویسنده: شهرام شريف
سرمقاله دنیای اقتصاد – دهمين نمايشگاه الكترونيك، كامپيوتر و تجارت الكترونيكى روز گذشته بعد از 5 روز در حالى به كار خود پايان داد كه توانسته بود براى مدت يك هفته ICT (فناورى ارتباطات و اطلاعات) را به عنوان يك موضوع اصلى در بطن جريانات روز قرار دهد. برپايى اين نمايشگاه كه بزرگترين رويداد آى‌تى در بخش بازار اين صنعت در كشور به حساب مى‌آيد در حقيقت فرصتى براى نگرشى دقيقتر به موضوع فناورى اطلاعات فراتر از گستره‌هاى عرضه و تقاضا و يا جذابيت‌هاى تكنولوژيك آن در كشور نيز هست.
سال‌ها از پيدايش كامپيوتر در جهان مى‌گذرد اما تا قبل از پيدايش موج نويى كه فناورى‌هاى ارتباطى و اطلاعاتى از حدود دو دهه قبل به وجود آوردند، نمى‌توانستيم از تاثير اين فناورى بر بخش‌هاى مختلف زندگى ساكنان جامعه امروزه سخن بگوييم. خواسته و ناخواسته اين فناورى تا پستوهاى تاريك و دست نيافتنى زندگى شهروند امروزى نفوذ كرده و با خلق تصويرى مجازى عرصه جديد و قابل تاملى را به وجود آورده چنانچه اصولگراترين مخالفان را هم به پذيرش حقيقت وجودى آن واداشته است.
شهروند امروزه بدون درك ابتدايى از فضاى فناورى اطلاعات با دشوارى‌هاى متعددى در زندگى روزانه خود مواجه مى‌شود و قطعا شهروند فردا بدون كسب مهارت‌هاى لازم براى حضور در اين عرصه، قادر به زندگى عادى نخواهد بود. همچنان كه وزير ارتباطات ديروز در مراسم اختتاميه الكامپ تاكيد كرد: ايران براى حضور در اين فضا و بهره‌گيرى از فناورى اطلاعات تاخير قابل توجهى داشت.
آنچنانكه در برخى آمارهاى ارائه شده نهادهاى ناظر خارجى، ايران در زمينه سطح دسترسى و يا زيرساخت براى حضور سرمايه‌گذارى خارجى در اين عرصه رتبه قابل قبولى نگرفت و حتى ظرفيت‌هاى ارائه شده از برخى كشورهاى منطقه نيز پايين‌تر بود با اين حال، درك موضوع استفاده و حضور در اين بخش طى دو س سال گذشته رشد قابل توجهى را نصيب همه بخش‌ها كرده كه دلايل آن مى‌تواند به شرح زير باشد:
نخست آن كه حضور بخش خصوصى در اين زمينه واقعا به رشد استفاده و عمومى شدن اين تكنولوژى منجر شده و تقاضا و نياز اصلى در حقيقت از بدنه جامعه به سطح تصميم‌گير جامعه منتقل شده است. دقت در زمينه آنچه كه در مورد رشد اينترنت در كشور رخ داد در حقيقت درك اين موضوع را آسان مى‌سازد كه رقابت و حضور بخش خصوصى فعال (و صد البته در يك بازار به هم ريخته) موجب توجه عموم به اينترنت و افزايش سطح دسترسى‌ها شد.
دليل دوم ، رويكرد دولت به موضوع فناورى اطلاعات بود. توجه بخش خصوصى و افزايش درآمد و تزريق سرمايه‌هاى بيشتر به اين صنعت و به حركت درآمدن چرخه بازار باعث شد تا مخابرات كه در آغاز، انحصار در اين زمينه را برعهده داشت تا اندازه زيادى منافع اقتصادى خود را در خطر ببيند از طرف ديگر اين بخش جديد اضافه شده به ارتباطات يك متولى نيز احتياج داشت كه به جز مخابرات دستگاه‌هاى مختلفى نيز بدان چشم داشتند.دليل سوم تقاضاى ناگزير بازار بود كه از خواست نيازهاى ساده و پيچيده مردم سرچشمه مى‌گرفت. در حقيقت آشنايى ابتدايى با ابزارهاى ارتباطى بلافاصله سطح نيازهاى شهروندان را در بهره‌گيرى از سرويس‌هاى پيشرفته در همه بخش‌هاى دولتى و خصوصى افزايش داد و دولت و بخش خصوصى را ناگزير به سمت بهره‌گيرى از اين تكنولوژى‌ها كشاند.
سه عامل اصلى بالا به همراه چندين دليل فرعى ديگر موجب شد تا مقامات تصميم گيرنده در سازمان مديريت و برنامه‌ريزى كشور، موضوع فناورى اطلاعات و ارتباطات را به عنوان يكى از محورهاى اصلى توسعه در برنامه چهارم توسعه قرار دهند كه از درون آن طرح‌هايى مثل تكفا و پروژه‌هاى متعددى ظهور كرد و به اجرا درآمد كه نمايشگاه الكامپ امسال فرصتى براى معرفى برخى از اقدامات صورت گرفته در اين زمينه نيز بود.
نگاه به نمايشگاهى مثل الكامپ از منظر معرفى چند محصول جديد كامپيوترى و يا تكنولوژى جديد در يك بخش ماهواره‌اى و امكاات نرم‌افزارى خاص شايد ساده‌ترين روش نگرش به اين رويداد باشد، اما در واقع الكامپ فرصتى فراتر از تيپ يك بازار محدود است. الكامپ تصويرى از قابليت‌هاى موجود در فضاى
آى سى تى كشور است كه توانايى و فرصت‌ها را با سمت وسوى بازار در هم مى‌آميزد تا نيروى قدرتمندترى براى حركت در اين عرصه خلق كند.
براى داشتن تصويرى در اين عرصه نه وزارت ارتباطات و نه شوراى عالى اطلاع‌رسانى و نه بخش خصوصى نمى‌توانند به تنهايى كارى از پيش ببرند. الكامپ اگر امسال موفق‌تر از سال‌هاى قبل هم در نحوه برگزارى و هم در سطح شركت و ميزان استقبال مواجه شد به خاطر نزديك شدن و ايجاد فضاى همكار بين بخش خصوصى به عنوان مجرى و بخش دولتى به عنوان حامى بود. اين نمايشگاه حتى در مراسم اختتاميه دو فرد تاثيرگذار در فضاى آى تى كشور يعنى احمد معتمدى وزير ارتباطات و نصرالله جهانگرد دبير شوراى عالى اطلاع‌رسانى (و معاون سابق وزارتخانه) را كه پيش از اين در زمينه اختلافات اين دو، سخن‌هاى فراوانى گفته شده بود، در كنار هم قرار داد تا اين اتفاق خوب، خوب‌تر به پايان برسد.شايد يكى از فرصت‌هاى محدودى كه رييس جمهور در مراسم افتتاحيه در مورد انتخاب‌هاى بزرگ به آن اشاره كرده بود، انتخاب فضاى همكارى باشد، موضوع ساده و در عين حال بسيار مهمى كه علت بسيارى از ناكامى‌هاى ما نيز هست.
