دنیای اقتصاد – امروزه بخش عمده درآمد استوديوهاى هاليوود از راه فروش دى وى دى تامين مى‌شود، ولى مردى كه پيشگام به‌كارگيرى اين فناورى در صنعت فيلمسازى شده، اكنون مطرود و منزوى است.
سال گذشته استوديوهاى بزرگ 4/9 ميليارد دلار DVD به خرده‌فروشان فروختند و در واقع 53 درصد درآمدشان در سال 2003 از همين راه تأمين شد، اما وارن لايبرفارب كه بيش از هر فرد ديگرى مسوول ورود دى‌وى‌دى به هاليوود است، از سوى مديران استوديوها ارج گذاشته نمى‌شود.
او مخترع اين فناورى نبود، ولى در عرصه‌اى كه از آزمودن فناورى‌هاى جديد و ناكارآمد (فيلم‌هاى «بت») دلسرد شده بود، لايبر فارب ناگزير بود با مديران هاليوود، شركت‌هاى رايانه‌اى، خرده‌فروشان و روساى شركت‌هاى الكترونيك كلنجار برود تا آنها را به محك‌زدن دى‌وى‌دى متقاعد سازد. اما از زمانى كه اين لوح نقره‌اى فام در بهار 1997 به جريان افتاده، هاليوود و شيوه تماشاى فيلم در دنيا دگرگون شده است.
به‌نوشته مجله تايم، اعتقاد لابرفارب مبنى بر اين‌‌كه توده مردم دى‌وى‌دى را نه‌تنها كرايه، بلكه خواهد خريد، بزرگترين رونق اقتصادى تاريخ هاليوود را به ارمغان آورد و اقتصاد فيلمسازى را دگرگون كرد.
آمار نشان مى‌دهد كه علاقه‌مندان سينما 400 ميليون دلار صرف خريد دى‌وى‌دى‌هاى انيميشن «يافتن نمو« (Finding Nemo) كرده‌اند كه حدود 60 ميليون دلار بيشتر از فروش آن در گيشه است. همچنين كارشناسان معتقدند كه چشم‌انداز كشيدن فيلم‌هاى قديمى روى دى‌وى‌دى يكى از انگيزه‌هاى شركت سونى براى دادن پيشنهاد 5 ميليارد دلارى براى خريدMGM است.
باب پيسانو، معاون سابق MGM به تايم گفته است: هيچكدام از ما در سطوح ارشد استوديوها پيش‌بينى‌هاى وارن (لايبرفارب) را باور نمى‌كرديم. حق با او بود و ما اشتباه مى‌كرديم.
اكنون لايبرفارب مشاور مايكروسافت، توشيبا و ساير شركت‌ها درباره نسل بعدى دى وى دى است كه نويد تصاويرى واضح‌تر و ويژگى‌هاى بيشتر را مى‌دهد و مى‌تواند ثروت بادآورده تازه‌اى را نصيب استوديوهاى فيلمسازى كند.
البته سرگذشت لايبرفارب خودش درخور يك فيلم سينمايى هاليوودى است، به‌جز يك مشكل بغرنج و آن اين است كه شخصيت اصلى، هم قهرمان است و هم ضدقهرمان، مانورهاى او سبب شد تا غول‌هاى الكترونيكى و رسانه‌اى، هاليوود و «سيليكون ولى» فرمت جديد را براى فيلم‌ه بپذيرند. اما او اغلب با لاف زدن و تكبر، وجهه خود را تضعيف مى‌كرد. داستان وى پيچش تلخى نيز دارد. لايبرفارب به‌رغم توليد ميلياردها دلار براى استوديوها، خودش دارايى چندان زيادى ندارد. او مستضعف نيست، ولى وقتى تايم وارنر و آمريكن آنلاين ادغام شدند، 135 ميليون دلار سهامى كه به عنوان پاداش گرفته بود، باطل شد. او اندكى بعد به‌خاطر قدرت طلبى‌اش اخراج شد، ولى خودش مى‌گويد كه علتش اعمال فشار به روسا براى احياى سهامش بود. يك منبع موثق در «تايم وارنر» مى‌گويد كه روى نامه‌اش نوشته شده بود كه او عنصر «اخلالگر» است. در حالى‌كه پرونده از طريق حكميت در حال بررسى است، تايم ورنر مى‌كوشد به او اجازه ندهد كه خواستار شهادت مديران عالى‌رتبه ازجمله ريچارد پارسون شود. ديويد بويس وكيل مدافع وى مى‌گويد: مساله برخورد يك شركت با فردى كه اين همه ارزش مادى داشته، جالب است.
علاقه لايبرفارب به تغيير وضعيت موجود و لجاجت وى سبب شد تا در آغاز زندگى حرفه‌اى‌اش دوبار از «برادران وارنر» اخراج شود. اما مديران ارشد همواره وى را خوش آتيه مى‌دانستند و پس از هر بار اخراج، مجددا استخدامش مى‌كردند. لايبرفارب در سال 1983 مسوول واحد نسخه‌هاى ويدئويى فيلم‌هاى برادران وارنر شد. آن موقع ويدئو پديده نو و داغى بود و لايبرفارب نه‌تنها در پستوهاى شركتش به‌نبال فيلم‌هاى ارزشمندى جهت عرضه با فورمت ويدئويى مى‌گشت، بلكه براى فروش ويدئوهاى MGM نيز قراردادهايى منعقد كرد. اما در اوايل دهه 1990، پديده ويدئو افول كرد و تلويزيون ديجيتالى باب شد. لايبرفارب مى‌گويد: هميشه مى‌ترسيدم كه شغلم را از دست بدهم و تلويزيون مرا بيكار كند.
چگونه امكان داشت كه او ويدئوهاى خانگى را به مصاف فناورى تازه تلويزيون بفرستد؟
ضبط فيلم‌ها روى ديسك‌هاى فشرده ايده لايبرفارب نبود. در اوايل دهه 1980، دو ديسك پر ايراد Discovision متعلق به شركت MCA و Selectavision ساخته RCA آمدند و رفتند، اما ديسك‌هاى ليزرى گران توانستند توجه ويدئو دوستان را جلب كنند. لابرفارب در برادران وارنر در اواخر دهه 1980 با فيليپس درباره فناورى ديسك همكارى مى‌كرد و در اوايل دهه 1990 بدين نتيجه رسيد كه اگر ديسك‌هاى فيلم به اندازه سى‌دى باشد و ضمن ارائه تصوير و صدايى بهتر از ويدئو قيمت معقولى داشته باشد، مردم مانند كتاب شروع به جمع‌آورى فيلم خواهند كرد. رمز كار توليد ديسك‌هاى ارزان و مطابق با استانداردى جهانى بود.
تايم وارنر در ابتدا پذيرفت همراه توشيبا براى توليد دى‌وى‌دى كار كند. توشيبا در فناورى بديعى سرمايه‌گذارى كرده بود كه فيلم دو ساعته را روى يك طرف ديسك، فشرده مى‌ساخت. لايبرفارب مى‌گويد كه بعدا فيليپس نيز به اين تيم پيوست، اما در اقدامى حيرت‌انگيز، فيليپس خيلى زود بيرون رفت تا مشتركا با سونى دى وى دى بسازد. فيليپس و سونى در حقيقت متحدان طبيعى بودند، چون هر كدامشان جنبه‌هايى از اين فناورى را به نام خود ثبت كرده بودند.
اين دو اردوگاه مختلف در مسير جنگى تمام عيار بر سر فورمت محصولشان پيش مى‌رفتند كه مشابه بتاى سونى و وى اچ اس بود، ولى هيچكدامشان نمى‌خواستند چنين بلايى به سر دى‌وى‌دى بيايد.
لايبرفارب به سراسر دنيا سفر مى‌كرد تا ميان رقبا مصالحه برقرار كند. او كارت برنده‌اش را با جلب نظر مساعد صنعت رايانه رو كرد كه به د‌نبال رسانه‌اى تازه براى ذخيره‌سازى اطلاعات بشتر بود. اگر رايانه‌ها نيز از همان ديسكى استفاده كنند كه فيلم‌ها رويشان ضبط مى‌شود، آنگاه تقاضا بالا مى‌رود و هزينه‌هاى توليد پايين مى‌آيد. دان سوليوان، از مديران سابق آى بى ام مى‌گويد كه نقش لايبرفارب در انعقاد اين پيمان مهم بود.
اما راه‌حل فنى فقط نيمى از نبرد بود، چون همه استوديوها از اين ايده استقبال نكردند. سه استوديو بزرگ، ديزنى، پارامونت و فاكس جا زدند و از احتمال تكثير غيرمجاز ابراز نگرانى كردند. باز وقت آن رسيده بود كه لايبرفارب چند معامله را جوش دهد. او سرانجام تايم وارنر را متقاعد كرد با گنجاندن فاكس‌نيوز در سيستم كابلى برادران وارنر به مشاجره‌اى تلخ پايان دهد. بدين‌ترتيب روپرت مردوخ رييس فاكس شروع به توزيع دى‌وى‌دى از سوى استوديو خود كرد.
حتى خود لايبرفارب از موفقيت سريع دى وى دى متحير شده بود. تا آخر سال 2000، يعنى درست 4 سال پس از عرضه آن، مصرف‌كنندگان، 14 ميليون دستگاه پخش دى وى دى خريده و آن را به پرفروش‌ترين دستگاه الكترونيكى خانگى تبديل كرده بودند. همزمان «گلادياتور» اولين دى وى دى شد كه فروش آن به يكصد ميليون دلار مى‌رسيد.
لايبرفارب با در اختيار داشتن بزرگترين فيلمخانه دنيا مجدانه به عرضه دى‌وى‌دى پرداخت. هيچكدام از استوديوها به اندازه برادران وارنر از اين خوان رحمت متنعم نشد، كه علتش داشتن حقوقى بود كه تا حدودى به كمك لايبرفارب بدست آورده بود.
حالا ديگر همه دست‌اندركاران صنعت سينما وى را مى‌شناختند و مطبوعات اين صنف وى را «پدر دى وى دى» ناميدند، در سال 1999، او و همكارش در توشيبا به‌خاطر زحماتشان يك جايزه «امى« (Emmy) دريافت كردند. همچنين سال گذشته دولت فرانسه، عاليترين افتخار فرهنگى خود را به وى اعطا كرد. ناگفته پيداست كه همراه اين افتخارات، انزجار از راه رسيد و منتقدانش او را به اعمال فشار براى كسب اعتبار متهم كردند، ولى لايبرفارب اين اتهام را رد مى‌كند.
اكنون او هنگامى كه گرفتار بازستاندن غرامتش از تايم‌وارنر نيست، بهدنبال نسل بعدى دى‌وى‌دى و فناورى‌هاى آينده مى‌گردد. مايكروسافت او را به عنوان مشاور استراتژى رسانه‌هاى ديجيتالى‌اش استخدام كرده و به‌خصوص به توليد دى وى دى‌هاى بسيار باكيفيت علاقه‌مند است. او مى‌گويد: فيلم‌هاى ويدئويى ديجيتالى نوع، زمان، مكان و نحوه دريافت سرگرمى ما را دگرگون خواهد كرد.
