مقاومت مديريت سنتى در برابر بانكدارى الكترونيك
نام نویسنده: مينومومنى
دنیای اقتصاد – با راهاندازى نخستين سرويس ارائه خدمات بانكى از طريق موبايل اولين تلاشها براى خارج كردن شبكه بانكى كشور از حالت سكون فعلى و حركت به سمت بانكدارى الكترونيكى آغاز شد.
بيش از اين تنها سرويسى كه به نوعى با موضوع بانكدارى الكترونيكى در بانكهاى كشور در جريان بود سرويس دستگاههاى خودپرداز يا ATM بود اين سرويس در آغاز فعاليت خود به دليل آن كه تحولى عمده در عرصه بانكدارى كشور به شمار مىآمد مورد استقبال قرار گرفت.
سرويس ATM در حقيقت با حذف كارمندان بانك از پروسه خدمات بانكى سهولت بيشترى را در اختيار مشتريان قرار مىداد ضمن اينكه همچون ديگر خدمات بانكى به زمان خاص (زمان فعاليت بانك) وابسته نبود. اما دستگاههاى ATM بهرغم تمام توانايىهاى خود بسيارى از قابليتها را ارائه نمىكرد به اين ترتيب اين دستگاههاى گران قيمت كه توسط يك شبكه ماهوارهاى مركزى متصل شدند محدوديتهاى فراوانى را به مشتريان تحميل مىكردند و يا در بسيارى از اوقات به دليل سرويسدهى و رسيدگى نامناسب عملا از سيستم خارج بودند.
دستگاههاى ATM با وجود توانايىهاى الكترونيكى به تنهايى نمىتوانستند عنوان بانكدارى الكترونيكى را بر دوش شبكه بانكى كشور قرار دهند و در زمانى كه بسيارى از كشورها از جمله كشورهاى جنوب خليج فارس خدمات بانكى را از طريق شبكههاى اينترنتى و بر روى وسايل ارتباطى مثل موبايل، كامپيوتر و يا حتى تلويزيون ارائه مىدادند شبكه بانكى كشور تنها خدمتى كه خارج از بانك ارائه مىداد، تلفن بانك و يا حداكثر ارسال صورت حساب بانكى به ايميل يا دستگاه فاكس مشتريان بود.
به هر حال تلفن بانك كه اوايل هفته جارى در بانك توسعه صادرات افتتاح شد به نوعى اولين قدم در اين راه محسوب مىشود. تلفن بانك اين امكان را به مشتريان مىدهد تا از طريق تلفن همراه از هر نقطه كشور به سيستم اين بانك روى اينترنت متصل شده و خدماتى چون مشاهده صورتحساب، خريد و فروش سهام و امكان پرداخت قبضهاى برق، آب، گاز، تلفن و… ارائه مىدهد.
اين سيستم روى شبكه ديتاى مخابرات قرار مىگيرد و براى فعال كردن آن بايد اشتراك ديتا روى گوشهاى تلفن همراه فعال شود و سپس با اتصال به سايت Wap.edbi.ir مشترى مىتواند عمليات بانكى را به راحتى انجام دهد.
هر چند اين سرويس يك نوع نمايش كوچك از مجموعه بانكدارى الكترونيكى است اما به نظر مىرسد به زودى ديگر بانكهاى دولتى نيز به ارائه سرويس مشابه اين روى بياورند تا از رقابت بانكى عقب نمانند.
رييس بانك مركزى در مراسم افتتاحيه موبايل بانك طى يك سخنرانى خاطر نشان كرد كه اين سرويس و ديگر سرويسهاى بانكدارى الكترونيكى به زودى در شبكه بانكى كشور مورد استقبال قرار مىگيرند اما واقعيت آن است كه بانك مركزى و ديگر بانكها تا كنون هيچ برنامه مشخصى براى حركت به سمت بانكدارى الكترونيكى ندارند.
به گفته بسيارى از كارشناسان بدنه سنتى بانكهاى كشور در برابر الكترونيكى و اينترنتى شدن بسيار مقاومت مىكنند ضمن اينكه بسيارى از مديران بانكها و حتى مديريت سياستگذار بانكى كشور هنوز لزوم حركت به سمت بانكدارى الكترونيكى را در نيافتهاند.
برخى از كارشناسان يكى از دلايل اين موضوع را شكل دولتى بانكها مىدانند و اعتقاد دارند بدون خصوصى سازى و ايجاد رقابت مديريت بانكها تلاش چندانى براى حركت به سمت بانكدارى الكترونيك نخواهند كرد.
بهرغم بهرهگيرى از بسيارى از دستگاههاى كامپيوترى در بانكهاى كشور هنوز بسيارى از مشتريان از نحوه عملكرد بانكها رضايت ندارند، صفهاى طولانى و تلف شدن وقت و همچنين بوروكراسى بسيار پيچيده عمدهترين دلايل نارضايتى از شبكه بانكى است.