نام نویسنده: Philip B. Kerr
SG – در شرايطى که هيچ قانون خاصى درکانادا وجود ندارد که همه جنبه هاى نرم افزارهاى کامپيوترى را تحت پوشش قرار داده و شامل شود، نرم افزارهاى کامپيوترى در کانادا به چند شيوه و از چند طريق مورد حمايت حقوقى قرار مى‌گيرند.
کپى رايت
کپى رايت در کانادا يکى ازابزار هاى اصلى حمايت از نرم افزار هاى کامپيوترى است. کپى رايت در كانادا بوسيله قانون کپى رايت مورد حمايت قرار ميگيرد که اين قانون ازآثار ادبى ، هنرى ، موزيکال و دراماتيک ( داستانى ) اصلى (Original) حمايت مى کند و نرم افزار کامپيوترى بعنوان يک اثر ادبى در کانادا مورد حمايت قرار ميگيرد.
يکى از مهمترين حقوقى که به مالک نرم افزار کامپيوترى اعطاء ميشود عبارتست از حق انحصارى باز توليد اثر يا هر قسمتى از آن بهر شکلى که مايل باشد . براى مثال مالک کپى رايت يک قطعه نرم افزار کامپيوترى اين حق را دارد که ديگران را از کپى بردارى از نرم افزار وى يا هر قسمت از نرم افزار باز دارد ( منع کند ) خواه نقض کننده حقوق وى، کپى ناقص کپى رايت را با کپى نرم افزار بر روى فلاپى ديسک يا هارد ديسک يا سى دى رام يا با خروجى چاپ شده برروى کاغذ انجام داده باشد.
مالک يک کپى قانونى و مجاز مى تواند تنها يک کپى از نرم افزار را براى مقاصد پشتيبانى تهيه کند ، مشروط بر اينکه کپى پشتيبان بمحض اينکه شخص مالکيت کپى مجاز را از دست مى دهد ، از بين برده شود .
علاوه بر داشتن حق انحصارى براى کپى کردن اثر ، مالک کپى رايت ، همچنين يکسرى حقوق ديگرى را نيز بدست مى آورد و برخى از آنها مختص همان نوع نرم افزار هستند . در مورد نرم افزار هاى کامپيوترى اين حقوق از جمله شامل اجاره دادن نرم افزار به ديگران و حق مشابه و مرتبط ديگرى براى ممنوع کردن ديگران از اجاره دادن نرم افزار ميشود .
کپى رايت در کانادا بصورت خود کار بوجود مى آيد و در مورد نرم افزار ، بمحض بوجود آمدن نرم افزار، ايجاد شده و تا پايان سالى که در آن پديد آورنده (مؤلف ) نرم افزار مى ميرد ، ادامه پيدا مى کند ، بون توجه به اينکه آيا کپى رايت نرم افزار را فروخته يا واگذار نموده است يا خير و پس از آن نيز براى مدت اضافى 50 ساله از پايان سال ياد شده ( سال فوت پديد آورنده ) ادامه پيدا خواهد کرد .
حقوق معنوى نيز بوسيله کپى رايت در کانادا حمايت مى شوند . اين حقوق شامل حق پديد آورنده نرم افزارنسبت به اينکه نرم افزار با نام خود او يا نام مستعار، به وى مرتبط و منتسب گردد وهمچنين اين حق که نرم افزار بى نام ( يا داراى نام مستعار ) باقى بماند، مى شود. همچنين حق پديد آورنده نسبت به تماميت نرم افزار يعنى حق پديدآورنده براى توقف تخريب نرم افزار ( جلوگيرى از خراب شدن نرم افزار ) ، جلوگيرى از تحريف يا اصلاح آن و همچنين منع اقداماتى که سبب ورود آسيب و يا زيانى به اعتبار و شهرت پديد آورنده مى شود ، يا از اينکه نرم افزار همراه و بطور مشترک با يک محصول يا سرويس ديگر استفاده شود .
حقوق معنوى پديد آورنده نرم افزار تا پايان سالى که در آن پديد آورنده مى ميرد ، ادامه خواهد يافت . حتى در جائيکه نرم افزار يا کپى رايت متعلق به نرم افزار فروخته يا واگذار شوند و اين حقوق معنوى براى يک مدت اضافى بمدت 50 سال پس از فوت پديد آورنده ادامه خواهد يافت .
کپى رايت نرم افزار مى تواند به ديگران واگذار يا امتيازآن به ديگران منتقل شود . براى اينکه اين نقل و انتقال ها معتبر تلقى گردند حتما ً بايستى بصورت کتبى انجام شوند . صرف انتقال مادى تصرف يک کپى نرم افزار ، نميتواند انتقال کپى رايت آن تلقى شود .
در حاليکه حقوق معنوى نميتواند مورد نقل وانتقال واقع شود ولى مالک آن ميتواند از تمام يا بخشى از اين حقوق اعراض و صرفنظر کند . صرف انتقال يا اعطاى امتياز نسبت به کپى رايت نرم افزار فى نفسه نمى تواند اعراض از حقوق معنوى پديد آورنده نرم افزار تلقى شود . بنابراين قويا ً توصيه و پيشنهاد ميشود که تا حد امکان همه انتقال ها و اعطاى امتياز کپى رايت ، منجمله شامل يک اعراض کتبى نسبت به حقوق معنوى پديد آورنده نرم افزار باشد و اينکه همه مستخدمين ( کارمندانى ) که در ايجاد و ساخت نرم افزار شريک و سهيم بوده اند ، يک اعراض کتبى نسبت به حقوق معنوى خود در خصوص ايجاد وخلق نرم افزار را امضاء کنند.
نرم افزار بايستى با يک اعلام و اخطار علامتگذارى شود ، طبق فرم زير به اين صورت که بايستى علامت سمبل کپى رايت ( C ) را در بر داشته و در دنبال آن نام مالک کپى رايت و سالى که در آن نرم افزار توليد شده ، ذکر شود و پس از آن هم عبارت ” همه حقوق محفوظ است ” آورده شود .
اين علامت بايد به گونه اى اعلان شود که اخطار معقول و متعارفى را در خصوص ادعاى کپى رايت نسبت به نرم افزار بيان کند . کپى رايت ميتواند در کانادا و در اداره کپى رايت کانادا که دراتاوا واع است ، به ثبت برسد ، در حاليکه ثبت کپى رايت نرم افزار ضرورت ندارد ، ثبت آن ميتواند منافعى را براى مالک آن در بر داشته باشد.
براى ثبت کپى رايت در کانادا ، احتياجى به بايگانى و ضبط کردن يک کپى ازآن در اداره کپى رايت کانادا نيست و اداره کپى رايت هرنرم افزارى را که به وى تحويل داده شده، مسترد خواهد کرد . بنابراين مى توان يک نرم افزار را در کانادا ثبت کرد بدون آنکه نيازى به افشاى اطلاعات محرمانه داخل نرم افزار باشد، هر چند شما ناگزير از افشاى عنوان نرم افزار هستيد.
منبع : Computer software law in Canada
