پر کردن شکاف ديجيتالى چالش بزرگ قرن بيست و يکم

نام نویسنده: سيد محمود ستوده

ديپلماسى ديجيتال ايران – چنانچه اينترنت در آينده به کانون جهانى داد و ستد تبديل گردد ، آنگاه چه سرنوشتى در انتظار ميليونها نفرى خواهد بود که اتصال به اينترنت براى آنان امکان پذير نيست و شايد هرگز نتوانيم پاسخ اين سوال را بدست آوريم .
استحاله و دگرگونى يک شبکه اسرار آميز دولتى و نفوذ آن در سيستم ارتباط جهانى ، تبادل اطلاعات و بازارهاى تجارى ، اينترنت را به عنوان سرچشمه و مظهر شکافى عظيم مابين کشورهاى صنعتى و در حال توسعه مطرح ساخته است . اصطلاح شکاف ديجيتالى ( Digital Divide ) صورت مختصر و کوتاه شده اى براى بيان نابرابريهاى بين المللى در زمينه دسترسى به تکنولوژى اطلاعات و ارتباطات تلقى مى شود .
به عبارت ديگر مى توان گفت تا اندازه اى شکاف مذکور نشانه اى از تهديد قدرتهاى نيرومندى است که جهان را در قرن بيست و يکم به پاره اى نابرابر از نظر دسترسى به اطلاعات تقسيم مى کنند . برخى استدلال مى کنند نيروهاى مذکور موجب شده اند اغلب ملل جهان در دام عقب ماندگى دائمى گرفتار شوند . همچنين کشمکشها و درگيريهاى منطقه اى مى تواند روحيه هر ملتى را تضعيف کرده و دچار گرفتاريهاى فراوان کند .
هر چند شواهدى دال بر نقض عملکرد جهانى در خصوص دسترسى به تکنولوژى اطلاعات و ارتباطات وجود دارد اما برخى ناظران از اينترنت به عنوان عامل بالقوه اى براى نجات مردم عقب مانده جهان نام مى برند . اين قبيل ناظران خوشبين استدلال مى کنند شيوه اقتصادى جهانى به گونه اى دگرگون شده که باعث ايجاد فرصتهاى جديدى براى وليد ثروت گرديده است . اما براى بهره بردارى از فرصتهاى مذکور چاره اى جز استفاده از شبکه جهانى اينترنت وجود ندارد .
ارتباط با شبکه جهانى اينترنت در اغلب مناطق جهان کارى بس دشوار است . در حالى که ساکنان نيويورک در انديشه ارتقاء سيستم ارتباط با اينترنت از طريق تلفن هاى متعارف با سيستم باند پهن ( Broadband ) هستند . اغلب ساکنان کشورهاى در حال توسعه هرگز صداى بوق آزاد تلفن را نشنيده اند چه برسد به اينکه از ماوس يا موتور جستجوگر اينترنتى استفاده کنند . دسترسى ميليونها نفر از ساکنان کشورهاى ياد شده به اينترنت ، مى تواند به طرق مختلف موجب بهبود زندگى آن گردد . اما به نظر مى رسد تحقق اين امر کارى بس دشوار و طاقت فرسا باشد .
با اين همه تعداد کسانى که اين چالش را پذيرفته اند روز به روز در حال افزايش است . اين کارآفرينان فعال براى پيشبرد اهدافشان که مبتنى بر عدالت و انصاف در زمينه برنامه هاى جهانى گسترش قدرت استفاده از اينترنت براى تمامى ملل دنياست ، از هيچگونه کمک مالى و حمايت معنوى مضايقه ندارند .
اما با اين حال هيچ يک از افراد ياد شده توقع ايجاد يک مدينه فاضله را نيز در سر نمى پرورانند . در اکثر موارد ، اقدامات انجام شده هيچ گونه سود مادى براى آنان در بر ندارد . آنها فقط به تحقق اهدافشان مى انديشند .
کار در محل سام کارلسون اقتصاددان ، بنيانگذار و مدير اجرايى موسسه ورلد لينکس ( World Linls ) است . فعاليتهاى موسسه مذکور که در واشنگتن مستقر است در زمينه پر کردن شکاف ديجيتالى است . کارلسون پس از چهار سال کار براى بانک جهانى پيرامون برنامه هاى آموزشى پايه در بامکو پايتخت کشور مالى ، تصميم گرفت موسسه (ورلد لينکس ) را تاسيس کند . در زمان بازگشت وى به واشنگتن در تابستان 1996 ، اينترنت واقعاٌ رشد چشمگيرى را آغاز کرده بود .
وى مى گويد : مدت زمان طولانى کار در يک کشور در حال توسعه موجب شده بود به مشکلات عادت کنم ، اما رشد خارق العاده اينترنت در همين مدت مرا به فکر واداشت . کارلسون در تابستان 1996 چندين بار از مدارس نطقه واشنگتن دى سى بازديد به عمل آورد و مشاهده کرد چگونه تکنولوژى موجب دگرگونى روشهاى يادگيرى کودکان شده است .
سپس بر پايه آن ، مشاهدات وى مى افزايد : براى من مشخص شده است که اگر بانک جهانى تمام فعاليت خود را بر آموزشهاى پايه اى در کشورهاى فقير و آفريقايى متمرکز سازد ، آنگاه 25 سال طول خواهد کشيد تا تمامى ساکنان اينگونه کشورها بتوانند از دوره آموزش ابتدايى همگانى برخوردار شوند . تازه اين مسئله نيز در صورت تحقق ، تمامى مشکلات آن کشور ها را حل نخواهد کرد . مسئله پيش گفته در ماموريت جديد کارلسون تجلى يافت : دسترسى کودکان کشورهاى در حال توسعه به اقتصاد مبتنى بر دانش ( The Knowledge Economy ) .
بنابراين ، هدف اساسى موسسه ورلد لينکس آموزش معلمان و دانش آموزان کشورهاى در حال توسعه براى استفاده از تکنولوژى اطلاعات و ارتباطات به منظور بهبود روشهاى آموزش و يادگيرى است . مبارزه براى دستيابى به هدف ياد شده منوط به حل ِيکسرى مسائل به هم پيوسته به شرح ذيل است : – مجهز کردن مدارس به اينترنت .
– تهيه و تدارک کامپيوتر و نگهدارى از آن .
– آموزش مربيان و تهيه مواد آموزش مناسب .
پيچيدگى وظيفه مذکور ، موسسه ورلد لينکس را بر آن داشت که به منظور پر کردن شکاف ديجيتالى ، راهبردى منسجم در پيش گيرد . مشاوره و تهيه کمکهاى مادى ، حداقل اجزاى تشکيل دهنده رهبر ياد شده هستند . کارلسون که در زمينه آموزش و پرورش نيز از تجربياتى برخوردار است ، به ويژه در خصوص امر آموزش احساس نگرانى مى کند و مى گويد : وقتى شما توانستيد تمامى تجهيزات لازم را براى نصب کامپيوتر در کلاسهاى درس فراهم کنيد ، آنگاه مشکل ترين بخش کار يعنى آموزش مربيان ، مديران مدارس و دانش آموزان فرا مى رسد . ما بايد به اين افراد ياد دهيم چگونه مى توان از تکنولوژى هاى پيش گفته به طرز مفيد و ثمر بخشى استفاده کنند .
در حال حاضر ، موسسه ورلد لينکس در 26 کشور در حال توسعه شامل 12 کشور آفريقايى و خاورميانه ، 7 کشور در آسيا و 7 کشور در آسيا و 7 کشور نيز در آمريکاى لاتين – فعاليت دارد . موسسه مزبور معمولاٌ فعاليتهاى خود را در کشورى جديد با اجراى يک پروژه آزمايشى در تعدادى از مدارس آن کشور شروع مى کند . به نحوى که مدارس ياد شده از تمامى امکانات پروژه آزمايشى از قبيل کامپيوتر ها ، ارتباط با اينترنت و آموزشهاى لازم برخوردار مى گردند .
هدف نهايى از اجراى برنامه هاى فوق اين است که مقامات محلى يا از طريق تامين مالى توسط دولت و يا از طريق جلب حمايت مالى وام دهندگان بين المللى براى گسترش اينگونه پروژه ها در سطح کشور ترغيب شوند .
در تضاد با راهبرد جامع و کاملى که از سوى موسسه ورلد لينکس اتخاذ شده ، موسسه اسکولز آن لاين ( Schools Online ) مستقر در سا خوزه کاليفرنيا حداکثر مساعى خودرا منحصراٌ به مسئله اتصال به اينترنت متمرکز کرده است . موسسه اسکولز آن لاين در سال 1996 توسط کامران الهيان و گروهى ديگر از دست اندرکاران تکنولوژى پيشرفته تاسيس گرديد .
شرکت اسکولز آن لاين اساساٌ به منظور نصب اينترنت در مدارس مناطق محروم آمريکا بوجود آمده است . موسسه مذکور در اواسط سال 1999 از طريق مشارکت با شرکت ورلد لينکس و ديگر سازمانهاى غيرانتفاعى که در اين زمينه فعاليت مى کردند ، کوششهاى خود را متوجه کشورهاى در حال توسعه کرد . تورج رحيمى از حدود سال پيش ، زمانى که شرکت اسکولز آن لاين تاسيس شد رياست هيئت مديره 5 شرکت را به عهده گرت .
شرکت اسکولز آن لاين در حال حاضر از طريق نامه هاى الکترونيکى که از آفريقاى جنوبى دريافت مى کند ، به راه اندازى پروژه آزمايشى 4 مدرسه در منطقه کمک مى کند . رحيمى تاکيد مى کند ايسترن کيپ ( Eastern Cape ) نهادينه کردن و استطاعت مالى مهمترين مشکلات گروه کارى وى به شمار مى روند .
وى مى افزايد : چقدر خوب است يک برنامه آموزش رياضى طراحى شده در ايالات متحده از طريق اينترنت براى مدرسه اى در مناطق روستايى کشور زيمبابوه ارسال شود . تکنولوژى مذکور براى ارتقاء سطح زندگى معلمان و داشن آموزان آن مناطق مفيد و ارزشمند خواهد بود . رحيمى مى نويسد : تنها از طريق نهادينه کردن و مشارکت تده مردم مى توان مشکلات را از ميان برداشت . البته در صورتى که امکانات لازم فراهم نباشد يا اينکه شرکتهاى فراهم کننده خدمات اينترنتى ( Internet ) به فعاليت خود خاتمه دهند ، هيچ يک از امور ( Service Provider = ISP ) فوق عملى نخواهد شد . رحيمى مسائل فوق را مربوط به معضل تامين مالى مى داند . وى مى نويسد : اگر مسئله استطاعت مالى حل شود ، نه تنها دسترسى به اينترنت ، بلکه تمامى مسائل مربوط به اجراى پروژه حل خواهد شد . علاوه بر اين معلمان ناچارند براى جبران هزينه هاى مالى ‌علاوه‌ بر اين‌ ، معلمان‌ ناچارند براى‌ جبران‌ هزينه‌هاى‌ مالى‌ به‌ اضافه‌كارى‌ بپردازند. مدارس‌ تحت‌ پوشش‌ طرح‌ نيز براى‌ پرداخت‌ هزينه‌ كاغذ، تونر(TONER) و … نياز به‌پول‌ دارند. همچنين‌ هزينه‌هاى‌ مربوط‌ به‌استفاده‌ از خدمات‌ شركتهاى‌ اينترنتى‌ نيز كه‌ در تعداد زيادى‌ از مناطق‌ گران‌ است‌ بايد پرداخت‌ گردد و همچنين‌ فضاى‌ آموزشى‌ مورد نياز بايستى‌ ساخته، نگهدارى‌ و تعمير شود. ما با ارائه‌ برنامه‌هاى‌ ويژه‌اى‌ به‌ مدارس‌ تحت‌ پوشش‌ طرح‌ ياد مى‌دهيم‌ چگونه‌ مدارس‌ مشابه‌ توانسته‌اند امكان‌ تداوم‌ اجراى‌ پروژه‌ را فراهم‌ آورند.
اين‌ مدارس‌ مى‌توانند الگوى‌ مناسبى‌ در اين‌ زمينه‌ باشند. آنان‌ ناچارند طرحى‌ را براى‌ استمرار پروژه‌ به‌نحوى‌ طراحى‌ كنند كه‌ براى‌ آنان‌ كارساز باشد . ‌اساسى‌ترين‌ كارى‌ كه‌ شركت‌ اسكولز آن‌ لاين مسئوليت‌ اجراى‌ آن‌را در مدارس‌ به‌عهده‌ دارد ، ايجاد مركز يادگيرى‌ اينترنتى ( THE INTERNET LEARNING CENTER ) است.
در اين‌ مركز 10 كامپيوتر متصل‌ به‌ اينترنت، تعدادى‌ پرينتر، يك‌ اسكنر و يك‌ دستگاه‌ دوربين‌ ديجيتالى‌ وجود دارد. ضمناً‌ تمامى‌ دستگاههاى‌ فوق‌ به‌ يك‌ شبكه‌ محلى‌ كامپيوترى (LOCAL AREA NETWORK ) متصل‌ هستند . شركت‌ اسكولز آن‌ لاين براى‌ تداوم‌ فعاليت‌ مراكز اينترنتى‌ فوق، معلمان‌ محلى‌ را آموزش‌ داده‌ و از مقامات‌ منطقه‌اى‌ دعوت‌ مى‌كند براى‌ اطمينان‌ يافتن‌ از اتصال‌ به‌ اينترنت‌ از اينگونه‌ اماكن‌ بازديد به‌عمل‌ آورند. موسسه‌ يادشده‌ تا اواخر سال‌ 2001 ، حدود 19 پروژه‌ آموزش‌ اينترنتى‌ را در كشورهاى‌ در حال‌ توسعه، آمريكا، اسپانيا، فلسطين‌ اشغالى‌ و ژاپن‌ راه‌اندازى‌ كرده‌ است.
‌سومين‌ برنامه‌اى‌ كه‌ در اين‌ خصوص‌ ارائه‌ شده‌ مربوط‌ به‌ موسسه ورلد كامپيوتر اكسچنج(WORLD COMPUTER EXCHANGE ) مستقر در ايالت‌ ماساچوست‌ است. برنامه‌ مذكور به‌شدت‌ بر مسئله‌ تامين‌ سخت‌افزارهاى‌ كامپيوترى‌ تاكيد دارد . تيموتى‌ اندرسون بنيانگذار و رئيس‌ موسسه‌ يادشده‌ مى‌گويد: شما هركجا بخواهيد مى‌تانيد اين‌ برنامه‌ را آغاز كنيد. ما بانى‌ اجراى‌ آن‌ هستيم. وى‌ مى‌افزايد : ما مى‌گوئيم‌ شما مى‌توانيد با قيمت‌ بسيار ارزان‌ تجهيزات‌ كامپيوترى‌ را خريدارى‌ كرده‌ و به‌ اينترنت‌ متصل‌ شويد . ما تنها اجراى‌ بخش‌ كوچكى‌ از كار را به‌عهده‌ داريم. موسسه‌ ما اكيداً‌ به‌ مسئله‌ كودكان‌ توجه‌ دارد. جوانان‌ فقير نيز بايستى‌ بتوانند از اينترنت‌ استفاده‌ كنند. كامپيوترهايى‌ كه‌ توسط‌ موسسه ورلد كامپيوتر اكسچنج به‌ كشورهاى‌ درحال‌ توسعه‌ فرستاده‌ مى‌شود ازسوى‌ شركتهاى‌ بازرگانى‌ اهدا شده‌اند.
كامپيوترهاى‌ ارسالى‌ دست‌ دوم‌ ولى‌ مفيد و كارا هستند. دستگاههاى‌ مذكور توسط‌ اندرسون و كاركنان‌ داوطلبش‌ مجدداً‌ تعمير و بازسازى‌ مى‌شوند. شركت‌ ورلد كامپيوتر اكسچنج تا اواسط‌ ماه‌ نوامبر 2001 با 869 مدرسه‌ در 24 كشور جهان‌ در اين‌ خصوص‌ همكارى‌ داشته‌ است. همچنين‌ طى‌ شش‌ ماه‌ گذشته‌ موسسه‌ يادشده‌ كانتينرهاى‌ چهل‌ فوتى‌ را كه‌ حاوى‌ حدود 380 دستگاه‌ كامپيوتر، مانيتور، ماوس‌ و تجهيزات‌ گوناگون‌ شبكه‌هاى‌ كامپيوترى‌ بود، براى‌ استفاده‌ گروهى‌ از مددكاران‌ اجتماعى‌ به‌ مناطق‌ روستايى‌ نپال‌ و همچنين‌ به‌ برنامه‌هاى‌ توسعه‌ پايدار سازمان‌ ملل‌ در كامرون‌ و بنين‌ و براى‌ يك‌ گروه‌ بين‌المللى‌ كمك‌رسانى‌ در نيجريه‌ و آنگولا و نيز پروژه‌ انجمن‌ كامپيوتر براى‌ مدارس‌ در شهر گوا(GOA) هندوستان‌ ارسال‌ كرده‌ است.
علاوه‌ براين، در اوائل‌ اين سال نيز محموله‌ ديگرى‌ آماده‌ ارسال‌ به‌ بنگلادش، اوگاندا و ايالت‌ گجرات‌ (هندوستان) است. اندرسون به‌ گزارش‌ اخير موسسه برجيس- (BRIDGES.ORG) يك‌ سازمان‌ بين‌المللى‌ غيردولتى‌ است‌ كه‌ به‌ ارزيابى‌ ابتكارات‌ و سياستهاى‌ رفع‌ شكاف‌ ديجيتالى‌ مى‌پردازد اشاره‌ مى‌كند و مى‌گويد : در گزارش‌ مذكور مسئله‌ دسترسى‌ واقعى‌ به‌ اينترنت‌ تشريح‌ و گفته‌ شده‌ اين‌ امر فراتر از دسترسى فيزيكى‌ به‌ اينترنت‌ است. دسترسى‌ واقعى‌ به‌ اينترنت‌ اين‌ امكان‌ را براى‌ مردم‌ فراهم‌ مى‌آورد كه‌ بااستفاده‌ از تكنولوژى‌ به‌نحو موثرى‌ سطح‌ زندگى‌ خويش‌ را ارتقاء دهند.
به‌هرحال، شركت‌ ورلد كامپيوتر اكسچنج به‌جاى‌ اينكه‌ اهم‌ تلاش‌ خود را صرف‌ مونتاژ تمامى‌ قطعات‌ لازم‌ براى‌ دسترسى‌ به‌ اينترنت‌ كند ، سعى‌ دارد بااتكاء بر شركاى‌ اصلى‌ و دريافت‌كنندگان‌ كامپيوترهاى‌ خود ، تعداد زيادى‌ از معضلات‌ اجراى‌ پروژه‌ را حل‌ كرده‌ و بر مشكلات‌ كار فائق‌ آيد. موسسه‌ يادشده‌ و شركاى‌ اصلى‌ آن‌ همواره‌ براى‌ كاربران‌ كامپيوترهاى‌ خود ، توصيه‌هايى‌ پيرامون‌ چگونگى‌ تداوم‌ فعاليت‌ پروژه‌ ارائه‌ مى‌كنند كه‌ از جمله‌ مى‌توان‌ به‌ سالم‌ نگه‌داشتن‌ كامپيوترها ، شبكه‌ و نحوه‌ استفاده‌ درست‌ از آن‌ اشاره‌ كرد. همچنين‌ آنان‌ را ترغيب‌ مى‌كند برنامه‌هاى‌ خود را در اين‌ زمينه‌ به‌صورت‌ كتبى‌ براى‌ شركت‌ ارسال‌ كنند.
همچنين اين شركت‌ براى‌ تعميم‌ روحيه‌ پاسخگويى‌ در ميان‌ كاربران ، متعاقباً‌ برنامه‌هاى‌ دريافتى‌ را از طريق‌ شبكه‌ اينترنت‌ براى‌ بررسى‌ و درك‌ آن‌ توسط‌ مردم‌ در دسترس‌ آنان‌ قرار مى‌دهد. ‌شركت‌ يادشده‌ به‌ منظور اينكه‌ در بلند مدت‌ بتواند هزينه‌هاى‌ اجراى‌ پروژه‌ را تامين‌ كند از يك‌ استراتژى‌ دومنظوره‌ استفاده‌ مى‌كند. بدين‌ترتيب‌ كه‌ در تعدادى‌ از مدارس‌ تحت‌ پوشش‌ پروژه ، طى‌ ساعات‌ متعارف‌ كلاسهاى‌ درس، استفاده‌ از كامپيوتر تنها اختصاص‌ به‌ دانش‌آموزان‌ دارد اما در ساعات‌ غروب‌ و پس‌ از پايان‌ كلاس‌ هركس‌ مى‌تواند با پرداخت‌ مبلغ‌ معينى‌ از خدمات‌ اينترنتى‌ مدرسه‌ استفاده‌ كند.
با استفاده‌ از درآمدى‌ كه‌ از طريق‌ عمليات‌ تجارى‌ فوق‌ به‌دست‌ مى‌آيد مى‌توان‌ هزينه‌هاى‌ جارى‌ اتصال‌ به‌ اينترنت‌ را پرداخت‌ كرد. همچنين‌ اين‌ عمليات‌ تجارى‌ مى‌تواند موجب‌ نفوذ اينترنت‌ در اقشار مختلف‌ مردم‌ و نيز باعث‌ توسعه‌ محلى‌ گردد. اندرسون‌ اظهار مى‌دارد: هدف‌ ما كمك‌ به‌ مردم‌ ضعيف‌ است. وى‌ مى‌افزايد: ما اطمينان‌ داريم‌ دسترسى‌ به‌ كامپيوتر موجب‌ تحول‌ و دگرگونى‌ در مناطق‌ روستايى‌ خواهد شد.
چنانچه اينترنت در آينده به کانون جهانى داد و ستد تبديل گردد ، آنگاه چه سرنوشتى در انتظار ميليونها نفرى خواهد بود که اتصال به اينترنت براى آنان امکان پذير نيست و شايد هرگز نتوانيم پاسخ اين سوال را بدست آوريم .
استحاله و دگرگونى يک شبکه اسرار آميز دولتى و نفوذ آن در سيستم ارتباط جهانى ، تبادل اطلاعات و بازارهاى تجارى ، اينترنت را به عنوان سرچشمه و مظهر شکافى عظيم مابين کشورهاى صنعتى و در حال توسعه مطرح ساخته است . اصطلاح شکاف ديجيتالى ( Digital Divide ) صورت مختصر و کوتاه شده اى براى بيان نابرابريهاى بين المللى در زمينه دسترسى به تکنولوژى اطلاعات و ارتباطات تلقى مى شود .
به عبارت ديگر مى توان گفت تا اندازه اى شکاف مذکور نشانه اى از تهديد قدرتهاى نيرومندى است که جهان را در قرن بيست و يکم به پاره اى نابرابر از نظر دسترسى به اطلاعات تقسيم مى کنند . برخى استدلال مى کنند نيروهاى مذکور موجب شده اند اغلب ملل جهان در دام عقب ماندگى دائمى گرفتار شوند . همچنين کشمکشها و درگيريهاى منطقه اى مى تواند روحيه هر ملتى را تضعيف کرده و دچار گرفتاريهاى فراوان کند .
هر چند شواهدى دال بر نقض عملکرد جهانى در خصوص دسترسى به تکنولوژى اطلاعات و ارتباطات وجود دارد اما برخى ناظران از اينترنت به عنوان عامل بالقوه اى براى نجات مردم عقب مانده جهان نام مى برند . اين قبيل ناظران خوشبين استدلال مى کنند شيوه اقتصادى جهانى به گونه اى دگرگون شده که باعث ايجاد فرصتهاى جديدى براى توليد ثروت گرديده است . اما براى بهره بردارى از فرصتهاى مذکور چاره اى جز استفاده از شبکه جهانى اينترنت وجود ندارد . ارتباط با شبکه جهانى اينترنت در اغلب مناطق جهان کارى بس دشوار است . در حالى که ساکنان نيويورک در انديشه ارتقاء سيستم ارتباط با اينترنت از طريق تلفن هاى متعارف با سيستم باند پهن ( Broadband ) هستند . اغلب ساکنان کشورهاى در حال توسعه هرگز صداى بوق آزاد تلفن را نشنيده اند چه برسد به اينکه از ماوس يا موتور جستجوگر اينترنتى استفاده کنند . دسترسى ميليونها نفر از ساکنان کشورهاى ياد شده به اينترنت ، مى تواند به طرق مختلف موجب بهبود زندگى آن گردد . اما به نظر مى رسد تحقق اين امر کارى بس دشوار و طاقت فرسا باشد .
با اين همه تعداد کسانى که اين چالش را پذيرفته اند روز به روز در حال افزايش است . اين کارآفرينان فعال براى پيشبرد اهدافشان که مبتنى بر عدال و انصاف در زمينه برنامه هاى جهانى گسترش قدرت استفاده از اينترنت براى تمامى ملل دنياست ، از هيچگونه کمک مالى و حمايت معنوى مضايقه ندارند . اما با اين حال هيچ يک از افراد ياد شده توقع ايجاد يک مدينه فاضله را نيز در سر نمى پرورانند . در اکثر موارد ، اقدامات انجام شده هيچ گونه سود مادى براى آنان در بر ندارد . آنها فقط به تحقق اهدافشان مى انديشند . کار در محل سام کارلسون اقتصاددان ، بنيانگذار و مدير اجرايى موسسه ورلد لينکس ( World Linls ) است . فعاليتهاى موسسه مذکور که در واشنگتن مستقر است در زمينه پر کردن شکاف ديجيتالى است . کارلسون پس از چهار سال کار براى بانک جهانى پيرامون برنامه هاى آموزشى پايه در بامکو پايتخت کشور مالى ، تصميم گرفت موسسه (ورلد لينکس ) را تاسيس کند . در زمان بازگشت وى به واشنگتن در تابستان 1996 ، اينترنت واقعاٌ رشد چشمگيرى را آغاز کرده بود . وى مى گويد : مدت زمان طولانى کار در يک کشور در حال توسعه موجب شده بود به مشکلات عادت کنم ، اما رشد خارق العاده اينترنت در همين مدت مرا به فکر واداشت . کارلسون در تابستان 1996 چندين بار از مدارس منطقه واشنگتن دى سى بازديد به عمل آورد و مشاهده کرد چگونه تکنولوژى موجب دگرگونى روشهاى يادگيرى کودکان شده است . سپس بر پايه آن ، مشاهدات وى مى افزايد : براى من مشخص شده است که اگر بانک جهانى تمام فعايت خود را بر آموزشهاى پايه اى در کشورهاى فقير و آفريقايى متمرکز سازد ، آنگاه 25 سال طول خواهد کشيد تا تمامى ساکنان اينگونه کشورها بتوانند از دوره آموزش ابتدايى همگانى برخوردار شوند . تازه اين مسئله نيز در صورت تحقق ، تمامى مشکلات آن کشور ها را حل نخواهد کرد . مسئله پيش گفته در ماموريت جديد کارلسون تجلى يافت : دسترسى کودکان کشورهاى در حال توسعه به اقتصاد مبتنى بر دانش ( The Knowledge Economy ) . بنابراين ، هدف اساسى موسسه ورلد لينکس آموزش معلمان و دانش آموزان کشورهاى در حال توسعه براى استفاده از تکنولوژى اطلاعات و ارتباطات به منظور بهبود روشهاى آموزش و يادگيرى است . مبارزه براى دستيابى به هدف ياد شده منوط به حل ِيکسرى مسائل به هم پيوسته به شرح ذيل است : – مجهز کردن مدارس به اينترنت . – تهيه و تدارک کامپيوتر و نگهدارى از آن . – آموزش مربيان و تهيه مواد آموزش مناسب . پيچيدگى وظيفه مذکور ، موسسه ورلد لينکس را بر آن داشت که به منظور پر کردن شکاف ديجيتالى ، راهبردى منسجم در پيش گيرد . مشاوره و تهيه کمکهاى مادى ، حداقل اجزاى تشکيل دهنده راهبر ياد شده هستند . کارلسون که در زمينه آموزش و پرورش نيز از تجربياتى برخوردار است ، به ويژه در خصوص امر آموزش احساس نگرانى مى کند و مى گويد : وقتى شما توانستيد تمامى تجهيزات لازم را براى نصب کامپيوتر در کلاسهاى درس فراهم کنيد ، آنگاه مشکل ترين بخش کار يعنى آموزش مربيان ، مديران مدارس و دانش آموزان فرا مى رسد . ما بايد به اين افراد ياد دهيم چگونه مى توان از تکنولوژى هاى پيش گفته به طرز مفيد و ثمر بخشى استفاده کنند . در حال حاضر ، موسسه ورلد لينکس در 26 کشور در حال توسعه شامل 12 کشور آفريقايى و خاورميانه ، 7 کشور در آسيا و 7 کشور در آسيا و 7 کشور نيز در آمريکاى لاتين – فعاليت دارد . موسسه مزبور معمولاٌ فعاليتهاى خود را در کشورى جديد با اجراى يک پروژه آزمايشى در تعدادى از مدارس آن کشور شروع مى کند . به نحوى که مدارس ياد شده از تمامى امکانات پروژه آزمايشى از قبيل کامپيوتر ها ، ارتباط با اينترنت و آموزشهاى لازم برخوردار مى گردند . هدف نهايى از اجراى برنامه هاى فوق اين است که مقامات محلى يا از طريق تامين مالى توسط دولت و يا از طريق جلب حمايت مالى وام دهندگان بين المللى براى گسترش اينگونه پروژه ها در سطح کشور ترغيب شوند . در تضاد با راهبرد جامع و کاملى که از سوى موسسه ورلد لينکس اتخاذ شده ، موسسه اسکولز آن لاين ( Schools Online ) مستقر در سان خوزه کاليفرنيا حداکثر مساعى خودرا منحصراٌ به مسئله اتصال به اينترنت متمرکز کرده است . موسسه اسکولز آن لاين در سال 1996 توسط کامران الهيان و گروهى ديگر از دست اندرکاران تکنولوژى پيشرفته تاسيس گرديد . شرکت اسکولز آن لاين اساسٌ به منظور نصب اينترنت در مدارس مناطق محروم آمريکا بوجود آمده است . موسسه مذکور در اواسط سال 1999 از طريق مشارکت با شرکت ورلد لينکس و ديگر سازمانهاى غيرانتفاعى که در اين زمينه فعاليت مى کردند ، کوششهاى خود را متوجه کشورهاى در حال توسعه کرد . تورج رحيمى از حدود سال پيش ، زمانى که شرکت اسکولز آن لاين تاسيس شد رياست هيئت مديره 5 شرکت را به عهده گرفت . شرکت اسکولز آن لاين در حال حاضر از طريق نامه هاى الکترونيکى که از آفريقاى جنوبى دريافت مى کند ، به ر