نام نویسنده: بهرام اشرف زاده
زبان فارسى در دنياى ارتباطات – از راه‌اندازى سرويس «پيام كوتاه» (SMS) بر روى سيستم تلفن همراه (موبايل) ايران، مدت زيادى نمى‌گذرد. با اين حال يكى از مهم‌ترين ويژگى‌هاى اين سرويس ارتباطى، به‌مدد ابزارهاى اطلاع‌رسانى شبكه‌اى، در همين زمان كوتاه مورد توجه و نقد كاربران تلفن همراه قرار گرفته‌است.
اين ويژگى مهم، امكان تبادل اطلاعات متنى به‌خط فارسى است كه در صورت استفاده، علاوه بر افزايش كارايى و جذابيت اين سرويس و درنتيجه كمك به گسترش كاربرد آن، گامى در جهت بومى شدن و جذب فناورى‌هاى نوين ارتباطى در كشور ما تلقى خواهد شد. به دو نقد زير توجه كنيد:
… استفاده شركت مخابرات از حروف انگليسى براى نوشتن فارسى (با وجود استاندارد فارسى كه اكثر گوشى‌هاى دارندگان اين سرويس از آن پشتيبانى مى‌كنند) عجيب و ناپسند به‌نظر مى‌رسد و اميدواريم در اين موضوع تجديدنظر كنند، زيرا اين اقدامات زمينه‌ساز رسميت دادن به نوشتن فارسى با حروف انگليسى و توهينى به خط زيباى فارسى است. در زمانى كه سازندگان گوشى‌هاى موبايل زبان فارسى را در گوشى خود پشتيبانى مى‌كنند، به‌نظر مى‌رسد كه متأسفانه مخابرات ما كمتر از آنها به اين زبان اهميت مى‌دهد … (متن كامل)
… در زمانى كه حتى گوشى‌هاى عهد بوق! هم كاراكترهاى فارسى را پشتيبانى مى‌كنند، و سازندگان گوشى‌هاى جديد هم كه بر سر پشتيبانى كامل‌تر و بهتر فارسى در بازار به رقابت پرداخته‌اند، و بنابراين هيچ محدوديت فنى در اين زمينه وجود ندارد، اين كار مخابرات چه دليل و معنايى دارد؟ ما كه دليلى نيافتيم، ولى اگر بنا باشد دولت هم براى زبان و خط فارسى كارى نكند، و حتى يك نهاد دولتى، به زبان رسمى كشور بى‌توجهى كند، كه ديگر هيچ … (متن كامل)
حساسيت‌هايى كه اين‌گونه ابراز مى‌شود، البته بسيار مهم و ارزشمند است. بااين‌حال يك نكته را نبايد از نظر دور داشت و آن اينكه حساسيت نسبت به كاربرد خط فارسى، چنانچه در دايره پيام‌هاى كوتاه محدود بماند، نتيجه مهمى به بار نخواهد آورد. چرا كه با ارسال اين پيام‌ها به‌زبان انگليسى، صورت اين مسئله به‌كلى پاك مى‌شود! در سطرهاى بالاتر اشاره كردم كه فارسى شدن، گامى در جهت بومى شدن فناورى‌هاى ارتباطى است. در حقيقت، ديدن يك متن فارسى با حروف انگليسى، جز اينكه اصل استفاده از خط فارسى را كه خط رسمى كشور ما است ناديده مى‌گيرد و غيرت ملى ما را تحريك مى‌كند، ايراد ديگرى ندارد! اما انگليسى بودن تمامى منوها و پيغام‌هاى راهنماى خود دستگاه‌ها، عملاً بخش بزرگى از جامعه ما را از استفاده از اين فناورى‌هاى جديد محروم مى‌سازد.
آيا مى‌دانيد كه اگر خط و زبان كامپيوترها و وسايل ارتباطى ما فارسى بود، گسترش كاربرد اين وسايل و افزايش سواد انفورماتيكى جامعه چه سرعتى مى‌يافت، و به‌دنبال آن رشد و توسعه جامعه ما در همه زمينه‌ها (كه به‌تصديق صاحبنظران، با توسعه IT در جامعه پيوند دارد) چه شتابى مى‌گرفت؟ در شرايطى كه بسيارى از كاربران نرم‌افزارها و دستگاه‌ها و سيستم‌هاى ديجيتال، به‌دليل مشكل زبان، قادر نيستند كه از اطلاعات «help» آنها استفاده كنند و حتى نمى‌توانند ساده‌ترين پيغام‌هاى ظاهرشده را بخوانند يا بفهمند، فارسى شدن پيام‌هاى ارسالى، براى كاربران محدود فعلى كه اغلب آنها با نوشتن فارسى به‌خط انگليسى هم يگانه نيستند، مشكل بزرگى را حل نمى‌كند. مشكل اصلى، «بيگانه» باقى ماندن فناورى در حوزه ارتباطات است.
