نام نویسنده: حميد ضيايى
وبلاگ خبرنگار – جاى خالى اينترنت در دانشکده هاى ارتباطات؛ عنوان مقاله اى است از که در ماهنامه دنياى کامپيوتر و ارتباطات منتشر شده است متن کامل و اصلاح و تکميل شده آن را مى خوانيد:
در شماره دوازدهم ماهنامه دنياى کامپيوتر و ارتباطات مصاحبه اى با مهندس نصرالله جهانگرد انجام شده بود و او طى اين مصاحبه اعلام کرده بود ؛ دانشجويا ن از جمله کاربران اينترنت به شمار مى روند؛ انتظار طبيعى همگان از دانشجويان اين است که به عنوان يک قشر تحصيل کرده – پيشرو وروشنفکربيشتر از ساير اقشار جامعه با اين پديده مدرن و نو آشنا باشند اما نگاهى مستند به واقعيات موجود جامعه خلاف اين را نشان مى دهد به عنوان مثال در برخى از دانشکده ها و دانشگاهها اثرى از اينترنت نيست
بنده دانشجوى مقطع کارشناسى ارشد رزونامه نگارى دانشگاه آزاد تهران هستم روز اولى که براى شرکت در کلاسها از مشهد به تهران آمدم درست مانند افرادى که چيزى گم کرده باشند در به در دنبال اتاق کامپيوتر يا اينترنت در دانشکده روانشناسى و علوم اجتماعى (متولى آموزش دانشجويان دوره هاى کارشناسى و کارشناسى ارشد ارتباطات و روزنامه نگارى )مى گشتم تا وبلاگم را آپ ديت up date کنم ابتدا سراغ واحد کامپيوتر را از دانشجويان گرفتم هيچکس پاسخ مثبتى به من نداد به مسئول آموزش و امور دانشجويى مراجعه کردم . گفتند: منظورت کتابخانه است ؟! گفتم :نه ! جايى که بشود در آنجا به اينترنت متصل شد چيزى مثل کافى نت ! گفتند چنين اتاقى در اين دانشکده وجود ندارد نزد مسئول گروه ارتباطات رفتم او هم اظهار تاسف کرد و گفت که فعلا چنين جايى ندارند البته در دانشکده هاى همجوار که داخل مجتمع ولى عصر است اتاقى پر از کامپيوتر وجود دارد که ظاهرا کارگاه دانشجويان کامپيوتر است به آنجا مراجعه کردم ولى مسئول آنجا گفت : اين تجهيزات فقط براى استفاده دانشجويان کامپيوتر با تعيين وقت قبلى توسط اساتيد است
امروزه اينترنت به يکى از منابع اصلى فعاليت روزنامه نگاران و خبرنگاران در کشور تبديل شده است هم اکنون بيش از ۵۰ درصد فعاليت هاى روزنامه نگاران اعم از تهيه خبر ؛سوژه ؛کسب ديدگاه ؛انتشار اخبار و گزارشها ؛تهيه عکسهاى خبرى ؛ انتقال مطالب و عکسها ؛ مصاحبه ؛ بهره گيرى از گزارش رسانه هاى خارجى و داخلى ؛ استفاده از خبرگزاريهاى داخلى و خارجى ؛ استفاده از پايگاههاى اطلاع رسانى داخلى و خارجى ؛ با اتکا به اينترنت انجام مى شود ؛ اما با کمال تاسف در متون درسى رشته هاى ارتباطات و روزنامه نگارى چيزى به نام روزنامه نگارى الکترونيکى وجود ندارد و هنوز همان متون کلاسيک متعلق به ۲ تا ۴ دهه گذشته تدريس مى شود .
دانشجويانى که به اين روش پرورش مى يابند مهارت و آشنايى کافى به اين تکنولوژى جديد و نحوه بهره بردارى حرفه اى از آن را نداشته و به همين جهت فارغ التحصيلان کنونى دانشکده هاى ارتباطات و روزنامه نگارى ؛ به محض ورود به يک رسانه مطبوعاتى دچار چالش و مشکل مى شوند و به هيچ وجه نمى توانند خود را با محيط حرفه اى رسانه ها وفق دهند
برخى اساتيدى هم که دروس مختلف ارتباطات و روزنامه نگارى را تدرسى مى کنند به علت عدم آشنايى با اين تکنولوژى و نقش آن در رشد و رونق روزنامه نگارى ؛ قادر به ارايه آموزشهاى نوين به دانشجويان نيستند . در يک مورد خاص من از يکى از اساتيد ارتباطات e-mail او را خواستم تا کار عملى خواسته شده را برايش ايميل کنم او استقبال کرد و آدرسش را به همه داد چند جلس بعد استاد گفت : در ميان انبوه دانشجويانى که اين ترم با او کلاس داشته اند فقط من و يکى دو نفر ديگر کار عملى شان را از طريق ايميل برايش فرستاده ايم !در حالى که بسيارى از دانشگاهها مجازى بوده و دروس خود را بر روى اينترنت منتشر مى کنند در يک دانشکد ه ارتباطات در پايتخت ايران نه تنها آموزش الکترونيکيe-learning امرى ناشناخته است بلکه بديهى ترين امکانات استفاده از اينترنت هم وجود ندارد و جالبتر اين است که هيچکس هم احساس نياز و خلا نمى کند
در جريان همايش چالشها و چشم اندازهاى توسعه ايران که از ۱۲ تا ۱۵ اسفند ۸۲ در تهران برگزار شد يکى از پانلها به مبحث مطبوعات و توسعه اختصاص داشت و گزارش جامعى توسط دکتر محمد مهدى فرقانى رييس مرکز مطالعات وتحقيقات رسانه ها در اين خصوص ارايه شد در اين گزارش به طور خيلى مختصر به مبحث وبلاگ نويسى و روزنامه نگارى الکترونيکى هم اشاره شده بود پس از ارايه گزارش ۲نفر نسبت به کامل نبودن ابعاد گزار ش در باره روزنامه نگارى الکترونيکى تذکر دادند از جمله اين حقير با اشاره به چالشى که نشريات الکترونيکى در عرصه اطلاع رسانى ايران بوجود آورده اند گفتم که ابتکار عمل در اين عرصه به خارج از مرزهاى ايران منتقل شده است و اين يک آسيب جدى براى نظام رسانه اى ايران محسوب مى شود من به ۴ محور مشخص اشاره کردم :
الف- تاثير گذارى
ب- کنترل پذيرى
ج- آموزش نيروى انسانى متخصص
د- جايگاه e-journalism در طرح تکفا
و تاکيد کردم با گسترش روزافزون نشريات الکترونيکى و افزايش دايره مخاطبان آنها در ايران از طريق اينترنت؛ تاثير پذيرى آنها بر افکار عمومى داخلى به شدت افزايش يافته است و رسانه هاى داخلى دچار چالش جدى در اين زمينه شده اند از طرف ديگر کنترل دولت و حاکميت بر اين پديده بسيار اندک است و اين در تناقض با کنترل شديد رسانه هاى داخلى قرار دارد از لحاظ آموزش نيروى انسانى در بخش آى تى IT هم با خلا ها و کمبو دهاى جدى مواجهيم و در ساختار آموزش عالى ايران هم جايى برآى تربيت روزنامه نگاران متخصص در زمينه IT و ICT وجود ندارد در طرح تکفا نيز هيچ نگاه و توجهى به e-journalism به عنوان بسترى براى انتقال دانش و اطلاعات براى مردم نشده است و برنامه ريزان کشور در طراحى برنامه چهارم توسعه بايد به اين پارامترها توجه کنند
در پاسخ به اين انتقادات دکتر کاظم معتمد نژاد استاد برجسته ارتباطات و رييس پانل گفت :دکتر بديعى از سوى دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايى براى يک فرصت مطالعاتى ۹ ماهه در خصوص روزنامه نگارى الکترونى به آمريکا سفر کرده است و پس از بازگشت وى در سرفصلهاى دروس روزنامه نگارى و ارتباطات در مقطع کارشناسى ارشد تجديد نظر خواهد شد و از سالهاى آينده اين درس (روزنام نگارى الکترونيکى)گنجانده خواهد شد البته به نظر من مساله فراتر از اينهاست و به همين دليل براى رسيدن به وضعيت مطلوب پيشنهادات زير را تقديم مى کنم :
۱- ايجاد پى بسترهاى فنى و مخابراتى لازم در دانشگاهها براى اتصال پر سرعت به اينترنت
۲- تاسيس واحد هاى اينترنت در تمام دانشکده ها؛ به خصوص دانشکده هاى ارتباطات
۳- بازنگرى در سرفصلهاى دروس رشته هاى ارتباطات و روزنامه نگارى در مقاطع کارشناسى و کارشناسى ارشد جهت تطبيق با پيشرفتهاى فناورى اطلاعات
۴- ايجاد انجمنهاى علمى روزنامه نگارى الکترونيکى e-journalism در دانشکد هاى ارتباطات جهت پر کردن خلا آموزشهاى الکترونيکى و تربيت کادرهاى متخصص بارى نشريات الکترونيکى
۵- گذاشتن واحدهاى اجبارى اينترنت و رايانه براى تمام رشته هاى دانشگاهى جهت افزايش سواد ديجيتالى
۶- راه اندازى پايگاههاى اينترنتى website خاص هر دانشکده و ارايه خدمات و اطلاعات آموزشى به صورت الکترونيکى و ديجيتالى
۷- تجهيز تمام کتابخانه هاى دانشگاهها و دانشکده ها به سايتهاى اينترنتى
۸- راه انداز ى نشريات الکترونيکى e-magazine خاص دوره هاى ارتباطات و روزنامه نگارى
۹- برگزارى مسابقات و جشنواره هاى توليدات الکترونيکى در دانشگاهها
۱۰- حمايت مالى؛ تدارکاتى و لجستيکى از طرحهاى نوين مرتبط با آى تى IT در دانشگاهها
