كنفرانس مقدماتى منطقه اى اروپاى شرقى، اعلاميه بخارست

هفتم تا نهم نوامبر 2002 ، بخارست، رومانى

كشورهاى عضو كميسيون اقتصاد اروپائى سازمان ملل ( UNECE ) در كنفرانس اروپاى شرقى در مورد جامعه الاعاتى در بخارست ( 7 تا 9 نوامبر 2002 ) شركت نمودند و در مورد اصول و اولويت هاى زير موافقت كردند:

شناخت يك جامعه اطلاعاتى براى همه مفيد است ( E_inclusion )

كنفرانس منطقه اى اروپا ديدگاه يك جامعه اطلاعاتى را به اين صورت تعريف كردند كه جائى است كه تمام افراد، بدون توجه به نژاد و مليت آنها، از حق خود در مورد آزادى بيان و آزادى عقيده استفاده ميكنند، كه اين شامل آزادى حفظ عقايد بدون دخالت ديگران، جستجو، دريافت و استفاده از اطلاعات و ايده ها از طريق رسانه ها بدون توجه به سرحدات مرزى ميباشد .

جامعه اطلاعاتى پتانسيل بزرگى در بالابردن توسعه، دموكراسى، شفافيت، مسئوليت حسابرسى و حكومت خوب را ارائه ميدهد. استفادة كامل از فرصتهاى جديد ايجاد شده توسط فنآوريهاى اطلاعات و ارتباطات ( ICT ) و تركيب آنها با رسانه هاى سنتى، همچنين استفاده از آن براى پاسخ مناسب به مشكلات و چالشهاى فاصلة ديجيتالى، بايستى يكى از بخشهاى مهم در هر استراتژى ملى و بين المللى در دستيابى اهداف اجتماعى، فرهنگى، اقتصادى و ادارى باشد. در اين رهيافت بايستى اطمينان يافت كه علم و تجربة شهروندان در اين پروسه به عنوان يك نيروى محرك براى جامعه اطلاعاتى جديد استفاده شده است.

جامعه اطلاعاتى بر اساس انتشار و به اشتراك گذارى وسيع اطلاعات و مشاركت واقعى تمام اعضا شامل دولتها، بخش خصوصى و جامعة مدنى مى باشد. همكارى اين اعضا براى حصول به هدف و امتيازات ” جامعه اطلاعاتى براى همه ” ضرورى است. دولتها و ساير اعضا بايستى شرايطى را مهيا كنند تا از دسترسى مساوى زنان به اطلاعات و علوم و همچنين از وجود فرصتهاى مساوى در مشاركت ها و تصميم گيرى هاى آنها در تمام جنبه هاى مربوط به چارچوب ها و سياست هاى شكل گيرى ICT مطمئن شوند. فعاليت هاى منطقه اى و جهانى بايستى بر اساس اقدامات قبلى و جارى دولتها، سازمانهاى منطقه اى و بين المللى و با همكارى بخش خصوصى و جامعه مدنى انجام شود. كشورهاى عضو به مشاركت فعال تمام اين اعضا و همكارى آنها در تمام كارها خوشامد مى گويد.

اصول اساسى زير براى تعريف مسيرهاى اصلى براى راهبردهاى الكترونيكى ( e_strategies ) براى توسعة يك جامعه اطلاعاتى ميباشد. تعدادى از موضوعات در اولويت راهبردهاى الكترونيكى (e_startegies ) را نيز ميتوانند از طريق اين اصول مشخص شوند.

اصل 1 : ايمن سازى دسترسى به اطلاعات و علوم

اشخاص و سازمانها بايستى از دسترسى به اطلاعات، علوم و ايده ها بهره ببرند. اطلاعات در حوزه عمومى بايستى به راحتى قابل دسترسى باشد. اطلاعات پايه فرآيند تصميم گيرى هاى شفاف است و پيش نياز هر دموكراسى ميباشد. علم يك عنصر كليدى براى دگرگون كردن جامعة جهانى ما و جوامع محلى ما است. بايستى سياست عمومى، نتشار فرصت ها براى ايجاد اطلاعات براى همه، از جمله افراد ناتوان و اشخاص ديگر از طريق ايجاد مضامين باشد تا بدان وسيله اختلاف ها جبران شود. ICT تنها داراى پتانسيل تقويت مؤثر بودن انتقال سرويس هاى عمومى نيست، بلكه ميتواند اشخاص را در شكل دهى سياست هاى دولتى شركت دهد. علاوه بر اين فنآورى هاى ارتباطات خودش به تنهائى خاتمه دهندة همه مسائل نيست، بلكه وسيله اى براى تأمين مضامين كيفى در جامعه اطلاعاتى است. با توجه به اين مسئله، رسانه هاى جمعى، به شكل هاى مختلف خود، به عنوان وسايل مهم پرورش اطلاعات عمومى، توسعة اجتماعى و همبستگى اجتماعى برسميت شناخته ميشوند.

اصل 2: باابردن دسترسى هاى بين المللى با هزينة قابل قبول

يك زير ساختار توسعه يافته مناسب، پيش شرط دسترسى مناسب، قابل اعتماد و امن به اطلاعات بوسيلة افراد و بالابردن سرويس هاى مناسب است. توسعه و بالابردن اتصال از اين لحاظ بسيار اهميت دارد و بوسيلة بخش خصوصى و دولتى انجام ميشود و عامل مشاركت اين بخش ها ميباشد. توسعه هدايت اجتماعى[1] يك عنصر اساسى و حياتى در استراتژى حصول به دسترسى بين المللى به اطلاعات و علوم است. مراكز دسترسى اجتماعى و سرويس هاى عمومى ( مانند ادارات پست، كتابخانه ها، مدارس ) ميتوانند ابزار مؤثرى را براى بالابردن دسترسى هاى بين المللى خصوصاً درنواحى دور دست تهيه كنند و عامل مهم توسعة آن ميباشند. علاوه بر اين براى اطمينان از قابليت و توانائى بالاتر، جريانات راهبردى بايستى هدفشان راه اندازى يك محيط باز و رقابتى باشد.

اصل 3: بالابردن تنوع زبانى و هويت فرهنگى
جامعه اطلاعاتى بر اساس احترام به، و برخوردارى از بيان فرهنگى پايه گذارى شده است. ICT جديد بايستى چند فرهنگى و چند زبانى را شبيه سازى كند و ظرفيت دولت را براى توسعة سياست هاى فعال براى انجام آن، بالا ببرد. دسترسى و مشاركت در اطلاعات و علوم، مضامين حوزة عمومى را منتشر كرده و درك دو طرفه و احترام به چند زبانگى را پرورش ميدهد.

اصل 4: توسعه ظرفيت هاى انسانى ا طريق تحصيلات و آموزش
براى دولتها مهم است كه استراتژى هاى آموزشى جامعى را توسعه دهند. مردم بايستى قادر باشند تا مهارت لازم براى مشاركت فعال در و درك جامعه اطلاعاتى را بدست آورند و از تمام امكانات ارائه شده توسط آن بهره ببرند. بايستى از افراد بخواهيم كه نيازهاى خود را تعريف كنند و برنامه هاى خود را براى نيل به اين نيازها توسعه دهند.

اين مهارت ها، ديدگاهها و مسائل خاص مربوط به ICT را با علوم وسيع تر جمع آورى ميكنند و عموماً از طريق تحصيلات ابتدائى، فرعى و سطح بالا، آموزش در حين كار و همچنين از طريق آموزش از راه دور بدست مى آيند. تغييرات فنآورى به صورت تصاعدى نيز به آموزش مادام العمر و آموزش مداوم بوسيلة همه دارد. سياست هاى عمومى بايستى به عدم تساوى دسترسى به تحصيلات و آموزش خوب، خصوصاً در مورد گروههاى ناتوان و نواحى دوردست توجه كند. توجه خاصى نيز بايستى به آموزش مربيان اختصاص يابد. ICT فرصتهاى كاملاُ باز و جديدى را براى آموزش الكترونيكى ( e_Learning ) ارائه ميكند. شكل جديدى از ارتباط بين بخش خصوصى و بخش دولتى در اين فيلد نياز است.

اصل 5: راه اندازى يك محيط فعال، شامل چارچوب هاى قانونى، تنظيمى و سياستى
براى به حداكثر رساندن مزاياى اقتصادى و اجتماعى جامعه اطلاعاتى، دولتها نياز به ايجاد يك محيط قانونى، تنظيمى و سياستى قابل اعتماد، شفاف و بدون تبعيض، قابليت بالا بردن نوآورى هاى تكنولوژيكى و رقابت دارند، بنابراين به تجهيزات و ابزار لازم توجه ميكنند، خصوصاً در بخش خصوصى، براى گسترش زيرساختار و توسعة سرويس هاى جديد.

جامعه اطلاعاتى يك پديدة جهانى است و مسائلى چون حفاظت از خصوصى بودن، اعتماد مشترى، مديريت دامنه نامها، تسهيل تجارت الكترونيكى، حفاظت از قوانين مالكيت معنوى، راه حلهاى باز و غيره بايستى توسط مشاركت فعال تمام اعضا مورد توجه قرار بگيرد.

اصل 6: ايجاد محرمانگى و امنيت در استفاده از ICT:

براى تشخيص كامل مزاياى ICT ، شبكه ها و سيستم هاى اطلاعاتى بايستى به طور كامل قدتمند باشند تا در موقع مقتضى، پيشامدهاى امنيتى را تشخيص، جلوگيرى و پاسخ دهند. علاوه بر اين، امنيت مؤثر سيستم هاى اطلاعاتى موضوعى مربوط به دولت و سياست هاى اجرائى قانونى است نه فقط مربوط به تكنولوژى است. فرهنگ جهانى امنيت بايستى توسعه پيدا كند و بايستى در سراسر جامعه پشتيبانى شود و با نياز به جريان آزادانة اطلاعات سازگارى داشته باشد.

ICT ميتواند براى مقاصدى استفاده شود كه با اهداف تأمين ثبات بين المللى و امنيت تناقض داشته باشد و ممكن است روى تماميت زيرساختار كشورها، با زيان رساندن به امنيت آنها در فيلدهاى نظامى و غير نظامى همچنين روى ارتباطات اقتصادى آنها تأير بگذارد. اين امنيت همچنين براى جلوگيرى از سوء استفاده از منابع اطلاعاتى و فنآوريها براى اهداف جنائى و تروريستى لازم است.

دولتها براى ايجاد محرمانگى و امنيت با استفاده از ICT، بايستى آگاهى در مورد خطرات امنيتى را در جامعه افزايش دهند و در جستجوى تقويت همكارى هاى بين المللى، خصوصاً با بخش خصوصى باشند.

اصل 7: نظارت با مسائل جهانى

گفتگوهاى راهبردى بين المللى در مورد جامعه اطلاعاتى در سطح جهانى، منطقه اى و زير منطقه اى بايستى مبادلة تجربيات، تشخيص، كاربرد شكلها و استانداردهاى سازگار، انتقال مهارت ها و ايجاد همكاريهاى فنى با نظر به از بين بردن فاصله ظرفيت ها و راه اندازى برنامه هاى همكارى هاى بين المللى، خصوصاً در بخش ايجاد مضامين را افزايش دهند. به اشتراك گذاشتن نحوة موفقيت ها و بهترين تجربيات باعث تسهيل شكلهاى جديد همكاريهاى بين المللى خواهد شد.

راهبردهاى الكترونيكى ( E_Strategies )

براى دولتها مهم است كه استراتژى هاى ملى جامع و پيشروئى، براى توسعة جامعه اطلاعاتى، وارد كردن بخش خصوصى و جامعه مدنى را اتحاذ كنند. مشاركت بخش خصوصى براى توسعة كامل و قابل تحمل زيرساختارها، مضامين و برنامه هاى كاربردى بسيار حياتى است. راهبردهاى الكترونيكى ملى لازم است تا نيازهاى ويژة جوامع مختلف را در نظر بگيرند و مراحل مختلف توسعه و مشخصه هاى ساختار يافتة اقتصاد جهانى را منعكس كند. چنين استراتژى هائى ميتواند از علوم و تجربيات موجود بهره بگيرد و مبادلة بهترين تجربيات، نقشى حياتى را بازى خواهد كرد و به كشورها اجازه ميدهد تا از يكديگر با استفاده از مكالمات بياموزند.

براى اين كه راهبردها مؤثر باشند به جاى مشخص كردن اهداف، بايستى داراى قالب هاى زمانى، شاخص ها و مكانيسم هاى مربوط به نظارت بر كارهائى كه نه تنها بر اساس كميت كه بر اساس معيارهاى كيفيت نيز هستند، باشد.

در كشورهاى كوچكتر، راهبردهاى منطقه اى ميتواند براى مشاركت در بازارهاى بزرگتر آينده و ارائة شرايط بهترى براى سرماه گذارى بخش خصوصى و ايجاد يك محيط رقابت آميز كمك كند. علاوه بر اين ICT ميتواند ارتباط ويژه اى با توسعه مضامين داشته باشد، به خاطر اين كه آنها فرصت هائى را براى ادارات دولتى پيشنهاد ميكنند، به جذب سرمايه گذارى خصوصى كمك مى كند و اجازه ميدهد تا با استفاده از فنآوريهاى جديد و پيشرفته مرحله به مرحله پيش برويم.

بر اساس اين اصول، موضوعات در اولويت بعدى براى توسعة راهبردهاى آينده براى راهبردهاى الكترونيكى تعريف شده است.

موضوعات در اولويت:

دولت الكترونيكى ( e_government ): مؤثرتر و مسئول تر

ابزار ICT سياست ها و خط مشى ها را مسئول تر و شفاف تر ميكند و باعث مى شود ت نظارت، ارزيابى و كنترل سرويس هاى دولتى فعال تر شوند و كارائى بيشترى در انتقال سرويس هاى دولتى به شهروندان ( تحصيلات و آموزش، پزشكى، حمل و نقل و غيره ) و به شركت ها ارائه دهد.

بازرگانى الكترونيكى ( e_business ) : رقابت آميزتر و ارائة شغل هاى بهتر

شركت هاى كوچك و متوسط ميتوانند از ICT براى رشد نوآورى، تشخيص مصالح در بهره ورى، كاهش هزينه هاى انتقال و سود برى از اثرات خارجى شبكه ها استفاده كنند. براى حمايت از اين پروسه ها، دولت ها نياز دارند كه از طريق يك محيط فعال براى سرويس ها، چارچوبى منظم براى بالا بردن و رشد برنامه هاى سرمايه گذارى خصوصى و مضامين، بر اساس يك زيرساختار پهن باند و گسترده را ايجاد كرده، مشاركت بخش خصوصى ـ دولتى را رشد دهد. استفاده از فنآوريهاى ديجيتالى ميتواند نقش شركتها را در بالا بردن كارآفرينى، جمع آورى علوم، به روز رسانى مهارت ها، و به موجب آن افزايش بهره ورى، درآمد و كار و ترقى توسعة كيفى زندگى كارى زياد كند. توجه خاصى بايد به شركت هاى كوچك و متوسط به عنوان بهره برداران و رشد دهندگان بازرگانى الكترونيكى شود.

جامعه الكترونيكى ( e_society ) : مضامين و برنامه هاى كاربردى محلى گسترده تر

در جامعه اطلاعاتى، مشاركت و همكارى همه، صرفنظر از جنسيت و موقعيت اقتصادى، همچنين تسهيل استفاده از ICT در زندگى و كار روزانه، يك هدف اصلى است.

دولتها بايستى مشاركت فعالانة اعضاى مختلف را در توسعة برنامه هائى كه كيفيت زندگى را بالا مى برد، افزايش دهد، خصوصاً در حوزه هاى كليدى چون آموزش و پزشكى، هم در سطح جهانى و هم در سطح جوامع محلي. سياستهاى دولتى بايستى ايجاد مضامين اطلاعاتى مختلف، كه به نگهدارى و انتشار ميراث، زبان و فرهنگ محلى كمك مى كند را بالا ببرد. مراكز معتبر دولتى[2] محلى نقش مهمى را بازى مى كنند چون آنها سطح اول ارتباط با دولت را به شهروندان نشان مى دهند و آنها ميتوانند توسعة جوامع محلى را افزايش دهند. افزايش تنوع و هويت فرهنگى، شامل ايجاد مضامين اطلاعاتى مختلف و ديجيتاى كردن ميراث فرهنگى، علمى و آموزشى يك اولويت مهم در توسعة جامعه اطلاعاتى است. تحقيقات روى تأثير اجتماعى و فرهنگى ICT بايستى ادامه پيدا كند.

آموزش الكترونيكى و تحصيلات الكترونيكى ( e_Learning & e_Education ): توانا كردن مردم

آموزش الكترونيكى در مورد توسعة مهارتهاى دسترسى به علوم است كه تعداد زيادى از مسائل مانند مضامين محلى، چند زبانگى و تنوع فرهنگى و حقوق مالكيت معنوى را در بر خواهد داشت. دسترسى به علوم يك ابزار اساسى در توسعة اقتصادى، فرهنگى و اجتماعى است. پتانسيل موجود براى آنها، هنوز خارج از حوزة دسترسى سيستم هاى تحصيلى رسمى است كه براى ارائة تحصيلات و اطلاعات د خور نيازها و فرهنگ آنها مى باشند. تحصيلات مردم را توانا مى كند تا فقر را ريشه كن كنند، بنابراين آموزش الكترونيكى يكى از مهم ترين مسائل در از بين بردن فاصلة ديجيتالى است.

درنهايت:

اصول و اولويت هاى ذكر شده در بالا بايستى به عنوان همكارى منطقه اى با پروسه هاى WSIS و باقى آنها ارائه شود. و بايستى به دولتها كمك كند تا در سياستهايشان مؤثر باشد و فعاليت هاى لازم را با نظر به توسعة جامعه اطلاعاتى انجام دهند.

——————————————————————————–

[1]Community-Led
[2] Authorities