نام نیسنده: رضا پرويزى
بخش مقاله ITiran –در بخش دوم اين گزارش درباره کنوانسيون بين المللى مبارز با جرايم رايانه اى كه در اواخر سال 2001 ميلادى در شهر بوداپست به امضاى اعضاى اتحاديه اروپا و چهار كشور صنعتى ديگر جهان رسيده سخن به »يان آمد. در اين بخش به ادامه مصوبات اين کنوانسيون مى پردازيم:
كنوانسيون
16-اهداف كنوانسيون عمدتا” :
a- هماهنگ كردن اركان تشكيل دهنده جرم در حقوق جزاى ماهوى داخلى كشورها و مسائل مربوطه در بخش جرايم سايبراسپيس .
b- فراهم آوردن اختيارات لازم آيين در دادرسى كيفرى داخلى براى پى جويى و تعقيب چنين جرايمى علاوه بر جرايم ديگر كه با استفاده از سيستم هاى كامپيوترى ارتكاب مى يابند يا مدرك مرتبط با جرم به شكل الكترونيكى است .
c- تدوين سيستم سريع و موثر همكارى بين المللى .
17 – از اين رو اين كنوانسيون شامل 4 فصل مى باشد :
1) استفاده از اصطلاحات
2) اقدامات داخلى كشورهاى عضو –
3) قوانين ماهوى و قانون آيين دادرسى
4) فصل پايانى
18. بخش اول از فصل دوم مسائل و موضوعات قانون ماهوى , هم جرم انگارى و هم ساير مسائل مربوطه در حوزه جرايم كامپيوترى يا مربوط به كامپيوتر را شامل مى شود : اين بخش ابتدا 9 جرم كه در 4 گروه مختلف قرار دارند را توضيح داده وسپس به مسئوليت كيفرى مى پردازد .جرايم زير توسط كنوانسيون تعريف شده اند :
دسترسى غير قانونى , شنود غير قانونى , اختلال در داده ها , اختلال در سيستم , سوء استفاده از وسائل و تجهيزات, جعل مرتبط با كامپيوترى, كلاه بردارى مرتبط با كامپيوتر , جرايم مربوط به حقوق پديد آورندگان و حقوق همجوارى .
19. بخش 2 از فصل 2 ( مشكلات آيين دادرسى )
حوزه و چهار چوب آن فراتر از جرايم تشريح شده در بخش1 ميباشد كه اين بخش هر جرم ارتكاب يافته با سيستم كامپيوترى يا ادله كامپيوترى كه به شكل الكترونيك باشد را شامل ميشود . ابتدا شرايط معمول و اقدامات امنيتى ر ا كه قابل اعمال در تمامى بخشهاى اختيارات دادرسى در اين فصل هستند , تعيين شده است .سپس اختيارات شكلى كه موجب حفاظت از داده هاى ذخيره شده به طور موثر ميباشد, حفاظت موثر و شديد و افشاى جزيى داده هاى حاصله از انتقال داده ها , سفارش توليد , تفتيش و توقيف داده هاى كامپيوترى , جمع آورى همزمان داده هاى در حال انتقال با شنود محتواى داده ها را مشخص مى نمايد . فصل دوم با بيان صلاحيت ها پايان پيدا مى كند .
20. فصل سوم حاوى موضوعات مرتبط با همكارى متقابل بين المللى در خصوص جرايم سنتى و كامپيوترى علاوه بر مقررات مربوط به استرداد مى باشد . اين فصل همكارى متقابل سنتى را از دو لحاظ تحت پوشش خود قرار مى دهد :
اول موقعى است كه پايه و اساس قانونى ( پيمان , قانون رفتار متقابل و غيره ) براى همكارى ما بين طرفين وجود ندارد دوم در صورتى است كه چنين پايه و اساسى وجود دارد و ترتيبات موجود مطابق اين كنوانسيون قابل اعمال مى باشد.
همكارى خاص در زمينه مبارزه با جرايم كامپيوترى و جرايم مربوط به كامپيوتر در هر دو حالت قابل اعمال است و در ساير شرايط اختيارات آيين دادرسى را همانطور كه در فصل دوم بيان شده است شامل مى شود .
به علاوه فصل سوم حاوى مبحثى پيرامون نوع خاصى از دستيابى فرامرزى به داده هاى كامپيوترى ذخيره شده است كه نياز به همكارى متقابل ندارد ( با رضايت يا جائيكه به صورت عمومى فراهم باد ) و راه اندازى يك شبكه 7/24 را جهت اطمينان از همكارى فورى ما بين كشورهاى عضو فراهم مى آورد .
21. در نهايت فصل چهارم مشتمل بر موضوعات پايانى است كه با يك سرى استثنائات خاص , موضوعات استاندارد در معاهدات شوراى اروپا را تكرار مى كند .
تفسير مواد كنوانسيون
فصل 1-كاربرد واژه ها
درآمدى بر تعاريف در ماده1
22. تهيه كنندگان پيش نويس دريافتند كه بر اساس اين كنوانسيون اعضاء مجبور نخواهند بود تا چهار مفهومى را كه در ماده 1 تعريف شده است كاملا” و عينا به حقوق و قوانين خود اضافه كنند. به شرط اين كه قوانين داخلى آنها داراى مفاهيمى هماهنگ با اصول و مفاد اين كنوانسيون اشد و چهارچوبى معادل را براى اجراى آن ارائه دهد .
ماده 1 (a)- سيستم كامپيوترى
23. سيستم كامپيوترى مورد نظر اين كنوانسيون , وسيله اى است متشكل از نرم افزار و سخت افزار كه به منظور پردازش اتوماتيك داده هاى ديجيتال تهيه شده است و ممكن است شامل ورودى ,خروجى و تسهيلات ذخيره اطلاعات باشد, سيستم كامپيوترى ممكن است تنها باشد يا اينكه در شبكه اى از ديگر وسايل مشابه متصل باشند .
منظور از (اتوماتيك) اينست كه انسان دخالت مستقيمى در آن ندارد . ( پردازش داده ها ) يعنى اينكه داده هاى داخل سيستم كامپيوترى از طريق اجراى يك برنامه كامپيوترى اجرا مى شوند . يك ( برنامه كامپيوترى ) مموعه اى از دستورات است كه كامپيوتر مى تواند آنها را در جهت دستيابى به نتيجه مورد نظر اجرا كند . يك كامپيوتر مى تواند برنامه هاى مختلفى را اجرا كند . سيستم كامپيوترى معمولا” متشكل از وسايل متفاوتى بوده كه به صورت پردازنده يا واحد پردازش مركزى و وسايل جانبى مى باشند . يك (وسيله جانبى) دستگاهى است كه وظايف خاصى را در تعامل با واحد پردازنده مثل پرينتر , صفحه مانيتور , خواننده (reader ) يا سى دى خوان يا رايتتر سى دى يا ديگر وسايل ذخيره اطلاعات انجام مى دهد .
24. يك شبكه ارتباط و اتصال ما بين دو يا چند سيستم كامپيوترى است . ارتباطات ممكن است زمينى (مثل سيم يا كابل ) بى سيم (راديو , مادون قرمز يا ماهواره ) يا مركب از هر دو مورد باشد . شبكه ممكن است از لحاظ جغرافيايى محدود به منطقه كوچكى ( شبكه هاى محلى ) يا اينكه منطقه بزرگى ( شبكه هاى وسيع ) را احاطه كند و چنين شبكه هايى خودشان ممكن است به همديگر متصل باشند . اينترنت شبكه جهانى متشكل از شبكه هاى متصل بسيارى است كه همگى از پروتكل هاى يكسان استفاده مى نمايند .انواع ديگرى از شبكه ها وجود دارد , خواه متصل به اينترنت باشند يا نباشند , كه قادر هستند تا داده هاى كامپيوترى را در بين سيستمهاى كامپيوترى راه انداخته و به همديگر ارتباط بدهند . برخى سيستم هاى كامپيوترى ممكن است به عنوان نقاط پايانى يا به عنون وسيله اى كمكى متصل يا به شبكه مرتبط باشند . آنچه كه حائز اهميت مى باشد اين است كه داده ها بر روى شبكه با همديگر مبادله مى شوند .
ماده1 (b )- داده هاى كامپيوترى :
25. تعريف داده هاى كامپيوترى بر اساس تعريف ISO از داده ها صورت گرفته است .اين تعريف در بردارنده واژه مناسب براى پردازش مى باشد. يعنى اينكه داده ها به شكلى ارائه مى شوند كه بتوان آنها را از طريق سيستم كامپيوترى مستقيما” پردازش نمود . براى اينكه روشن بشود داده هاى مورد نظر اين كنوانسيون بايستى به صورت الكترونيك يا اشكال ديگر قابل پردازش مستقيم باشند , از واژه داده هاى كامپيوترى استفاده شده است . داده هاى كاپيوترى كه بصورت خودكار پردازش مى شوند , ممكن است هدف يكى از جرايم تعريف شده در اين كنوانسيون قرار گيرند , همانطوركه مى توانند موضوع اقدامات و معيارهاى تحقيقى تعريف شده در اين كنوانسيون واقع شوند .
ماده1 (c)- تأمين كننده خدمات :
26. واژه( تأمين كننده خدمات)مشتمل بر گروه وسيعى از افراد مى شود كه نقش خاصى با توجه به ارتباط يا پردازش داده ها بر روى سيستم كامپيوترى ايفا ميكنند. (CF نيز بخش2 را تحليل و تفسير مى كند ) براساس بخش (1) تعريف , بديهى است كه هم سازمانهاى شخصى و هم عمومى كه براى كاربران امكان برقرارى ارتباط با همديگر را فراهم مى آورد , شامل مى شود .
بنابر اين خوه كاربران منحصر به گروهى خاص و محدود باشند يا اينكه تأمين كننده خدمات خود را به عموم ارائه دهد . خواه به صورت مجانى يا با دريافت هزينه , هيچ تفاوتى نمى كند .اين گروه خاص و محدود مى توانند مثلا” كارمندان يك بخش خصوصى باشند كه خدمات از طريق شبكه كامپيوترى شركت به آنها ارائه مى شود .
27. در بخش دوم تعريف مذكور اين موضوعات روشن مى شود كه واژه تأمين كننده خدمات شامل كسانى كه داده هارا براى افراد براى افراد مذكور در بخش اول ذخيره كرد يا اينكه پردازش مى كند, مى شود. به علاوه واژه مذكور شامل آن افرادى است كه داده ها ر ا براى كاربران خدمات , آنهايى كه در بخش1 به آنها اشاره شد , ذخيره يا پردازش مى كند. به عنوان مثال بر اساس اين تعريف تأمين كننده خدمات هم شامل خدمات ميزبانى و ذخيره و هم شامل خدمات اتصال به شبكه مى شود .
با اين وجود يك تأمين كننده محتواى صرف (مثل شخصى كه با يك شركت ميزبان وب جهت ميزبانى سايت وب قرارداد مى بندد ) در صورتى كه اقدام به ارائه خدمات ارتباطى يا پردازش داده هاى مربوطه نكند , مشمول اين تعريف واقع نخواهد شد.
ماده1 (d)- داده هاى ترافيك
28. براى اهداف اين كنوانسيون داده هاى در حال جا به جايى كه در بند D از ماده 1 تعريف شده اند , دسته اى از داده هاى كامپيوترى هستند كه مشمول نظام حقوق خاصى مى گردند . اين داده ها توسط كامپيوترها در زنجيره ارتباطات توليد مى شوند تا ارتباطى را از مبدأ خود تا مقصدش مسير يابى بكند . بنابراين داده هاى مذكور يراى مساعدت در ايجاد ارتباطات پديد مى آيند .
29. موارد پى جويى جرايم ارتكاب يافته در ارتباط با سيستم كامپيوترى , داده ترافيك سرنخى براى جمع آورى مدارك بيشتر و رديابى مبدأ ارتباط و به عنوان بخشى از مدارك جرم محسوب ميشوند . دوام و پايدارى داده هاى ترافيك ممكن است فقط به صورت موقتى باشد كه اتخاذ تدابير مناسب جهت حفظ و نگهدارى فورى آن ضرورى مى باشد, در نتيجه اظهار و افشاى سريع آن براى تعيين مسير ارتباط در جهت جمع آورى مدارك بيشتر قبل از اينكه حذف شوند يا از بين بروند و براى شناسايى لازم است . بنابر اين روشهاى معمول جمع آورى و افشاى ادله داده هاى كامپيوترى ممكن است كافى نباشد . به علاوه نحوه جمع آورى اين داده ها به گونه اى است كه چندان حالت فضولانه ندارد زيرا محتواى ارتباط را كه حساس تر و مهم تر هستند فاش نمى كند .
30. اين تعريف به طور كامل فهرست انواع داده ترافيك كه در اين كنوانسيون مشمول نظام حقوقى خاص ميشوند را مشخص مى كند . مبدأ ارتباط , مقصد آن , مسير , زمان ( GMT ) , تاريخ , اندازه , مدت زمان و نوع خدمات اصلى , همه اين بخشها هميشه از لحاظ فنى در دسترس نخواهند بود , بلكه قابليت تهيه آنها توسط تأمين كننده خدمات يا نياز در حقيقات جنايى خاص سبب تهيه آنها خواهد بود . “اصل ” به مبدأ شماره تلفن ,آدرس پروتكل اينترنت ( IP ) يا هويت مشابه در وسيله ارتباطى كه تأمين كننده خدمات به وسيله آنها خدمات ارائه مى دهد , اطلاق مى گردد . مقصد به , شاخص مشابه در وسيله ارتباطى اطلاق مى شود كه ارتباط با آنجا برقرار ميشود. اصطلاح “نوع سرويس زيربنايى به نوع خدماتى كه در شبكه مورد استفاده قرار ميكيرد ،مثل انتقال فايل , پست الكترونيكى يا ارسال پيام فورى اطلاق ميشود .
31. اين تعريف قانون گذاران ملى را وادار كرده تا تفاوتهاى خاص را در حمايت قانونى از داده هاى ترافيك با توجه به حساسيت آنها قائل شوند .در اين زمينه ماده 15 كشورهاى عضو را مجبور كرده تا شرايط و زمينه هاى حمايت از حقوق بشر و آزادى را فراهم آورند .
اين موضوع درميان چيزهاى ديگر حاكى از وجود معيارهايى اصولى و روشهاى بكارگيرى اختيار تحقيق و پى جويى كه ممكن است بر حسب حساسيت داده ها متفاوت باشد , است .
ادامه دارد
گوش دادن بصری: سلفی ها را به فروش تبدیل کنید
شبکه ویدیو بلاگ راه اندازی شد
استفاده از تحقیقات رقیب برای ایده محتوایی شما
راهنمای به‌روزرسانی الگوریتم گوگل، نکات آن