نام نویسنده: سونيتا سراب‌پور
ديگر از زماني كه گوشي تلفن همراه يك كالاي لوكس و تجملي به حساب مي‌آمد و تنها افراد خاصي از آن استفاده مي‌كردند سال‌ها گذشته است.در حال حاضر به مدد رونق گرفتن بازار اين محصولات و ورود اپراتورهاي خصوصي در اين حوزه هر فرد مي‌تواند با كمترين هزينه صاحب سيم‌كارت و تلفن همراه شود.
استفاده تلفن همراه بسياري از مشكلات را برطرف كرده و به هر كارري اين امكان را مي‌دهد كه با دورترين نقاط ممكن نيز ارتباط برقرار كند.
اما نكته مهم در اين ميان كه شايد از ديد بسياري مخفي مانده است، توجه به اين نكته است كه هر تكنولوژي در كنار مزاياي بي‌شمار خود داراي معايبي نيز هست. معايبي كه شايد روشن شدن آن باعث شود اكثريت مردم از خير استفاده از اين تكنولوژي‌هاي پركاربرد گذشته به همان روش‌هاي سنتي روي بياورند.
دكل‌هاي خطرناك
هرچند استفاده از تلفن‌همراه با تاخيري 10 سال وارد كشورمان شد، اما در مقايسه با تكنولوژي‌هاي ديگر مي‌توان اين ادعا را داشت كه استفاده از اين دستگاه خيلي زود در ميان افراد جا باز كرد.
طبق آخرين آمارها گفته مي‌شود تعداد مشتركان تلفن همراه تنها در بخش اپراتور شركت ارتباطات سيار به بيش از 27ميليون نفر رسيده است. اين در حالي است كه چند ميليون نفر كاربر دو اپراتور ديگر؛ يعني تاليا و ايرانسل را نيز بايد به اين ليست 27ميليون نفري اضافه كرد. در حال حاضر واگذاري خطوط تلفن همراه در كشور به دليل تنوع اپراتورها، قيمت نسبتا پايين و از همه‌مهمتر به روز عرضه شدن آن با اقبال بسيار خوبي از سوي مشتركان مواجه شده است.
به طوري كه اكثريت به سمت خريد اين وسيله ارتباطي جذب شده‌اند. در مجموع با مشاهده شرايط موجود مي‌توان تاثير مستقيم اين افزايش مشتركان را در افزايش تعاد دكل‌هاي آنتن‌دهي تلفن همراه يا همان BTS در سطح شهر ديد.
در واقع ورود اپراتورهاي جديد و افزايش حجم مشتركان آنها باعث شده است كه اين اپراتورها براي پوشش‌دهي بيشتر مناطق و براي جذب بيشتر كاربران تعداد دكل‌هاي BTS خود را در سطح كشور افزايش دهند.
براساس آخرين آماري كه از سوي مسوولان مخابراتي كشور اعلام شده است تا ارديبهشت‌ماه سال 87 تعداد آنتنهاي BTS به 15هزار و 310 ايستگاه رسيده است. روند رو به رشد اين آنتن‌ها در سطح شهر نه تنها باعث از بين رفتن زيبايي شهر شده است، بلكه انبوهي از سوالات و نگراني‌ها را نيز در مورد اين آنتن‌ها براي كاربران به وجود آورده است.
يكي از سوالاتي كه بارها مطرح شده اين است كه آيا تشعشعات آنتنهاي پراكنده در سطح كشور براي افراد رهگذر و شهروندان خطري دارد يا خير؟ سوالي كه تاكنون به طور شفاف به آن پاسخ داده نشده است. براساس گزارش‌هاي متعدد علمي بيان شده است كه تاثيرات آنتنهاي BTS براي انسان و به خصوص كودكان بسيار خطرناك بوده و عوارضي همچون سرطان و ساير بيماري‌ها را براي آنها در پي خواهد داشت. در مورد عوارض احتمالي ناشي از تشعشعات آنتنهاي BTS هر يك از مسوولان و صاحب‌نظران نظرهاي متفاوتي را ابراز داشته‌اند. در اين خصوص رمضان‌علي صادق‌زاده، رييس كميسيون مخابرات دور هفتم مجلس مي‌گويد: «آنتنهاي BTS به هيچ وجه ضرر و زياني براي مردم ندارند؛ چرا كه اين آنتن‌ها معمولا در بالاي ساختمان‌ها و به گونه‌اي نصب مي‌شوند كه شدت امواج الكترومغناطيسي ساطع شده از آنها در سطح زمين بسيار پايين‌تر از حد مجاز باشد تا هيچ‌گونه خطري را براي افراد به وجود نياورد.»
به گفته صادق‌زاده در ساخت اين آنتن‌ها استانداردهاي لازم رعايت شده و معمولا اين آنتن‌ها در بالاي ساختمان‌ها يا در مكان‌هايي نصب مي‌شوند كه شهروندان زياد در آنجا تردد نداشته باشند. به اعتقاد وي آنچه بيشتر از آنتنهاي BTS روي بدن انسان تاثير مي‌گذارد، خود دستگاه‌هاي تلفن همراه است؛ چرا كه به بدن انسان بسيار نزديك بوده و امواج خطرناك آن روي بدن انسان تا حدودي به اثبات رسيده است. هرچند كه اين تاثيرات بسته به فرد و مقاومت بدنش اثرات متفاوتي دارد.
در مقابل چنين اظهارنظري اكثر متخصصان مغز و اعصاب بر اين باورند كه هر چند ميزان تشعشعات اين ايستگاه‌ها اندك هم باشد، اما به مرور در معرض قرار گرفتن دايم در مقابل اين تشعشعات مي‌تواند تاثيرات بسيار منفي را بر بدن افراد بگذارد.
محمدرضا اكبري متخصص مغز و اعصاب در اين ارتباط مي‌گويد: «ميزان تاثير امواج الكترومغناطيسي آنتنهاي BTS با توجه به شدت و مدت زمان قرار گرفتن فرد در برابر آن بيشتر مي‌شود.»
وي در ادامه مي‌افزايد: «تشعشعات الكترومغناطيسي هميشه بر سلامت انسان تاثير داشته است. در همين ارتباط تحقيقاتي در جامعه آمريكا روي تاثيرات اين امواج الكترومغناطيسي بر مغز انسان صورت گرفته كه نشان مي‌دهد ميزان تاثيرگذاري با توجه به شدت بيشتر فركانس و زمان زياد قرار گرفتن فرد در برابر امواج بيشتر مي‌شود.»
اين متخصص مغز و اعصاب خاطرنشان مي‌كند: «هر چقدر به امواجي كه از آنتنهاي BTS تلفن‌همراه ساطع مي‌شود مثل آنتن‌هايي كه در پشت بام يا حياط منزل قرار مي‌گيرد نزديك‌تر باشيم خطرناك‌تر خواهد بود.»
وي تصريح مي‌كند: «قوي‌ترين امواج زماني به بدن مي‌رسد كه فرد زير اين آنتن‌ها قرار داشته باشد. اما هر چه از فاصله 5 كيلومتري آنتن‌ها دورتر شويم امواج قدرت خود را از دست خواهند داد.»
وي نيز مثل سايرين به اين نكته اشاره مي‌كند كه هنوز پاسخ قطعي براي تاثيرات تشعشعات آنتنهاي BTS روي انسان وجود ندارد و واقعا كسي نتوانسته ثابت كند كه اين تشعشعات براي انسان مشكل‌زا يا غير مشكل‌زا است.
دكتر محققي رييس مركز تحقيقات سرطان نيز در گفت‌وگو با يكي از خبرگزاري‌ها مي‌گويد: «اصولا آنتنهاي تلفن‌همراه دكل‌هاي مخابراتي و همچنين امواج ناشي از دكل‌هاي برق فشار قوي هر يك به نوبه خود اثرگذاري خفيف تا شديدي را روي افراد دارند.»
وي درخصوص اثرگذار تشعشعات ناشي از سيستم BTS آنتنهاي تلفن‌همراه مي‌گويد: «تمام اين تشعشعات اگر در فاصله نزديك بدن قرار گيرند، قلب يا سيستم اعصاب مركزي يا گوش و چشم را تحت تاثير قرار مي‌دهند و باعث ايجاد اختلالاتي در اين اعضا يا بروز بيماري‌هايي مي‌شوند.»
به عقيده رييس مركز تحقيقات سرطان در زندگي امروزي اكثر افراد تحت تاثير اين امواج قرار دارند كه در مورد امواج پرفركانس و حتي ساير امواج توصيه مي‌كنيم كه اين دكل‌ها تا شعاع معيني دور از مناطق مسكوني نصب شوند و چنانچه اين آنتن‌ها يا دكل‌ها در مناطق مسكوني نصب شده‌اند، حتما بايد جابه‌جا شوند؛ چون زندگي طولاني مدت افراد و خوصا كودكان در مجاورت اين دكل‌ها بسيار خطرناك است.
در مقابل چنين اظهارنظرهايي دكتر علي فتوت، عضو هيات علمي دانشگاه برق صنعتي شريف و از جمله افرادي كه در اين حوزه تحقيقات گسترده‌اي را انجام داده است بر اين باور است كه به هيچ وجه آنتنهاي BTS حتي اگر در مجاورت خانه فردي هم نصب شده باشد، آسيبي به افراد آن خانه نمي‌زند.
وي مي‌گويد: «اگر يك آنتن BTS روي بام يا حتي حياط خانه‌اي نصب شده باشد كه اشعه ساطع شده از آن 200 وات باشد، مي‌توانيم تصور كنيم كه از اين 200 وات 20 وات آن به طرف خانه فرستاده مي‌شود كه از اين 20 وات 10درصد آن وارد خانه مي‌شود.»
در خوش‌بينانه‌ترين حلت از اين 10درصد يك درصد آن ممكن است به فرد و بقيه جذب وسايل ديگر خانه مثل تلويزيون، يخچال و … شود با اين شرايط مي‌توان گفت امواج اين آنتن‌ها به هيچ وجه خطري براي افراد ايجاد نمي‌كنند و حداقل آن اين است كه اين ضررها تاكنون از طرف هيچ سازماني ثابت نشده است.
بنابر اظهارات فتوت تمامي امواج و تشعشعات مربوط به آنها را نمي‌توان مضر دانست؛ چرا كه از همين امواج راديويي براي از بين بردن و سوزاندن ميليون‌ها سلول سرطاني استفاده مي‌شود.
به گفته اين عضو هيات علمي دانشگاه بيماري سرطان حدود 20 سال طول مي‌كشد تا مشخص شود حال آن كه 27 سال از ورود اين دستگاه به جهان مي‌گذرد و اگر قرار بود كسي از اين امواج سرطان بگيرد، خيلي قبل‌تر افرادي در آمريكا و كشورهاي ديگر بايد از اين دكل‌ها و امواج آن آسيب مي‌ديدند.
بام‌هاي در تسخير آنتنهاي BTS
يكي ديگر از مشكلاتي كه اين روزها بيش از پيش شهروندان را نگران كرده است، تسخير بام‌هاي آنها توسط آنتنهاي BTS اپراتورها است تا جايي كه در آخرين خبرها عنوان شده بود كه شركت ايرانسل براي توسعه شبكه خود با پرداخت پول‌هاي هنگفت به مالكان ساختمان‌ها و با زير پا گذاشتن حقوق اوليه شهروندان، پشت‌بام‌هاي شهر تهران را يكي پس از ديگري به تسخير خود در مي‌آورد و اقدامات خود را مستند به مجوزهايي مي‌كند كه از شهرداري دريافت كرده است.
هر چند مسوول شركت ايرانسل اين گفته‌ها را تكذيب كرد و اظهار مي‌دارد كه تمامي اين آنتن‌ها با آگاه كردن ساكنان از مضر نبودن آنتن‌ها و مجوز رسمي شهرداري كار گذاشته
مي‌شود. در حال حاضر در كشور ما سه اپراتور به طور جدي در حال واگذاري خطوط تلفن‌همراه به متقاضيان خود هستند و اين در حالي است كه هر اپراتور براي پوشش شبكه و آنتن‌دهي نياز به نصب دكل BTS در نقاط مختلف شهر دارد.
حسن رضوي، معاون فني و مهندسي شركت ارتباطات سيار در مورد ايستگاه‌هاي آنتن‌دهي اين اپراتور مي‌گويد: «در حال حاضر آنتنهاي شركت ارتباطات سيار در سطح شهر تهرن به بيش از 2هزار تا 2500 دكل مي‌رسد كه ما پيوسته در حال توسعه آن هم هستيم كه اين آنتن‌ها بسته به پستي و بلندي جغرافيايي، ميزان مشترك در منطقه، ظرفيت و … كار گذاشته مي‌شوند. همچنين تمامي مجوز نصب اين دكل‌ها هم از خود شهرداري گرفته مي‌شود.»
به اعتقاد رضوي نيز امواج حاصل از اين آنتن‌ها بدون ضرر بوده و هيچ زياني را به بدن انسان وارد نمي‌كند و حداقل تاكنون اين مضرات از طرف هيچ سازمان جهاني به اثبات نرسيده است. رضوي به استانداردهاي استفاده شده در ساخت اين آنتن‌ها اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «تمام تجهيزاتي كه ما در سطح شهر از آنها استفاده مي‌كنيم از استانداردهاي بين‌المللي برخوردار بوده و اكثر آن تجهيزاتي هستند كه از معتبرترين شركت‌هاي اروپايي مانند نوكيا، زيمنس و سوني‌اريكسون وارد مي‌كنيم.
رضوي همچنين در مورد صحبت‌هايي كه در حال حاضر در بين رسانه‌ها يا شهروندان مبني بر خطرناك‌بودن اين آنتن‌ها مي‌شود، نيز مي‌گويد: «هر فرد هر مساله‌اي را از زاويه ديد خودش درجامعه مطرح مي‌كند به عنوان مثال فردي عمليات بانك الكترونيكي را بد و غيركاربردي مي‌داند؛ اما فرد ديگري از اين عمليات به عنوان تسريع‌كننده كارهايش ياد مي‌كند.
همچنين زماني بود كه بيان مي‌شد كساني كه از مايكروفر در منزلشان استفاده مي‌كنند در خطر تشعشعات ساطع شده از آن هستند؛ اما هم‌اكنون مي‌بينيم كه خيلي از افراد از اين وسيله استفاده مي‌كنند و با هيچ مشكل خاصي روبه‌رو نيستند.»
شركت تاليا هم كه به عنوان يك اپراتور خصوصي در اين زمينه فعاليت مي‌كند، اعتقاد به بي‌خطر بودن آنتنهاي BTS دارد. يكي از كارشناسان اين شركت در مورد تجهيزات استفاده شده توسط اين اپراتور مي‌گويد: «شركت تاليا با مجوز از سازمان تنظيم مقررات و به نمايندگي از مخابرات در حدود 700 آنتن فعال را به تناسب با مشتركان و محيط، كار گذاشته است.»
وي در ادامه مي‌افزايد: «تمام آنتنهاي استفاده شده شركت تاليا هم مانند ساير اپراتورها، وارداتي است و به همين دليل هم مي‌توانم بگويم از استانداردهاي بين‌المللي برخوردار است و در صورت بروز مشكل هم پشتيباني لازم از طرف اين شركت صورت مي‌گيرد».
اين كارشناس نيز مانند فعالان ديگر در اين حوزه مضرات آنتنهاي BTS را رد كرده و اظهار مي‌دارد كه اين آنتن‌ها قبل از ما در كشورهايي چون آلمان، سوئد و … استفاده مي‌شد و تاكنون هيچ مشكلي مبني بر خطرناك بودن اين آنتن‌ها از طرف اين كشورها گزارش داده نشده است.
بنابراين آنتنهاي استفاده شده در كشور ما هم از همان آنتن‌ها است و مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه اين آنتن‌ها بي‌خطر هستند؛ چرا كه آنها بيشتر از كشور ما به استاندارداي بين‌المللي و سلامتي مردم‌شان اهميت
مي‌دهند.
اين كارشناس همچنين در مورد نحوه نظارت روي آنتنهاي BTS كشور هم مي‌گويد: «در حال حاضر كميته‌اي توسط سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي تشكيل شده است كه بر تمام ايستگاه‌ها و نحوه نگهداري از اين آنتن‌ها نظارت دقيق و كامل دارد و اگر متوجه مشكلاتي بشوند سريعا گزارش و از آن جلوگيري مي‌كنند.»
كاملا بي‌خطر
سازمان انرژي اتمي در سايت پارك پرديسان، مطالعاتي روي امواج در ارتفاع 1/5 متري برابر با قد متوسط يك انسان انجام داده كه نشان مي‌دهد امواج منتشره بسيار ضعيف
هستند.
همچنين امواج ارتفاع 3 متري با فاصله افقي 4 متر از آنتن، شدتي برابر نيم وات در مترمربع داشتند كه تقريبا يك‌صدم حد ميزان مجاز استانداردهاي بين‌المللي است. منظور از شدت حد مجاز، حدي است كه اگر توان از آن بيشتر شود، ضرررساني امواج الكترومغناطيسي پيش‌بيني شود.
بر اساس گزارش سازمان انرژي اتمي، شدت پرتوها در شرايط فعلي آنتنهاي BTS نصب شده در منازل مسكوني مجاور آنها بسيار كمتر از حد مجاز بر اساس استانداردهاي موجود و بلامانع است.
همچنين وزارت بهداشت هم با استناد به گزارش‌هاي سازمان جهاني بهداشت عنوان كرده كه قرار گرفتن ايستگاه‌هاي BTS خطري براي مردم ندارد؛ به شرط آن كه خروجي از BTS از شرايط موجود استاندارد، تجاوز نكرده و فاصله ايمني 3 تا 5 متري اطراف آنها رعايت شوند.
همان طور كه ذكر شد هنوز جواب قطعي براي تاثيرات تشعشعات آنتنهاي BTS روي انسان وجود نداشته و دقيقا كسي نتوانسته است اين مساله را اثبات كند.
به اعتقاد اكثر كارشناسان مخابراتي، متاسفانه با خبررساني غلطي كه در كشور مي‌شود، اكثر مردم اين امواج ساطع شده از آنتنهاي BTS را با امواج راديواكتيو اشتباه گرفته و همين اطلاع‌رساني غلط و عدم آگاهي مردم تاثيرات منفي را روي افكار عمومي گذاشته است.
در حال حاضر و به گفته اين كارشناسان، مشكل موجود تشعشعات آنتنهاي BTS نيست، بلكه مشكل اصلي شبكه و زيرساخت‌هاي آن و به عبارتي كور بودن مناطق است؛ چراكه به عنوان نمونه گفته مي‌شود در حال حاضر بيش از 40 نقطه كور در تهران وجود دارد. نقاط كوري كه با اتصال آنتنهاي BTS برطرف مي‌شود؛ همان آنتن‌هايي كه مضر بودن آنها هنوز به اثبات نرسيده است.
با وجود چنين شرايطي انتخاب با مشتركان است كه با آغوش باز بام‌هاي خانه‌هاي خود را در اختيار اپراتورها قرار دهند تا بلكه با به جان خريدن مضرات احتمالي حداقل يك تماس راحت و بي‌دردسر داشته باشد يا اينكه تماس ناقص را به عوارض جسم و جان ترجيح دهند و از به‌كارگيري اين آنتن‌ها روي بام خانه يا محيط نزديك منزل خود جلوگيري كنند.
منبع : دنيای اقتصاد
