دولت چین ترجیح می‌دهد که “ساخت چین ” برچسبی باشد که با فناوری در ارتباط است. با این حال، روند صادرات آن در حال حاضر به ویروس کرونا محدود شده است و این ویروس اکنون به حداقل ۱۶ کشور رسیده است. در زمان انتشار نشریه اکونومیست، سازمان بهداشت جهانی (WHO) و چین تقریبا ۷۸۰۰ مورد ابتلا و ۱۷۰ مورد مرگ را تایید کرده‌اند، که تقریبا همه آن‌ها در چین بوده‌اند.
روند اقدامات در مواجهه با ویروس جدیدی مثل کرونا
هنگامی که شیوع یک بیماری عفونی جدید شروع می‌شود، تصمیم‌گیری در مورد چگونگی توقف آن براساس داده‌های تکه‌تکه‌ای است که هر ساعت تغییر می‌کنند. دیوید هیمن از مدرسه بهداشت و درمان تروپیکال لندن می‌گوید: این مرحله “مه جنگ” است. جرمی فاررار از بنیاد ولکوم تراست، یک موسسه خیریه، می‌گوید که مقامات بهداشتی باید به سرعت و با اطلاعات نامشخص تصمیم‌گیری کنند.
تعیین میزان مهلک بودن
آن‌ها ابتدا باید میزان مهلک بودن ویروس‌های جدید را تعیین کنند. اولین مواردی که تشخیص داده می‌شوند، معمولا جزو بدترین موارد هستند، زیرا این افراد آنقدر بیمار هستند که به بیمارستان مراجعه کرده‌اند. زیکا یک ویروس منتقله از پشه است که معمولا چیزی بیش از نشانه‌های خفیف شبیه به آنفولانزا ایجاد نمی‌کند. اما اولین موارد ثبت‌شده اغلب مادرانی بودند که در دوران بارداری به این عفونت مبتلا شده بودند و در نتیجه نوزادان آن‌ها همراه با آسیب مغزی به دنیا آمده بودند. با شروع فعالانه تلاش برای شناسایی افراد مبتلا، موارد خفیف تر به کل موارد افزوده می‌شود.
در نتیجه برآوردهای اولیه خطر بیماری‌های جدید را بیش از حد بیان می‌کنند. این اتفاق همان چیزی است که در حال حاضر در مورد کروناویروس مشاهده می‌کنیم. در پایان ماه ژانویه، مرگ‌های گزارش‌شده حدود ۲ درصد از عفونت‌های تایید شده را نشان می‌دهند. حدود ۲۰ درصد از کسانی که آلوده شده‌اند به شدت بیمار شده‌اند و از ذات‌الریه و نارسایی تنفسی رنج می‌برند. اما مدل گابریل لئونگ و جوزف وو در دانشگاه هنگ‌کنگ نشان می‌دهد که از ۲۵ ژانویه تعداد عفونت‌ها در ووهان به ۴۴۰۰۰ مورد نزدیک بوده‌است (با گستره ۲۰.۰۰۰ تا ۷۸۰۰۰ مورد). بیشتر این عفونت‌ها خفیف خواهند بود، بنابراین میزان مهلک بودن این ویروس می‌تواند کم‌تر از ۱ / ۰ % باشد که نسبت به انفلوانزای شایع در آمریکا مرگبارتر نیست.
مشخص‌کردن میزان مسری‌بودن
در ادامه این روند، مقامات باید بررسی کنند که ویروس جدید چقدر مسری است. همزمان با افزایش تعداد افرادی که به بیمارستان مراجعه می‌کنند، الگوهایی پدیدار می‌شود. اگر مشخص شود که بیشتر افرادی که تازه آلوده شده‌اند، کارکنان مراقبت‌های بهداشتی و بستگان بیماران هستند، احتمالا می‌توان نتیجه گرفت که ویروس از طریق ارتباط نزدیک منتقل می‌شود تا تماس اتفاقی، پس ریشه‌کن کردن انتشار آن باید آسان‌تر باشد. پس از آن کارشناسان باید مشخص کنند که چگونه این ویروس از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. سرماخوردگی معمولی از طریق قطرات مملو از ویروس در سرفه و عطسه، که تنها چند متر حرکت می‌کنند، شیوع پیدا می‌کند. انفلوانزا و سرخک بسیار مسری هستند زیرا بر روی ذرات هوابرد سوار می‌شوند بنابراین یک عطسه می‌تواند کل اتاق را آلوده کند.
ویروس کرونا چطور منتقل می‌شود؟
هنوز مشخص نیست که ویروس کرونا چگونه منتقل می‌شود. سازمان بهداشت جهانی بر این باور است که این بیماری همانند بیماری که موجب سندرم تنفسی حاد شدید (سارس) می‌شود، روی ذرات هوابرد سوار می‌شود. همچنین مشخص نیست که کسانی که آلوده شده‌اند اما هیچ علامتی ندارند، چقدر می‌توانند این ویروس را به دیگران منتقل کنند. به نظر می‌رسد برخی عفونت‌ها در چین و آلمان ناشی از این نوع انتقال باشند. اگر چنین باشد، افراد آلوده ممکن است روزها ناخواسته دیگران را آلوده کنند. هم سارس و هم سندروم تنفسی خاور میانه، یک کرونا ویروس کشنده دیگر، بیماران “انتقال‌دهنده فوق سریع” با بار ویروسی بسیار بالا داشتند که به طور استثنایی آلوده هستند. در کره‌جنوبی در سال ۲۰۱۵ یک بیمار مبتلا به مرس، در طول ۵۸ ساعت اقامت در اتاق اورژانس بیمارستان، ۸۱ نفر را مبتلا کرد.
آمادگی کشورها برای مواجهه با بیماری‌های واگیر
خطر همه‌گیری جهانی، برنامه‌های آمادگی کشورها و شهرهای بزرگ برای این موقعیت‌ها را مورد آزمایش قرار خواهد داد. در این برنامه‌ها همیشه سناریوی بدترین حالت وجود دارد؛ معمولا ورود از خارج از یک رشته فرضی آنفولانزا که هم بسیار مهلک و هم بسیار مسری است – ترکیب نادری از ویژگی‌هایی که آنفلوانزای اسپانیایی را که در سال ۱۹۱۸ جهان را فرا گرفت و ۲۰ تا ۵۰ میلیون نفر را کشت، جدا می‌کند.
مقامات شهر و بیمارستان‌ها به طور معمول برای آزمایش آمادگی خود برای چنین سناریویی، مانورهایی انجام می‌دهند. در برخی موارد مقامات در یک اتاق کنفرانس جمع می‌شوند و برنامه‌ریزی می‌کنند که چه کاری انجام دهند. در ۲۴ ژانویه مقامات ارشد شهر نیویورک این مانور را برای ویروس ووهان برگزار کردند. در تمرینات دیگر، پزشکان و مقامات بهداشتی لباس محافظ می‌پوشند و برای عملی‌کردن واکنش خود به خیابان‌ها می‌روند. شهر نیویورک برای آزمایش سیستم خود به طور معمول از “بیماران مشکوک” استفاده می‌کند؛ کسانی که به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند و ادعا می‌کنند علائم “بیماری‌های قابل گزارشی” را دارند که پزشکان باید به بخش‌های بهداشت عمومی گزارش دهند.
هنگام گسترش یک بیماری مثل ویروس کرونا به خارج از مرزها، چه اقداماتی باید انجام داد؟
زمانی که شیوع بیماری در خارج از مرزها نیز شروع می‌شود، همانطور که در حال حاضر در مورد ویروس کرونا می‌بینیم، واکنش سریع ایجاد کنترل سلامت فرودگاه برای مسافرانی است که از مناطق آلوده به این بیماری وارد می‌شوند. اما بسیاری از کارشناسان بهداشتی بر این باورند که چنین آزمایش‌هایی اتلاف وقت و پول هستند. در کانادا، غربالگری سارس در فرودگاه‌ها در سال ۲۰۰۳ هیچ موردی از این بیماری را نشان نداد. در آن سال ۷۷۴ نفر از جمله ۴۴ نفر در کانادا در اثر ابتلا به سارس کشته شدند.
نمایش بررسی‌های فرودگاه برای سیاستمدارانی مناسب است که می‌خواهند طوری دیده شوند که انگار پاسخگوی شهروندان نگران هستند. آگیریتسا باکا، از مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌ها در اروپا، می‌گوید که ارائه اطلاعات به افرادی که به فرودگاه می‌آیند و توضیح اینکه در صورت بروز علائم چه کاری باید انجام دهند، برای مردم مفیدتر است.
پیشگیری!
خانم باکا می‌گوید، بهتر است برای افزایش اقدامات پیشگیری از ابتلا در بیمارستان‌ها تلاش کنیم. کارکنان بهداشتی، بخاطر آلوده شدن توسط بیماران، اغلب جزو اولین کسانی هستند که به ویروس جدیدی مبتلا می‌شوند. سپس این ویروس به خانواده‌ها و بیماران دیگر منتقل می‌شود. در شیوع جهانی سارس در سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۳ حدود یک سوم افراد آلوده کارکنان بخش بهداشتی بودند.
در شیوع جهانی سارس در سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۳ حدود یک سوم افراد آلوده کارکنان بخش بهداشتی بودند.
بهترین راه برای متوقف‌کردن شیوع بیماری در نطفه، پیدا کردن افراد مبتلا توسط شناسایی‌کنندگان (کارآگاهان) بیماری است. هدف جلوگیری از انتقال ویروس به دیگران با ایزوله‌کردن آن‌ها در بیمارستان‌ها و خانه است. در بیشتر کشورها از مردم خواسته می‌شود که خود را داوطلبانه قرنطینه کنند. برخی از آن‌ها از دادگاه می‌خواهند که در صورت مقاومت افراد، چنین قوانینی را اجرا کند.
زمانی که شیوع بیماری از چند خوشه به یک اپیدمی تبدیل می‌شود، شهرها ممکن است برای دور نگه داشتن مردم از یکدیگر، پا را فراتر بگذارند. ژاپن و برخی کشورهای اروپایی، اگر متوجه شوند که فصل آنفلوانزای به شدت بدی را تجربه خواهند کرد، مدارس را برای مدت کوتاهی تعطیل می‌کنند. در سال ۲۰۰۹، مکزیکوسیتی به مدت ۱۳ روز بارها، سینماها، کلیساها و استادیوم‌های فوتبال را تعطیل کرد تا از گسترش آنفلوآنزای خوکی جلوگیری کند.
زندانی‌کردن ساکنان در شهرها
حصر مناطق بزرگ، همان طور که چین در حال حاضر با کل استان هوبی، با جمعیتی نزدیک به ۶۰ میلیون نفر، انجام می‌دهد، در دوران مدرن آزمایش نشده است. چنین تلاش‌هایی می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد. جرمی کنیندیک از مرکز توسعه جهانی که یک گروه کارشناسی در واشنگتن است می‌گوید: یکی از درس‌های شیوع ابولا در غرب آفریقا این است که اگر کسانی که تحت قرنطینه هستند مورد درمان قرار نگیرند و احساس نکنند که رنجی که برای منافع عمومی تحمل می‌کنند محترم شمرده می‌شود، تلاش خواهند کرد تا از قرنطینه فرار کنند.
این مساله اوضاع را بدتر می‌کند زیرا دانستن اینکه چه کسی مبتلا شده، کجا بوده و به کجا می‌رود در شیوع بیماری حیاتی است. تلاش بی وقفه برای قرنطینه وست پوینت، محل سکونت ۷۰۰۰۰ نفر در مونروویا، پایتخت لیبریا، در زمان شیوع ابولا در سال ۲۰۱۴ پس از اینکه ساکنان شورش کردند، متوقف شد. در مقابل، قرنطینه مشابه اما به خوبی سازمان‌یافته‌ای در سیرالئون، که در آن رهبران سنتی اول از همه تحت قرنطینه قرار گرفتند، با مقاومت مواجه نشد.
دکتر فاررار می‌گوید، اگر اقدامات شدید چین در به تاخیر انداختن شیوع ویروس ووهان در کشورهای دیگر تا چند ماه کمک کند، تفاوت بزرگی ایجاد خواهد کرد. در اواخر بهار بیمارستان‌ها در اروپا و آمریکا در مقایسه با فوریه، که بخاطر آنفلوآنزای فصلی در اوج خود قرار دارند، برای درمان افزایش میزان آلودگی‌ها در وضعیت بهتری قرار خواهند گرفت. این تاخیر می‌تواند برای آزمایش واکسن ویروس ووهان نیز حیاتی باشد. چند تن از آن‌ها در حال حاضر در چین، آمریکا و استرالیا مشغول به کار هستند. دکتر فاررار می‌گوید که یک واکسن می‌تواند در عرض ۶ تا ۱۲ ماه برای آزمایش‌های بالینی آماده شود.
ویروس کرونا به‌عنوان یک اپیدمی غیرقابل کنترل
وقتی واضح است که یک اپیدمی را نمی توان کنترل کرد، مقامات به وضعیت کاهش بیماری روی می‌آورند. این امر شامل ایجاد مکان‌هایی برای مراقبت از بیماران در زمان اشباع شدن بیمارستان‌ها و همچنین سیستم‌هایی برای شناسایی بیمارانی است که در زمان کمبود منابع پزشکی، باید اول از همه درمان شوند. اما تعداد کمی از کشورها چنین اقداماتی را از قبل انجام داده‌اند. چین دیوانه‌وار در حال ساخت بیمارستان‌های اضافی در ووهان است تا موج کنونی بیماران را درمان کند.
گاهی اوقات هیچ آماده‌سازی نمی‌تواند کافی باشد. استراتژی آمادگی برای مقابله با آنفلوآنزای همه‌گیر در بریتانیا اعلام می‌دارد: ” جلوگیری از گسترش این ویروس همه‌گیر امکان پذیر نخواهد بود و تلاش برای انجام این کار اتلاف منابع بهداشت عمومی و ظرفیت خواهد بود.” در این نقطه، تنها چاره مقامات امید به افتادن یک اتفاق خوب است.
