نام نویسنده: مينو‌مومنی
آن سوي دهه 60 – ظهر يك روز تابستان انتهاي كوچه بن‌بست يا خانه قديمي پدربزرگ جمع شدن و يارگيري براي شروع بازي، فرق نداشت بازي هفت‌سنگ و وسطي باشد يا قايم باشك و گل كوچيكه، چرا كه تعطيلات سه ماهه تابستان فرصت خوبي براي تكرار متناوب هر كدام از اين بازي‌ها محسوب مي‌شد و در اين ميان دغدغه اصلي جمع كردن تعداد بيشتري از بچهها براي تشكيل يك تيم خوب بود چون لذت بازي ارتباط مسقيمي با تعداد بچهها داشت. بازي از لحظات ابتدايي ظهر آغاز و تا غروب ادامه داشت و در تمامي ساعات بازي و در كنار دويدن و جنب‌وجوش‌ها، اين بچه‌‌هاي بزرگتر بودند كه بايد به نوعي هواي كوچكترها را داشته باشند چرا كه مجوز دوباره بازي فردا به همين توجه‌ها ارتباط داشت. مثل همه روزهاي تابستان در انتهاي بازي يكي از مادرها لقمه‌هاي كوچك نان و پنير را ميان بچهها تقسيم ميكرد تا از پس اين جنب و جوش انرژي براي بيدار ماندن و تناول شام در جمع خانواده باقي بماند اما در اكثر اوقات خواب شيرين بچه‌گانه بر همه چيز غلبه ميكرد.
اين سوي دهه 60- ظهر تابستان انتهاي كوچه بن‌بست نوجواني تنها با وسيله‌اي در دست، وسيله‌اي براي بازي اما بازي نه از جنس وسطي و 7 سنگ بلكه از جنس كليد و فشردن آن، بازي كه ساعت‌ها مي‌تواند ادامه داشته باشد. بازي كه با فشردن و ضربه زدن بيشتر كيدها به اوج مي‌رسد. با رسيدن غروب هنوز هم در انتهاي كوچه بن‌بست مي‌توان آن نوجوان را مشاهده كرد كه آرام آرام در حاليكه با همان وسيله در دست بازي مي‌كند به سمت پاساژ بزرگ مي‌رود همان جا كه روزگاري خانه پدربزرگ بود. در زير زمين پاساژ بچهها منتظر هستند، هر كدام پشت كامپيوتري و صداي انفجار و بوق‌هاي عجيب و غريب كل فضا را گرفته است.
تولد اولين كنسول بازي
توليد و پيدايش بازيهاي كامپيوتري به سال 1947 برمي‌گردد به نحوي كه گفته مي‌شود اولين فرم تقاضاي ثبت يك بازي كامپيوتري در تاريخ 14 ژانويه 1947 در آمريكا به ثبت رسيده است. اين بازي بسيار ساده، يك شبيه ساز شليك موشك بود كه بايد به سمت هدف شليك مي‌شد و تصويري شبيه صفحه‌هاي نمايش رادار آن روزها را داشت و با تعيين زاويه و سرعت موشك آن را شليك ميكرد. البته به دليل نبود امكانات گرافيكي در آن زمان فقط نقطه برخورد موشك به هدف يا اطراف آن را مي‌توان مشاهده كرد و خبري از نمايش مسير حركت نبود. اين برنامه به عنوان اولين بازي كامپيوتري روي صفحات نمايش CRT شناخته شد. بعدها در سال 1952 A.S. Douglas نسخه گرافيكي تر از يك بازي CRT رادر دانشگاه كمبريج ارائه كرد و در سال 1985 بازي تنيس براي دو نفر، براي اولين بار روي دستگاه اسيلوسكوپ در يك نمايشگاه علمي در شهر نيويورك به نمايش عمومي گذاشت شد كه به نوعي پدربزرگ بازي Pong و دستگاه TV GAME است. بازي تنيس براي دو نفر، يك بازي دونفره بود كه هر بازيكن از زاويه ديد خود در يك سمت زمين تنيس يك عدد نقطه سفيد كه قرار بود توپ بازي باشد را مشاهده ميكرد كه بايد با غلبه بر جاذبه آن را از روي تور رد ميكرد . چند سال بعد يعني در سال 1961 گروهي از دانشجويان دانشگاه MIT برنامه يك بازي به نام Spacewar را بر روي سيستم DEC PDP-1 كه يك Mainfraim بود ( يعني يك كامپيوتر به بزرگي يك اطاق كه نه صفحه كليد داشت و نه موس و… ) نوشتند كه بر مبناي مبارزه دو بازيكن با هم و غلبه بر نيروي جاذبه عمل ميكرد بعدها فردي به نام تامپسون‌كن برنامه يك بازي را نوت كه اسم آن را Space Travel گذاشته بود و ظاهرا كن براي هر بار بازي كردن با برنامه خودش هم 75 دلار خرج ميكرد اما عاقبت اين بازي نتوانست به مرحله فروش برسد. اما شايد جالب باشد كه بدانيد همين بازي بعدها ايده اصلي ابداع سيستم عاملي شد كه امروزه Unix نام دارد. در سال 1966فردي به نام رالف يك بازي كامپيوتري ساده خلق كرد كه قابليت اجرا بر روي صفحه‌هاي تلويزيون‌هاي معمولي را داشت و دو سال بعد او يك دستگاه قابل حمل كه چند بازي شامل تنيس روي ميز و تيراندازي بر روي آن قرار داشت را ساخت و گفته مي‌شود اين فرد بعدها بازيهاي بيشتري بر روي دستگاه خود نوشت و امتياز آن را به شركت Magnovox فروخت و اين شركت در سال 1972 دستگاه Magnovox Odyssey را كه اولين كنسول بازيهاي كامپيوتري بود را روانه بازار كرد . بعد از آن رفته رفته با پيشرفت علم و تكنولوژي كنسول‌ها بازي نيز رشد چشمگيري پيدا كردند به نحوي كه اكثردست‌اندركاران صنعت كامپيوتر بسياري از نيرو متخصص خود را روي ساخت بازيهاي كامپيوتري متمركز كردند.
گفته مي‌شود در حال حاضر دو كمپاني بزرگ مايكروسافت و سوني در تمامي دنيا در خصوص ارايه كنسول‌هاي بازي حرف اول را مي‌زنند. در خصوص قيمت دو كنسول پرفروش در تمامي دنيا بايد گفت كنسول ايكس باكس 360 متعلق به كمپاني مايكروسافت در كشورما بدون لوازم جانبي به قيمت 350 هزاتومان عرضه مي‌شود و همين كنسول با لوازم جانبي( هارديسك 20 گيگابايت،كابل HDTV،دسته بازي بي‌سيم و هدست) با قيمت 440 هزارتومان به فروش مي‌رسد . كنسول پرفروش ديگر به نام PSP متعلق به شركت سوني بدون لوازم جانبي به قيمت 220 هزارتومان عرضه و با لوازم جانبي (كيف پارچه‌اي،بندچرمي،هدفون،كارت حافظه 32 ميگابايتي، ريمو و…)در حدود 245 هزار تومان به فروش مي‌رسد.
خوب يا بد
رشد و پيشرفت تكنولوژي همانطور كه سبب مي‌شود بسياري از امور به سهولت امكانپذير شود از طرفي خواسته وناخواسته تغييرات اساسي را نيز در زندگي روزمره افراد پديد مي‌آورد و در خصوص مسئله‌اي همچون بازيهاي كاپيوتري نيز بايد گفت اين تغييرات بسيار چشمگير بوده ، تا آنجا كه مخالفان و موافقان بسياري در خصوص اين مسئله سالهاست كه با يكديگر در حال بحث هستند. مخالفان رواج بازيهاي كامپيوتري خصوصا در كشور ما اعتقاد دارند اين گونه بازي‌ها سبب مي‌شود كه رفته رفته بازيهاي اصيل و سنتي به فراموشي سپرده شود. بازيهاي كه در كنار سالم و ورزشي بودن آن به نوعي به كودكان روش در جمع زندگي كردن را نيز مي‌آموخت، روشي كه در بازيهاي كامپيوتري به طور كامل به فراموشي سپرده شده است چرا كه روش اكثر بازيهاي كامپيوتري به صورت منفرد طراحي شده است و اين عامل سبب مي‌شود كه به نوعي مفهوم در جمع بازي كردن نزد اين نوع كودكان از بين برود از طرف ديگر از آنجاي كه در بازيهاي كامپيوتري بيشتر فعاليت مربوط به مغز است و از تحرك جسمي و بدني خبري نيست مي‌تواند مشكلات عمده‌اي را در آينده به وجود آورد از طرف ديگر از آنجا كه اكثر نوجوانان به سمت بازيهاي خشن گرايش دارند در كنار انزوا طلبي خشونت را نيز بايد لحاظ كرد در مجموع بايد گفت بسياري از كارشناسان مخالف ادعا مي‌كنند كه استفاده زياد از بازيهاي كامپيوتري مي‌تواند گرايش‌هاي منفي اجتماعي – رواني مانند تمايل به انزواي اجتماعي و حتي خشونت را موجب شود و استفاده زياد از اين بازي‌ها باعث اعتياد كاربر به بازي ده و نهايتاً پيامدهايي براي سلامت فرد داشته باشد چرا كه اكثر كاربران از خستگي چشم، سردردها، درد قفسه سينه، كوفتگي، و نوسان وضعيت روحي شكايت دارند. علاوه بر موارد فوق مي‌توان به مواردي نظير مكان و زمان انجام بازي كه باعث محدود شدن خواب مي‌شود و همچنين حلقه‌هاي سياه زير چشم‌ها و گرفتگي ماهيچه در شانه نيز اشاره كرد. ظاهراً متخصصان بهداشتي نگران متابوليك و حملات قلبي هستند زيرا بازي زياد ممكن است باعث رگ به رگ شدگي مكرر حتي حملات صرع را در افراد مستعد تحريك كند. بسياري از پزشكان اعتقاد دارند كه يكي از دلايل به‌وجود آمدن اين مشكلات مي‌تواند اين باشد كه كاربران يلي نزديك به صفحه مي‌نشينند همچنين استفاده از تصوير شفاف‌تر باعث برانگيخته شدن و تحريك كردن غدد و نهايتاً ترشحات خاص نسبت به تصوير تاريكتر مي‌شود و نورهاي چشمك زن و الگوهاي هندسي ارائه شده در برخي بازي‌ها ممكن است اين موارد را تشديد كند. در مقابل اين اظهارنظرها موافقان بازيهاي كامپيوتري نيز اعتقاد دارند، بازيهاي كامپيوتري بنا به سليقه جوانان و كودكان امروزي طراحي شده است به طوريكه اين بازي‌ها سبب مي‌شود ذهن بچه ها به نوعي سريعتر مفاهيم را درك كند و بازيهاي كامپيوتري تنها يك ابزاربراي سرگرمي و تفريحي به حساب نمي‌آيد و اين صنعتي است كه در دو دهه گذشه تاثيرات عميقي را بر توليد سخت‌افزار و نرم‌افزار گذاشته است تا آنجا كه هم اكنون رشته معماري و طراحي بازيهاي كامپيوتري در بسياري از دانشگاه‌‌هاي معتبر جهان تدريس مي‌شود و فارغ التحصيلان اين رشته‌ها با جديت در اين صنعت مشغول به كار هستند در خصوص خشنونت بازيهاي كامپيوتري نيز بايد گفت در بدترين حالت تنها 20 درصد از كل بازيهاي توليد شده در جهان اختصاص به بازيهاي خشونت آميزدارد و 80 درصد بقيه عاري از هر گونه خشونت و صرفا به منظور به كارگيري قوه تخيل،ادراك و تصميم‌گيري كاربران طراحي شده است.
***
عصري كه در آن به سرمي‌بريم به دليل جذابيت‌هاي فراوان تكنولوژي مانند كامپيوتر و اينترنت به سختي مي‌توان جوانان را از كامپيوتر جدا كرد و همين مسئله سبب مي‌شود به نوعي اين قشر از محيط‌‌هاي اجتماعي، دوستان و معاشرت‌‌هاي خاص اجتماع دور بمانند همان مسئله‌اي كه دغدغه خانواده‌ها و مخالفان را شكل مي‌دهد اما در اين ميان كارشناسان بسياري اعتقاد دارند كه از همين بستر كامپيوتري مي‌توان اقدام به آموزش جوانان كرد شايد رواج بازي Sims گواه همين ماجرا باشد. بازي كه عرضه آن بر نحوه برخورد اجتماعي و معاشرت ميليون‌ها نفر در سراسر جهان اثر مثبتي بر جاي گذاشت و در پايان بايد گفت هر تكنولوژي داراي نقاط ضعف و قوت فراواني است و بازي‌اي كامپيوتري نيز از اين مسئله مستثني نيستند. بنابراين نبايد با ديد تخريبي به اين پديده پرطرفدار نگاه داشته باشيم بلكه باور كنيم هم‌بازي كودكان از اسم‌هاي عام به اسم‌هاي خاص همچون ايكس باكس 360 تغيير نام پيدا كرده‌اند اما مي‌توان ذهن اين همبازي‌ها را در دست گرفت.
منبع : هم‌ميهن
