برنده یا برندگان جوایز نوبل ۲۰۱۹ در زمینه‌های پزشکی، فیزیک، شیمی، ادبیات، صلح و علوم اقتصادی؛ در روزهای ۷ تا ۱۴ اکتبر ۲۰۱۹ (۱۵ تا ۲۲ مهر ۱۳۹۸) اعلام می‌شوند.
به گزارش وب سایت رسمی جایزه نوبل، برنده یا برندگان جایزه نوبل پزشکی ۲۰۱۹ روز دوشنبه ۷ اکتبر (۱۵ مهر) ساعت ۱۱:۳۰ دقیقه صبح به وقت سوئد، جایزه نوبل فیزیک روز سه‌شنبه ۸ اکتبر (۱۶ مهر) ساعت ۱۱:۴۵ ، جایزه نوبل شیمی روز چهارشنبه ۹ اکتبر (۱۷ مهر) ساعت ۱۱:۴۵ دقیقه صبح به وقت سوئد، جایزه صلح نوبل نیز روز جمعه ۱۱ اکتبر (۱۹ مهر) ساعت ۱۱ صبح به وقت سوئد و جایزه علوم اقتصادی نوبل روز دوشنبه ۱۴ اکتبر (۲۲ مهر) ساعت ۱۱:۴۵ دقیقه صبح به وقت سوئد اعلام می‌شود.
همچنین برنده یا برندگان جایزه نوبل ادبیات روز سه شنبه ۱۰ اکتبر (۱۸ مهر) ساعت ۱ بعدازظهر اعلام می‌شود و آکادمی سوئد امسال جایزه نوبل ادبیات هر دو سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ را اهدا می‌کند.
عدم اهدای جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۸
در سال ۲۰۱۸ آکادمی سوئد اعلام کرد که پس از ۷۵ سال برای نخستین بار، جایزه نوبل ادبیات را در این سال اهدا نمی‌کند. این مسئله به دلیل ارتباط آکادمی سوئد با مردی به نام «ژان-کلود آرنو» است که به‌عنوان شخصیتی فرهنگی در سوئد شناخته می‌شود اما متهم به آزار جنسی یا سوءاستفاده جنسی از ۱۸ زن شده و حالا همسر او نامزد جایزه ادبیات شده‌است؛ بنابراین در سال ۲۰۱۸ جایزهٔ نوبل ادبیات اهدا نشد تا آکادمی بتواند با نتایج بی‌سابقهٔ این مسئله کنار بیاید.
جایزه نوبل چیست؟
جایزه نوبل معتبرترین جایزه‌ای است که در حوزه‌های علمی به یک دانشمند تعلق می‌گیرد. این جایزه در سال ۱۸۹۵، به وصیت کارخانه‌دار و شیمی‌دان سوئدی، «آلفرد نوبل» که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت می‌شناسند، پایه‌گذاری شد. در سال ۱۹۰۱ (میلادی) نخستین جوایز این بنیاد داده شدند. طبق وصیت وی، پنج جایزه به‌طور سالانه در رشته‌های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح؛ به افرادی تعلق می‌گیرد که بیشترین خدمت را به مردم کرده باشند. اگرچه وصیتنامه نوبل، بنیان‌گذار این جوایز بود اما طرح او کامل نبود و به دلیل پاره‌ای موانع ۵ سال طول کشید تا بنیاد نوبل تأسیس شود. در ۱۰ دسامبر ۱۹۰۱ نخستین جوایز نوبل اهدا شد.ششمین جایزه یعنی «جایزه یادبود نوبل علوم اقتصادی» نیز در سال ۱۹۶۸ میلادی، توسط بانک مرکزی سوئد پایه‌گذاری شد.
وصیت نوبل
پایه‌گذاری جوایز نوبل در پی وصیت آلفرد نوبل شیمی‌دان، کارآفرین سوئدی و مخترع دینامیت صورت گرفت. آلفرد نوبل در طول زندگی‌اش چندین وصیتنامه نوشت. آخرین وصیتنامه وی در ۲۷ نوامبر سال ۱۸۹۵ اندکی بیش از یکسال قبل از مرگش نوشته شد. او در ۲۷ نوامبر سال ۱۸۹۵ وصیتنامه مذکور را در باشگاه سوئد-نروژ پاریس امضا کرد. اختراع نوبل مستقیماً در ساخت مواد منفجره مورد استفاده قرار گرفت و او از استفاده نظامی از اختراعش به شدت ناراحت بود. گفته می‌شود در آن زمان، یک روزنامه فرانسوی به مناسبت مرگ «لودویگ» برادر نوبل، به اشتباه اعلامیه‌های درگذشت کودکان را به چاپ رساند و در آن آلفرد نوبل را «سوداگر مرگ» لقب داد؛ نوبل با خواندن این مطلب تصمیم گرفت که آخرین وصیتنامه خود را بنویسید. بر اساس این وصیتنامه، نوبل ۹۶ درصد از ثروت خود را به پایه‌گذاری مراسم اهدای پنج جایزه در حوزه های فیزیک، شیمی، پزشکی، ادبیات و صلح اختصاص داد.
در وصیتنامه نوبل آمده است: این سرمایه باید توسط مجریان وصیتنامه اینجانب، برای خرید اوراق بهادار مطمئن سرمایه‌گذاری شود تا از سود آن هر ساله به افرادی که در سال‌های آینده به حال بشریت بهترین بهره‌ها را به ارمغان می‌آورند جوایزی اعطا شود. سود حاصل از سرمایه مذکور باید به پنج قسمت مساوی تقسیم شده و به پنج مورد زیر اختصاص یابد: یک قسمت به شخصی که به مهمترین کشف یا اختراع در زمینه فیزیک دست زده باشد؛ یک قسمت به شخصی که به مهمترین کشف یا پیشرفت در زمینه شیمی دست زده باشد؛ یک قسمت به شخصی که به مهمترین کشف در زمینه فیزیولوژی یا پزشکی دست زده باشد؛ یک قسمت به شخصی که در عرصه ادبیات باارزش‌ترین اثر را با گرایشی آرمان‌گرایانه خلق کرده باشد و یک قسمت به شخصی که برای ایجاد برادری میان ملت‌ها و انحلال یا کاهش نیروهای نظامی یا برگزاری یا حمایت از همایش‌های صلح‌طلبانه بزرگترین و بهترین کار را انجام می‌دهد.
چگونگی انتخاب برندگان جوایز نوبل
در آغاز، کسانی که صلاحیت معرفی نامزد دارند فهرست نامزدهای خود را تا تاریخ یکم فوریه همان سال میلادی ارائه می‌دهند. البته، اعضای کمیته نوبل خود زمان بیشتری برای معرفی نامزدهای خود دارند. سپس کمیته نوبل نروژ با بررسی فهرست نامزدها و فهرست کوتاه‌تری شامل ۲۰ تا ۳۰ نفر از میان آن‌ها انتخاب می‌کند. در گام بعد گروهی از مشاوران نروژی و بین‌المللی گزارش‌هایی دربارهٔ نامزدهای لیست نهایی ارائه می‌دهند که اعضای کمیته نروژی با استفاده از این گزارش‌ها و دیگر مستندات تعداد نامزدها را به چند نفر می‌رسانند. تصمیم دربارهٔ برنده نهایی در آخرین جلسه کمیته گرفته می‌شود که معمولاً در اواخر ماه سپتامبر یا اوایل اکتبر برگزار می‌شود. اگر اعضا به اجماع نرسند، رأی اکثریت به حساب می‌آید.
جشن‌های اهدای جوایز
کمیته‌ها و مؤسساتی که جزو هیئت انتخاب جوایز هستند، اغلب نام برندگان را در ماه اکتبر (مهر) اعلام می‌کنند. این جوایز در یک مراسم رسمی که در ۱۰ دسامبر (۱۹ آذر)، یعنی سالگرد درگذشت آلفرد نوبل برگزار می‌شود، به برندگان اهدا می‌شود. مراسم جایزهٔ صلح نوبل از ۱۹۰۵ تا ۱۹۴۶ در مؤسسهٔ نوبل نروژ، پس از آن در ابتدا در دانشگاه اسلو، و از سال ۱۹۹۰ در عمارت شهرداری اسلو برگزار شده‌است. سایر مراسم اهدای جوایز از سال ۲۰۰۵ در تالار کنسرت استکهلم برگزار شده‌اند. هر سال هر یک از جوایز حداکثر به سه نفر اهدا می‌شود. هر جایزه عبارت است از یک مدال طلا، یک دیپلم افتخار و مبلغی پول. در حال حاضر، مبلغ اهدایی در حدود ۱۰ میلیون کرون سوئد (اندکی بیش از یک میلیون یورو یا ۱٫۳ میلیون دلار آمریکا) است. اصولاً اهدای این مبلغ با این هدف صورت گرفته که برندگان نوبل، به دور از فشار تأمین هزینه‌ها، به کار و پژوهش ادامه دهند. اما واقعیت این است که بسیاری از برندگان، پیش از دریافت این مبلغ بازنشسته می‌شوند. اگر در یک گروه دو نفر برنده شوند، مبلغ یادشده میان دو نفر نصف می‌شود. اگر شمار برندگان سه نفر باشد، کمیتهٔ اهدای جوایز مختار است که این مبلغ را به‌طور برابر میان سه نفر تقسیم کند یا اینکه به یکی از برندگان یک‌دوم و به هریک از دو نفرِ دیگر یک‌چهارم مبلغ مذکور را اهدا کند. معمولاً دریافت‌کنندگان این مبلغ، آن را برای اهداف علمی، فرهنگی، یا انسان‌دوستانه صرف می‌کنند.
منبع: ایرنا
