نام نویسنده: جواد زارعیitnewsway@yahoo.com
بزرگراه فناوری – نه اینکه قصد سیاه‌نمایی داشته باشم یا بخواهم خدای نکرده فضای موجود را گونه‌ای دیگر توصیف کنم، اما بازار کامپیوتر را تا رسیدن به‌مرز افتضاح چیزی نمانده است. اگر کمی همت کنید و اولین نوشته‌های ما در خرداد 85 را مطالعه کنید، اوضاع بحرانی آن روزگار در خاطر مبارک بازنمایی خواهد شد.
در آن روزگار تمام امید بازار وامانده به بازگشایی نمایشگاه الکامپ، اتمام جام‌جهانی، پایان آزمون‌های پایان سال تحصیلی مراکز آموزشی و دمیدن گرمای تابستان در کالبد سرد بازار بود. بازار سرد از آن تکان خورد و به‌طور حتم هیچ‌کدام از دلایل ذکر شده علت آن نبود، بلکه تغییرات وحشتناک قیمت و تنوع در حوزه پردازنده‌ها، کارت‌های گرافیک و تغییرات تکنولوژیک در نسل قطعات بود که ناجی بازار با نفس‌های مصنوعی شد.
اطلاق اوضاع خراب برای توصیف شریط بازار کامپیوتر به‌معنی رکود کامل خرید و فروش نیست، چراکه خرید و فروش هیچ‌گاه در این بازارها ساکن نخواهد شد. دستگاه‌های شخصی قدیمی نیاز به خاک‌روبی و ارتقا دارند و سیستم‌های دولتی نیز محتاج توسعه هستند. همین دو علت باعث تبادل پول و کالا و تضمین‌کننده یک وضعیت حداقلی در بازار خواهند بود، اما علت این امر چیست که در بازارهای جهانی درخواست برای خرید قطعات رو به بالا و این‌جا رو به پایین است؟
سری به زیرزمین بازارهای پایتخت بزنید و تعداد بالای فروشگاه‌هایی را که از خرید و فروش قطعات مستعمل ارتزاق می‌کنند شاهد باشید. اینکه در طبقه همکف بازار پایتخت به‌عوان یکی از مراکز عرضه کالای لوکس کامپیوتر، چند فروشگاه کسب‌وکار خود را بر محور قطعات دست‌دوم قرار داده‌اند نشان دهنده چیست؟
به‌عنوان دم‌دستی‌ترین پاسخ میتوان بالا بودن قیمت کامپیوتر و عدم تناسب آن را با درآمدهای عموم مطرح کرد. میتوان درآمد ناخالص ملی سرانه و قدرت خرید هر نفر در ایران را با بسیاری از کشورهای دیگر جهان مقایسه کرد و استدلال کرد که قیمت کامپیوتر برای عموم شهروندان ایرانی واقعا بالاست. دلیل دیگری نیز میتوان عنوان کرد که به‌شکل غیرمستقیم به این موضوع مربوط می‌شود و آن اینکه عموم مردم نقش کارکردی برای این دستگاه تعریف نکرده‌اند. برای مثال نقش کارکردی یخچال، نگهداری از مواد غذایی است که نیاز به برودت دارند و یا نقش کارکردی لباس‌شویی، دریافت لباس‌های کثیف با مقداری آب و مواد شوینده برای شستن است. اما اگر طی یک نظرسنجی از مردم بخواهیم برای کامپیوتر نقش کارکردی تعریف کنند، باور کنید پاسخ قاطبه ایشان به انجام بازی، شنیدن موسیقی، دیدن فیلم و حداکثر اتصال به اینترنت و چت کردن منحصر خواهد بود. بهنظر شما نقش کارکردی کامپیوتر منحصر به این موارد است؟
ورود کامپیوتر به داخل خانه‌ها و البته ارتقای همان فرهنگ کلیشه‌ای نخ‌نما شده، نه سوسول‌بازی محسوب شده و نه اسراف خواهد بود. در تعاریف فضای الاعات، کامپیوتر را نه‌فقط یک وسیله سرگرمی‌ساز که یکی از ارکان توسعه جامعه اطلاعات و بسط فضاهای مجازی و بسترساز تجارت‌های نوین مبتنی بر اینترنت و صنعت دیجیتال می‌دانند که خود موضوع نیست بلکه ایجادکننده فضایی برای ورود شما به این حوزه و درگیر شدن با این قبیل موضوعات خواهد بود. اگر دولت محترم به کامپیوتر به‌عنوان یک عنصر زیرساختی نگاه کند، اوضاع بازارهای کامپیوتر وطنی این‌گونه لنگ‌درهوا نخواهد ماند. امیدوارم که مسؤولان محترم وزرات صنایع هوس افزایش ناگهانی 50 درصدی تعرفه ورود کالاهای کامپیوتری را همانند موبایل‌های نگون‌بخت در سر نپروراننده و به اسم خرج ارز از کشور سنگ رقابت با امثال Intel را بر سینه نکوبند، چراکه قاچاق کنونی اجناس و قطعات مرتبط با کامپیوتر به اندازه کافی رمق از بازاریان گرفته است و ایشان فشارهای این‌چنینی را تاب نخواهند آورد.
بازار ایران به‌شدت وابسته است؛ وابسته به بازار دبی، وابسته به نمایشگاه Gitex، وابسته به آب‌و‌هوای سیاسی منطقه، وابسته به امتحانات دانش‌آموزان و دانشجویان، وابسته به مسابقات جام‌جهانی و وابسته به سیاست واردکننده قطعه … و وابسته به هزار و یک چیز دیگر است. قدری از این وابستگی‌ها طبیعی است و بسیاری دیگر به‌دلیل شلختگی در اتخاذ سیاست‌های اقتصادی و بی‌برنامگی. جالب این‌جاست که این وابستگی شکل کاملا یک‌طرفه داشته و بیشتر به جانب ضرر متمایل است تا سود!
صاحب فروشگاه در این شرایط جز رقص با بادهای متلاطم بازار چه می‌تواند بکند؟ میزان سود این صنف در گرانی یا ارزانی کالا تفاوتی نمی‌کند، مشکل ایشان اغلب در تعداد فروش کالاست که با افزایش بها کاهش تقاضا خواهد داشت. شاید گره کار فروبسته در دستان نظام صنفی باشد و شاید هم نه! اما هرچه باشد، از این مجموعه انتظار می‌رود به‌دلیل آشنایی با بسیاری از مسایل پشت‌پرده و معادلات آن، راه چاره‌ای برای سامان دادن به این اوضاع قمر در عقرب پیدا کند. باشد که چنین شود!
ادامه جنگ جهانی کره‌ای‌ها در تهران!
جنگ جهانی سازندگان نمایشگرهای LCD از طریق مرز بازار کامپیوتر پایتخت به ایران کشیده شد. طی دو هفته گذشته جنگ‌های چریکی این دو بزرگ در تهران شدت بیشتری یافته بود که در نهایت هر دو شرکت درهای تخاصم را بر روی یکدیگر گشودند. Samsung و LG Electronics که از سازندگان بزرگ نمایشگر در سطح جهانی هستند، در عین یگانگی ریشه‌های ملی، از سرسخت‌ترین رقبا در عرصه جهانی محسوب می‌شوند. Samsung مدعی توسعه فناوری PVA در نمایشگرهای LCD TFT است. البته این شبهه در میان است که PVA مورد ادعای Samsung از روی MVA شرکت Fujitsu گرته‌برداری شده است، البته امکان خرید امتیاز پنهانی آن نیز محتمل است. در آن سوی کارزار، LG به مدد پول فراوان و البته نفوذ سهامداران پشت پرده غیرکره‌ای خود، پای Philips هلندی را به‌میان آورده و بر اساس دانش فنی این شرکت اروپایی، مدعی توسعه فناوری S-IPS قلمداد می‌شود.
این جدال چه میان نمایندگان کره‌ای باشد یا حتی خود ایشان، ایرانی نیست. بسیاری علت پدیدار شدن این شرایط را تبلیغات وسیع سام‌الکترونیک روی نمایشگر جدید BF-1750 TFT LCD می‌دانند که ادعا می‌شود زمان پاسخ‌گویی پیکسل‌های آن دو میلی‌ثانیه است. این زمان این مقدار باشد یا نه، دلیلی برای شروع تخاصم محسوب نمی‌شود. دلیل اصلی آغاز این ماجرا و برافروختگی مادیران را میتوان مقایسه نمایشگرهای Samsung با نمایشگرهای LG دانست. اینکه شرایط این مقایسه از بعد فنی صحیح بود یا خیر، در صلاحیت کارشناسان حرفه‌ای است که هم‌اکنون در حال بررسی آن هستند. در سخیف بودن این‌گونه مقایسه‌ها سخن بسیاری میتوان گفت و به‌طور حتم اگر وقوع چنین رویدادی محرز شود، سام‌سرویس یا نماینده آن را باید نکوهید. فکر می‌کنم بزرگان مادیران چند سال قبل را به‌خاطر نداشته باشند که نمایندگان ایشان هنگام معرفی نمایشگرهای Flatron و تاکید بر مسطح بودن دو طرف لامپ تصویر خروجی، چگونه بر سر محصولاتی مانند Hansol، Samsung و حتی Sony کوفتند و انگ عقب‌ماندگی فناوری به ایشان زدند. به‌شخصه بارها مقایسه‌ه‌ای این‌چنینی را در بازار رضای تهران بین نمایشگرهای LG Flatron و نمایشگرهای Hansol Super Flat شاهد بودم و بدون شک خیل بازدیدکنندگان این بازار نیز شاهد آن بوده‌اند و البته به‌یاد ندارم سیماآوا چنین کرده باشد که مادیران کرده است. اگر ادعا زمان پاسخ‌گویی نمایشگرهای LCD شرکت Samsung عوام‌فریبی یا سوءاستفاده از کمبود دانش فنی مصرف‌کننده نام داشته باشد که صحت آن تا چندی دیگر مشخص خواهد شد، تبلیغ فناوری Flatron از سوی مادیران چه نام خواهد داشت؟ امیدوارم مسؤولان مادیران به‌یاد داشته باشند که بسیاری از همین مصرف‌کنندگان کم‌دانش قدرت جست‌وجوی خوبی در اینترنت و یفتن مقالات متعدد در بررسی نمایشگرهای CRT مسطح دارند. وقت کردید سایت NEC Display Solution را یک نگاهی بیندازید!
من، لاوان پانزده ماه دارم!
در هفته گذشته اندکی درباره فراسو سخن گفتیم که شاید به مذاق برخی خوش ننشسته باشد. اگر منصف باشیم و پی‌گیر وضعیت حاکم بر بازار، پذیرش تمجید هفته گذشته ما از فراسو و سیماآوا برای شما نه‌تنها غیرمعمول نخواهد بود، بلکه یادآور این نکته است که در ایران نیز مجموعه‌هایی وجود دارند که به کیفیت اهمیت می‌دهند. برای مثال کدام صفحه‌کلید موجود در بازار می‌تواند از بعد کیفی و قیمتی با صفحه‌کلید یازده هزار تومانی FCR-3510 رقابت کند. کوچک‌ترین تحقیق نشان‌دهنده این نکته است که فراسو در بین اجناس ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد که به‌راحتی برای رقبا قابل دسترس نخواهد بود. چند وقتی است که این شرکت حوزه فعالیت خود را گسترش داده است. چندی پیش تبلیغی از نمایشگر LCD سری لاوان این شرکت نظرم را جلب کرد و پس از مختصر تحقیقی متوجه شدم که پانل‌های این شرکت توسط CHI MEI تایوانی تولید می‌شود که معروف به عرضه محصولات باکیفیت و ارزان‌قیمت با نام تجاری CMV است. برای تحقیق این موضوع سری به سایت pcmag.com بزنید و موضوع را به‌شخصه تحقیق کنید، گمان نمی‌کنم که کیفیت کارخانه تایوانی تولیدکننده پانل‌های فراسو از کارخانجات مادیرا یا سام‌سرویس پایین‌تر باشند! به‌زعم بنده نسبت قیمت به کیفیت نمایشگرهای سری لاوان با توجه به امکاناتی که در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهد، قابل تامل است. تصور بنده این است که اگر خریدار ایرانی به نمایشگرهای دیگر مانند فراسو، Philips، BenQ یا Hansol توجه بیشتری داشته باشد، فضای بازار متعادل‌تر و قیمت‌ها باز هم منطقی‌تر خواهد شد.
Asus و XFX
داغ‌ترین شایعه بازار سخت‌افزار مربوط به جنب‌وجوش مسؤولان Asus و مذاکره ایشان با نمایندگان شرکت XFX است. XFX از شرکای کاری nVIDIA و متخصص تولید کارت گرافیکی مبتنی بر پردازنده‌های گرافیکی این شرکت است. Pine سهامدار اصلی XFX بوده و چنانچه Asus با نمایندگان این دو شرکت به توافق برسد، تا قبل از پایان سال 2007 میلادی شرکت XFX جزئی از Asustek خواهد شد. علت مطرح شدن نام Asus به‌عنوان خریدار XFX، ورود رقیب قدرتمندی چون Foxconn به عرصه تولید کارت‌های گرافیک است. بدین ترتیب صف‌کشی بازار قطعات جلوه زیباتری به‌خود خواهد گرفت. در حال حاضر و از ابتدای تابستان شرکت Asus به‌تنهایی چهار میلیون و ششصد و چهل هزار قطعه مادربرد فروخته است، در حالی که ECS حدود یک میلیون و نهصد و شصت هزار قطعه، MSI حدود یک میلیون و ششصد هزار قطعه و Gigabyte حدود یک میلیون و هفتصد هزار قطعه مادربرد فروخته‌اند. با تقریب میتوان گفت که Asus به‌تنهایی معادل سه سازنده بزرگ دیگر مادربرد فروخته است. اما در آن سوی میدان شرکتی وجود دارد با نام Foxconn که قادر به شکست این رکورد است. این شرکت چینی همانند Asus قادر به تولید یک میلیون قطعه کارت گرافیک ظرف یک ماه است. با این اوصاف تمایل Asus برای خرید شرکت بزرگ و باتجربه‌ای چون XFX دور از انتظار نیست.
چیپ‌های 20 نانومتری در راه هستند!
شرکت سازنده قطعات نیمه‌رسانای تایوان (TSMC) با کمک شرکت IBM و Qualcomm قبل از مهر سال آینده چیپ‌های 45 نانومتری تولید شده خود را وارد بازار خواهد کرد. میزان مصرف انرژی این چیپ‌های بسیار پایین و سرعت فرکانس آن‌ها بیشتر و پایدارتر از نمونه‌های کنونی است. البته این خبر توسط اخبار جدید Samsung به سرعت محو شد، چراکه این شرکت کارت‌های حافظه 32 گیگابایتی خود را که با معماری ساخت 40 نانومتری تولید کرده است معرفی کرد. این کارت‌ها در سه مدل 16، 32 و 64 گیگابایت عرضه خواهند شد. تا قبل از Samsung هیچ بنی‌بشری به این میزان حافظه روی چیپ دست نیافته بود. سخن‌گوی این شرکت اعلام کرد که حرکت متخصصان این شرکت برای تولید این چیپ‌های حافظه با معماری ساخت 30 نانومتری برای سال آینده و 20 نانومتری برای سال 2009 میلادی آغاز شده است. تصور می‌کنم در سال 2010 میلادی این شرکت چیپ‌های حافظه 300 گیگابایتی خود را که با معماری 12 نانومتری تولید شده‌اند، معرفی خواهد کرد. خداوکیلی تصور در اختیار داشتن 300 گیگابایت اطلاعات در قطعه‌ای به اندازه نصف یک کارت تلفن پلاستیکی بسیار هیجان‌انگیز خواهد بود. نکته جالب دیگر اینکه این شرکت یک نمونه 512 مگابایتی از قطعات حافظه PRAM را که در سال 2008 جایگزین قطعات حافظه Flash امروزی خواهند شد نمایش داد. حافظه‌های PRAM حداقل ده مرتبه سریع‌تر از حافظه‌های Flash امروزی هستند. این حافظه‌ها نیز همانند حافظه‌های Flash برای نگهداری اطلاعات به منبع تغذیه نیاز ندارند.
Foxconn همه‌جا
شرکت چینی‌الاصل Foxconn به شکل رسمی وارد بازار کارت‌های گرافیک شد. قبل از این، شرکت Foxconn دارنده نام تجری Leadtek به‌عنوان یکی از بزرگان حوزه گرافیک بود و هم‌اکنون قصد دارد که با نام حقیقی، بازار را تسخیر کند. نکته جالب در قطعات ارایه شده توسط این شرکت طراحی آدمیزادی جعبه کارت‌های گرافیک این شرکت است. این گونه رسم شده است که اغلب شرکت‌های سازنده کارت‌های گرافیک از انواع جانورهای عجیب‌الخلقه و شبه آدمیزادگان برای القای قدرت، سرعت و جذابیت استفاده می‌کنند. اول بار شرکت Club3D طراحی جعبه محصولات خود را به‌صورتی شکیل ارایه کرد و این‌بار شرکت Foxconn ادامه‌دهنده این مسیر است. از این دو شرکت برای طراحی زیبای جعبه‌ها تشکر می‌کنم.
حضور این شرکت در بازار کارت‌های گرافیک عرصه را برای Asus، ECS، Gigabyte و MSI بیش از پیش تنگ خواهد کرد. البته در اولین قدم محصولات تولید شده این شرکت، تنها شامل پردازنده‌های سری هفتم خانواده nVIDIA را شامل خواهد شد و این شرکت قلدر فعلا کاری به ATI ندارد. به‌همین دلیل شرکت‌هایی مانند PowerColor و Sapphire به‌عنوان داعیه‌‌داران این قسمت از بازار از این حرکت Foxconn نگران نیستند.
خداحافظ 1080i
استاندارد تصویری 1080i که به شکل گسترده توسط تلویزیون‌های LCD پشتیبانی می‌شوند، قادرند تا حوالی 2000 پیکسل افقی را مدیریت کنند. افزایش و توسعه فناوری کنونی موجب شده است تا با وضع استانداردهای جدید،بسیاری از تلویزیون‌های دیجتال جدید قابلیت فراروی از این مقدار را داشته باشند. استاندارد جدیدی معرفی شده است که از رزولوشن 2160×4096 پشتیبانی خواهد کرد. رابط استاندارد این تلویزیون‌های جدید HDMI خواهد بود و با معرفی این استاندارد، مراسم تودیع 1080i برگزار خواهد شد. روحش شاد و یادش گرامی باد.
درباره وضعیت بازار!
همه‌جا از سکون نسبی بازار و کلافگی بازاریان و بد و بیراهی که نصیب زمین و هوا می‌کند صحبت می‌شود. افزایش قیمت قطعات حافظه، نزدیکی بازگشایی مدارس و موسسات آموزشی و فرارسیدن زمان ثبت‌نام دانشجویان جدیدالورود باعث شده است که بازار از رونق بیفتد. دوستانی برگزاری نمایشگاه CeBIT ستانبول که بیشتر به بیلشیم معروف شده را از دیگر علت‌های خرابی بازار عنوان می‌کنند که بهنظر بنده چندان جای طرح ندارد، چراکه این نمایشگاه اندازه‌‌های بزرگ و سازمان‌های دولتی منطقه را نشانه گرفته است. به‌صورت کلی سخت‌افزار جزئی از نمایشگاه CeBIT را شامل می‌شود و مانند Computex لبالب از شرکت‌های سخت‌افزاری نیست. به‌همین دلیل ساده این نمایشگاه به شکل مستقیم بر بازار خرده‌فروشی منطقه تاثیرگذار نخواهد بود. از سوی دیگر تا چند هفته دیگر نیز نمایشگاه منطقه‌ای Gitex دبی افتتاح شده و انتظار می‌رود تا پس از اتمام آن و در انتهای مهرماه بازار قطعات کامپیوتر با تزریق قطعت و فناوری جدیدتر، جان دوباره‌ای بگیرد. هرچند خوب می‌دانیم که این‌گونه آرزوها چندان دوام نخواهد داشت و چند ماه بعد از آن اوضاع همان خواهد بود که اکنون است. در این میان و چیزی که محرز است. کاهش قیمت برخی محصولات مانند نمایشگرهای LCD، کارت‌های گرافیک و برخی مدل‌های مادربرد خواهد بود. انتظار می‌رود قیمت پردازنده‌ها به‌دلیل ورود گسترده مدل‌های جدید افت قیمت داشته باشند که دعا می‌کنیم این‌چنین باشد. برای کاهش قیمت قطعات حافظه با شما ابراز همدردی و آرزوی تسلی خاطر دارم!
