نام نویسنده: نرجس‌خاتون براهویی
بزرگراه فناوری – از رده خارج شدن سیستم هایی که زمانی در زمره جدید ترین ابتکارات بشری و فناوری قرار داشتند، امری محتوم و ناگزیر است
شرکت مایکروسافت اوایل ماه جولای اعلام کرد که از یازدهم همین ماه دیگر به کاربرانی که از سیستم‌عامل ویندوز 98 استفاده میکنند، خدمات ارایه نمی‌دهد چون تصمیم دارد ویندوز 98 را از رده خارج کند. بسیاری از تحلیل‌گران ویندوز 98 را یکی از موفق‌ترین سیستم‌های عامل ویندوز می‌دانند ولی با این همه از رده خارج شدن سیستم‌هایی که زمانی در زمره جدیدترین ابتکارات بشری و فناوری قرار داشتند، امری محتوم و ناگزیر است و به همین ترتیب خوشحالی کسانی که امروز به‌دلیل تصمیم مایکروسافت ناگزیر از خرید و نصب نسخه‌های جدید ویندوز مانند ویندوز xp شدند، م دیری نخواهد پایید، چراکه نرم‌افزار جدید ویستا (vista) که این نیز ابتکار مایکروسافت است در راه است. ویلیام گیبسون نویسنده کتاب‌های علمی‌ـ تخیلی می‌نویسد: «آینده این‌جاست ولی هنوز کامل و در سطح وسیعی توزیع نشده است».
منظور گیبسون از این سخن این است که فناوری‌ها که زندگی ما را از نو می‌سازند، قبل از اینکه خیلی گسترش یابند، خود در گرداب کشنده تغییرات گرفتار می‌شوند. البته جنبه منفی سخن وی هم این است که گذشته کاملا سپری نشده است، جاهایی وجود دارد که آن‌ها با سرسختی به زندگی خود ادامه می‌دهند. وارسی و دیدن این مکان‌ها به ا این امکان را می‌دهد که ببینیم چگونه پیش‌بینی‌ها درباره تعامل جهان و فناوری به حقیقت پیوستند.
سفر در زمان
مایکروسافت با اعلام از رده خارج کردن ویندوز 98 بهترین فرصت برای دیداری از گذشته و محک دیدگاه‌مان درباره آینده را به ما هدیه کرد. حال می‌توانیم با نصب مجدد این نسخه کهنه بر روی کامپیوترهای شخصی‌مان بدانیم که هشت سال قبل آینده چگونه به‌نظر می‌آمده است و میزان پیشرفت‌مان را دریابیم. برای این سفر در زمان به‌راحتی می‌توان از یک کامپیوتر قدیمیGate way با 384 مگابایت حافظه و هارد چهار گیگابایتی استفاده کرد. نصب ویندوز 98 خیلی آسان و راحت است و از همان ابتدا اشاراتی حاکی از تغییرات انجام شده بر روی آن را روی نمایشگر خواهید دید. وقتی ویندوز درحال نصب است صفحه‌ای تبلیغاتی با سروصدا باز می‌شود و به ما می‌گوید: با ویندوز 98 شما می‌توانید به سادگی و به‌سرعت به اینترنت وصل شوید و…
چنین تبلیغاتی این حقیقت را خاطرنشان می‌سازند که از سال 1998 تعداد کسانی که به مسافران آنلاین تبدیل شدند افزایش پیدا کرد، زمانی که رونق و شکوفایی دات‌کام‌ها در همه جا شنیده شد. در آن زمان حدود 36 میلیون وب‌هاوست ثبت‌نام کردند و حال تعداد آن‌ها به حدود 400 میلیون رسیده است. اگرچه در آن زمان امکان‌پذیر بود که با ویندوز 95 به اینترنت متصل شد اما این نرم‌افزار ویندوز 98 مایکروسافت بود که می‌توانست بین سیستم‌عامل و مرورگر اینترنت اکسپلورر ارتباط نزدیکی برقرار کند. بنابراین با ویندوز 98 بود که ممکن می‌شد دایرکتورهایی را به‌عنوان وب‌پیج بازدید کرد و به آدرس‌های مختلف سر زد.
سود خالص
اگرچه مایکروسافت ادعا می‌کرد که ویندوز 98 استفاده از اینترنت را آسان‌تر می‌کند، اما پیدا کردن یک مرورگر که با یک سیستم‌عامل خام کار کند، چالشی بزرگ بود. اینترنت اکسپلورر چهار که حالا دیگر کاملا قدیمی و منسوخ است، ثابت کرد که غیرممکن است مرورگر پیشرفته‌تری را که از نرم‌افزار قدیمی استفاده می‌کند از سایت مایکروسافت بارگذاری کرد. در آن زمان تنها مرورگری که می‌شد بی‌وقفه با آن کار کرد مرورگر opera بود. اما آن چیزی که بسیار درباره دسک‌تاپ ویندوز 98 درخور توجه بود منوی سیال فعال در سمت راست بود که قرار بود به بیش از 35 کانال وصل شود تا از طریق آن کاربر بتواند به مطالب مرتبط در اینترنت دست پیدا کند.
برخی کانال‌ها توسط شرکت دیزنی، برادران وارنر و Aolراه‌اندازی شدند اما برخی دیگر از کانال‌ها در طبقه‌بندی‌هایی از قبیل اخبار و سرگرمی‌ها جا گرفتند. ایده اصلی این بود که شرکای هر کانال مطالب خاصی را تهیه کنند تا کاربران آن‌ها را برای استفاده استخراج کنند. مهم‌ترین شریک در کانال‌ها شرکتPoint cast بود که یکی از ستارگان درخشان روزهای اولیه دات‌کام محسوب می‌شد که البته سیستم فشار یک دکمه برای دست‌یابی به اطلاعات جدید و ترغیب کاربر به بازدید از مطالب دیگر(Push) را در سال 1999 تعطیل کرد. کلیک بر روی کانال‌ها یک صفحه کامل را به‌روی شما باز می‌کرد که مطالب در آن عرضه شده بود.
در آن زمان تصور می‌شد که اینترنت روزی تبدیل به تلویزیون خواهد شد و کاربران و تماشاگران آن را روی کانال‌های مورد علاقه‌شان تنظیم خواهند کرد. اکنون هشت سال گذشته است و هیچ‌یک از آن کانال‌ها دیگر فعال نیستند. در بهترین حالت کلیک بر روی کانال‌های شرکا شما را به وب‌سایت‌های مربوط به شرکت مانند فوربس وZnet می‌برد و در بدترین حالت کلیک بر روی این کانال‌ها موجب از کار افتادن مرورگر شما می‌شود.
دیدگاه کشاندن و جذب push کاربر به استخراج مطالب با کلیک هنوز کاملا به تحقق نپیوسته است. Push شباهت‌هایی با سیستمRSS دارد اما در عین حال یک تفاوت بزرگ هم با آن دارد. RSS درباره آن چیزی است که شما علاقه‌مندید انتخاب کنید و بخوانید درحالی‌کهpush همه نوع مطلبی را به شما ارایه می‌دهد، خواه شما علاقه دارید و خواه به آن بی‌علاقه هستید.
شاید این موضوع تفاوت مهم و بزرگ بین دیدگاه‌های 1998 و واقعیت امروز را روشن‌تر کند. با این اوصاف تکلیف بازیگران بزرگ هم معلوم است که تصور می‌کردند همه زوایا و مطالب اینترنت را در کنترل دارند و آن‌ها را هر وقت بخواهند به کاربران عرضه میکنند. امروزه بیشتر آشکار شده است که قدرت واقعی در دست گروه‌ها و جوامعی است که اینترنت آن‌ها را دور هم جمع می‌کند و اطلاعات به آن‌ها قدرت و امکان انتخاب‌ها و گزینه‌های بهتری را می‌دهد و البته این هنوز ویلیام گیبسون است که می‌تواند ما را راهنمایی کند چرا این مسئله اتفاق افتاد و ممکن شد. او می‌نویسد: “خیابان خود نحوه استفاده از اشیا و ابزار را پیدا می‌کند”.
اقتصاد
وقتی ویندوز 98 در سال 1998 به بازار عرضه شد، بسیاری از مردم این سیستم‌عامل را همان روز اول خریداری نکردند، بسیاری از مردم از سال 2002 استفاده از ویندوز 98 و میلینیوم را آغاز کردند که به معنای این است که این نسخه‌های ویندوز فقط چهار سال عمر دارند. آیا چهار سال دیگر هم ویندوز xp به این سرنوشت دچار خواهد شد؟ به‌جز مواد غذایی آیا هیچ محصول دیگری را سراغ دارید که چنین زود کهنه و از رده خارج شود؟ شاید برخی استدلال کنند که این طبیعت فناوری نرم‌افزار است که با سرعت به پیش می‌رود اما وقتی نگاهی به دوروبرمان و حتی به سیستم‌های سرور می‌اندازیم می‌بینیم که بسیاری از آن‌ها عمر طولانی‌تری از چهار سال دارند و هنوز هم خوب کار میکنند. ویندوز 98 و میلینیوم هم به لحاظ کارایی هنوز قدیمی نیستند. بنابراین تصور می‌شود که آن‌ها به اجبار از رده خارج شدند و حال باید کاربران خیلی زود سیستم دیگری را روی کامپیوترهای شخصی خود نصب کنند مانند ویندوزxp .
مایکروسافت یک بار دیگر در سال 2003 اعلام کرد که سیستم عامل ویندوز 98 را از رده خارج می‌کند ولی سطح وسیع اعتراضات کاربران این سیستم‌عامل باعث شد که از رده خارج کردن آن را تا ژانویه 2006 به تعویق اندازد.
براساس برآوردی که موسسه تحقیقاتی IDC انجام داده است، تعداد کسانی که در سراسر جهان از سیستم‌عامل ویندوز استفاده میکنند حدود 70 میلیون نفر هستند که اکثریت آن‌ها شهروندان کشورهای درحال توسعه آفریقایی مانند ساحل عاج و نیز قزاقستان و اسلوونی هستند و اعلام از رده خارج کردن این سیستم‌عامل به این معناست که مایکروسافت سرویس‌های کمکی مجانی را به این کاربران متوقف خواهد کرد و آن‌ها از این پس باید خدمات را خریداری کنند.
مردم درباره استفاده از ویندوزxp که به دایناسوری پر از سوراخ‌های امنیتی شباهت دارد، اظهار نگرانی میکنند. برای مردمی که باید نسخه‌های جدید ویندوزxp را به قیمت 129 دلار خریداری کنند، چهار سال حمایت و ارایه سرویس‌های کمکی چندان منصفانه به‌نظر نمی‌آید. کسانی که از نسخه جدید ویندوزxp برای کامپیوترهای شخصی استفاده میکنند، فقط تا پایان سال 2006 می‌توانند از سرویس‌های کمکی مجانی بهره‌مند شوند. علاوه بر این قبل از ژانویه 2007 مایکروسافت تصمیم دارد تا حمایت خود را برای برخی محصولات دیگر هم قطع کند. شرکت اعلام کرده است که در 31 جولای حمایت برای به‌روز کردن منظم Small Business Server 7.5 را متوقف خواهد کرد: در اول آگوست سرویس به‌روزرسانی همه پایگاه داده‌های Great Plain7.5 ملغی خواهد شد.
به‌نظر می‌رسد برای کسانی که از این محصولات استفاده میکنند، هزینه‌های جایگزینی محصولات جدیدتر مقرون به‌صرفه نباشد اما از طرف دیگر بسیاری از کاربران، از کاربران صنعتی و حقوقی گرفته تا حقیقی چاره‌ای جز استفاده از این سیستم‌ها با وجود قطع حمایت را ندارند. یک نمونه بارز در این‌بارهAccess 97 است که با اینکه حمایت از آن مدت‌هاست متوقف شده است و استفاده از آن به‌دلیل هزینه زیادی که به‌روز کردن آن دربر دارد اقتصادی نیست و یکی از فعال‌ترین و پراستفاده‌ترین محصولات از رده خارج است. عده زیادی از تحلیل‌گران معتقدند که باید در مهلت قطع سرویس‌های حمایتی تجدیدنظر شود و عده‌ای دیگر معتقدند استفاده از نرم‌افزارهای بدون حمایت تا مادامی که محصول دارای ثبات است و خوب کار می‌کند، خطری دربر ندارد. اما کاربران از لحاظ روانی تحت فشار قرار دارند. شرکت‌های تولیدکننده آنتی‌ویروس‌ها درحال تلاش هستند تا محصولات جدیدتری که سازگار با ویندوزxp هستند به بازار عرضه کنند و این چرخه تحول و تغییر را همگانی و گسترده می‌سازد.
ال گیلن تحلیل‌گر موسسه تحقیقاتیIDC درباره جایگزینی محصولات قدیمی با ابتکارات جدید می‌گوید: اگر شما با برنامه‌ای کار می‌کنید که خدمات حمایتی آن درحال قطع شدن است، یا محیط آن بسیار ایستا و یا محیطی بسیار باثبات دارد. مطمئن باشید که توسط دپارتمانIT خوب درک شده است. اگر شرکت هنوز قصد داشته باشد تا قدری بیشتر آن برنامه را تحمل کند من می‌گویم که آن‌ها کاملا امن هستند و البته با در نظر گرفتن این حقیقت که آن‌ها در موضع و جایگاه عقب‌مانده‌ای قرار ندارند و اگر هکرهای بیشتری دوروبر محصول شما پیدا شدند این بدان معناست که شما انگیزه کافی دارید تا این محصول را به کلی دور بیندازید. پس خدا نگهدار ویندوز 98 و عموزاده‌هایت یعنی نسخه اصلاح شده ویندوز 98 و میلینیوم. روزگار شیرینی را با شما تجربه و سپری کردیم.
