هفته نامه بزرگراه فناوری – در سال‌های اخیر گوگل از یک شرکت ساده و محبوب به شرکت پیچیده و بحث‌انگیز تبدیل شده است.
رانندگانی که به ریاضیات خود مطمئن بودند و در ترافیک همیشگی بزرگراه شماره 101 که به «سیلیکون ولی» منتهی می‌شود، گیر می‌کردند، می‌توانستند وقت خود را با تامل در بیلبوردی که روی آن یک مسئله ریاضی نوشته شده بود، بگذرانند.
کسانی که می‌توانستند عدد مورد‌نظر سؤال‌کننده را دریابند، در واقع مبنای یک الگوریتم طبیعی را می‌یافتند. تعداد کسانی که روی این معما کار کردند و از عهده حل آن برآمدند، به وب‌‌سایتی رهنمون شدند تا مسئله‌ای دیگر را حل کنند و پس از حل این معما هم، صفحه‌ای دیگر به روی آن‌ها گشوده می‌شد که از آن‌ها می‌خواست تا مشخصات و سوابق کاری خود را ارسال کنند. اگر بیلبوردی می‌توانست روح یک شرکت را به تصویر بکشد، همین بیلبورد بود، زیرا آگهی‌دهنده ناشناس شرکت گوگل بود که محصول اصلی و مهم آن محبوب‌ترین موتور جستوجوی اینترنتی در جهان است. با این شوخی جسورانه، با اشتغالات ذهنی ریاضی، سادگی و این اعتقاد مبتکرانه که گوگل منزلگاه نابغ است، بیلبورد از شرکتی سخن می‌گفت که فکر می‌کند جایگاه درست و به‌حقی را به‌عنوان رهبر و پیشروی صنعت فناوری به‌دست آورده است، موقعیتی که در 15 سال گذشته، مایکروسافت اشغال کرده بود.
لحن بیلبورد گوگلی بود، چیزی که کارفرماهای گوگل علاقه دارند، بگویند. سخنگوی شرکت می‌گوید که این صفت «گوگلی»، جهان وطنی، تواضع، تفاوت و تشخیص متعادلی را به ذهن متبادر می‌کند. نمایشی مناسب و زیبا از گوگلی بودن «googly–ness» که در سخنرانی‌های امسال در لاس‌وگاس اجرا شد درحالی که روسای دیگر شرکت‌های فناوری به جایگاه سخنرانی در میان هیاهوی موسیقی راک و رقص نور وارد می‌شوند، گوگل کنسرت براندنبورگ شماره سه از باخ را پخش کرد، تا روسای شرکت به جایگاه وارد شوند. بیلبورد از این جهت گوگلی بوده، یعنی مانند صفحه اصلی گوگل، به‌لحاظ بصری به‌طور کامل ساده بود چنان‌‌که مراجعه‌کنندگان را درباره محتوای پیچیده آن به اشتباه می‌اندازد، یا اینکه، برای بیگانگان “گوگلی بودن”، به معنای آرزویی جسورانه و یک ماموریت است که شما را به پیشرفت جهان و یکی دانستن جهل با فضیلت فرا می‌خواند، عارضه اصلی این طرز فکر که در بیلبورد نشان داده شده است، بزرگ دانستن ریاضیات است. گوگل پیوسته درحال طرح جناس‌های عددی و معماهای ریاضی است. وقتی آن‌ها در سال 2004 اسناد مربوط بازار سهام را پر می‌کردند، گفتند که آن‌ها می‌خواهند 828/281/718/2 دلار سود به‌دست بیاورند که برابر با e میلیارد دلار است.
علاقه به ریاضیات در گوگل، شاید از علاقه موسسان آن سرگئی برلین و لری پیج ناشی می‌شود. برلین که در روسیه متولد شده است پسر استاد آمار است و مادرش هم برای ناسا کار می‌کند و والدین لری پیج هر دو معلم رایانه هستند. راز موفقیت گوگل که آن را محبوب‌ترین موتور جستوجو در جهان ساخته است، درک این موضوع است که بی‌نظمی در اینترنت یک نظم ضمنی ریاضی دارد. لری پیج و سرگئی برلین با شمارش، تنظیم و ارزیابی ساختارهای ارتباطی توانستند نتایج جستوجو را به هم مربط و نزدیک کنند، کاری که هیچ موتور جستوجوی دیگری نتوانسته بود انجام دهد.
تاکنون آن‌ها این برتری را حفظ کرده‌اند. دانیل سولیوان، دبیر خبرنامه صنعتی آنلاین، گوگل را در صدر بهترین موتورهای جستوجو قرار داده است، پس از گوگل، یاهو (yahoo)، اسک (ASK) و MSN مایکروسافت در رتبه‌های دوم تا چهارم قرار دارند. تعداد بازدیدکننده‌های گوگل به‌طور نسبی هر ماه نسبت به سال گذشته در همان ماه افزایش پیدا می‌کنند. به استثنای AOL که از ورودی اینترنتی مانند فناوری جستوجوی گوگل استفاده می‌کند، در ماه مارس گوگل میزبان نیمی از کل جست‌وجوگران اینترنتی بوده است، سهم گوگل به استثنای AOL از کل جست‌وجوگران 43 درصد بود.
مهارت و توانایی ریاضی دلیل نیمی از موفقیت‌های گوگل است: توانایی تبدیل همه جست‌وجوها به پول. برعکس شرکت‌های نرم‌افزاری مانند مایکروسافت که بخش اعظم درآمد آن از محل لیسانس است، گوگل در وهله اول یک بنگاه تبلیغاتی محسوب می‌شود. او آگهی‌های تبلیغاتی معمولی نمی‌فروشد. بلکه گوگل یک ژانر تبلیغاتی جدید و کارا به‌نام “پرداخت به ازای هر کلیک” ابداع کرده است. گوگل یک متن کوچک تبلیغاتی روی صفحات نتایج جستوجو قرار داده است، اما آگهی‌دهندگان فقط زمانی پول برای آن پرداخت می‌کنند که بازدیدکنندگان و کاربران اینترنتی به‌طور حتم روی آن متن کلیک کرده باشند و وارد آدرس آن‌ها شده باشند. این سیستم روی صفحات نتایج جستوجو تا به‌حال خوب کار کرده و نیمی از درآمد گوگل را تامین کرده است، زیرا کلمات اصلی کاربران به گوگل اجازه می‌دهد تا آگهی‌های مناسب و مربوط به آن را روی صفحه قرار دهد. اما در عین حال این سیستم روی دیگر صفحات وب مانند بلاگ‌ها و مقالات روزنامه هم که به‌عنوان بخشی از شبکه گوگل امضا می‌شوند، جواب داده است.
مغز جهان
این دو موتور به‌هم پیوسته، الگوریتم‌های جستوجو با الگوریتم‌های تبلیغاتی، موتوری است که باعث افزایش درآمد (6/1 میلیارد دلار در سال گذشته) و سود آن (5/1 میلیارد دلر) و نیز افزایش سرمایه بازار آن (117 میلیارد دلار) شده است و به‌همین دلیل است که اولین سرمایه‌گذار گوگل که موسس مایکروسیستم‌های سان هم بوده است، تاکنون سهام خود را در گوگل حفظ کرده است.
گوگل از زمان ورود به بازار سهام، محصولات جدید به‌طور غالب متفاوتی را به این موتورهای دوقلوی خود افزوده است. این شرکت حالا صاحب “پیکاسا” ((Picasa نرم‌افزاری برای تصحیح عکس‌های دیجیتال روی رایانه، اورکات (Orkut) یک شبکه ارتباطی اجتماعی که در برزیل محبوبیت زیادی دارد، بلاگر که به مردم امکان راه‌اندازی ژورنال آنلاین می‌دهد است. گوگل همچنین به‌تازگی نرم‌افزار مجانی برای ردوبدل کرن پیام‌های فوری و تلفن اینترنتی و برای جستوجو بر روی دسک‌تاپ رایانه کاربران، برای پرواز مجازی دور زمین، برای حفظ رایانه در مقابل ویروس و برای ایجاد صفحه اینترنتی ارایه داده است. همچنین گوگل برنامه ایمیل مجانی و تقویم دارد. به‌تازگی هم شرکتی به‌نام Writely”” خریداری کرده است که به مردم این امکان را می‌دهد که “متن” ایجاد کنند و روی اینترنت نگه دارند، درست مانند “Word” مایکروسافت، اما با این تفاوت که شما متون خود را می‌توانید در Writely برعکس “Word” روی اینترنت ذخیره کنید. علاوه بر این گوگل درحال اسکن کتاب‌های کتابخانه‌های مختلف برای تهیه و راه‌اندازی کتابخانه آنلاین است.
سانفرانسیسکو و شاید چند شهر بزرگ دیگر گوگل آماده است تا اینترنت Wireless مجانی ارایه دهد. این‌ها فقط مواردی از یک فهرست بلندبالا از محصولات گوگل است.
اینکه این‌ها سرگرمی‌های دلخواه است، بستگی به نظر شما دارد. برای لری‌پیج و سرگئی برلین، این محصولات معنای ریاضی دارند و برلین حساب کرده است که مهندسان گوگل باید 70 درصد وقت خود را صرف محصولات اصلی گوگل یعنی موتور “جستوجو و تبلیغات” کنند و 20 درصد دیگر وقت خود را صرف محصولات مربوط اما فرعی و 10 درصد دیگر را صرف تفریحات کنند. نتیجه اینکه گروه‌های کوچک بسیاری بر روی این پروژه‌ها کار می‌کنند. مهم‌تری ماموریت و وظیفه‌ای که درحال حاضر گوگل برای خود قایل است، “سامان بخشیدن به اطلاعات جهان” یعنی اسکن و فهرست کردن اطلاعات است که اطلاعات آفلاین را آنلاین می‌سازد.
جهان خارج از گوگل به این موضوع متفاوت نگاه می‌کند، طرفداران گوگل تصور می‌کنند شرکتی آمده است تا اینترنت را هرچه کوتاه‌تر و خلاصه‌تر کند. با این دیدگاه به‌نظر می‌رسد که آن‌ها هم‌زمان روی چند پروژه کار می‌کنند و هر محصول جدیدی صرف‌نظر از اینکه چه اندازه بی‌اهمیت است، مرحله و گامی کوچک به‌سوی تحول نهایی جهان محسوب و از آن استقبال می‌شود.
حداقل چیزی که اتفاق می‌افتد رایانه‌ای کردن داده‌های رایانه‌های شخصی و اتصال آن‌ها به سرورهای گوگل است، نام دیگر این سناریو “GDrive” و یا شبکه گوگل “Google grid” است که شرکتی مدعی است دارد بر روی آن کار می‌کند و به معنای انبار ذخیره بزرگ و به احتمال قوی با امکان دسترسی مجانی به اینترنت است. انبار ذخیره مجانی تهدیدی برای مایکروسافت به‌شمار می‌رود زیرا نرم‌افزارش به‌جای اینترنت روی رایانه‌های شخصی نفوذ و تسلط دارد و دستیابی جهانی به اینترنت، ارایه‌دهندگان سرویس دستیابی به اینترنت را مورد تهدید قرار می‌دهد.
و حداکثر آنکه این تحول، اندکی فراتر می‌رود. جورج وایسون که زمانی را در گوگل به‌سر برده است، معتقد است که شرکت در نهایت علاقه دارد تا همه سیناپس‌های دیجیتال که به‌وسیله کاربران ایجاد شده است را به آنچه “مغز جهان” نامیده می‌شود، متصل کند. وی فکر می‌کند که گوگل در آرزوی تحقق این رویای بزرگ یعنی خلق “هوش مصنوعی” است. عبور از آنچه “آزمایش تورینگ” (Turing text) نامیده می‌شود و به‌وسیله آلن تورینگ، ریاضیدان بریتانیایی انجام شد برای اینکه معلوم شود آیا یک ماشین می‌تواند فکر کند یا خیر، مهم‌ترین و بزرگ‌ترین پاداش گوگل، لری پیج و سرگئی برلین خواهد بود.
منبع : اکونوميست
