نام نویسنده: فاطمه ملکى
اعتماد ملى – www (World Wide Web) همانطور که از نامش پيداست به شبکه جهانى وب مشهور است و در اين شبکه دسترسى همه به هر نوع از اطلاعات در هر جاى جهان امکان پذير است.
اين شبکه که در پايان دهه 1960 با اتصال چند دستگاه کامپيوتر به يکديگر آغاز شده بود به سرعت گسترش يافت و جاى خود را در ميان ساير کشورها نيز باز کرد و به سرعت نام شبکه جهانى را به خود گرفت و در سال 1990 همه گير شد.
اينترنت مقوله اى است که در جريان دسترسى آزاد به اطلاعات براى همگان ايجاد شده و اين امکان را به وجود آورده است تا همه بتوانند براى دستيابى به مطالب مورد نياز خود از آن استفاده کنند.
با ظهور اين پديده و همه گير شدن استفاده از آن، ايران نيز به اين سمت روى آورد و شرايط را براى دسترسى به اين شبکه هرچند با مشکلات فراوان ناشى از فقدان زيرساخت هاى مناسب و سياستگذارى هاى صحيح مهيا کرد.
اکنون که روند دسترسى به اين شبکه در کشور رشد فزاينده اى به خود گرفته و مسايل حشيه اى ناشى از قطعى هاى مکرر و هزينه هاى بالا، ذهن کاربران و مسوولان را به خود مشغول کرده است، خبرى مبنى بر راه اندازى “اينترنت ملى” شنيده شد.
براى همگان در تعريف اينترنت، جهانى بودن امرى تثبيت شده است و هرگاه قرار بوده اين شبکه، ملى و يا بومى شود از آن به عنوان اينترانت ياد شده است که امرى بديهى نيز به شمار مى رود.
شبکه اى يک ميليارد دلارى
قصه از اين قرار است که قرار شده شبکه اينترنت ملى با بودجه يک ميليارد دلارى راه اندازى شود تا به وسيله آن هزينه استفاده از اينترنت تا 90 درصد کاهش يابد.
اين شبکه که قرار است ظرف سه سال آينده راه اندازى شود، در ابتداى امر بحثى ناپخته عنوان شده بود که تخصيص ميزان بودجه خواسته شده براى آن در لايحه بودجه امرى دشوار به نظر مى آمد.
اما سرانجام پس از بررسى هايى که مدت زمان زيادى به طول نينجاميد، بودجه خواسته شده از سوى کميسيون صنايع و معادن مجلس شوراى اسلامى تصويب شد تا براى راه اندازى اين شبکه در اختيار وزارت ارتباطات و فناورى اطلاعات قرار گيرد.
اينترنت ملى يا اينترانت ملى
اينترنت ملى که در ابتداى امر به اذعان بسيارى همان اينترانت ملى است که به اشتباه معادل سازى شده جاى سوال هاى بسيارى داشت و هرکس در موقعيت خود به نقد آن و يا ارايه نظراتى براى بهبود ارايه بهتر آن بخاسته بود.
اينترنت ملى را به نوعى مى توان اينترنت بومى سازى شده و يا نسخه اى ايرانى و محلى از اينترنت جهانى دانست که قرار است سياست هاى داخى بر آن حاکم شود.
شايد گامى براى فيلترينگ قوى
اما با همه اين تفاسير، با توجه به سياستگذارى هاى داخل کشور، در راه اندازى اينترنت ملى براى کشور، کاربران از هم اکنون اعمال محدوديت ها و فيلترگذارى ها را محسوس مى بينند.
همه کاربران داخلى خاطره قشنگى از اعمال سياست هاى داخلى در کشور دارند که نتيجه آن اجراى فيلترينگ شد که “عبدالمجيد رياضى” معاون فناورى اطلاعات وزير ارتباطات و فناورى اطلاعات به خبرنگار اعتماد ملى گت: با راه اندازى شبکه اينترنت ملى، دسترسى ها محدود نمى شود و فيلترينگ داخلى بر اساس فرهنگ، ارزش ها و باورهاى کشور انجام مى شود و عمده کار فيلترينگ روى مسايل اخلاقى است.
وى از پاسخ به چگونگى اجراى فيلترينگ در مورد سايت هاى سياسى در شبکه اينترنت ملى سر باز زد.
اينترنت ملى، شبکه اى توانمندساز
رياضى گفت: زمينه و بستر براى راه اندازى اين شبکه طورى فراهم مى شود که توسعه چنين شبکه اى که توانمندساز است و ظرفيت هاى بسيار بالايى دارد و موجب توسعه اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى مى شود، بتوان از آسيب ها و تهديدهايى که دارد مصون بمانيم و بوانيم از آن با کمترين هزيته بيشترين بهره بردارى را داشته باشيم.
وى ادامه داد: شرکت هاى مختلفى با اخذ مجوزهاى مختلف در اين حوزه فعال هستند و هرکدام به نحوى در اين زمينه قسمتى از کار را برعهده دارند.
دبير شوراى عالى فناورى اطلاعات تصريح کرد: ارتباط ما از داخل کشور به خارج از کشور از مسيرهاى مختلف و متعددى صورت مى گيرد بطوريکه قريب به 38 مجوز ICP داده شده که اين شرکت ها مجاز بودند ارتباط با شبکه اينترنت را از يک نقطه داخل ايران به خارج از ايران برقرار کنند.
وى اضافه کرد: از سوى ديگر شرکت ديتا هم به همين طريق از مسيرهاى مختلف ارتباطى با شبکه جهانى دارد بنابراين نقاط اتصال ما به خارج از کشور و مسيرهايى که به اينترنت جهانى متصل مى شويم، متعدد و گوناگون است.
ميزبانى سايت ها در داخل
به گفته رياضى، بسيارى از سايت هاى داخلى در خارج از کشور ميزبانى مى شود و ميزبانى تمام اطلاعات و نرم افزارهاى کاربردى در اين زمينه به صورت کامل در خارج از کشور انجام مى شود ومديريت و حاکميت کل شبکه جهانى اينترنت در دست کشور خاصى است و تسلط کامل بر اين موضوع دارد.
وى گفت: اگر يک کاربر در سطح کشور که به يکى از ISPها يا ICPها وصل شده بخواهد به اطلاعات موجود در يک سرور ديگر وصل شود، کاربر بايستى از يک مسير به شبکه اينترنت جهانى وصل شود و از مسير ديگر به سرورى که اطلاعات مورد نياز وى بر روى آن قرار دارد، متصل شود که اين کار به اين معنى است که از لحاظ اقتصادى دوبار هزينه مسير و پهناى باند را براى دسترسى به اطلاعات داخلى که در خارج ميزبانى شده است، مى پردازيم.
رياضى يادآور شد: دومين سرورها يا خادم نام هاى دامنه با پسوند .ir که داخل ايران است اما از طريق خطوط ارتباطى اينترنت به شبکه جهانى خارج از کشور وصل است که بدين ترتيب اگر ما به هر طريقى ارتباطمان با شبکه جهانى اينترنت قطع شود حتى کاربرهاى داخل کشور نمى توانند مقصد خود را يا سايت هايى که در داخل کشور ميزبانى شده، پيدا کنند و عملا شبکه از کار مى افنند و ارتباطات خود را از دست مى دهيم.
شبکه اينترنت، شبکه اى ناامن
به گفته دبير شوراى عالى فناورى اطللاعات، مجموعه اين مسايل باعث مى شود که از شبکه اينترنت برخوردار باشيم منتهى شبکه اى که هزينه بسيار زيادى براى ما دارد و قابل اعتماد و اطمينان نيست و اگر زمانى ارتباط ما با خارج از کشور قطع شود، شبکه داخلى ما هم دچار صدمه مى شود.
وى تصريح کرد: در داخل کشور شبکه هاى گوناگون و متعددى داريم که هيچ کدام با هم ارتباط ندارند و شرکت هايى که مجوز PAP دريافت کرده اند، با يکديگر ارتباط ندارند و هرکدام داراى يک شبکه مجزا هستند و بعضا با يک پهناى باند نسبتا کم و پايينى به شبکه جهانى اينترنت متصل هستن.
رياضى گفت: يک شبکه يکپارچه که توانمندى هاى شبکه اينترنت را داشته باشد در داخل کشور نداريم و آنچه که تاکنون سرمايه گذارى شده به صورت پراکنده بوده و يک مديريت منسجمى بر آنها حاکم نبوده است.
22 ميليون کاربر در برنامه چهارم
وى افزود: اگر بخواهيم طبق برنامه به اهدافى که در برنامه چهارم براى وزارت ارتباطات و ساير دستگاه ها ديده شده، دست پيدا کنيم بايد تا پايان برنامه چهارم 22 ميليون کاربر داشته باشيم که از اين تعداد، حدود 5/1 ميليون کاربر پيش بينى شده که از طريق خطوط ADSL باشد و بقيه از طريق خطوط Dial Up به اينترنت متصل باشند.
از سوى ديگر 1200 نقطه علمى و دانشجويى شامل مجموعه دانشگاه ها و مراکز تجمع دانشجويى و همچنين 1200 بيمارستان و کلينيک بايد به اينترنت متصل شوند.
به گفته وى، مجموعه اين نيازمندى ها نياز به برقرارى ارتباطى با پهناى باند زياد دارد که مى بايست خدمات مورد نياز خود را به صورت امن دريافت کنند.
نياز به پهناى باند چند صد گيگابايتى
در مجموع ما به پهناى باند چند صد گيگابايت بر ثانيه نياز داريم که اگر بخواهيم از طريق توسعه شبکه موجود اينترنت به همين روش ادامه دهيم ناگزيريم که هزينه هنگفتى را در مقياس ملى متحمل شويم که اين هزينه ها مى بايست در خارج از کشور هزينه شود.
وى ادامه داد: اين در حاليست که طلاعات ما هم از داخل کشور به خارج از کشور منتقل مى شود و از نظر امنيتى هم مشکلات فراوانى براى کشور بوجود خواهد آمد.
رياضى، راه اندازى اينترنت ملى را از جمله راهکارهاى موجود براى فائق آمدن به اين موضوع و رفع مشکل عنوان کرد که اين شبکه مشابه توانمندى هاى شبکه اينترنت در داخل کشور و در ارتباط با اينترنت پرسرعت جهانى نيز است.
ويژگى هاى اقتصادى
وى، حفظ استقلال، جابه جايى ارتباطات و پهناى باند به صورت داخلى و حفظ اطلاعات در داخل کشور را از مزاياى اين شبکه ذکر کرد و گفت: اگر اين شبکه را اجرا کنيم براى هر کاربر و هر ارايه دهنده خدمات مى توانيم پهناى باند الاى را اختصاص دهيم و تمام کاربرى ها و سرويس هاى الکترونيکى را مى توان بر روى اين شبکه پياده کرد در نتيجه هزينه هاى بسيار زيادى صرفه جويى خواهد شد.
معاون فناورى اطللاعات وزير ارتباطات و فناورى اطلاعات يادآور شد: آن دسته از ارتباطات خارجى هم که کاربران نياز دارند، طبيعتا بخاطر اتصال و ارتباطى که شبکه اينترنت ملى با شبکه اينرنت جهانى دارد، وجود خواهد داشت و کاربرانى که بخواهند به خارج از کشور دسترسى داشنه باشند و به اطلاعات مورد نيازشان برسند به سادگى مى توانند اطلاعات مورد نيازشان را دريافت کنند.
اما بخش اعظمى از ارتباطاتى که به خارج از کشور مى رفت و برم گشت و يا از طريق خارج از کشور تامين مى شد، مى توان آنها را در داخل تامين کرد.
وى با اشاره به هزينه بالاى تامين ارتباطات از ماهواره و تاخير ناشى از انتقال اطلاعات گفت: از ويژگى هاى منحصر به فرد اين شبکه اين است که انتقال پاکت هاى اطلاعاتى در 30 تا 40 ميلى ثانيه انجام مى شود که اين افزايش سرعت ناشى از انجام جابه جايى ها در داخل و پهناى باند زياد شبکه است.
رياضى تصريح کرد: روى اين شبکه يکپارچه که اقصى نقاط کشور را مى پوشاند و تمام شبکه هاى فرعى مانند PAP و ADSL به عنوان لايه دسترسى روى اين شبکه قرار مى گيرند، تمام کاربرها و تمام سرويس دهنده ها به هر طريقى از هر کسى يک خط ارتباطى بگيرند به اين شبکه اينترنت ملى وصل هستند و تبادل اطلاعات و تعاملات بين دو نقطه از روى اين شبکه با کيفيت و سرعت بالا انجام مى شود.
راه حلى براى راه اندازى سريعتر ديتاسنترها
به گفته دبير شوراى عالى فناورى اطلاعات، روى اين شبکه تعداد زيادى ديتاسنتر پيش بينى شده که در هنگام طراحى شبکه اينترنت ملى اين ديتاسنترها با ظرفيت بالا و استانداردهاى موجود در دنيا ايجاد مى شود.
در اين شبکه سه کلاس ديتاسنتر توسط بخش خصوصى بر حسب ضرورت و امکانانى که بايد باشند ايجاد مى شود تا هزينه هاى زيادى را متحمل نشويم.
آدرس هاى IP سامان مى يابند
رياضى به بث آدرس هاى IP که حدود 25 شرکت مختلف در کشور به صورت مستقل آنها را واگذار مى کند، اشاره کرد و گفت: در اين زمينه نيز مديريت منسجم نداريم که باعث مى شود ناهماهنگى هايى در سطح کشور بوجود بيايد و اين به عدم يکپارچگى شبکه ملى دامن مى زند و موجب بروز مشکل مى شود.
به گفته وى، با ايجاد شبکه اينترنت ملى، آدرس دهى IP و مديريت آدرس هاى IP نيز به نحو مطلوبى انجام خواهد شد.
بکارگيرى شبکه فيبرنورى
از جمله مزاياى راه اندازى شبکه اينترنت ملى اين است که بر روى شبکه فيبرنورى پياده سازى مى شود که قسمت آن موجود است و بيشتر تلاش ها بايد بر روى طراحى شبکه، تامين تجهيزات و طراحى نم افزار صورت گيرد که به زمان زيادى نياز ندارد.
به گفته معاون وزير ارتباطات، با استفاده از امکانات موجود اقداماتى در سطح شهر تهران آغاز شده که در چند ماه اينده به نتيجه مى رسد و بخش کوچکى از شبکه اينترنت ملى در تهران اجرا خواهد شد.
چه تضمينى هست؟
برکسى پوشيده نيست که راه اندازى شبکه اينترنت ملى، توانايى هاى داخلى را افزايش مى دهد و عرصه اى براى ظهور و بروز توانايى هاى کارشناس هاى داخلى خوهد بود.
افزايش امنيت اطلاعات و کاهش نگرانى هاى ناشى از تعطيلى سايت هاى ايرانى که در خارج از کشور ميزبانى مى شود، از ديگر مزايايى است که راه اندازى هرچه سريعتر اي شبکه را بيش از پيش آشکار مى سازد.
اما چه تضمينى وجود دارد که اين شبکه که قرار است با هزينه يک ميليار دلارى راه اندازى شود، همچون شبکه اينترانت داخلى که هنوز نتوانسته ايم از پس راه اندازى آن بربياييم، عمل کند؟
اميد مى رود مسوولان با راه اندازى اين شبکه، درصدد اعمال صد درصد سياست هاى داخلى حکومت نباشند و قدرت تشخيص و تميز را نيز براى کاربران قائل باشند و آنها بتوانند آزادانه آنچه را که به نفع مملکت است، در پيش بگيرند.
اميدواريم مسوولان راه چاره اى بينديشند تا در لفافه راه اندازى اين شبکه، بودجه کشور روانه جوى هاى آب نشود و شاهد به ثمر رسيدن پروژه اى تا آخرين مراتب فازبندى آن باشيم.
