گفت و گو با اولين دبير سازمان نظام صنفی رايانه ای: از دولت تا بخش خصوصی
نام نویسنده: مجتبی محمودی – mojtaba@ictnews.ir
هفته نامه عصر ارتباط – هنگامي که ضبط را خاموش ميکنم سخنان محمد ثروتي- دبير تازه وارد به سازمان نظام صنفي- شنيدنيتر ميشود مخصوصا اگر بدانيد که او ذاتا فردي است که کوتاه و خلاصه صحبت ميکند.
گفتوگوي عصرارتباط با دبير سازمان نظامصنفي در حالي با دو هفته تعويق صورت گرفت که ثروتي معتقد بود، براي انجام گفتوگوي مفصل هنوز زود است. هرچند که در طول اين گفتوگو نيز بارها او ميگويد اجازه بدهيد تا من در سازمان جا بيفتم بعد به سوالات شما پاسخ خواهم داد.
هجرت ثروتي از مرکز صنايع نوين متعلق به وزارت صنايع و معادن به سازمان نظام صنفي اگرچه از نظر او کاملا يک تصميم شخصي بوده است و هيچ ارتباطي به تغيير و تحولات سياسي ندارد اما قطعا بدون ارتباط به تغييراتي نيست که همچنان در بدنه دولت درحال وقوع است.
دولت جديد با تفکراتي کاملا متفاوت با دولت پيشين، طي ماههايي که بر سر کار آمده تغييرات عمدهاي را در سطح مديران ارشد ايجاد کرده است. چنانکه اين تغييرات به لايههاي مديران مياني نيز درحال حاضر رسيده است.
شايد استعفاي خود خواسته محمد ثروتي از مرکز صنايع نوين نيز پاسخي پيش از موعد مقرر به اين تغييرات بوده است، احتمال اينکه گرد و غبار آن بر شانههاي او نيز بنشيند.
***
قبل از اينکه به فعاليتهاي ما در سمت جديد بپردازيم بگوييد چگونه شد که از مرکز صنايع نوين که متعلق به دولت است به يک نهاد مدني متعلق به بخش خصوصي يعني سازمان نظام صنفي مهاجرت کرديد؟
به هرحال هر فردي ممکن است تغييراتي در کار و زندگياش بدهد که شايد منطبق با علايق شخصي و حرفه ای خودش باشد. قبول مسئوليت در سازمان نظام صنفي رايانهاي کاملا منطبق با علايق فرديام بوده است. ضمن آنکه از مدتها قبل درصدد تغيير محيط کاريام بودم.
چرا اين تغيير محيط کاري و جابهجايي شما از بخش دولتي به بخش خصوصي دقيقا منطبق با شرايط زماني است که شاهد تحولات سياسي در ساختار دولت هستيم؟
نه اين موضوع صلا ربطي به تغيير و تحولات سياسي ندارد. دليل اينکه در مرکز صنايع نوين مانده بودم اين بود که برنامههايي داشتيم که بايد به اتمام ميرسانديم، به همين دليل قدري به طول انجاميد و مصادف با زمان فعلي شد.
ميتوانيد کارهاي نيمهتمامي که بايد به اتمام ميرسانديد را بگوييد؟
دقيقا همان کارهايي که به مسئوليتم در مرکز ارتباط داشت. من معاون مرکز بودم و طبیعتا حجم زیادی از کارها را عهده دار بودم. قرار بود نمايشگاهي را برگزار کنيم یا هماهنگيهايي را در پروژههای فنی و تحقیقاتی مرکز صورت مي دادیم. ضمن آنکه به لحاظ کارهاي اداري بايد اقداماتي انجام ميشد. برگزاي کارگاه آيندهنگاري تکنولوژي با همکاري سازمان بينالمللي یونیدو و برگزاري غرفه ایران در نمايشگاه جيتکس و اقدامات بعد از نمایشگاه سبیت آلمان ازجمله مشغلهها و کارهاي نيمهتمامي بود که بايد به سرانجام ميرسيد.
به هر حال در مرکز کارهای زیادی داشتم که باید تعیین تکلیف می شد و نمی توانستم به یک باره آن ها را رها کنم.
تبليغات
يک دامين ثبت کن فضاي هاست رايگان بگير، ديگه چي مي خواهي؟ www.parsbodnetworks.com
نمايشگاه سبيت هم که تا چند ماه ديگر برگزار ميشود، چرا صبر نکرديد تا اموات مربوط به آن را هم به اتمام برسانيد؟
به هر حال اين يک دايره است و شما مجبوريد از يک جايي از اين دايره خارج شويد. به هر صورت علاقمند بودم که از آن فضای دولتی جدا شوم و بيايم در بخش خصوصي فعاليت کنم.
اين سوال را به اين دليل از شما پرسيدم که قاعدتا مهاجرت نيروهاي بخش خصوصي به شکل کارشناسان ورزيده و متخصص به بخش دولتي مرسومتر است، برخلاف اينکه اخيرا ما شاهد کوچ مديران دولتي به بخش خصوصي هستيم.
نميدانم اين موردي که شما ميگوييد تا چهاندازهاي واقعيت دارد. وقتي که ما بحث کم و زياد را مطرح ميکنيم بايد ابزاري براي سنجش هم وجود داشته باشد. با توجه به ينکه من آماري از ورود مديران دولتي به بخش خصوصي ندارم نميتوانم صحبت شما را تاييد يا تکذيب کنم اما درمورد شخص خودم قطعا ميگويم که يک تصميم کاملا شخصي بود.
چه فرآيندي طي شد تا اينکه شما به عنوان دبير کل سازمان نظام صنفي رايانهاي انتخاب شديد؟
من در حال حاضر هم دبيرکل سازمان نظامصنفي رايانهاي کشور هستم و هم دبير سازمان نظام صنفي تهران و براي اين انتخاب هم فرآيند خاصي وجود نداشت؛ رئيس سازمان پيشنهاد دادند. چند جلسه مذاکره داشتیم و من هم بعد از بررسيهاي خودم جواب مثبت دادم.
دوره مسئوليت شما در سازمان چند سال است و طي اين مدت چه برنامههايي را د نظر داريد انجام دهيد؟
فعلا که تازه شروع به کار کردهايم و از آنجايي که اينجا يک نهاد دولتي نيست، نميتوانم بگويم چه مدت در اين سمت فعاليت خواهم کرد. ادامه کار قطعا به رضایت طرفین و میزان اثر گذاری فرد بستگی دارد.
يعني هيچ مدت زمان خاصي براي اين مسئوليت در آييننامه سازمان پيشبيني نشده است؟
خير، مشخصا در اين مورد محدوديتي وجود ندارد.
برنامه شما در سازمان نظام صنفی که تازه هم راه افتاده است چیست؟
برنامه ما تقويت و راهاندازي دبيرخانه سازمان نظامصنفي است و همچنين تلاش خواهیم کرد عضوگيري در سازمان را گسترده کنیم و ارتباط با استانهايي که سازمان نظامصنفي در آن تشکيل شده را قويتر خواهيم کرد. درحال حاضر در 13 استان سازمان نظامصنفي تشکيل شده است ضمن آنکه اکنون 13 کميسيون تخصصي تشکيل دادهايم که نيازمند هماهنگي و پيگيري در اجراي مصوبات دارد. اين کار هم با جديت پيگيري ميشود تا برنامههاي اجرايي از جمله ارتباط با بدنه صنف به نحوه مطلوبتري انجام شود. قطعا تمام کارهايي که ميتوان در قالب نظم و ساماندهي سازمان تعريف کرد را انجام خواهيم داد. ضمن آن که برنامه ریزی برای اجرای موفق نمایشگاه الکامپ دوازدهم به نحوی که بتواند خاطره شیرین نمایشگاه دهم را در اذهان تداعی کند یک کار هدفمند و دارای برامه است.
اين مواردي که شما به آن اشاره کرديد اهداف کلي است که هر مديري درصدد است تا به آنها برسد چنانکه آقاي سعيدي- رئيس سازمان- نيز بارها برهمين موارد تاکيد کردهاند. آقاي ثروتي به صورت مشخص و دقيق برنامه مشخص و تدوين شدهاي براي انجام کارها طي يک فرآيند زماني تعيين شده را دارند يا خير؟
چرا می گوئید کلی است؟ سازمان تازه راه افتاده و همین ها اصلی ترین وظایف و مقدمات ورود به کارهای بعدی است. وقتي ما صحبت از عضوگيري در سازمان ميکنيم قطعا درباره برنامه يا وظيفهاي سخن ميگويم که در آن کلي کار اجرايي وجود دارد و دارای طرح های تدوین شده ای است.
خوب فکر ميکنم به جاي خوبي رسيديم؛ ميخواهم به اين نکته اشاره کنم که سازمان نظامصنفي از ابتداي تاسيساش با مخالفت و انتقاد برخي مواجه شده است که همچنان اين انتقاد و فضاسازي ادامه دارد، وقتي شما بحث عضوگيري را ميکنيد طبعا سخنان شما ناظر بر همه فعالان است، چه موافق و چه مخالف. شما براي رفع اين اختلافها چگونه ميخواهيد عمل کنيد؟
اجازه بدهيد من اکنون وارد بحث هاي مناقشه برانگيز نشوم! حتما شما قبول داريد که من بايد مدتي در سازمان فعاليت کنم تا به اين موارد آشنايي دقيقتري پيدا کنم. به نظر من پاسخ به اين سوال را آقاي سعيدي- رياست سازمان يا هيئت مديره- بدهند، بهتر است. من هنوز فکري براي اين موضوع نکردهام اما اين را ميدانم که سازمان نظام صنفي طبق قانون مصوب مجلس و دولت يک نهاد مدني است که اعضاي صنف بايد در آن عضويت پيدا کنند.
اگر اين مخالفتها به رغم الزام قانوني تشديد پيدا کند شما به عنوان دبير سازمان چه برنامهاي براي مقابله با آن داريد؟
نميدانم. البته به اين معنا نيست که نميخواهم به سوال شما پاسخ دهم بلکه واقعا درحال حاضر هيچ ذهنيتي درباره اين موضوع ندارم. اين موضوع مثل اين ميماند که من هفته اول يا دوم کارتان در عصرارتباط از شما بپرسم در حال حاضر در نشريه شما مخالفاني وجود دارند و شما چه برنامهاي براي مواجه با اين مخالفتها داريد.
قطعا من اگر سردبير يا مدير مسئول نشريه بودم پاسخ شما را ميدادم.
من که سردبير نيستم.
اما شما دبير سازمان نظام صنفي هستيد.
درست ميگوييد اما قبول داريد که هفته اول کاري نميتوان درباره اين موضوعات به صورت شفاف اظهار نظر کرد. اجازه بدهيد تا مدتي من در اين مسئوليت فعاليت کنيم بعد تاثيرات آن را خواهيد ديد.
پس اجازه بدهيد از همين جا وارد موضوع ديگري شويم: به رغم اينکه سازمان بارها اعلام کرده است که برگزاري نمايشگاه الکامپ بايد توسط اين نهاد برگزار شود اما هنوز هيچ خبر رسمي از سوي بخش دولتي در اين خصوص منتشر نشده اين در حالي است که مخالفان سازمان نيز تلاشهايي در اين حوزه انجام داده و ميدهند. بالاخره برگزاري الکامپ آينده توسط چه نهادي صورت خواهد گرفت؟ و نقش سازمان چگونه خواهد بود؟
تا آنجايي که من در جریان هستم طبق مجوزي که وزير بازرگاني سابق داده تا مدت 3 سال برگزاري الکامپ به صنف واگذار شده است، هماهنگی های خوبی را با مسئولین شرکت نمایشگاه ها داشته ایم و آن ها هم به توان و پشتوانه سازمان آگاهند. نامهاي نیز نوشتهايم تا توافق قبلي دوباره تاييد و اين نمايشگاه توسط سازمان برگزار شود. منتها نکتهاي وجود دارد: من معتقدم که مجموعهاي بايد نمايشگاه را برگزار کند که اولا هم داراي سابقه خوبي در برگزاري نمايشگاه داشته باشد و دوم اينکه پشتوانه قوي در بدنه صنف داشته باشد در اين صورت يک نمايشگاه مطلوب و با کيفيت برگزار خواهد شد. ضمن آنکه مقررات شرکت نمايشگاهي هم اين است که برگزاري چنين نمايشگاهي را بدهند به نهادهاي صنفي و تخصصي با قدرت خوب. سازمان بهترين نهاد صنفي است و تجربههاي انجمن شرکتهاي انفورماتيک هم پشت سر آن وجود دارد و ميتواند کمک کند. فکر ميکنم افراد، مطبوعات و متخصصان به برگزاري خوب نمايشگاه نهم و دهم اذعان دارند که قطعا اين موضوع دوباره تکرار خواهد شد.
دبير سازمان نظام صنفي در آييننامه سازمان چه وظايفي را به عهده دارد؟
آنچه که به عنوان وظايف دبير تصريح شده اين است که دبير مسئول اداره امور دبيرخانه است ونمايندگي نظام صنفي نزد کليه اشخاص حقيقي و حقوقي و مراجع قضايي را به عهده دارد و یا به اين موارد اشاره شده است؛ استخدام کارکنان اداري، انجام مکاتبات اداري، نظارت بر حسن اجراي مقررات داخلي نظام صنفي، اجراي مصوبات و تصميمات هيئت مديره و مجمع عمومي، تهيه و تنظيم کارت عضويت نظام صنفي، ارسال شکايات به شوراي انتظامي و ضمن آنکه در اينجا اشاره شده که رئيس هئيت مديره ميتواند بخشي از وظايف خودش را به دبير تفويض کند.
در حال حاضر رئيس وظيفهاي را از وظايف خودش به شما تفويض کرده است؟
به هر حال داريم کار انجام ميدهيم.
آيا به صورت رسمي اين تفويض اختيار صورت گرفته است؟
کارهايي واگذارشده است و ما هم داريم انجام مي دهيم.
ميتوانيد نام ببريد چه وظايفي به شما تفويض شده است؟
همين کارهايي جاري است که هم اکنون هم درحال انجام آن هستيم.
اکنون در 13 استان سازمان تشکيل شده است طي چه فرآيند زماني سازمان در استانهاي ديگر تشکيل ميشود؟ آيا براي اين کار جدول زمانبندي شده داريد؟
برگزاري انتخابات سازمان نظام صنفي در استانها برعهده شوراي عالي انفورماتيک است و برعهده سازمان نيست. پس از اينکه انتخاباتشان برگزار شود و اعضا تاييد شوند به ما معرفي و ملحق ميشوند اما براي اطلاع شما ميگويم که استانهاي خوزستان و قزوين در حال انجام کارهاي اجراييشان هستند. قصد داريم تا چند ماه آينده استان های ديگری را نيز به سازمان ملحق کنيم.
شما تعداد کميسيونها را 13 تا اعلام کرديد، آيا اين تعداد نهايي شده است يا افزايش خواهد يافت؟
بستگي دارد. اکنون 13 کميسيون داريم اما اگر لازم باشد هيئت مديره تصميم گيري خواهد کرد.
آيا سازمان نظام صنفي منابع درآمدي غير از حق عضويت اعضا دارد؟
خير تنها حق عضويت است. البته ممکن است فعاليتهاي جانبي مثل چاپ مجله، برگزاري نايشگاه نيز منابع درآمدي جديد براي سازمان ايجاد کند اما در حال حاضر ما تنها روي حق عضويتها حساب ميکنيم.
کارهاي عضويت سازمان آماده شده است؟
کارهاي اجرايي آن انجام شده است و فکر ميکنيم تا مدتی ديگر کار صدور کارت عضويت را آغاز کنيم.
مهمترين چالش سازمان نظام صنفي رایانه ای در فعاليتهاي آيندهاش را درچه ميدانيد؟
به اعتقاد من چالش بزرگ ما تبيين نقش و جايگاه بخش خصوصي و به طبع آن نهادهاي خصوصي در فعاليتهاي اقتصادي و اجتماعي است. در واقع ما بايد بتوانيم بخش خصوصي و نهادهاي خصوصي را در تصميمگيريهاي دولت وارد کنيم.
اين يکي از اصليترين و عمدهترين چالشهاي ما است چرا که عده ای به عمد یا از سر نادانی نمی خواهند بخش خصوصی قوی و قدرتمند شود. خوشبختانه تجربه تشکيل نهادهاي صنفي در کشور ما وجود داشته اما صنف IT اينک صنف جوان است و بايد تلاش کنيم اين صنف را توسعه بدهيم و فرهنگ کار گروهي و مشارکتي را در ميان صنف ايجاد کنيم تا شرکتهاي ما بتوانند در سطح داخل و خارج رقابتپذير باشند و از حقوق صنفي خودشان دفاع کنند. معتقدم بسياري از مسائل در حوزه IT در سطح بينالمللي را نیز بايد نهادهاي خصوصي پيگيري کنند نه دولت.
ميتوانيد نام ببريد؟
مثلا جامعه اطلاعاتي. اين بحث را بايد نهادهاي غيردولتي پيگي باشند نه دولت. البته طبيعي است وقتي نهاد غيردولتي قوي نداريم دولت ميآيد وسط و کار را انجام ميدهد. ما بايد سعي کنيم نهادهاي غيردولتي و خصوصي قدرت لازم براي انجام اين کارها را به دست آورند. حتي بحث راهبري اينترنت که اکنون به شدت مورد توجه همه کشورها است نيز کاملا موضوعي است عمومي و مرتبط با کسب و کار شرکتها و به همين دليل ذينفعان اصلي در اين حوزه نهادهاي عمومي و شرکت ها هستند و آنها بايد در اين حوزه فعال باشند. طبق گفتههاي مسئولان کشور، کار مردم بايد به خود مردم واگذار شود وقتي اين بحث مطرح ميشود قطعا بايد بخش خصوصي و عمومي در تدوين اسناد نقش داشته باشند ت رسيدن به اين اهداف قطعيت يابد.
شما خودتان يک مدير دولتي بوديد آيا پيش از اين هم به اين حرفها اعتقادي داشتيد يا اينکه هم اکنون در جايگاه جديدتان به اين نتيجه رسيدهايد؟
تمام فعاليتهايي که در مرکز انجام داديم منطبق بر همين صحبتهايي بود که عرض کردم. این نکته را بگویم که فضای کاری ما خیلی مانند دیگر جاهای دولتی نبود شما اگر به ساختار مرکز نگاه کنيد ما کارهاي بسياري انجام داديم اما ستادمان بسيار کوچک بود تا زماني که من آنجا بودم هيچ پروژهاي را به بخش دولتي واگذار نکردیم و به آن اعتقاد راسخ داشتیم. حتی به شرکت های شبه دولتی هم ندادیم و يا این که خودمان بخواهیم انجام دهیم. بلکه همه را به بخش خصوصي واگذار کرديم. تنها حمايت و هدايت کرديم و هيچگاه دخالت نکرديم. انجام کار توسط بخش خصوصی یک قاعده در مرکز صنایع نوین بود که فکر می کنم نتایج خوبی هم داشت.
يکي از انتقادهايي که منتقدان فعاليتهاي شما در مرکز ابراز ميکردند اين بود که مرکز تنها شرايط را براي برخي شرکتهاي خصوصي براي فعاليت فراهم ميکند و راه را براي شرکتهاي ديگر به نوعي بسته بوده است…
می توانید مثال بزنید؟
من فقط نقل ميکنم مثل شرکت ثناراي.
اين شرکت يک کنسرسيوم صادرات نرمافزار است که توسط خود شرکتهای خصوصی راهاندازي شده است. چه شرکت يا کنسرسيومي مشابه اين داشتهايم که بخواهد مانند ثنارای کار کند و نتوانسته از امکانات مرکز استفاد کند؟ قطعا وجود ندارد.
انتقاد کردن تا زماني که ابزار اندازهگيري براي آن وجود نداشته باشد، خيلي کار سادهاي است ما خيلي عادت کردهايم به اين موضوع. منتقدان بايد مصداق را مشخص کنند.
ما فعاليتهاي زيادي در مرکز داشتيم و حتي در بحث نمايشگاهها نيز کار را به بخش خصوصي داديم.
مثلا در نمايشگاه جيتکس يا سبيت خود صنف همه کاره بوده است، ثناراي و انجمن شرکت های انفورماتیک حضور داشتهاند و ما هم تنها يک عضو از 3 عضو بودهايم و در تصميمات نيز همين گونه عل کردهايم. در واقع 2 راي بخش خصوصي داشت و يک راي ما. در حالی که حمایت کل پروژه با ما بود.
يکي ازفعاليتهایی که در مرکز پيگير آن بوديد اتصال شرکتهاي نرمافزاري به بازارهاي بينالمللي بود، آيا در سازمان هم اين برنامه را پيگيري خواهيد کرد؟
در اينجا اين موضوع را از زاويه ديگري پيگيري ميکنيم . بايد تلاش کنيم صنف تقويت شود.
به طور اتوماتيک اگر شرکتها قوي بشوند و رقابتپذير باشند، قطعا ميتوانند در بازارهاي خارجي نيز وارد شوند. اما در سازمان هر آنگونه کاري که در اين مورد لازم باشد انجام ميدهيم و به طورقطع برنامهريزي خواهيم کرد.
درباره سازمان اگر نکته ای دارید بگوئید.
سازمان باید قوی شود تا بتواند بخش خصوصی را با قدرت و جامعیت نمایندگی کند. باید به جایی برسیم که پتانسیل های بخش خصوصی را به منصه ظهور برسانیم. اگر می خواهیم IT کشور رشد کند و حرفی برای گفتن داشته باشد باید همه فعالان این صنف در آن حضوری پر رنگ و قوی داشته باشند. باید روحیه همکاری و مشارکت را بین هم تقویت کنیم. صنف انفورماتیک کشور صنف جوان اما بسیار با انگیزه و توان است و می تواند درآینده منشا اثرات خیری برای آیندگان شود.