نام نویسنده: سونیتا سراب پور:
هفته آخر تعطیلات نوروزی 94 روزهای پر استرسی را برای همه ما رقم زد.
اما همه این استرس‌ها با انتشار بیانیه مطبوعاتی لوزان در آخرین ساعات تعطیلات نوروزی به امید تبدیل شد. اولین روزهای کاری 94 مصادف شد با پیش‌بینی‌های کارشناسان و فعالان اقتصادی، سیاسی و… در خصوص تاثیرات این بیانیه و به نتیجه رسیدن توافق نهایی بر بخش‌های مختلف کشور. حالا احتمال برداشته شدن تحریم‌ها مخصوصا در بخش‌های بانکی برای بسیاری از تولید‌کنندگان و واردکنندگان کالا به کورسوی امیدی تبدیل شده است. در این بین شاید فعالان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات با هیجان بیشتری خبرهای مربوط به مذاکرات هسته‌ای را دنبال می‌کنند. فعالانی که طی چند سال گذشته تحریم‌های بین‌المللی را باعث عقب افتادن ایران از پیشرفت‌های دنیای تکنولوژی می‌دانند و عمده‌ترین مشکلات این بخش را به تحریم‌ها ارتباط می‌دهند حالا اعلام می‌کنند که با برداشته شدن این موانع و ورود شرکت‌ها و مشاوران خارجی می‌توان چرخ ایستاده توسعه ICT در کشور را به حرکت درآورد. همچنین بسیاری از کاربران امیدوارند با برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی بتوانند محصولات دنیای دیجیتال را با قیمت مناسب و با دریافت خدمات پس از فروش استاندارد دریافت کنند. اما در کنار همه این امید‌ها و آرزوها گروهی از کارشناسان نسبت به این خوش‌بینی‌ها هشدار می‌دهند و می‌گویند نباید زیاد از حد هیجان زده‌شد. فارغ از همه هیجانات در خصوص بیانیه لوزان این سوال مطرح می‌شود که در صورت توافق نهایی در تیر‌ماه چه اتفاقاتی منتظر صنعت ICT کشور خواهد بود؟ آیا می‌توان شاهد حضور شرکت‌های تکنولوژی اروپایی و آمریکایی در ایران بود؟ و آیا این توافق می‌تواند سروسامانی به بازار کامپیوتری کشور بدهد و قیمت‌ها در این بازار با ثبات و کاهش همراه شود؟
انتظار برای کاهش قیمت‌ها و حضور نمایندگان اصلی
بازار کامپیوتر یکی از بازارهایی است که طی چند سال گذشته و به دنبال نوسانات نرخ ارز، با رکود و مشکلات بی‌شماری همراه شده است. البته در کنار این نوسانات ارزی، اتخاذ تصمیمات غیر کارشناسانه، تیر خلاص دیگری را به بدنه این بازار شلیک کرده است. بازاری که به خاطر نیاز جامعه به محصولات کامپیوتری بیشترین متقاضیان را به سمت خود جذب می‌کرد حالا چند سالی‌است که با رکود و کاهش تقاضا روزگار می‌گذراند. بازاری بی‌رونق همراه با افزایش مشکلات وارداتی، رشد هزینه‌های جانبی، قیمت بالای حواله‌های ارزی، تغییرات و رشد تعرفه برخی کالاهای کامپیوتری، لغو یا اجرای طرح‌های گوناگون برای نظارت بر بازار، تصمیمات مالیاتی گوناگون، تغییر شرایط واردات و ایجاد انحصار برای واردات برخی کالاهای کامپیوتری، کاهش موجودی کالا و …، توصیف فعالان بازار کامپیوتر از فضایی است که در آن مشغول فعالیت هستند.
فعالان بازار کامپیوتر اما حال و با نزدیک شدن به زمان توافق نهایی هسته‌ای امیدوارند این توافق راهی باشد برای سرو سامان دادن به مشکلات آن. محمد حسین برخوردار، رئیس مجمع واردات، با ابراز خشنودی از نزدیک شدن به توافق نهایی هسته‌ای، این توافق را برای بازار کامپیوتر کشور مثبت ارزیابی کرده و بر این باور است که با برداشته شدن تحریم‌ها، واسطه‌های وارداتی در این بازار حذف و کالاهای کامپیوتری با قیمت و شرایط بهتری وارد کشور می‌شوند. وی در این خصوص می‌گوید: « بیشتر اقلام وارداتی حوزه آی‌تی کشور از کشورهای شرق آسیا مانند چین،هنگ‌کنگ و … وارد کشور می‌شود. این درحالی است که مردم کشور ما علاقه زیادی به اجناس اروپایی و آمریکایی دارند. به همین دلیل اگر این توافق هسته‌ای‌انجام شود از دو جهت برای بازار و کاربران منفعت دارد. اول اینکه شفافیت انتقال صورت می‌گیرد و دست واسطه‌های دوم و سوم که با قیمت بالا، کالاهای بی کیفیت را به وارد کنندگان ایرانی می‌دهند، حذف می‌شود. دوم اینکه با وارد شدن محصولات به شکل مستقیم و از طریق نماینده رسمی دیگر در بازار شاهد قیمت‌های نجومی نخواهیم بود.» به باور وی، برداشته شدن تحریم‌ها در بخش بنادر و هوایی هزینه واردات کالاهای آی‌تی را با کاهش قابل توجهی همراه می‌کند و در نتیجه کاربران می‌توانند در بازار کامپیوتر با قیمت‌های منطقی‌تری محصولات مورد نیاز خود را خریداری کنند. برخوردار تایید می‌کند که مردم نباید از فردای روز انجام توافق نهایی انتظار کاهش قیمت در بازار کامپیوتر را داشته باشند؛ چرا که هنوز در بنادر و مراکز توزیع، کالاهای کامپیوتری وجود دارد که با قیمت‌های قبل توافق خریداری شده است. به باور وی، کاهش قیمت و رسیدن شرایط بازار فروش کامپیوتر به حالت منطقی نیاز به زمان دارد.
اما در همین زمینه سهیل ترکان، قائم مقام مدیرعامل شرکت فراسو، اظهارات مطرح شده در خصوص اتفاقات بعد از توافق هسته‌ای را هیجانی می‌داند و براین باور است که نباید به این شدت هم خوش‌بین بود. وی با اشاره به اینکه با توافق هسته‌ای تغییر در زمان ورود محصولات دیجیتالی به بازار ایران صورت نمی‌گیرد، می‌گوید: «در حال حاضر هم که در تحریم هستیم محصولات روز بازار اروپایی و آمریکایی بلافاصله بعد از معرفی در بازار تهران قابل رویت هستند، بنابراین رفع تحریم در این زمینه تغییری ایجاد نمی‌کند و تنها تغییری که شاید شاهد آن باشیم رسیدن قیمت‌ها به شرایط منطقی و استاندارد شدن سیستم خدمات پس از فروش باشد.» به باور وی نبود صاحب برند در بازار کامپیوتر ایران به دلیل مسائل تحریمی سبب شده که طی چند سال گذشته محصولات دیجیتالی با قیمت‌های مختلف به دست کاربران برسد و همچنین نبود خدمات پس از فروش این محصولات طی چند سال گذشته کاربران ایرانی را با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو کرده است که امید می‌رود با رفع تحریم‌ها این مشکل نیز از بین برود.
ترکان حضور شرکت‌های خارجی در بازار کامپیوتر ایران و در کل صنعت ICT کشور را اقدام مثبت برای از بین بردن بی‌رونقی بازار می‌داند. چرا که براساس اظهارات وی طی چند سال گذشته به خاطر تحریم‌ها و رکود اقتصادی بسیاری از کاربران و سازمان‌ها خرید اجناس آی‌تی را از سبد خرید خود حذف کرده‌اند. این فعال بازار کامپیوتر امیدوار است با رفع تحریم‌ها سایز بازار کامپیوتر کشور بزرگ و سازمان‌ها و شرکت‌ها از محصولات آی‌تی در زیرساخت خود بیشتر بهره ببرند.
رشد شرکت‌های استارت‌آپی
اما فارغ از تاثیرات مثبتی که رفع‌تحریم‌های بین‌المللی روی بازار کامپیوتر کشور خواهد داشت بسیاری از مدیران آی‌تی کشور نیز امیدوارند با به نتیجه رسیدن مذاکرات درها برای ورود شریکان خارجی به کشور باز شود تا با سرمایه‌گذاری این گروه روی پروژه‌های حوزه ICT رونق و توسعه به این صنعت فراموش شده بازگردد. همچنین این گروه براین باورند ورود مشاوران و سرمایه‌گذاران خارجی می‌تواند به رشد فعالیت و به نتیجه رسیدن فعالیت شرکت‌های نوپا یا استارت‌آپ در کشور کمک شایانی می‌کند.
در همین زمینه مجید زمانی، مدیرعامل شرکت تامین سرمایه کاردان، با اعلام اینکه تاثیر برداشته شدن تحریم‌ها همگانی است می‌گوید: «طی سال‌های گذشته و با توجه به تحریم‌ها شرکت‌های فعال در صنعت IT با مشکلات مختلفی همراه بوده‌اند از جمله اینکه به خاطر عدم ارائه گواهینامه اصلی محصولات شرکت‌های خارجی به شرکت‌های داخلی آنها نتوانسته‌اند از این سرویس‌ها در توسعه فعالیت خود استفاده کنند. همچنین انتقال تکنولوژی در این سال‌ها صورت نگرفته است و به همین خاطر صنعت IT ایران بسیار عقب‌تر از کشورهای دیگر است.» به باور این فعال حوزه IT برداشته شدن تحریم‌ها و انتقال تکنولوژی می‌تواند شرکت‌های سنتی در ایران را با رشد انفجاری همراه کند. زمانی در ادامه دیگر تاثیرات مثبت رفع تحریم‌ها را به بخش تجارت الکترونیک در ایران ارتباط می‌دهد و می‌افزاید: «تجارت الکترونیک با توجه به برنامه‌های مختلف دولت تا کنون به هدف نهایی خود نزدیک نشده است. اما با برداشته شدن تحریم‌ها سرمایه‌گذاران خارجی وارد کشور و باعث توسعه این بخش خواهند شد. همچنین این سرمایه‌گذاران به رشد شرکت‌های استارت‌آپی نیز کمک شایانی می‌کنند چرا که سرمایه‌گذاران ایرانی و بانک‌ها در کشور هنوز نحوه برخورد با این شرکت‌ها و حمایت از آنها را نیاموخته‌اند.»
به باور وی از آن‌جا که سرمایه‌گذاران خارجی بیشتر با حوزه فعالیت‌های استارت‌آپی آشنا هستند می‌توانند از این جوانان با ایده و خلاق حمایت کنند تا آنها کسب وکار خود را نه تنها در کشور که در بازار جهانی نیز گسترش دهند.
زمانی تاکید می‌کند رفع تحریم‌ها باعث قدرت گرفتن شرکت‌های قدیمی فعال در صنعت IT و بازگشت شرکت‌های ایرانی خارج شده از بازار می‌شود. همچنین به باور وی در این وضعیت جایی برای شرکت‌هایی که به اسم تولید ،
کالاهای بی‌کیفیت را با قیمت‌های نجومی به دست کاربران می‌رسانند، نیست.
منبع : دنیای اقتصاد
