نام نویسنده: مجتبى محمودى
عصر ارتباط – نيم قرن زمان لازم بود تا امارات متحده عربى با برگزارى 25 دوره نمايشگاه بين‌المللى در زمينه ICT تحت عنوان جيتکس، نام خود را در درياى مواج ICT دنيا چنان به ثبت رساند که بيش از 127 هزار نفر از سراسر دنيا ناگزير باشند تا براى ديدن هر اتفاقى در حوزه ICT طى مدت پنج روز به 13 سالن نمايشگاه جيتکس پا بگذارند.
مساحت 30 هزار و 227 متر مربع فضاى نمايشگاهى جيتکس در حالى طى پنج روز در سپتامبر 2005 پذيراى 2 هزار و 724 شرکت از سراسر دنيا بود که نام جيتکس به مفهوم نمايشگاه فناورى اطلاعات و ارتباطات خليج‌فارس را تبديل به نمايشگاه فناورى اطلاعات و ارتباطات جهان کرده است.
شايد 25 سال پيش وقتى که شيوخ عرب درصدد بودند تا نامى براى نمايشگاه IT دوبى پيدا کنند کمتر کسى از ميان آنها بر اين گمان بود پس از گذشت نيم قرن حرف “ج” حرف اول جيتکس مفهومى فراتر از گلف و خليج فارس پيدا کند. “ج” حرف اولى که امروز آغازگر کلمه گلف در ابتداى نام جيتکس است بلکه ما‌به‌ازاى دقيقى براى گلربال به شمار مى‌رود.
لعنت به صداى بوق
صداى بوق دروازه‌هاى کوچک الکترونيکى که کار چک کردن مسافران را براى ورود به کشور امارات انجام مى‌دهند، نابهنجارترين صدايى است که در ابتداى ورودمان به فرودگاه دوبى باعث مى شود تا هر آن چيزى که فلزى است را از خود جدا کنيم. اگرچه ساعت و انگشتر و پول خردها را از خود جدا کرده‌ام اما با گذشتن از دروازه الکترونيکى صداى لعنتى بوق بلند مى‌شود و مامورى که هيچ شباهتى به مردان عرب ندارد، با لهجه‌اى نامفهوم به زبان انگليسى مى‌گويد که کمربند و کفش‌هايم را نيز بايد درآورم.
از دروازه چک که رد مى‌شوم، کمربندم را محکم مى‌بندم به اين اميد که ديگر احتياجى به با کردن آن نداشته باشم. فرودگاه دوبى با سالن‌هاى بزرگ و طويل پذيراى مسافران بسيارى از کشورهاى مختلف است که شايد تنها کانال ارتباطى بين آنها انگليسى دست و پا شکسته و حضور در نمايشگاه جيتکس باشد.
پنج روز برگزارى نمايشگاه جيتکس در واقع يک سپتامبر پرهياهو را براى امارات رقم زده و شايد همين سپتامبر شلوغ، اندک شباهتى ميان ايران و امارات را ايجاد کرده است. ايستادن در صف‌هاى طويل اولين تجربه‌اى است که شما را به عنوان يک ايرانى ياد وطن خود مى‌اندازد.
گلخانه در گرم‌خانه“
خدايا همه ما را از آتش جهنم بدور دار” اين تنها عبارتى است که در مواجه با گرما و رطوبت دوبى بايد بر زبان راند. پدربزرگم که در گرم خانه يکى از حمام هاى عمومى تهران کار مى‌کرد وقتى با اصرار من مواجه مى‌‌شد که مى‌خواستم همراه او به گرم‌خانه حمام بروم، دستى برسرم مى‌کشيد و مى‌گفت:”پسرکم آنجا جهنم است تو بايد در بهشت باشى، خدايا ما را از آتش جهنم به دور دار.”
دوبى جهنم گرما و رطوبت است. از فرودگاه که خارج مى‌شويم هرم گرما و رطوبت آنچنان است که گويى به يکباره ابر و مه و خورشيد و فلک همگى در کار شده‌اند تا گلويت را با گرما بفشارند و تمام انرژى ذخيره شده‌ات را نابود کنند. اما اين گرما و رطوبت در مقابل آن چيزى که از پشت شيشه‌هاى بخارآلود عينک به چشم مى‌آيد پارادوکس عجيبى را تشکيل داده است. آن پارادوکس چيزى نيست جز اينکه مى‌توان در گرم‌خانه، گلخانه‌اى عظيم ساخت. در واقع دوبى در تمامى طول شبانه‌روز يک سال داراى دو فصل است يک فصل تابستان که گرما و رطوبت در خيابان‌ها و معابر عمومى گلوى هر رهگذرى را مى‌فشارد و فصل بهار که در ساختمان‌ها و هتل‌ها و مراکز خريد و مکان‌هاى مسقف و بسته مامنى امن و خوش طراوت ايجاد مى‌کنند.
پيوند سرمايه و تکنولوژى از بدآب‌وهواترين مکان دنيا براى توريست‌ها جاذبه‌هايى ساخته است که بى اغراق توجه هر توريستى را حداقل براى يک بار به خود جلب مى‌کند.
25 سال از 32 سالى که گذشت
در حالى که 32 سالگى‌ام را پشت سرگذاشته‌ام براى اولين بار 25 سالگى جيتکس را به چشم مى‌بينم. پس از يک روز تاخير، نيمه‌هاى روز دوم به همراه گروه عصرارتباط وارد سالن جنبى جيتکس مى‌شويم. راهروى شمالى نمايشگاه جيتکس که امکان ورود به سالن‌هاى 1 تا 5 را براى بازديدکنندگان فراهم مى‌آورد، درون خود کافى‌شاپ، رستوران، کيوسک‌هاى اطلاع رسانى، باجه‌هاى فروش بليت ورود را در خود جاى داد‌ه‌اند. هر بازديدکننده براى اينکه امکان بازديد يک روزه نمايشگاه را پيدا کند بايد 25 درهم بابت بليت ورود بپردازد.
جمعيت انبوه در صف‌هاى طويل براى ثبت‌نام و خريد بليت ايستاده‌اند. در يان بازديدکنندگان از مليت‌هاى مختلف، لباس‌هاى سفيد عربى زنان پوشيه زده تنها وجه مميزه‌اى است که اندک رنگ بومى به نمايشگاه جيتکس مى‌دهد. در دوبى هيچ چيز بومى وجود ندارد و اگر کسى در اين کشور لباس عربى بر تن نمى‌کرد، به طور قطع فهميدن اينکه امارات يک کشور عربى است کار غيرممکنى بود.
تبليغاتیک دامين ثبت کن فضای هاست رایگان بگیر، دیگه چی می خواهی؟ www.parsbodnetworks.com
طى پنج روز برگزارى نمايشگاه، نشريه جيتکس تايمز به دو زبان انگليسى و عربى روزانه چاپ و به صورت رايگان در اختيار بازديدکنندگان قرار گرفت. تيتر يک دومين شماره اين نشريه با اندازه درشت نوشته است:”شيخ محمد بيست و پنجمين نمايشگاه جيتکس را افتتاح کرد.”
در اين خبر آمده است شيخ محمد راشد آل مکتوم- حاکم دوبى- به همراه وزير دفاع امارات روز يکشنبه بيست‌و‌پنجمين نمايشگاه جيتکس را در حالى افتتاح کردند که نمايشگاه امسال شاهد افزايش 20 درصدى تعداد مشارکت‌کنندگان بوده و شيخ محمد دليل رشد 20 درصدى را بازار IT خاورميانه دانسته است.
همه چيز روى پيش‌خوان
جيتکس دريايى است براى غرق شدن در تکنولوژي. حجم بالاى بازديدکننده و تعداد زياد شرکت‌ها عملا شما را در بدو ورود به نمايشگاه، گيج و گنگ مى‌کند اما شيوه‌هاى متفاوت اطلاع رسانى به بازديدکنندگان در همان دقايق اول جيتکس را از يک نمايشگاه گيج‌کننده به نمايشگاه شفاف تبديل مى‌کند. اگرچه سال‌هاى گذشته امکان استفاده از اينترنت بى‌سيم براى بازديدکنندگان فراهم بوده است اما در نمايشگاه امسال اينترنت رايگان در اختيار عموم نبود.
اين در حالى بود که در نمايشگاه امسال، بازديدکنندگان مى‌توانستند از طريق گوشى‌هاى تلفن همراه خود با دريافت SMS ، مسير يا غرفه موردنظر خود را پيدا کنند. هلال‌المارى- رئيس نمايشگاه جيتکس و مديرعامل بانک مرکز تجارت جهانى دوبى- با شاره به اين موضوع اعلام کرد: “امکان راهنمايى بازديدکنندگان از طريق گوشى‌هاى تلفن همراه بدون احتياج به نصب هيچ نرم‌افزارى براى تمامى شرکت‌کنندگان فراهم است.”
در کنار امکانات تکنولوژيک از جمله استندهاى اطلاع‌رسانى شبکه‌اى، کيوسک‌هاى اطلاعات نيز با رويى خوش پاسخ‌گوى تمامى سوالات بازديدکنندگان بودند.
فيلترينگ در جيتکس
طبق اعلام روابط عمومى جيتکس، بيش از 500 نماينده از رسانه‌هاى مختلف دنيا در نمايشگاه جيتکس 2005 شرکت کرده بودند. مرکز رسانه‌اى جيتکس که تمامى امکانات و تجهيزات موردنياز خبرنگاران را براى ارسال و دريافت اطلاعات فراهم کرده بودند، امن‌ترين جايى بود که پس از پياده‌روى‌هاى طولانى‌در نمايشگاه جيتکس خبرنگاران را در خود جاى مى‌داد. شرکت HP با نصب بيش از 50 دستگاه کامپيوتر در اين سالن عملا امکان اتصال خبرنگاران به شبکه اينترنت را با سرعت نسبتا خوبى فراهم کرده بود.
اگرچه ميان نمايشگاه جيتکس و نمايشگاه الکامپ خودمان تقريبا تشابه زيادى وجود ندارد، اما اينترنت فيلتر شده در دوبى تشابه ديگرى است که مى‌تواند شما را به ياد وطن خود بياندازد. چنانکه اورکات و برخى از سايت‌هاى ديگر در دوبى فيلتر شده‌اند و امکان دسترسى به آنها وجود ندارد.
اگرچه امکان استفاده از مسنجر براى خبرنگاران وجود نداش اما سرعت بالاى اينترنت عملا امکان ارسال حتى 50 فرم عکس با کيفيت متوسط را به راحتى براى هر خبرنگارى فراهم کرده بود. توجه برگزار کنندگان نمايشگاه جيتکس به نحوه اطلاع رسانى درباره جيتکس عملا حجم اطلاعات‌رسانى رسانه‌اى اين نمايشگاه منطقه‌اى را به طرز چشمگيرى افزايش داده بود. برخلاف سايت اطلاع رسانى شرکت نمايشگاه‌هاى بين‌المللى ايران که همواره در زمان برگزارى نمايشگاه‌ها از کمبود اطلاعات و محتوا رنج مى‌برد سايت نمايشگاه جيتکس از ماه جولاى 2005 که رسما کار خود را آغاز کرده است با ارائه آمار و اخبار و اطلاعات دقيق از شرکت‌هاى حضور يافته در نمايشگاه و بخش‌‌هاى مختلف آن و همچنين اطلاعات دقيق درباره دوبى عملا بهترين امکان دريافت اطلاعات براى هر بازديدکننده‌اى را فراهم کرده است.
تعداد بازديدکننده اين سايت آنچنان است که براى نمايش چند روزه تبليغات هر شرکت بايد 10 هزار دلار پرداخت مى‌کرد. در کنار همه اين موارد در داخل نمايشگاه ضمن ارائه امکانات رايگان براى خبرنگاران در media center بازديدکنندگان عادى نيز مى‌توانستند در محل‌هايى خاص از امکان اتصال به اينترنت و VoIP نيز استفاده کنند.
جنگ تور و قلاب
هر آنچه نام آشنا و ناآشنا است که در صنعت ICT دنيا فعال است در نمايشگاه جيتکس به فراخور وضعيت خود حضور يافته بودند. متراژ غرفه‌ها و تزئينات غرفه‌ها ضمن آنکه تفاوت‌هاى هر شرکت را با ديگرى نشان مى‌داد بلکه وزن و اندازه آن شرکت را در دنياى ICT نيز به نمايش مى‌گذاشت. کمپانى‌هاى شرکت‌کننده در درياى جيتکس همچون ماهى‌گيرانى بودند که با پهن کردن تورها يا انداختن قلاب‌هايى در صدد صيد ماهى خود بودند. ماهى‌هاى اين دريا همان بازديدکنندگان هستند که سهم هر شرکت از تعداد بازديدکننده به اندازه تور و تعداد قلاب‌هاى انداخته شده در اين دريا بستگى دارد.
عرضه محصولات جديد از آخرين مدل کامپيوترهاى لپ‌تاپ گرفته تا جديدترين تجهيزات مخابراتى والکترونيکى طعمه‌هايى هستند که بازديدکنندگان مختف را به خود جلب مى‌کند. نرم‌افزارها، گوشى‌هاى موبايل، روبات‌هاى هوشمند، همگى از جمله چاشنى‌هايى هستند که کيک جيتکس را زيباتر و خوش‌طعم‌تر جلوه مى‌دادند.
سهم ايران از 2 هزار و 724 شرکتى که کيک جيتکس را ساخته بودند تنها حدود 30 شرکت بود که 24 شرکت با حمايت مرکز صنايع نوين زير پرچم جمهورى اسلامى در يک غرفه گردهم آمده بودند. عمده‌ترين شرکت‌هاى ايرانى حضور يافته در جيتکس به ارائه محصولات نرم‌افزارى پرداختند. غرفه ايران در همسايگى غرفه کشور فلسطين قرار داشت.
تهران ساعت 4 صبح
از بهار سالن‌هاى نمايشگاه جيتکس وارد گرماى مرطوب خيابان‌هاى دوبى مى‌شويم و در انتظار سوار شدن به “بيگ‌تاکسى”. 45 دقيقه انتظار براى سوار شدن به تاکسى مرا ياد نمايشگاه الکامپ مى‌اندازد. نمايشگاهى که براى بازگشت از آن بايد در انتظار تاکسى ماند با اين تفاوت که جيتکس با 120 هزار بازديدکننده دچار مشکل ترافيک و کمبود تاکسى و وسايل نقليه شده است. اولين نمايشگاه جيتکس با 3 هزار و 38 بازديدکننده در سال 1981 کار خود را آغاز مى‌کند و در سال 2005 با بيش از 123 هزار بازديدکننده به کار خود پايان مى‌دهد. 25 سال پيش وقتى که هنوز خبرى از برگزارى نمايشگاه الکامپ در ايران نبود جيتکس با تعداد اندکى شرکت کامپيوترى افتتاح مى‌شود اما هفته گذشته 2 هزار و 724 شرکت، بيست‌و‌پنجمين سالگرد تولد جيتکس را در حالى جشن گرفتند که هنوز تکليف و زمان برگزارى نمايشگاه الکامپ در ايران مشخص نيست.
به همراه گروه عصرارتباط وارد فرودگاه دوبى مى‌شويم، دروازه‌هاى الکترونيکى در انتظار بلعيدن مسافران در انتظار بازگشت هستند. قبل از اينکه صداى آن بوق لعنتى به گوش برسد و مامور غيرعرب با لهجه نامفهوم بگويد که بايد کفش‌ها و کمربندم را درآورم، تمامى اشياء فلزى و غيرفلزى اضافى را از خودم جدا مى‌کنم و از دروازه الکترونيکى عبور مى‌کنم و هيچ صدايى نمى‌شنوم. اينجا تهران است ساعت 4 بامداد.
