نام نویسنده: عليرضا محمودی – مجتبی محمودی
عصر ارتباط – مى‌گويند يك شب فرشته‌اى از آسمان به زمين آمد و ميهمان خانه يك روس شد. فرشته بعد از آنكه ميهمان نوازى صاحب خانه روس را ديد به او گفت از او درخواستى بكند تا او در يك چشم برهم زدن براى او برآورده كند؛ فقط به يك شرط كه هر چه مرد روس بخواهد فرشته مهربان دست و دل بازدو برابر آن را به همسايه‌اش بدهد، مثلا اگر مرد روس يك كاديلاك آرزو كند فرشته دو كاديلاك به همسايه‌اش خواهد داد.
مرد روس پس از شنيدن شرايط فرشته براى برآوره كردن آرزو كمى فكر كرد و گفت:
-“اى فرشته مهربان لطفا يك چشم مرا كور كن.”
بازتاب برگزارى جيتكس 2005 در ايران از سوى فعالان بخش IT به نسبت شاغلان اين بخش تغيير مى‌كند. مسئولان و مديران دولتى با سكوت معنا دارى زيرچشمى برگزارى جيتكس را دنبال مى‌كنند و در بخشى از سخنان خود از تعامل بين‌المللى مى‌گويند و گسترش بازار محصولات توليد شده در داخل به ويژه در بخش نرم‌افزار را در چشم انداز خود قرار مى‌دهند.
مديران بخش خصوصى اما با حسرت و اندوه سخن مى‌گويند و چراها و اگرهايى را مطرح مى‌كنند. آنها فرصت جيتكس را فرصتى متعلق به ايران مى‌دانند كه داراى بزرگترين بازار منطقه است و با انتقاد از سياست‌هاى بازرگانى و تجارى كشور از دولت مى‌خواهند كه با ايجاد راهكارهاى گوناگون هر چه سريع‌تر مقابل اين فرصت سورس را بگيرند. خبرنگاران اما با خشم به جيتكس مى‌نگرند و آن را هياهويى فراتر از واقعيت‌هاى آن مى‌دانند كه با روش‌هاى رسانه‌اى به بوق و كرنا دميده مى‌شود و اين در حالى است كه ظرفيت‌هاى اين رويداد پرشده و ديگر كارآيى سابق خود را ندارد. حتى حمله به جيتكس را با دست‌آويز ترافيك و شلوغى شهر روزهاى برگزارى همراه مى‌كنند و آن را مورد هجوم انتقادات خود قرار مى‌دهند.
در اين ميان برخى ديگر موقعيت را مناسب ديده و به تسويه حساب‌هاى گروهى و شخصى خود مى‌پردازند و بحث برگزارى الكامپ را پيش مى‌كشند و خواستار آبادانى الكامپ هستند تا آبادانى جيتكس.
با تمام اين بحث‌ها و سكوت‌ها با واسطه يا بى‌واسطه بحثى درون جامعه ICT كشور اتفاق مى‌افتد و چشم اندازى در برابر چشمان ما نمى‌گشايد؛ هدفى كه شايد هر رويدادى بايد بتواند آن را براى ما درونى و گسترده كند. هدف اصلى از سكوت، فرياد يا انتقاد، بايد رسيدن به چشم انداز تازه‌اى باشد؛ وگرنه حمله به همسايه و زير سوال بردن موفقيت كشور امارات در جذب سرمايه و ايجاد اعتماد براى برگزارى جيتكس مشكلى از مشكلات را حل نمى‌كند.
به نظر مى‌رسد اولين درسى كه بايد از جيتكس بگيريم برگزارى درست و آرمانى نمايشگاه الكامپ است كه تاكنون 11 بار از برگزارى آن مى‌‌گذرد و همچنان داراى نواقص فراوان است و در رسيدن به شرايط مطلوب لنگ مى‌زند.
هدف همسايگان عرب از برگزارى جيتكس در راستاى هدف كلى كشور امارات، ايجاد منطقه آزاد تجارى دوبى است؛ آنها مى‌خواهند سريع به قطب تجارى منطقه تبديل شوند. البته تاكنون تا حدود زيادى به اين هدف رسيده‌اند و رقم 41 درصدى رشد تجارت غير نفتى دوبى در سال 2004 نسبت به سال قبل نشان از اين موفقيت است.
آنها با اين هدف كه پول و سرمايه و اعتماد را سرازير ساحل‌هاى داغ كنند، در يك برنامه ريزى همسو و متحد توانسته‌اند اسمشان را سرزبان‌ها بيندازند. قوانين و شرايط تجارى در دوبى هم نشان مى‌دهد كه آنها از هيچ چيز فروگذار نكرده‌اند. در چنين شرايطى موفقيت تجارى جيتكس چه در بعد بازاريابى و حضور شركت‌ها و مشتريان و چه در بعد فروش خرد و كلان در جيتكس شاپر، ميوه اين توجه و همسويى و همگرايى است.
حالا برگرديم به الكامپ: الكامپ به عنوان يك نمايشگاه در ايران همه چيز هست. يعنى هم مى‌خواهد بستر تجارى ايجاد كند؛ هم پاسخگوى نياز داخلى باشد، هم اگر بتواند بازار منطقه را تحت الشعاع قرار بدهد، و هم شد جانشين جيتكس شود. البته اين فهرست و ميزان آمال و آرزوهايى كه براى الكامپ متصور شده است قاليت تبديل شدن به يك كتاب را هم دارد.
با اين همه آمال و آرزو كه هر كدام در اجرا فقط به بخشى اكتفا مى‌شود، الكامپ پديده‌اى مى‌شود مانند موجودى كه شترگاوپلنگ ناميدند؛ همه چيز بودن يا هيچ چيز نبودن.
كنفوسيون، چندين قرن قبل از آنكه اينترنت حتى در تخيل آدم‌ها جايى داشته باشد گفته است: “كسى كه بخواهد همه را راضى كند، هيچكس را راضى نمى‌كند.” اهداف فراوان و آرزوهاى دور و درازى كه براى الكامپ متصور شده‌ايم باعث شده كه رسيدن به همه آنها در يك زمان امكان پذير نباشد و نتيجه چيزى نباشد جز آن چيزى كه تاكنون داشته‌ايم.
عقلاى برنامه ريزى معتقدند كه براى رسيدن به يك برنامه و هدف معين اول بايد واقع بين بود. واقع بينى شرط اول تعقل است؛ احساسى بودن و براساس احساس و غريزه عمل كردن نتيجه‌اى جز شكست و ناكامى نخواهد داشت. براى الكامپ نيز ما نيازمند واقع بينى هستيم. اين واقع بينى بايد از اين شروع شود كه هدف الكامپ چيست؟
هدف از برگزارى الكامپ هر چه باشد، نبايد به نسخه دست دوم جيتكس رسيد. جيتكس براساس يك شرايط سياسى شكل گرفته و ما بايد به شكل واقع بينانه‌اى بپذيريم كه شرايط متفاوتى داريم. اين شرايط آنقدر متفاوت هست كه داشتن بازار بزرگ ICT و نيازهاى متنوع و فراوان در داخل كشور باعث نمى‌شود كه در صورت مسئله تغييرى ايجاد شود.
شرايط فرهنگى، اقتصادى، اجتماعى و حتى قوانين تجارى و گمركى ما در حال حاضر اجازه نمى‌دهد كه به سمت تشكيل جيتكس دوم برويم. از اين گذشته اولا چه ضرورتى وجود دارد با صرف هزينه و دقت، كارى را تكرار كنيم كه به شكل بهترى در منطقه و بيخ گوش ما دارد انجام مى‌شود آيا بهتر نيست بازار تازه‌اى ايجاد كنيم كه هم خود سود ببريم و هم بتوانيم آن را به سود خود گسترش بدهيم؟
ما چگونه مى‌توانيم بازار تازه‌اى شكل بدهيم؟ هر بازارى براساس ويژگى‌ها و نيازهاى مشتريان و كاربران هر منطقه شكل مى‌گيرد. با كمى دقت و آينده نگرى حتما هر آدم عاقلى خواهد فهميد كه منطقه استراتژيك ايران در ميان كشورهاى منطقه خاورميانه و خاور دور به او اجازه مى‌دهد كه به عنوان هاب منطقه به مهم‌ترين مركز ارائه خدمات اينترنت و شبكه تبديل شود.
نگرش كوتاه مدت و عجولانه براى رسيدن به اهداف تجارى كوتاه مدت تاكنون با شكست روبرو شده؛ در حاليكه توجه به ويژگى‌هاى منطقه نشان مى‌دهد كه تاكنون علاوه بر بى‌توجهى به سرمايه‌هاى مادى به سرمايه‌هاى خدادادى و جغرافيايى خود نيز بى‌توجه بوده‌ايم. الكامپ مى‌تواند بازار اول منطقه براى اتصال شركت‌هاى ارائه‌دهنده خدمات اينترنتى به مشتريان خواهان اين خدمات باشد.
نگاهى به كشور كوچك همسايه نشان مى‌دهد كه گسترش زيرساخت‌ها (مشكل اصلى راى ايجاد اين بازار) بايد ابتدا مورد توجه قرار بگيرد.
اگر در يك چشم انداز داخلى بتوانيم خود را در سمت يك چشم انداز منطقه قرار بدهيم، خواهيم توانست به يك بازار قابل اعتماد در منطقه تبديل شويم؛ البته همه مى‌دانند اين پيشنهاد نيازمند بسيارى اماها و اگرها در نگرش و بسيارى آيا و چراها در اجراست. شايد دادن چنين پيشنهاداتى براى IT ايران نشان از ناشى گرى پيشنهاد دهنده باشد. اشكال ندارد در كنار آن حكومت و آن فرياد و آن انتقاد اين پيشنهاد را هم بگذاريد؛ جاى كسى تنگ نخواهد شد.
