ازمان نظام صنفى رايانه‌اى و آغاز برنامه‌هاى ساماندهى:دستى بر سر بازار كامپيوتر
نام نویسنده: مرجان ربانی
گروه كامپيوتر – مرجان ربانى: آشفتگى در بازار كامپيوتر ايران به دليل نبود يك سيستم نظم‌دهنده معضل هميشگى اين بازار بوده است. چنانچه خريداران با بيشترين احساس ناامنى به دليل وجود اجناس تقلبى، ريمارك غيراستاندارد و بدون خدمات پس از فروش روبه‌رو شده‌اند و سرمايه‌گذاران و فروشندگان نيز در رقابتى نامنظم با وجود اجناس قاچاق و نوسانات غيرمنطقى قيمت‌ها به فعاليت خود ادامه داده‌اند.
به گفته كارشناسان در سال‌هاى گذشته مخصوصا از سال 81 كه اين بازار با رشد 30درصدى در كشور گسترده شد، طرح‌ها و فعاليت‌هايى از سوى انجمن‌ها و اتحاديه‌هاى مرتبط با رايانه و انفورماتيك صورت گرفت اما به دليل ضعف‌هاى قانونى و نبودن الزامات اجرايى تاكنون مشكلات اين بازار برطرف نشده است، اما از تيرماه سال‌جارى براساس ماده 12 قانون حمايت از پديدآورندگان نرم‌افزار، سازمان نظام صنفى رايانه‌اى به منظور ساماندهى و تعيين وظايف و نظم‌بخشى به فعاليت‌هاى تجارى رايانه‌اى تشكيل شد كه انتظار مى‌رود مسوولان اين نهاد با تكيه بر قوانين و قدرت اجرايى به وجود آمده بتوانند اين بازار را در بخش سخت‌افزار، نرم‌افزار و اينترنت نظم دهند.
اين در حالى است كه يكى از مسوولان اين سازمان گفته است در اوايل زمستان سال‌جارى كه پايان مهلت شش ماهه نظام صنفى براى ساماندهى بازار است از فروش كالاهاى تقلبى، ريمارك و نرم‌افزارهاى كپى در بازار كامپيوتر ايران جلوگيرى مى‌شود و عاملان فروش اين نوع كالاها نمى‌تواند به سهولت سابق فعاليت كنند.
مرورى بر مشكلات بزار كامپيوتر
عدم حمايت از حقوق مصرف‌كنندگان از جمله مشكلات برجسته بازار كامپيوتر كشور به شمار مى‌آيد.
به گفته عليرضا خمسه، مديرعامل مركز تحقيقات صنايع انفورماتيك كيفيت و استاندارد كالاها از سوى توليدكنندگان و واردكنندگان قطعات رايانه‌اى به منظور رعايت حقوق مصرف‌كننده بايد موردتوجه قرار گيرد، اما هم‌اكنون در كشور عدم‌توجه به اين مساله از سويى موجب تضييع حقوق كاربران و از سويى ديگر موجب ايجاد رقابت ناسالم ميان واردكنندگان و توليدكنندگان شده است.
همچنين به گفته برخى از فعالان و فروشندگان در بازار اجناس تقلبى و ريمارك و بدون گارانتى در بازر كامپيوتر به جاى قطعه اصل به فروش مى‌رسد و اين در حالى است كه برخى از اين قطعات داراى كيفيت هستند و تنها نام آنها تقلبى است كه در اين جا تنها از لحاظ قيمت مشترى ضرر كرده است اما برخى ديگر از اين قطعات به دليل نداشتن كيفيت و عمر كوتاه موجب ضرر بيشتر به مشترى مى‌شوند.
گارانتى نيز يكى ديگر از مسايل پيش‌روى خريداران است، بسيارى از كالاها داراى خدمات پس از فروش هستند اما اكثر كاربران در هنگام خرابى قطعات خود با مراجعه به شركت پشتيبان با مسايلى مانند نبود قطعه موردنظر در ايران و يا شامل گارانتى نبودن قطعه موردنظر روبه‌رو مى‌شوند.
اكثر شركت‌هاى انفورماتيكى توليدكننده و واردكننده معتقدند يكى از عوامل مهم در نابسا‌مانى بازار و قيمت‌ها، ورود كالاهاى غيراستاندارد و بدون كيفيت از مبادى قانونى و گمرك‌هاى كشور است.
برخى از محصولات رايانه‌اى كه توسط توليدكننده داخلى در كشور به ثبت رسيده است و از مركز شماره‌گذارى كالا شماره ملى دريافت كرده‌اند، توسط برخى از افراد در كشور چين جعل و كپى‌سازى شده و حتى با كارت گارانتى فارسى و باركد از طريق گمرك‌هاى جنوبى به كشور وارد مى‌شوند.
سعيد عبداللهى، دبير سنديكاى توليدكنندگان رايانه مى‌گويد: كالايى كه در كشور ثبت شده به نام يك شركت است نبايد توسط فرد ديگرى با همان نام در كشور ديگرى جعل و به راحتى از گمرك وارد كشور شود و وزارت بازرگانى و گمرك حق ورود كالاهاى جعل شده با نام داخلى را از خارج كشور ندارند.
براى حل اين مساله، كارشناسان معتقدند كه گمرك با وضع مقررات تازه و اعمال نظارت بيشتر قادر به تشخيص كالاهاى تقلبى است.
آنها معتقدند كالايى كه اسم آن به نام يك شركت مشخص داخلى ثبت شده و در كشورهايى نظير چين به صورت غيرقانونى توسط فرد ديگرى مونتاژ مى‌شود، بايد هنگام ورود از گمرك نام شركت سازنده آن مشخص و در صورت جعل نام از ورود آن جلوگيرى شود تا به توليدكنندگان خسارت وارد نشود.
نخستين برنامه‌هاى سازمان نظام صنفى رايان‌اى
سازمان نظام صنفى رايانه‌اى اخيرا شوراى انتظامى رايانه‌اى تهران را با هدف ساماندهى و نظم‌دهى به بازار تشكيل داده است.
به گفته سهيل مظلوم، نايب رييس سازمان صنفى رايانه‌اى رسيدگى به خلاف‌هاى احتمالى و شكايات شركت‌ها و مصرف‌كننده‌ها از جمله وظايف نظارتى شوراى انتظامى است كه حكم و جريمه‌هاى تعيين شده از سوى آن لازم‌الاجرا در صنف است.
از اولين اقداماتى كه سازمان نظام صنفى به آن مبادرت كرده است، شناسنامه‌دار كردن كالاهاى رايانه‌اى است. به طورى كه بايد تمامى كالاهاى قابل عرضه در بازار داراى شناسنامه باشند و نام توليدكننده يا واردكننده و توزيع‌كننده و ارائه دهنده خدمات پس از فروش هر كالا در شناسنامه آن قيد شود.
سهيل مظلوم خبر از تشكيل كميته طرح شناسنامه‌دار كردن كالاها را با همكارى موسسه استاندارد، سازمان بازرسى و نظارت وزارت بازرگانى، مركز اصناف و بازرگانان وزارت بازرگانى و ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز را مى‌دهد و مى‌گويد: اين كميته ديروز تشكيل شد و طبق هماهنگى صورت گرفته با موسسه استاندارد، افرادى كه كالايى را از گمرك وارد مى‌كنند بايد تعهد دهند كه كالاى خود را شناسنامه‌دار خواهند كرد.
طرح دومين طرحى است كه قرار است توسط اين سازمان به منظور توسعه استفاده از كامپيوتر و ترويج فرهنگ و آشنايى مردم با رايانه اجرا شود.
كميته اين طرح به منظور بررسى ميزان بودجه لازم براى ارائه يك كامپيوتر به هر خانوار ايرانى تشكيل شده است تا با دريافت بودجه موردنياز از دولت، وام كم‌بهره با سود و كارمزد كم براى خريد رايانه به مردم اعطا شود.
بق گفته مسوولان اين نظام مشابه فعاليتى كه در بخش سخت‌افزارى انجام مى‌شود در بخش نرم‌افزار اجرا شده به صورتى كه از فروش نرم‌افزارهاى كپى شده و غيراصل جلوگيرى مى‌شود. در بخش اينترنت نيز از اوايل ماه جارى ارائه برچسب‌هاى تاييد كيفيت به كارت‌هاى اينترنت آغاز شده و طبق هماهنگى صورت گرفته با اتحاديه كيوسك‌هاى فوشنده جرايد از فروش كارت‌هاى بدون هولوگرام در دكه‌ها جلوگيرى مى‌شود.
به گفته عضو كميته انجمن شركت‌هاى انفورماتيك شركت‌هايى كه حداقل شرايط كيفيت را در خدمات خود رعايت كنند با پرداخت 50هزار تومان مى‌توانند هولوگرام اين انجمن را براى كارت‌هاى اينترنت و تلفن خود دريافت كنند.
خمسه، مديرعامل مركز تحقيقات معتقد است: سازمان نظام صنفى رايانه ضمن توجه خاصى كه به بحث‌هاى سخت‌افزارى و اينترنت كرده بهتر است به فرهنگ‌سازى در زمينه نرم‌افزار و ارائه اطمينان به مصرف‌كنندگان و رفع ريسك سرمايه‌گذارى براى توليدكنندگان بپردازد و اقداماتى در جهت مكانيزه‌شد فعاليت‌ها در راستاى استفاده از محصولات نرم‌افزارى در كشور انجام دهد.
فقط چهار ماه ديگر فرصت باقى است
سازمان نظام صنفى رايانه‌اى از 12 تيرماه سال جارى فعاليت خود را آغاز كرده و طبق زمان تعيين شده بايد تا شش ماه پس از آغاز به كار خود جهت ساماندهى بازار رايانه اقدام كند، باتوجه به اين مساله تنها چهار ماه ديگر براى نظم‌دهى به بازار فرصت باقى مانده است.
طبق گفته‌هاى مسوولان اين سازمان، فروش كالاهاى تقلبى، ريمارك و نرم‌افزارهاى كپى و كارت‌هاى اينترنت بدون كيفيت براساس طرح‌هايى كه در حال اجرا است تا اوايل زمستان‌جارى كاهش مى‌يابد.
كارشناان معتقدند بازار رايانه در آستانه ساماندهى قرار گرفته و بايد با مشاهده كردن طرح‌هاى به اجرا درآمده توسط اين سازمان منتظر نتايج ماند.
