آمارهایی از سرمایهگذاری VC در جهان
تا یک دهه پیش، در کل جهان بیش از سه چهارم تامین مالی برای ابتکارات، نوآوریها، استارتآپها و شرکتهای نوپا و همچنین بازار بورس و سرمایه گذاری شرکتهای حوزه تکنولوژی، در آمریکا و توسط سرمایه گذاران آمریکایی انجام می پذیرفت که سرمایههای خود را برای شرکتهای بومی منطقه اختصاص میدادند. اما طبق گزارش تحلیلی وال استریت ژورنال حالا موج سرمایه جدید عظیمی از سوی کشور چین به بازار تزریق شده که چشم انداز متفاوتی برای شرکتهای VC( شرکتهای سرمایه گذاری جسورانه) به ارمغان آورده است. در گزارش وال استریت آمده است که سال گذشته، سرمایه گذاران آسیایی تقریبا هم اندازه سرمایه گذاران آمریکایی، به استارتاپها سرمایه تزریق کردهاند به طوری که 40 درصد از مجموع 154 میلیارد دلار سرمایه گذاری جهانی برای سرمایه گذاران آسیایی و 44 درصد به آمریکاییها اختصاص یافته است.
حجم عظیم سرمایه جدید تزریق شده به شرکتهای نوپا میتواند کنترل کننده دنیای تکنولوژی و نوآوری شده و دستاوردهای آن را در اختیار خود قرار دهد- دستاوردهایی از هوش مصنوعی گرفته تا خودروهای خودران.
Kai-Fu Lee، یک متخصص تکنولوژی کهنه کار است که سابقه رهبری تیمهای چینی شرکتهایی مانند گوگل و مایکروسافت را در کارنامه خود دارد. وی در سال 2009 شرکت سرمایه گذاری خود Sinova را در پکن راه اندازی کرد. Lee میگوید سیلیکون ولی تا مدتها دردنیای فناوری و تکنولوژی یکه تاز بوده اما با رونق بازار سرمایه چین، سیلیکون ولی دیگر به عنوان تک قطب دنیای تکنولوژی و سرمایه گذاری دیده نمیشود.
سرمایه گذاران آمریکایی همچنان در جهان به عنوان اصلیترین منبع سرمایه گذاری VC محسوب میشوند و تعداد معاملاتی که آنها انجام میدهند، از هر کجای دیگر بیشتر است( بیش از نیمی از معملات سرمایه گذاری VC در سال 2017 به شرکتهای سرمایهگذاری جسورانه آمریکایی تعلق دارد). آمریکا همچنین مهمترین مرکز خلق نوآوری است و بسیاری از شرکتهای چینی در حال کپی کردن تکنولوژیهای آنان هستند. اما برای استارتآپ ها ، افزایش عظیم سرمایه گذاری شرقی بدین معنی است که پول بیشتری برای پشتیبانی از خلاقیتها و تکنولوژیهای جدید وجود خواهد داشت که این خبر بسیار خوبی است.
با این وجود، تغییرات جدید به این معنی است که سرمایه گذاران آسیایی میتوانند سهامهایی را در بازار خریداری کنند که بسیاری از شرکتهای آمریکایی آرزوی آن را داشتهاند و به دلیل ملاحظات امنیتی از تصاحب آنها ناتوان بودهاند. این اتفاق در حالی رخ میدهد که دولت آمریکا به هیچ عنوان از جلو افتادن چین در زمینه هایی مانند تکنولوژی هوش مصنوعی، دل خوش ندارد و محدودیتها و قوانین سفت و سختی در این زمینه دارد.
یکی از بزرگترین سرمایه گذاران شرقی، شرکت SoftBank ژاپن است که توانسته عنوان سی و هشتیمن شرکت بزرگ جهان به اتنخاب فوربس بیشترین منبع تامین کننده سرمایه حوزه تکنولوژی در دنیا را به خود اختصاص دهد. این شرکت مالکت چندین شرکت از جمله بوستون داینامیکس ( یکی از مشهورترین شرکتهای سازنده ربات و سهامدار شرکتهای صاحبنامی چون علیبابا، اوبر، DIDI ، فلیپکارت، Nvidia و … است) با این وجود، فعالیت شرکتهای چینی توانسته تاثیر چشم گیر تری بر این بازار بگذارد. چین درحال تولید یونیکورهای متعددی است ( یونیکورن به استارتآپهایی گفته میشود که ارزش میلیارد دلاری دارند) و سرعت تولیدش نیز کمتر از آمریکا نیست. چین با ایجاد غولهای پولسازی مانند علی بابا و Tencent و همچنین بیش از هزاران شرکت داخلی دیگر توانست طی سالهای گذشته، میلیاردها دلار در سال سرمایه تولید کند.
سرمایه شرکتهای چینی حالا 15 برابر اندازهای است که در سال 2013 وجود داشت و این میزان حتی از شرکتهای سرمایه گذاری آمریکایی نیز جلو زده است. بیشتر شرکتهای سرمایه گذار چینی، سرمایههای خود را در اختیار شرکتهای داخلی قرار میدهند. بیشتر آنها، مانند Meitunan- Dianping که به نوعی شبیه به Yelp ( شرکت مشهوری که در زمینه نقد و بررسی رستوران) است. این شرکتهای چینی میلیونها مشتری چینی دارند ولی عملا در دیگر نقاط دنیا شناخته شده نیستند. رقابت سرسختانه و پر سرعت چین، این کشور را مجاب کرده که به دنیال بازار دیگر نقاط دنیا رود. به خصوص بازار چین دیگر در زمینه سرمایهگذاری اشباع شده است. سال گذشته، میزان سرمایه گذاری شرکتهای چینی در خارج از کشور خود، بیش از دو برابر نسبت به قبل گزارش شده است.
شرکت Tencent سرمایهگذار مشهور چینی در کنار علیبابا سه سرمایهگذاری از 5 سرمایهگذاری مهم سال 2017 چین را برعهده داشته است. این شرکت میگوید که به روی سرمایه گذاری روی شرکتهایی تمرکز دارد که تکنولوژیهای برتر ارائه میدهند:” جایی که بتوانیم تجاربمان را به اشتراگ بگذاریم و در توسعه اکوسیستم اینترنت شریک باشیم.”
علی بابا شرکت مشهور تجارت الکترونیکی چین که خود را نزدیکترین رقیب آمازون میداند هم شرکتهایی را انتخاب میکند که بتواند سرویسهایش را از طریق آنها گسترش دهد و مشتریان بیشتری جذب کند. پیشبینی میشود که طی 5 تا 10 سال آینده، شرکتهای تکنولوژیک چینی بتوانند در زمینه گسترش تکنولوژی سرآمد شوند و رقیب شرکتهایی مانند آلفابت، گوگل و فیس بوک شده و بازار دیگر نقاط دنیا به خصوص کشورهای انگلیسی زبان را در دست بگیرند.
سرمایه چینی همچنین در بازار کشور عظیمی مانند هند نیز نقش برجستهای دارد. هند با جمعیتی بیش از1.2 میلیارد نفر، به عنوان بازار بزرگ اینترنتی محسوب میشود. سرمایه گذاران چینی و ژاپنی سال گذشته هرکدام به میزان 3 میلیارد دلار روی استارتآپهای هندی سرمایه گذاری کردهاند. سال پیش، Tencent میزان 1.1 میلیارد دلار روی شرکت حمل و نقل شهری مسافر Ola سرمایه گذاری کرد. Tencent و SoftBank هر دو در هیات مدیره شرکت اولا جای دارند. این سرمایه به اولا کمک کرد تا رقابت خود را با اوبر در بازار هند ادامه دهد و همچنین اوبر استرالیا را نیز به چال بکشد.
Tencent و SoftBank همچنین به روی Flipkart -بزرگ ترین شرکت محلی حوزه تجارت الکترونیک هند – نیز سرمایه گذاری کردهاند. این شرکت نیز قابلیت این را دارد تا به زودی رقیب آمازون شود.
با این وجود در حیطه هوش مصنوعی و استارتآپهای مرتبط، سرمایه گذاران آمریکایی همچنان پول بیشتری تزریق میکنند. این رقم در سال گذشته، 4 میلیارد دلار بوده است که نسبت به سال گذشتهاش دوبرابر شده است. شرکتهای چینی موفق شدند 2.5 میلیارد دلار در حیطه هوش مصنوعی سرمایه گذاری کنند که نسبت به قبل حتی کمتر شده بود.
یکی از بزرگترین مزیتهای شرکتهای سرمایهگذاری چینی استقلال آنها نسبت به سیاستهای دولتی است. با این حال آنها هم از طرف دولت تا اندازهای برای حضور در بازار ایالتهای چین تحت فشار قرار دارند.
شرکتهای آمریکایی یک دهه قبل 73 درصد از 41 میلیارد دلار سرمایهگذاری در حوزه سرمایهگذاری جسورانه را به خود اختصاص داده بودند. در 1992 از حدود 2 میلیارد دلار سرمایهگذاری در این زمینه 97 درصد به آمریکاییها اختصاص یافته بود. در سال 2017 حالا سرمایهگذاریهای چینی در حال تغییر موازنه اند. قدرتمندی چینیها در بازار سرمایهگذاری جسورانه در نهایت به ایجاد ثروت و نفوذ بیشتر چینیها در دنیای تکنولوژی منجر میشود. این چیزی است که به پایان حاکمیت سیلیکون ولی بر جهان نوآوری و استارت آپها تعبیر میشود.