وضعيت آموزش علوم كامپيوتر در ايران
نام نویسنده: اميد خطيبی
دنیای اقتصاد – با روز آمد شدن و پيشرفتهاى قابل توجه در فناورى اطلاعات و دولت الكترونيك، آموزش IT بيشتر نمود مىيابد اما در اين راستا متولى واقعى آموزش كامپيوتر معلوم نيست كدام يك از سه سازمان آموزش فنى و حرفهاى كشور، شوراى عالى انفورماتيك كشور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى است.
وزارت ارشاد با دادن مجوز به موسسات فرهنگى و هنرى در جهت آموزش كامپيوتر گام بر مىدارد و عملا بدون نظارت، فعاليت غير صلاحيتدار اين گونه موسسات را مهر تاييد زده است. سازمان آموزش فنى و حرفهاى كشور خود را متولى بى بديل اين رشته مىداند در حالى كه نه در زمينه امتحانات مربيگرى و نه در زمينه آموزش خود را همگام با علم روز نموده و يك كارشناس در چندين مورد آزمون عملى نرمافزارهاى متعدد را برگزار مىنمايد شايد باور كردنى نباشد اما فرد امتحان دهنده مربيگرى در مواردى كه در امتحان عملى نرمافزار شركت مىكند و امتحان نرم افزار براى اولين بار برگزار مىگردد
براى ديگر شركت كنندگان طراح سوال است آمار قبولى نزديك به صفر در بسيارى از رشتههاى امتحانى نظير سختافزار و … حكايت از غير استاندارد بودن سوالات و عدم بررسى باز خورد سوالات دارد به نحوى كه داوطلبان مربيگرى ناچار به چندين بار امتحان نافرجام مىگردند اين همه سختى براى مربيان جديد الورود است مربيان قديمىتر مدرك مربيگرى با عنوان كلى مربيگرى نرمافزار دارند كه اجازه دارند هر نرمافزارى را تدريس كنند و اين دقيقا ظلم در حق مربيان جديد است و مدارك اصلدار يافته قديم باطل بايد گردد از ديگر نكات اخذ نمره هفتاد از صد به عنوان شرط در آزمون مربيگرى است كه قبلا اخذ نمره پنجاه ملاك بوده به هر حال هر مربى آموزش كامپيوتر به مرور با تدريس بيشتر كامل مىگردد و اين گونه سختگيرىها بى مورد به نظر مىرسد بعد از قبولى در آزمون كتبى نوبت به پيدا كردن برگزار كننده آزمون عملى است كه هر روز در دسترس نيست و خلاصه رفت و آمد و كاغذ بازى كه در بهترين شرايط يك سال بلكه بيشتر طول مىكشد در خواست پروژههاى عملى كه هر كدام بيش از يك ميليون تومان قيمت دارد و در اختيار گذاشتن مجانى سورس برنامه چه معنى مىتواند داشته باشد
مقايسه علمى آموزشگاه فنى و حرفهاى كه شخصى با مدرك مربيگرى word يا تايپ و كارت مديريت تاسيس مىكند با شركت كامپيوترى كه جهت عضويت در شورايعالى انفورماتيك كشور فيلترهاى علمى لازم، تجربه، مهندسين كامپيوتر و اعتبار و تجربه عملياتى مهندسين در جهت آموزش به همراه دارد ضمن روز آمد بودن و ارائه آخرين نرمافزارهاى روز توسط اين شركتها رجحان و برترى تكنولوژيكى شورايعالى انفورماتيك كشور و شركتها و كارشناسان عضو را ثابت مىكند صد البته آموزشگاههاى فنى و حرفهاى كارآمد كه توسط مهندسى كامپيوتر و كارشناسان متعدد اداره مىگردند نيز كم نيستند اما اينكه هر آموزشگاه كامپيوتر با يك مدرك ساده توسط هر كسى با هر مقطعى و هر رشته تحصيلى ايجاد گردد جاى تامل و بررسى بيشتر دارد از ديگر موارد قابل طرح قيمتهاى پيشنهادى نازل آموزش فنى و حرفهاى كشور به همراه تعداد ساعتهاى زيادى است در مقايسه با قيمتهاى جهانى و سبد اقتصاد خانوار ايرانى و معيشت پرسنل آموزشى بسيار نازل است به حدى كه تقريبا در بسيارى از موارد رعايت نمىگردد تعادل در ليست قيمتها با قيمتگيرى از بازار و مشورت با دستاندركاران ضرورى است
در بازار رقابت، بسيارى از آموزشگاهها كه داراى كيفيت نازلى هستند اقدام به قيمت شكنى نموده به قسمى كه آموزشگاهها و شركتهاى مرتبط حتى قادر به جوابگويى اجاره خود نيستند تعدد آموزشگاهها و شركتهاى آموزش دهنده، كيفيت بد آموزش به دليل رسوخ افراد ناكارآمد، وضع مالى خراب مردم، از دلايل ركود اين رشته است به گونهاى كه بسيارى از آنان در بعضى از فصول مثل زمستان حتى يك ريال درآمد ندارند و بايد چارهجويى و ارائه راهكار گردد بزرگى فيزيكى جا و مكان و تعدد كامپيوترها نشان دهنده اعتبار نيست چرا كه بسيارى از اين بزرگىها به دليل صرفهجويى در هزينهها از اساتيد بىتجربه استفاده نموده كيفيت آموزش را زير سوال مىبرند علاقه به دريافت مدارك مايكروسافت، اوراكل، و … از اين دست مردم را متحمل هزينههاى بسيار گزاف و موجب متمول شدن برگزار كنندگان آن مىگردد در صورتى كه در خارج از كشور مدرك تحصيلى و تجربهكارى موجب استخدام مىگردد نه مداركى از اين دست، به علاوه اكثر اين مدارك براى سال به خصوصى مثلا 2004 اعتبار دارد و سال بعد از آن به صرف هزينه بايد تمديد گردد و اگر قرار بود هر كس ه در امتحان شركت كند قبول گردد كه اعتبارى ديگر در مورد اين مدرك نبود پس صرف اين همه هزينه در حالى كه همين دورهها به مراتب عملىتر با قيمتى به مراتب نازلتر در سطح كشور برگزار مىگردد به علاوه اين گونه امتحانات به دليل تحريم ايران توسط آمريكا بيشتر در خارج از كشور و نزديكترين جا يعنى دبى برگزار مىگردد
بعضى از آموزشگاههاى فنى و حرفهاى به دليل قرارداد با آموزش و پرورش در شاخه كار دانش مشغول كار مىباشند كه هيچگاه ركود درآمدى نداشتهاند ولى متاسفانه بعضى از آنها از سختافزار و كامپيوترهاى قديمى استفاده مىكنند به دليل ارزانتر بودن شهريه نسبت ب هنرستانها و دبيرستانهاى كاردانش غير انتفاعى رغبت بيشترى نسبت به ثبتنام در آن وجود دارد به گونهاى كه در بسيارى از موارد تعداد دانشآموزان از تعداد كامپيوترها بيشتر است و چند نفر به يك كامپيوتر نيز جوابگو نيست ودر نتيجه دانشآموز و هنرجو به تجربه در مىيابد چنانچه نسبت به انجام امور ادارى و ساير موارد به مديران آموزشگاه كمك كنند از اقبال بيشترى در جهت استفاده از تجهيزات در ساعت استراحت و ساير مواقع برخوردار است كه اين خود نوعى سواستفاده از هنرجو محسوب مىگردد
به علاوه در بسيارى از مناطق شهرهاى بزرگ وتهران مثلا منطقه دو و ديگر مناطق از سالها پيش به دليل كثرت مدارس غيرانتفاعى قرارداد كاردانش با آموزشگاه منعقد نمىگردد و در سال 82 نيز با هيچ آموزشگاهى درسطح تهران طبق دستور اداره كل فنى و حرفهاى آموزش و پرورش هيچ قراردادى بسته نشده است و اين خود نوعى تبعيض است يا هيچ آموزشگاهى نبايد قرارداد كاردانش داشته باشد يا همه بايد از اين امكان بهرهمند گردند مگر نه اين كه خدا روزىرسان است در بحث ماليات نيز شركتهاى كامپيوترى به دليل ماهيت شركت از ماليات بيشترى برخوردار هستند در بحث تعدد نيز در هر منطقه تهران بيش از دوازده آموزشگاه و شركت كامپيوترى نسبت به آموزش كامپيوتر اهتمام دارند كه تقريبا در آيندهاى نديك همه را به ورطه ورشكستگى سوق خواهد داد كه توجه بيشتر مسوولين را طلب مىكند
به علاوه هر سه سال كليه كتابها، كامپيوترها و تجهيزات نياز به بهروزشدن دارند و كلى هزينه را بر متصدى آموزش تحميل مىكند ضمن آنكه هر يكسال معلومات مربى و مهندس كامپيوتر با آمدن نرمافزارها و تكنولوژى جديد در صورت بهروز نبودن كهنه مىگردد كه صدها هزار تومان در جهت خريد كتب خارجى هزينه در بر دارد متاسفانه بعضى از مسوولين و مقامات تا وقتى مشكلات به سطح خيابانها و اعتراضات به تظاهرات تبديل نگردد نسبت به مشكلات صنفى توجهى نشان نمىدهند عدم افزايش شهريههاى دورههاى آموزشى و ساير مشكلات در حال حاضر يك دغدغه است ولى به زودى به بحران تبديل مىشود.
ȥ Ә͠έLjǤ几标ڊчևʠȥ