نام نویسنده: علی شمیرانی
يكي از مهم‌ترين نگراني‌ها در اجلاس‌هاي جهاني جامعه اطلاعات، تقابل و تاثير فناوري‌هاي نوين بر حوزه‌هاي فرهنگي و اجتماعي بوده و هست. فناوري به مثابه شمشير دو لبه‌اي است كه در عين اثرات مثبت مي‌تواند منجر به لطماتي هم بشود.
براي نمونه يكي از محورهاي نگراني در جامعه جهاني گسترش زبان انگليسي در فضاي مجازي و در عين حال از ميان رفتن خرده فرهنگ‌ها و زبان‌هاي ديگر در دنياي جديد است. در كشور ما نيز ورود فناوري‌هاي اطلاعات و ارتباطات از ابتدا با دغدغه‌هاي فرهنگي مواجه بوده و هست. نگراني‌ها در خصوص اثرات منفي فرهنگي و اجتماعي فناوريها، پديده‌اي است كه همواره نقش بازدارنده در توسعه فناوري ايفا كرده و به عبارت ديگر با فناوري صرفا برخورد سلبي شده تا ايجابي. در نتيجه و بر اثر تجربه، ما در استفاده از فناوري ابتدا با كاربردهاي منفي آن در جامعه مواجه شده‌ایم و با گذشت زمان رفته رفته كاربردهاي ديگر نيز مد نظر مصرف‌كنندگان تصميم‌گيران قرار گرفت.
تجربه ورود و نحوه برخورد با ابزار و فناوري‌هايي نظير تلفن، فكس، ويديو، كامپيوتر، بازي‌هاي كامپيوتري و تلفن‌همراه پيش روي ماست. هم‌اكنون نيز با پديده‌هايي همچون اينترنت، ماهواره و كاربردهاي جديد تلفن‌همراه مواجه هستيم. شيوه برخورد اما همچنان يكسان است. براي نمونه خدمات اپراتور سوم تلفن همراه كشور در نوعي بن بست قرار دارد. از سوي ديگر حتي زماني كه در كشور تلاش مي‌شود تا از طريق بومي‌سازي و استفاده از شبكه‌هاي داخلي در حوزه فضاي مجازي، به شكلي برخي نگراني‌ها را تقليل داد، بازهم با نوعي ابهام و مقاومت از سوي كاربران مواجه مي‌شويم. اما علت چيست؟
به اعتقاد نگارنده، فقدان نهادهاي مطالعات فرهنگي و اجتماعي فناوري و مراجعه دستگاه‌ها و نهادهای تصمیم‌گیر به این نهادهای مطالعاتی يكي از مهم‌ترين دلايل اين امر محسوب مي‌شود. در دنيا نهادهايي از اين دست با رصد فناوريها از حيث علمي، فرهنگي، اجتماعي و حتي امنيتي، به موقع وارد عمل شده و تبديل به بازويي مشورتي براي تصميم‌‌سازان و مصرف‌كنندگان مي‌شوند.هم‌اكنون كم نيستند نهادهاي بازيگر در حوزه فناوري كه به شكلي يك‌بعدي صرفا از مضرات فناوري گفته و در انتظار اثردهي هستند. اما زماني‌كه از طريق نهادهاي مطالعات فرهنگي و اجتماعي در حوزه فناوري به شكلي توامان فرصت‌ها و تهديد‌ها مورد تحقيق قرار گرفته و در جامعه تزريق شود، زمينه‌هاي نگراني نيز كاسته خواهد شد.
منبع : فناوران
