نام نویسنده: شهرام شريف
همشهرى – خدمات دهنده اينترنتى –ISP – كه من از آن سرويس مى گيرم، چند روز است كه كاملاً تعطيل است. وقتى به آنها تلفن زدم و پرسيدم كه چرا نمى توانم از طريق آنها به اينترنت متصل شوم در پاسخ گفتند:
– در خط هاى تلفن ما نويز Noise افتاده بود وبراى همين تا هفته ديگر مشغول تعمير سيستم هستيم!
پرسيدم: تكليف من كه يك ماه اينترنت نامحدود از شما خريده ام چه مى شود؟ حالا يك هفته ازآن بدون مصرف از بين مى رود؟
– اين مشكل كه هميشه پيش نمى‌آيد . بالاره براى هر ISP چنين وضعى اتفاق مى افتد.
فقط همين نبود. دو هفته‌اى كه از اين اينترنت استفاده مى كردم ، اتصال با شبكه در هر تماس تنها براى چند دقيقه امكان پذير بود، در حقيقت من براى چند دقيقه استفاده از اينترنت مبلغ قابل توجهى را پرداخته بودم. اما دوستان بخش فنى اين ISP محترم مشكل را به گردن مودم بخت برگشته و خط تلفن بى خبر از همه جاى من انداخته بودند. در چنين وضعيتى كه نه به خط تلفن اطمينان است نه به مودم هاى بازار كامپيوتر تهران و نه ISP ها ،مى توان تصور كرد كه درصد نفوذ اينترنت در كشور چقدر است!
هيچ تعهدى نداريم!
چنين وضعيتى براى بسيارى از كاربران اينترنت رخ اده است. البته همين تنها نيست ،برخى از ISP هاى نازنين قبل از آن كه مبلغ قابل توجه شما را اخذ كنند شما را مجبور به امضاى قراردادى مى‌كنند كه در آن صراحتاً قيد شده است كه « شركت تعهدى در قبال خراب شدن شبكه و قطع سرويس جهانى اينترنت ندارد» و كسى نيست بپرسد خراب شدن كدام شبكه ؟ كل شبكه اينترنت كه از مجموعه اى از بهترين وپرقدرت ترين كامپيوترهاى جهان ايجاد شده و اداره مى شود، و حتى با خراب شدن يك سيستم بقيه شبكه تغييرى نمى كند ولى آيا منظور شبكه نصفه و نيمه اى است كه در بعضى از شركت هاى خدمات دهنده اينترنت وجود دارد؟
اگر اين درست باشد كه بايد پرسيد: اگر شما خراب شدن شبكه خودتان را تضمين نمى‌كنيد، پس ما در حقيقت جنسى را مى خريم كه روى هواست و شما به عنوان فروشنده با كمال افتخار پول نقص سيستم را نيز از ما كاربران مى‌گيرد.
در اين زمينه البته نمى توان فقط ISP ها را مقصر دانست،بسيارى از آنان در هنگام عقد قرارداد با شركت هاى دولتى داخلى و يا شركت هاى خارجى بيش از آن‌كه به كيفيت و سرعت دقيق اينترنت توجه كنند به قيمت آن چشم مى دوزند و همين مى شود كه كنترل كيفيت ، يا موافقتنامه اى كه بر اساس آن كيفيت خط حفظ شود
– Service Level Agreement – اساساً فراموش مى شود. اين نتيجه خريد پراكنده ISP هاى ايرانى از شركت‌هاى خارجى است. امروزه بسيارى از ISP ها مى دانند كه پهناى باندى را كه خريدارى مى كند دقيقاً همان نيست كه در قرارداد ذكر شده است. به عنوان مثال يك خط 2 مگابيتى در قرارداد در عمل به زحمت به 5/1 مگابيت مى رسد و همين مى شود كه آن ها نيز در هنگام ارايه خدمات به User ها خيلى كمتر از آن‌كه مى گويند پهناى باند مى فروشند.
از كجا اينترنت بگيرم؟
در طول چند ماه گذشته مطبوعات به درستى و از جايگاه كارشناسى از آزادى سازى سرويس دهى اينترنت دفاع كرده اند ولى واقعيت اين است كه موضوع خدمات دهى اينترنت اهميتى به اندازه خود اينترنت دارد. وقتى اينترنت من قطع است و يا هر دقيقه قطع مى شود و يا سرعت آن به دو كيلوبايت در ثانيه هم نمى رسد چه فرقى مى كند كه اينترنت آزاد باشد يا محدودش كرده باشند؟
شايد وقت آن رسيده كه نحوه خدمات دهى اينترنت نيز مورد بحث قرار گيرد. مهمترين نكته اى كه در اين ميان وجود دارد پنهان كارى ISP ها از اعلام ميزان پهناى باند مورد استفاده و نوع سيستم عامل و تجهيزات و همچنين تعداد خط‌هاى تلفن است. در حقيقت يك ISP خوب بايد بر اساس ميزان پهناى باند تعداد خط تلفن مشخصى را داشته باشد. دراين زمينه مثل تمامى زمينه هاى ديگر هيچ استانداردى در كشور اعلام نشده و در خارج كشور هم كه اصلاً خود سرويس دهى Dial UP از رده خارج است و سرويس دهى هايى از نوع كابلى مثل DSL و يا ADSL جاى آن را گرفته است.
اگ Technical Suppurt خدمات دهنده اينترنت شما بگويد كه پهناى باند 2mg و 1000 خط تلفن دارد زياد خوشحال نشويد چرا كه بايد ابتدا 2mg را بر 1000 تقسيم كنيد و تازه نتيجه مى شود كه به هر كاربر فقط چند كيلوبايت- آن هم در بهترين حالت – تعلق مى گيرد. اما يكى از مهمترين نكاتى كه بايد هنگام خريد اينترنت به آن توجه كنيد اين است كه آيا شركت Technical Suppurt شبانه روزى دارد يا نه . در غير اين صورت مطمئن باشيد شركت مورد نظر شما فقط خواسته اينترنت را بفروشد و وصل شدن يا وصل نشدن شما ديگر ربطى ندارد . البته اخيراً شركت‌هايى كه سرويس دهى اينترنت را جدى‌تر گرفته اند از خدماتى چون Technical Suppurt شبانه روزى بهره مى‌برند.
هميشه ارزان ترين اينترنت بهترين نيست
يك بار در ميدان انقلاب در فاصله تعويض يك CD معيوب آموزشى دانشجويى به يكى از فروشندگان كارتهاى اينترنتى مراجعه كرد و از كارت اينترنت خواست. و او نيز تعداد زيادى كارت رابه او نشان داد .
كارت‌ها رنگ به رنگ بود و طبيعتاً نميشد از روى شكل آنها دريافت كه كدام بهتر است. دانشجوى درمانده پس از نگاهى به همه كارت ها ارزان ترين آنها را انتخاب كرد. مشخص بود كه او براى كار و تحقيق به اينترنت نياز دارد وگرنه هيچ گاه اينگونه از روى اسم و كارت اينترنت نمى‌خريد. و از آنجا كه گمنام‌ترين و ارزان ترين اينترنت را خريدارى كرد معلوم نيس توانسته باشد كاملاً تحقيق خود را از روى شبكه انجام داده باشد. صرف نظر از اين كه اين موضوع مى تواند نشان‌گر اين باشد كه متاسفانه دانشگاه‌ها و مراكز آموزشى ما دسترسى به اينترنت در حد صفر و براى مقاطع بالاست بايد خاطر نشان كرد كه امروزه تعداد Reseler ها از تعداد ISP هاى حقيقى ما بيشتر است . هر چند طبق تعريف استاندارد بسيارى از ISP هاى ما نيز Reseler محسوب مى شوند.
اگر آگهى هاى تبليغاتى نشريات كامپيوترى و اينترنتى را مشاهده كرده باشيد حتماً با تبليغى از نوع « با 50 هزار تومان شما هم سرويس دهنده اينترنت مى شويد» مواجه شده ايد. حال تصور كنيد وقتى با 40 هزار تومان نمى توانيد اينترنت با كيفيتى را خريدارى كنيد با 50 هزار تومان چگونه سرويس دهنده مى شويد و كاربرانتان چه وضعيتى خواهند داشت؟
در اين كه ISP هاى ما خود ISP هاى مجازى هستند شك نكنيد. بسيارى از آن ها حتى IPحقيقى ندارند و اين فاجعه است كه بسيارى از سايت هاى ايرانى را كسانى بازديد مى كنند كه IP حقيقى ندارند. به هر حال اينترنت هاى گرانقيمت هم هميشه خوب نيستند ولى به طور معمول سرعت بالاترى دارند.
E1 چيست؟
واژه خطوط E1 چند ماهى بيشتر نيست كه در فضاى اينترنتى كشور جاى باز كرده است. اين خطوط از طرف شركت مخابرات به برخى سرويس دهندگان اينترنت ارايه شده كه مى توانند با يك شماره تلفن 5 شماره ا 30 خط تلفن ورودى داشته باشند. با توجه به اين كه سرويس دهى مخابرات كشور به ISP ها منوط به خريد اينترنت – در كنار خطوط E1 – است ،دارندگان اين خطوط در حقيقت فروشنده اينترنتى هستند كه از طرف مخابرات ارايه مى شود. سرعت اين خطوط در برخى موارد از سرعت خطوط ديگر بالاتر است و اين موضوع بيش از آن كه به كيفيت اينترنت مربوط باشد به نوع خط بر مى گردد كه ظاهراً ديجيتالى است. ا
لبته بسيارى از خطوط تلفنى در كشور نيز هم اكنون در حال ديجيتالى هستند ولى حتى اگر ليزرى !هم بشوند بدترين نوع سرويس دهى اينترنت DialUp است و اين مشكلات ادامه خواهد داشت. جالب است بدانيد ISP كه در ابتداى مطلب به آ اشاره رفت از خطوط E1 بهره مى گرفت.
از طرف ديگر متاسفانه در قوانينى كه اخيراً براى اينترنت در كشور مصوب شده كاربران انتهايى -End User -كاملاً فراموش شده اند. هيچ گونه برنامه و طرحى براى نظارت بر ISP ها وجود ندارد و نهادهاى غير دولتى – مثل انجمن صنفى كارفرمايان اينترنتى هم فعلاً بر سر بودن يا نبودن با مخابرات چانه مى زنند. به نظر مى رسد توجه به مسايل كيفى سرويس دهى اينترنت بايد بالاخره از سوى ارگانى دولتى به طور موقت مورد كنترل و نظارت قرار گيرد. وجود يك مركز تظلم خواهى كاربران در اين زمينه لازم و ضرورى است.
البته انجمن كاربران ايرانى اينترنت كه با سرعت لاكپشت در حا شكل گيرى است مى تواند به اين موضوع توجه خاصى را نشان دهد و پس از تشكيل و ايجاد نهادى غير دولتى و قدرتمند حقوق كاربران اينترنت را مد نظر قرار دهد.
هنوز هم كه اينترنت مى خواهيد؟!
بعد از تمام اين حرف ها تصور مى كردم كه اينترنت را فراموش خواهيد كرد ولى مثل اين كه شما هم مثل هزاران كاربرى كه اين روزها بر تعدادشان مرتب افزوده ميشود با اين مشكلات مى سازيد ودم بر نمى آوريد. هنوز هم مصر هستيد كه اينترنت داشته باشيد و به فضاى سايبر قدم بگذاريد؟ به قولى- گزارشگران فوتبال- شما سرمايه هاى اينترنت هستيد! Technical Suppurt ها هم مثل داوران جام جهانى فقط به ضرر شما سوت مى زنند.
آفرين بر شما.
