جنگ ۱۲ روزه و رکود عمیق در فرصت‌های شغلی کشور

هادی محمدآبادی، مدیرعامل جاب‌ویژن، در رویداد «تجربیات و چالش‌های بنگاه‌های ایرانی در جنگ ۱۲ روزه» به بررسی وضعیت نیروی انسانی شرکت‌ها، میزان تعدیل نیرو و شرایط بازار کار در دوره قبل، حین و بعد از جنگ پرداخت.

به گفته مدیرعامل جاب‌ویژن تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که اندازه شرکت‌ها نقش مهمی در میزان آسیب‌پذیری آن‌ها داشته است؛ به‌طوری‌که در طول جنگ سازمان‌های با کمتر از ۱۰ نفر نیرو، ۵۷ درصد فروش خود را از دست داده‌اند، در حالی که این عدد برای شرکت‌های بالای هزار نفر تنها ۲۹ درصد بوده است. پس از جنگ، شرکت‌های بزرگ تقریباً به وضعیت عادی بازگشته و تنها ۵ درصد افت داشتند، اما بنگاه‌های کوچک همچنان با کاهش ۳۴ درصدی فروش دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

به گفته او، صنایع نیز واکنش متفاوتی داشتند. در دوران جنگ، کالاهای الکتریکی، لوازم خانگی، بازاریابی و تبلیغات بیشترین افت فروش را تجربه کردند، در حالی که صنعت دارو و کالاهای مصرفی تندگردش کمترین آسیب را دیدند. در دوره پس از جنگ، خدمات درمانی و خرده‌فروشی بیشترین بازیابی را داشتند اما تبلیغات، ساختمان، خودرو و فناوری اطلاعات همچنان با رکود مواجهند. اکوسیستم استارتاپی نیز جزو کم‌رمق‌ترین بازیاب‌ها بود. از نظر تعدیل نیرو، ۳۲ درصد سازمان‌ها حداقل یک نفر را تعدیل کردند، با متوسط ۸ درصد کاهش نیروی کار؛ این عدد در بنگاه‌های کوچک به بیش از ۱۰ درصد رسید و در صنایع دارویی به صفر نزدیک بود، اما در حوزه‌هایی مانند ساختمان، تولید صنعتی، اینترنت و تجارت الکترونیک بالاتر از میانگین بود.

بازار کار همچنان کوچکتر از دوران قبل جنگ

محمدآبادی با اشاره به داده‌های جاب‌ویژن گفت: اگر شاخص تعداد فرصت‌های شغلی پیش از جنگ را ۱۰۰ واحد در نظر بگیریم، این شاخص در ۱۲ روز جنگ به ۱۹ واحد سقوط کرد و پس از جنگ به ۷۵ واحد رسید؛ یعنی بازار کار هنوز ۲۵ درصد کوچک‌تر از پیش از بحران است. ارسال رزومه نیز در جنگ ۶۲ درصد کاهش یافت، اما نسبت رزومه به هر موقعیت شغلی رشد کرد که نشان‌دهنده افزایش رقابت میان کارجویان است و این شرایط، جذب نیروهای باکیفیت را برای کارفرمایان آسان‌تر کرده است. از نظر گروه‌های شغلی، نگهبانی و خدمات ساده کمترین افت و گاهی رشد داشتند، اما رشته‌هایی مانند مهندسی عمران، دیجیتال مارکتینگ، طراحی و مسئول دفتر بیشترین کاهش فرصت‌ها را تجربه کردند.

او افزود صنعت بیمه پس از جنگ حتی ۱۸ درصد رشد فرصت شغلی را ثبت کرده و بانکداری، کالاهای مصرفی و دارو نیز کمترین افت را داشتند، در مقابل هتلداری، لوازم خانگی، تبلیغات، اینترنت و خدمات آنلاین بیشترین کاهش فرصت‌ها را تجربه کردند.

از منظر جغرافیایی، تهران با کاهش ۲۸ درصدی، شهرهای بزرگ دیگر با کاهش مشابه و سایر شهرها تنها با ۱۶ درصد افت مواجه شدند. داده‌های پلتفرم نشان می‌دهد ۴۱ درصد کارجویان پیش و پس از جنگ بیکار بوده‌اند، ۷ درصد بعد از جنگ شغل خود را از دست داده‌اند و حدود ۲۰ درصد دلیل اصلی جستجوی کار خود را پیامدهای جنگ عنوان کرده‌اند.