دمای مغز سالم یک انسان تا ۴۰.۵ درجه میرسد
به طور کلی، مغز انسان معمولا از دیگر بخشهای بدن انسان گرمتر است.
محققان موفق شدند اولین نقشه دمایی (Temperature Map) از مغز سالم یک انسان را تهیه کنند. دستاوردهای این محققان نشان میدهد که دمای مغز انسان میتواند بسیار متغیر باشد که این تغییرات بر اساس فاکتورهای مختلف ایجاد میشود. مثلا زمان به خصوصی در روز یا قرارگیری به خصوصی از بافت مغز. اما به طور کلی، مغز انسان معمولا از دیگر بخشهای بدن گرمتر است.
در این تحقیق که توسط آزمایشگاه تحقیقات پزشکی MRC انگلستان انجام شده٬ محققان، دادههای دمای مغز را از دو گروه دریافت و تحلیل کردند: بیماران بخش مراقبتهای ویژه که تصاویر مغز آنها در پروژه دیگری دریافت شده بود و گروه دوم افراد داوطلب سالم که برای شرکت در این تحقیقات اعلام رضایت کردهاند. در هر دو گروه، دمای مغز طی ۳ مرحله در روز-صبح، ظهر و عصر- دریافت شد.
در کل، دمای میانگین هر دو گروه دقیقا ۱۰۱.۳ درجه فارنهایت (۳۸.۵ درجه سلسیوس) بود، البته در صورت دما گیری به صورت زبانی، دمای دریافت شده از آنها پایینتر ثبت شده است. اما متغیرهای زیادی در دستیابی به نتیجه نهایی تاثیر گذار بودهاند. دمای مغز این افراد معمولاهنگام شب پایینتر بوده است و به علاوه، در بخشهای عمقی مغز، دمای بالاتری نسبت به سطوح بیرونی بافت مغز دریافت شد. همچنین مشخص شد مغز زنان و افراد مسن نیز دمای بالاتری دارد. یافتههای این محققان در مجله تخصصی Brain به چاپ رسیده است.
نتایج تحقیقات دیگر نیز که در این زمینه انجام شده اثبات میکند که دمای بدن به آن اندازه که فکر میکنیم ایستا و یکنواخت نیست و معمولا با دمای استاندارد ۹۸.۶ درجه فارنهایت، تا حدودی متفاوت است. اما بیشتر دانش ما در زمینه گرمای مغز از بررسی افرادی به دست آمده که در بیمارستان هستند زیرا تحت نظر گرفتن مرتب این افراد راحتتر است. اما حالا با پیشرفت تکنولوژی، تکنیکهای غیر تهاجمی جدیدی معرفی شده که میتوان با کمک آنها دمای مغز انسانهای سالم را نیز به سادگی گرفت. با استفاده از این تکنیکها، تیم تحقیقاتی توانست نقشه ۴ بعدی از دمای مغز سالم انسان را تهیه کند که HEATWAVE (موج گرما) نام گرفته است. این نقشه، تغییرات را با دو فاکتور زمان و مکان نشان دهد.
دستاوردهای این تحقیق باید توسط دیگر محققان نیز تایید شود اما در هر صورت اطلاعات جدید و مهمی را در زمینه پزشکی به دنیا معرفی کرده است. به عنوان مثال، مدتها تصور بر این بود که دمای بالای مغز میتواند ریسک ایجاد مشکلات حیاتی پزشکی را در فرد بیمار بالا ببرد. اما محققان دیدند که در یک فرد سالم نیز دما میتواند تا ۱۰۵.۶۲ درجه (۴۰.۵ درجه سلسیوس) هم بالا برود و در عین حال هیچ مشکلی نیز برای فرد ایجاد نشد. حتی در بیمارانی که وضعیت بحرانی داشتند، این تیم تحقیقات نتوانست ارتباط معناداری بین دمای بالای مغز و شانس بقای این افراد پیدا کند. چیزی که در زمینه بهتر شدن وضعیت این افراد تاثیر گذار بود، نحوه تغییر کردن دمای مغز بیماران در طی روز بود، به عبارت دیگر، ریتم دمایی مغز این افراد بود که بر اساس آنچه پیش بینی میشد تغییر میکرد و همین فاکتور میتوانست تاثیر چشم گیری در روند بهبود این بیماران داشته باشد.
John O’Neill، رئیس این تیم در آزمایشگاه MRC و همچنین نویسنده اصلی این تحقیق میگوید: «ما دریافتیم که دمای مغز در شب و قبل از خواب کاهش پیدا میکند و طی روز، افزایش مییابد. ما معتقدیم که این تغییرات روزانه در دمای مغز، ضامن سلامت دراز مدت مغز است – امید داریم که درباره این موضوع در تحقیقات آتی خود بیشتر کنکاش کنیم.»
اگر این فرضیه درست باشد، در آینده قادر خواهیم بود با استفاده از بررسی و پیگیری دمای مغز افراد، برای مریضیها و مشکلات بیشتری مربوط به مغز ٬ شیوهها و تکنیکهای نوین درمان معرفی کنیم.