در رمان «تاریخ صفر» ویلیام گیبسون، شخصیتی وجود دارد که زشت‌ترین و مضحک‌ترین تی‌شرت دنیا را به بر تن دارد و جالب آنکه این لباس می‌تواند به طرز شگفت‌انگیزی، فرد پوشنده را در برابر دوربین‌های مداربسته نامرئی کند.
حال در دنیایی که در سراسر جهان از سیستم‌های نظارتی مبتنی بر هوش مصنوعی برای ردیابی و تحت نظر گرفتن شهروندان استفاده می‌شود، ممکن است ما نیز روزی به پوشیدن این لباس‌های زشت برای در امان ماندن از دید این دوربین‌ها متوسل شویم.
در همین رابطه اخیرا محققان دانشگاه نورث ایسترن، ام‌آی‌تی و آی‌بی‌ام موفق به طراحی لباسی شده‌اند که با رنگ کالیدوسکوپیک چاپ شده روی آن می‌تواند کاربر را در برابر هوش مصنوعی، غیرقابل شناسایی کند.
این دستاورد، نمونه‌ای از چند محصول تولیدی در زمینه مقابله با نظارت دیجیتال محسوب می‌شود. ژو لین، از اساتید دانشگاه نورث ایسترن و پژوهشگر این گروه تحقیقاتی توضیح می‌دهد: این تی‌شرت روی شبکه‌های عصبی که برای تشخیص اشیا مورد استفاده قرار می‌گیرد، اثر می‌گذارد. معمولا زمانی که یک شبکه عصبی، شخص یا جسمی را در تصویر شناسایی می‌کند، یک باکس محدودکننده اطراف آن رسم می‌کند و یک برچسب به آن شی اختصاص می‌دهد.
لین و همکارانش با یافتن نقاط مرزی یک شبکه عصبی (آستانه‌هایی که در آن تصمیم می‌گیرد که آیا مورد مشاهده شده، یک شی است یا خیر) توانسته‌اند طرحی را ایجاد کنند که می‌تواند سیستم طبقه‌بندی و برچسب‌گذاری شبکه هوش مصنوعی را به اشتباه بیندازد.
با نگاهی دقیق و تخصصی به دو شبکه عصبی تشخیص اشیا به نام‌های Yolo2 و Faster R-CNN، این گروه تحقیقاتی توانستند مناطقی از بدن را شناسایی کنند که با افزایش نویز پیکسل به آن می‌توانند هوش مصنوعی را گیج کند.
این اولین باری نیست که تلاش‌هایی برای دور زدن و گیچ کردن فناوری هوش مصنوعی صورت گرفته است. در سال 2016، محققان دانشگاه‌های Carnegie Mellon و North Carolinaو، عینک‌هایی را طراحی کردند که می‌توانست فناوری تشخیص چهره را فریب دهد تا کاربر را به اشتباه در پایگاه داده خود، طبقه‌بندی کند.
در سال 2017 نیز محققان آمریکایی توانستند شبکه‌های عصبی عمیق را به نحوی فریب دهند که علامت توقف را به عنوان علامت محدوده سرعت 45 مایل بر ساعت تشخیص دهند.
باتیستا بیگو، از اساتید دانشگاه و محققان این حوزه می‌گوید: برای چنین سیستم‌هایی، چالش واقعی این است که در طول مدت ویدیو، ناشناخته بمانید. هنگامی‌که فرآیند تشخیص در هر فریم اجرا می‌شود، ناشناخته ماندن به طور مداوم، بسیار سخت می‌شود.
برخلاف علام توقف، تی‌شرت‌ها هنگام حرکت پوشنده، چین و چروک پیدا می‌کنند و بنابراین، این موضوع می‌بایست در نظر گرفته شود. دستاورد اخیر محققان در این زمینه، اولین نمونه برای یک شی متحرک محسوب می‌شود که توانست به طور دقیق، چین و چروک لباس‌های یک فرد حین راه رفتن را ردیابی و مانع از تشخیص آن توسط دوربین‌های هوش مصنوعی شود.
با این حال، لین می‌گوید که بعید است این تی‌شرت‌ها به دنیای واقعی راه یابند. در واقع، هدف این گروه از محققان آن نیست تا مردم بتواننند خود را از فناوری‌های نظارتی پنهان کنند. بلکه هدف گروه، یافتن حفره‌هایی در شبکه‌های عصبی است تا شرکت‌های نظارتی بتوانند آنها را برطرف کنند.
