حضور پررنگ تاکسی‌های آنلاین در خاورمیانه

با پیشرفت تکنولوژی، گسترش استفاده از اینترنت و دسترسی مردم جهان به تلفن‌های هوشمند، بیشتر کسب‌وکارها در تلاش هستند تا سازوکارهای خود را به صورت آنلاین تنظیم کنند. امروزه تاکسیرانی یکی از بازارهایی است که به دلیل سهولت کار برای کاربر و اپراتور، به سمت خدمات آنلاین سوق پیدا کرده است. محبوبیت سفرهای تفریحی و همچنین سفرهای کاری در منطقه خاورمیانه، غول‌های حمل‌ونقل جهانی مانند Careem را به خود جذب کرده است. فرصت‌های تجاری روزافزون در خاورمیانه، توریست‌های مذهبی و تجاری، تقاضا را برای تاکسی‌های آنلاین در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا افزایش داده است. میراث فرهنگی گسترده، ارتباط با جهان، زیرساخت‌های توسعه‌یافته و گردشگری تجاری، پایگاه‌های متنوع گردشگری سبب جذب مسافرانی از سرتاسر جهان به منطقه خاورمیانه شده که به تبع آن بازار خدمات آنلاین را افزایش داده است.  

کشورهایی چون عربستان سعودی، مصر و امارات مقاصدی هستند که گردشگران بین‌المللی بیشتری را نسبت به سایر کشورهای خاورمیانه به خود جذب می‌کنند؛ از این رو تاکسیرانی‌های بزرگ به طور عمده در این کشورها سرمایه‌گذاری می‌کنند تا نیازهای رو به رشد این کشورها را برآورده کنند. در این میان، عربستان سعودی آماده است تا یک بازار بزرگ برای تاکسی‌های آنلاین خلق کند. از همین رو، در ماه سپتامبر ۲۰۱۹ با ابتکار برنامه تحول ملی در پادشاهی عربستان سعودی، شرکت اوبر، غول تاکسیرانی آنلاین، فعالیت خودش را در این کشور آغاز کرد. به دلیل وجود مراکز فناورانه، مکان‌های تفریحی، صنایع عظیم و شهرهای مقدسی که در عربستان قرار دارند، تعدادی از سرمایه‌گذاران حمل‌ونقل آنلاین برای فعالیت در این کشور ابراز تمایل کرده‌اند. برخی از شرکت‌های برجسته همچون Uber، Lyft، Bolt Private از پلت‌فرم‌های مختلفی برای جذب مخاطبان خاص در خاورمیانه و شمال آفریقا استفاده می‌کنند.  

یکی از غول‌های شرکت خدماتی حمل‌ونقل در جهان، شرکت Careem است که زیرمجموعه شرکت آمریکایی Uber به حساب می‌آید. این شرکت در سال ۲۰۱۲ با ارائه خدمات لیزینگ شروع به کار کرد و به تدریج تبدیل به سرویسی پرمخاطب برای استفاده روزمره شهروندان شد. شرکت Careem در سال ۲۰۱۸ سرویس حمل‌ونقل هوایی خود را راه‌اندازی کرد، یک پلت‌فرم سفارش غذا را خرید و بر تعداد کاربران خود در جهان عرب افزود. در ادامه مسیر، این شرکت خدمات اتوبوسرانی را در مصر افتتاح و گسترش داد. پس از یک سال که Careem روی ریل موفقیت قرار داشته، با خرید یک استارت‌آپ به اشتراک‌گذاری دوچرخه در امارات متحده عربی، کسب‌وکار خود را رونق بیشتری داد و نام تجاری این پلتفرم دوچرخه‌سواری را Careem Bike انتخاب کرد.  

این شرکت که مسیر رشد خودش را از اوبر به عاریه گرفته بود، در این نقطه متوقف نشد. در همین راستا، Careem در سال ۲۰۲۰ اعلام کرد که به زودی کیف پول دیجیتال خود را برای جایگزینی پرداخت‌های نقدی راه‌اندازی می‌کند و نام Careem Pay را برای آن انتخاب کرد. دفتر مرکزی این شرکت در دبی مستقر است و در بیش از ۱۰۰ شهر از ۱۵ کشور در خاورمیانه، آفریقا و مناطق جنوب آسیا حضور فعال دارد. این شرکت تاکسی آنلاین، با شعار «سوار شوید، رانندگی کنید، غذا سفارش دهید و با Careem پرداخت کنید» توانسته مخاطبان زیادی را به خود جذب کرده و ارزش خود را تا سال ۲۰۱۸ به بیش از ۲ میلیارد دلار برساند. با این حال فرزند اوبر، چند روز پیش با انتشار پستی در لینکدین اعلام کرد که در خاورمیانه به دنبال ۲۰۰ فرصت شغلی است. خبرگزاری بین‌المللی رویترز در دبی به این حواشی نگاهی اجمالی انداخته است.

شرکت Careem در بیانیه‌ای اشاره کرد که به دنبال ایجاد مشاغلی در شرکت‌های حمل‌ونقل است و قصد دارد این فرصت‌ها را در اختیار مهندسان، تحلیلگران داده، مدیران عملیات و طراحان بگذارد. این شرکت در سال ۲۰۱۹ توسطUber Technologies  به مبلغ ۳.۱ میلیارد دلار خریداری شد و فرصتی را برای تسلط بر بازار خاورمیانه و پاکستان برای این شرکت آمریکایی فراهم کرد. امروزه Careem بر توسعه روزافزون سوپر اپ خود متمرکز است و خدماتی خارج از تجارت اصلی خود مانند تحویل غذا، پرداخت‌های دیجیتال و خدمات پیک را ارائه می‌دهد.

خاورمیانه، مقصد جذاب تاکسی‌های آنلاین

بازار خدمات تاکسی آنلاین شامل فروش خدمات تاکسی و کالاهای مرتبط به نهادها، سازمان‌ها و شرکت‌هایی است که حمل‌ونقل مسافر را از طریق خودرو یا ون با اتکا به یک برنامه تلفن همراه و به صورت آنلاین انجام می‌دهند. این شرکت‌های از قبیل Uber، Lyft و Didi از پلتفرم‌های آنلاین و اپلیکیشن‌های موبایل برای ارائه خدمات خود به مشتریان استفاده می‌کنند. اکنون کاربران گوشی‌های هوشمند، خدمات تاکسی همچون اطلاعات و موقعیت رانندگان را به صورت آنلاین دریافت می‌کنند. اقبال کاربران به این برنامه‌ها نشان از رضایت آنان دارد که نتیجه آن افزایش تقاضا برای بازار خدمات تاکسی آنلاین است. از سوی دیگر، مقررات سختگیرانه اعمال شده بر عملیات خدمات تاکسی آنلاین، رشد بازار خدمات تاکسی آنلاین را محدود کرده است. موارد زیادی از تعرض و آزار و اذیت علیه خدمات تاکسی آنلاین ثبت شده است که در نتیجه آن دولت‌ها در سراسر جهان مقررات سختگیرانه‌ای را برای ارائه‌دهندگان این خدمات وضع کرده‌اند. این حوادث لزوم اعمال یک سیاست قوی برای ایمن‌سازی مشتریان را گوشزد می‌کنند. دولت‌ها برای جلوگیری از بروز چنین حوادثی، نظارت سختی را بر رانندگان Uber و Lyft اعمال می‌کنند که از جمله آن می‌توان به بررسی سابقه اثر انگشت رانندگان اشاره کرد.  

کشورهای آمریکا، امارات متحده عربی و بریتانیا در حال تبدیل شدن به کانون رشد صنعت تاکسیرانی هستند. یکی از دلایل اصلی این امر، رشد صنعت گردشگری است. محققان تخمین زده‌اند که سفر و گردشگری تا سال ۲۰۲۸ حدود ۴۸۶.۱ میلیارد دلار به صنعت تاکسیرانی کمک خواهد کرد؛ گرچه نمی‌توان از حمایت دولت‌ها به عنوان عامل پیشرفت این فناوری چشم‌پوشی کرد. دولت‌های منطقه خاورمیانه در حال کار روی مقرراتی هستند که تا حد زیادی از اپراتورها و مشاغل صنعت تاکسیرانی حمایت می‌کند. مهار تراکم ترافیک و افزایش گردشگری در رونق اقتصاد، تمرکز اصلی دولت‌های این منطقه جغرافیایی است.