نام نویسنده: نسترن صائبی
روبات‌های صنعتی کوچک و بزرگ از خیلی جهات به هم شباهت دارند. تمامی این روبات‌ها خستگی نمی‌شناسند، خطا نمی‌کنند و کارشان را دقیق انجام می‌دهند.
این روبات‌ها در تمامی صنایع از خودروسازی گرفته تا تجهیزات الکترونیکی به کار گرفته شده‌اند و مشاهده یک بازوی روباتیک که کارهای مختلفی را انجام می‌دهد، دیگر برای ما امری عادی شده است. اما محققان اخیرا موفق به ساخت روباتی شده‌اند که نه روی ماشین‌ها کار می‌کند و نه روی کامپیوترها، بلکه روی اجساد انسان کار می‌کند.
ماجرا از این قرار است که گروهی از پاتولوژیست‌ها (متخصصان آسیب شناسی) در دانشگاه برن سوییس معتقدند که اگر کار کالبد شکافی را به روبات‌ها بسپاریم، بهتر است. کالبدشکافی معموا برای خانواده‌هایی که عزیزان خود را از دست داده‌اند آزاردهنده است، بنابراین با استفاده از روبات هم می‌توان کالبدشکافی را دقیق تر و به شکل مجازی انجام داد و هم اندکی از اندوه خانواده‌ها کم کرد.
این پژوهشگران در حال حاضر یکی از پیشگامان کالبدشکافی مجازی یا virtopsy به شمار می‌روند که از روش‌هایی غیر از جراحی و بازکردن اجساد برای کشف علت مرگ استفاده می‌کنند. در حال حاضر در بیش‌تر یا تمامی کشورهای دنیا، کالبدشکافی با جراحی‌های عمقی به متلاشی شدن یا آسیب دیدن جدی اجساد مردگان منجر می‌شود.
به همین دلیل این پژوهشگران در تلاشند با استفاده از روباتی با نام Virtibot بخشی از فرآیند کالبدشکافی را بدون انجام دادن جراحی و البته با قابلیت اعتماد بیش‌تر و استاندارد شده انجام دهند.
Virtopsy ترکیبی از عکس‌برداری سه بعدی از سطح بدن و سی‌تی‌اسکن از اندام داخلی است که مدلی مجازی و با کیفیت بالا از جسد ایجاد می‌کند و به نوعی بازسازی دوباره بدن فرد پس از مرگ است.
این مدل مجازی در موارد جنایی برای تشخیص اینکه قاتل کیست به کار می‌رود.
این روبات در واقع از روش ملاحظه‌کارانه‌ای برای کالبد شکافی جسد استفاده می‌کند تا مبادا خانواده مقتول آزرده خاطر شود. نمونه‌برداری سوزنی در این روش باعث می‌شود جسد فرد همانطور که بوده باقی ماند و در جریان کالبدشکافی آسیب نبیند.
لارس ابرت (Lars Ebert)، عضو تیم پژوهشی روبات‌های کالبد شکاف مجازی می‌گوید: در حال حاضر در روش‌های معمولی، ارگان‌های داخلی بدن افراد حین کالبد شکافی بیرون آورده می‌شوند، بریده یا قطعه قطعه می شوند تا در نهایت کشف شود که چه صدماتی به آن وارد شده یا توموری در آن وجود دارد یا نه. اما اگر در حین انجام این بررسی‌ها چیزی از قلم انداخته شود، دیگر شانسی برای کشف دوباره آن یا دیدن آن اندام داخلی جدا شده از بدن وجود ندارد.
اگر فرد دیگری قصد کالبد شکافی مجدد جسد را داشته باشد با انبوهی از ارگان‌های قطعه قطعه شده رو‌به‌رو می‌شو که به هیچ دردی نمی‌خورند. بنابراین جزییات نادیده گرفته شده برای همیشه از دست می‌روند. ابرت امیدوار است کالبد شکافی مجازی و خودکار تاثیر خطاهای احتمالی پاتولوژیست‌ها بر نتیجه‌گیری درباره علت مرگ را در جریان جراحی‌های پس از مرگ از این فرآیند حذف کند.
ابرت می‌افزاید: کالبد شکافی به توانایی پاتولوژیست‌ها در ارایه گزارش و آنچه دیده‌اند بستگی زیادی دارد و همیشه احتمال آن می‌رود که آنها چیزی را در گزارش خود از قلم بیندازند.
ولی ما در تلاشیم تمام این فرآیند را هدفمندتر کرده و با فراهم آوردن اطلاعات به صورت دیجیتالی، امکان دسترسی و آزمایش مجدد آنها در 20 یا 30 سال بعد را به وجود آوریم.
فرآیند کالبدشکافی مجازی با تهیه اسکن از سطح بدن آغاز می‌شود. زمانی که جسد در مقابل روبات قرار می‌گیرد، روبات علامت‌های مشخص کننده‌ای بر روی پوست ایجاد کرده و سطح بدن را اندازه‌گیری می‌کند. داده‌های این اندازه‌گیری سپس برای هماهنگی با اسکن اندام داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روبات با استفاده از دوربین‌های استروسکوپیک (برجسته ساز) و یک پرتوافکن که قالبی از اندام‌ها ایجاد می‌کند، مدلی سه بعدی و رنگی از بدن با دقت تفکیک پذیری دو صدم میلی‌متر تهیه می‌کند.
با نمایش این مدل بر روی صفحه کامپیوتر، تمامی آسیب دیدگی‌ه، خالکوبی و دیگر علامت‌های مشخصه فرد با ریز جزییات به تصویر کشیده می‌شود. Virtibot همچنین قادر است حرکات خود را با دقت برنامه‌ریزی کرده و اسکن سه بعدی را در سریع‌ترین زمان ممکن تهیه کند.
دیجیتالی بودن این اطلاعات پردازش و تحلیل آنها را راحت‌تر می‌کند.
در یکی از مواردی که از این فناوری برای کشف یک ماجرای مرگ استفاده شده بود، با ثبت اثرات برخورد گلگیر یک ماشین با جسد فرد شده، کل تصادفی که به مرگ این فرد منجر شده بود بازسازی شد.
پس از اینکه اسکن از سطح بدن جسد انجام شد، تختی که جسد روی آن قرارگرفته وارد دستگاه سی‌تی‌اسکن می‌شود.
این دستگاه به کمک اشه ایکس، تصاویر با دقت تفکیک پذیری بالایی از تمامی اندام‌های داخلی تهیه می‌کند که امکان مشاهده بیماری‌ها یا صدمات را فراهم می‌سازد. در موارد مرگ بر اثر تصادف، نحوه شکستگی استخوان‌ها می‌تواند راهگشایی برای بازسازی صحنه تصادف باشد.
در نهایت با تحلیل مدل سه بعدی و اسکن‌های خارجی و داخلی و همچنین نمونه برداری سوزنی تمامی اطلاعات لازم مربوط به جسد گردآوری می‌شود.
برای نمونه برداری دقیق، حتی از تصاویر سی‌تی اسکن به طور زنده در حین کالبد شکافی مجازی استفاده می‌شود.
نمونه برداری از مایعات داخل ریه‌ها در قربانیانی که بر اثر خفگی کشته شده‌اند یا برداشتن تکه‌ای از کبد کسی که بر اثر بیماری یا مسمومیت مرده برای تعیین علت دقیق مرگ راهگشا خواهد بود.
تصویر برداری به لحاظ استفاده از اشعه ایکس، برای افرادی که مجبورند مدام این کار را انجام دهند، صدمات غیرقابل جبرانی خواهد داشت، اما روبات بدون نگرانی از آسیب دیدن می‌تواند با سرعت زیاد و بدون وقفه کار تصویربرداری از اندام‌ها را به جای انسان انجام دهد.
همچنین روبات در به کار بردن ابزارهای کوچک و ظریف بدون خطا از انسان ماهرتر است.
ابرت می‌گوید: استفاده از Virtibot برای کالبد شکافی گام مهمی است. البته بدون داشتن نگرانی، زیرا این افراد یک بار مرده‌اند، پس دیگر روبات صدمه ای بیش از آنچه قبلا به آنها وارد شده، ایجاد نمی‌کند.
تا کنون از این روبات برای کالبد شکافی 52 جسد استفاده شده که از آن میان 26 مورد مربوط به تصادفات جاده‌ای، 10 مورد بر اثر برخورد با اشیای نوک‌تیز، شش مورد قتل با چاقو، پنج مورد تیراندازی و دو مورد خفگی بوده است.
در 19 مورد از اسکن‌های سه بعدی برای بازسازی صحنه جنایت استفاده شده و اسناد و اطلاعات مربوط به آن برای دادرسی به دادگاه سوییس ارایه شده است.
