نام نویسنده: حامد شفیعی
به طور حتم طی هفته های گذشته به ویژه در روزهای اخیر شاهد کاهش سرعت اینترنت و اعمال محدودیت برای دسترسی به برخی سایت ها به خصوص سایت های خبری بوده اید. به نحوی که دامنه این محدودیت ها مجلس را نیز در برگرفت و اینترنت نمایندگان نیز محدود شد و نمایندگان دیگر نمی توانستند به سایت های خبری دسترسی داشته باشند البته این مساله تنها مختص به اینترنت مجلس نبود چرا که به نظر می رسد با فرا رسیدن ایام انتخابات و همچنین هشدارها و نامه های ارسالی که از سوی برخی از نهادهای قضایی و امنیتی اعلام می شد، حکایت از درنظر گرفتن سیاست جدید از سوی دولت برای کنترل بیشتر فضای اینترنت است.
گرچه باید گفت تمامی این کارها به نوعی به حساب پیشگیری و جلوگیری از فساد اجتماع گذاشته می شود که البته کسی منکر این قضیه نیست اما ضررهای ناشی از این اقدام برای شرکت های ارائه دهنده خدمات اینترنتی ISP و ICPها موجب شد که سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور در نامه ای انتقاد شدید خود را در خصوص اختلالات اینترنت از شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کند.
در بخشی از این نامه آمده است:«پیرو اخبار رسیده از شرکت های سرویس دهنده اینترنتی، چند روزی پس از خاتمه تعطیلات نوروزی شرکت ارتباطات زیرساخت (تامین کننده انحصاری پهنای باند کشور) بدون اطلاع رسانی قبلی اقدام به فعال سازی یک سیستم دیوار آتش (Firewall) جدید روی کل پهنای باند اینترنتی کشور کرده است، در واقع در حال حاضر هر نوع دسترسی به اینترنت از داخل دو فیلترینگ مجزا صورت می پذیرد.
اولین دیوار آتش توسط شرکت های تامین کننده اینترنت(ISP) به خدمت گرفته می شود و از دیرباز وجود دارد. داده های داخل این سیستم ها توسط کمیته تعیین مصادیق تعیین می شوند و بعد از ابلاغ به شرکت ها توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور اجرا می شود. اما در خصوص دیوار آتش دوم شرکت زیرساخت که روی کلیه پهنای باند کشور عمل می کند، هیچگونه اطلاع رسانی انجام نشده است. آنچه موجب اعتراضات فراوان کاربران اینترنت پس از بازگشت از تعطیلات نوروزی شده است، وجود اختلالات بسیار در راستای دسترسی به اقصی نقا شبکه جهانی اینترنت است.»
گفتنی است این نخستین باری نیست که اینترنت کشور با چنین اختلالاتی مواجه می شود و کاربران اینترنت را دچار مشکل می کند چرا که از زمان قطعی مسیر فیبر نوری کشور توسط لنگرکشتی تا کنون حداقل دو ماه است که کاربران و مدیران شرکت های ارائه دهنده خدمات اینترنتی داد افت سرعت و اختلال در اینترنت را سرمی دهند و کسی در این زمینه پاسخگو نیست و شاید همین مساله سبب شده است که سرانجام سازمان نظام صنفی رایانه ای استان تهران در بیانیه انتقادی، شرکت ارتباطات زیرساخت را عامل و مقصر اصلی اختلالات اینترنت کشور بداند هر چند مسوولان زیرساخت در توجیه این اقدا اخیر خود می گویند: «خود شرکت ها از ما درخواست اعمال فیلترینگ کرد ه اند.»
تناقض گویی مسوولان زیرساخت
بر اساس بیانیه سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور نصب یک سیستم دیوار آتش (فایروال)
روی پهنای باند اینترنتی کشور موجب اختلالات روزهای اخیر اینترنت شده است. به راستی کدام سازمان متولی نظارت و پاسخگوی مشترکین پهنای باند کشور است؟ آیا سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ابزار مناسب پایش و کنترل محسوس کیفیت و کمیت پهنای باند ارائه شده توسط شرکت زیرساخت را در اختیار دارد؟ و چگونه است که هیچگونه اعمال نظارت و مقررات در این مورد صورت نمی پذیرد در حالی که متولی اجرا و نظارت فیلترینگ در نهایت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور است. این پرسش های مسوولان سازمان نظام صنفی رایانه ای استان تهران از مدیران شرکت ارتباطات زیرساخت در پی بروز اختلالات اخیر است که به گفته محمود خادمی مسوول کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی رایانه ای این بیانیه برای این شرکت ارسال شده و منتظر پاسخ از سوی متولیان هستیم.
او در این باره می گوید: «شرکت ارتباطات زیرساخت بدون اطلاع رسانی و هماهنگی قبلی با شرکت های ارائه دهنده خدمات اینترنتی اقدام به ایجاد سیستم فیلترینگ روی پهنای باند کشور کرد که این موجب شد در برخی مواقع سرعت اینترنت این شرکت ها به یک دهم کاهش پیدا کند.»
در مقابل اظهارات خادمی، آریانیا معاون فناوری اطلاعات شرکت ارتباطات زیرساخت اعتقاد دارد: «در پی درخواست خود شرکت های ارائه دهنده اینترنت این اقدام صورت گرفته است.» او می افزاید: « درواقع شرکت های ISP و ICP اعلام کردند که دیگر نمی خواهند از فایروال خود استفاده کنند و در نظر دارند از این به بعد از سیستم مرکزی و به صورت متمرکز از فایروال استفاده کنند.»
رئیس کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی رایانه ای در پاسخ به اظهارات معاونت فناوری اطلاعات شرکت ارتباطات زیرساخت معتقد است شاید تنها یک یا دو شرکت
در خواست چنین کاری را کرده باشند که این ملاک برای اجرای طرح در کل کشور نیست چرا که اگر قرار است درخواستی به صورت کلی شود، باید از طریق سازمان نظام صنفی به عنوان نهاد رابط میان بخش خصوصی و دولتی صورت گیرد.
در همین زمینه و بر اساس پیگیری خبرنگار سرمایه از شرکت های ISP حاکی از این است که درخواستی از سوی این شرکت ها مبنی بر استفاده از فایروال شرکت ارتباطات زیرساخت نشده است.
دو فیلترینگ روی یک پهنای باند
آریانیا در توضیح استفاده شرکت های ارائه دهنده خدمات اینترنتی از فایروال می گوید: «در ابتدا خود شرکت ها اقدام به نصب تجهیزات برای اعمال فیلترینگ کردند و تنها اسامی آدرس ها را دریافت می کردند که بعد از تعطیلات نوروز این شرکت ها خواستار برداشتن فایروال خود از روی پهنای باند شدند تا بتوانند از فایروال شرکت ارتباطات زیرساخت استفاده کنند.» اظهارات این مقام مسوول با آنچه اتفاق افتاده و با گفته های مدیران شرکت ها در تناقض است.
محمود خادمی در این باره می گوید: «نخستین دیوار آتش (فایروال) توسط شرکت های تامین کننده اینترنت به خدمت گرفته می شد و از دیرباز وجود داشت. داده های داخل این سیستم ها توسط کمیته تعیین مصادیق تعیین و بعد از ابلاغ به شرکت ها توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور اجرا می شود.»
به گفته وی اقدام شرکت ارتباطات زیرساخت بدون اطاع رسانی به شرکت ها موجب شده که علاوه بر فایروال و سیستم فیلترینگ شرکت ها فایروال دیگری نیز نصب شود. به عبارتی در حقیقت در حال حاضر هر نوع دسترسی به اینترنت از داخل دو فیلترینگ مجزا صورت می پذیرد که این امر هم موجب کاهش سرعت و هم دسترسی محدود کاربران به اینترنت می شود.
رئیس کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی رایانه ای استان تهران ادامه می دهد: «شدت و نوع تجهیزات فیلترینگ اینترنت بستگی به میزان پهنای باند شرکت دارد و شرکت ها برای خرید و نصب این تجهیزات هزینه های هنگفتی را متقبل شده اند که در پاره ای مواقع به
200 میلیون تومان می رسد.» از همین رو کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی بر این باور است که تداوم چنین روالی خسارات هنگفتی بر پیکره ارتباطات و اطلاع رسانی وارد خواهد ساخت که شاید خود اثباتی بر پرهیز از هر نوع انحصارطلبی در عرصه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور است. در همین حال معاون فناوری اطلاعات شرکت زیرساخت نیز ادامه پاسخ دادن به سوالات را منوط به هماهنگی با روابط عمومی این شرکت دانست و از پاسخ دادن به هرگونه سوال دیگر امتناع کرد.
به گفته کارشناسان اینترنت شاید شهروندان ایرانی به قطعی آب، برق و حتی گاز عادت دارند و گاهی هم به دلیل کابل برگردان مخابرات یا وضعیت آب و هوای نامناسب، سرویس تلفن ثابت قطع شود.خط ندادن یا طعی موضعی تلفن همراه موبایل نیز امری طبیعی است اما قطعی گسترده شبکه اینترنت، کاهش و دسترسی محدود آن امری است که در جهان نادر و منحصر به فرد است اما این امر نادر و منحصر به فرد در ایران تبدیل به یک عادت برای کاربران ایرانی شده است. شاید بر همین اساس است که مدیر عامل شرکت مخابرات ایران می گوید: «مردم مجبورند وضعیت اینترنت فعلی را تحمل کنند هر چند نمی توان با ایجاد محدودیت برای دیگران به سود رسید.»
منبع : سرمایه
