نام نویسنده: محمدجواد مفیدرام
وقتي در سه ماهه سوم سال 2008، براي اولين بار بازار نوت‌بوك با رشد 40 درصدي در تعداد به نسبت سال گذشته و با اختلاف 100 هزار دستگاه بيش‌تر، پذيراي 38 ميليون و 600 هزار دستگاه در جهان شد، بسياري از سرمايه‌گذاران در بازار رايانه‌هاي روميزي اين خبر را به عنوان يك زنگ خطر جدي قلمداد كردند تا سال جديد را با تغيير خط‌مشي آغاز كنند.
isuppli هم با پيش‌بيني كاهش سهم 9 درصدي در تعداد رايانه‌هاي روميزي و رشد 15 درصدي براي نوت‌بوك‌ها در سال 2009 امسال را به نام سال نوت‌بوك ثبت كرد تا ميزان توليد قطعه سازان نيز به همين نسبت در بخش PCها دچار كاهش شده و در قسمت نوت‌بوك‌ها افزايش يابد تا قيمت اين دستگاه‌هاي قابل حمل مسير سراشيبي را با سرعت بيش‌تري طي كند.
از طرفي بازار داخلي ايران نيز با تاثير اجباري از كاهش قيمت‌ها در بازار جهاني نوت‌بوك و همچنين تقاضاي رو به رشد مصرف‌كنندگان غير ارگاني براي خريد رايانه‌اي كه قابل حمل بودنش علاوه بر مزيت، ديگر تبديل به مد نيز شده است، روبهرو است.
همچنين سود يك جا روي هر دستگاه، حذف شدن دستمزد اسمبل كار از هزينه‌هاي فروشگاه نياز به فضاي كمتر براي نگهداري از جمله عواملي بوده است كه امروز در ويترين فروشگاه‌هاي قطعه فروش معروف نيز حداقل يك نوت‌بوك پيدا مي‌شود.
البته با توجه به مشكلات عديده توزيع نوت‌بوك‌ها، انتخاب براي متقاضيان شهرستاني قطعا به سادگي تهران نيست كه اين مساله باعث شده است حجم قابل توجهي از مبادلات نوت‌بوك‌هاي بازار داخلي در بازار تهران انجام بگيرد.
Dell محبوب‌ترين نوت‌بوك ايران (31 درصد)
در حالي كه برند امريكايي Dell با در دست داشتن نزديك به 31 درصد از سهم محبوبيت بازار در شاخص S&P پرفروشترين و محبوب‌ترين برند بازار ايران است، اما به دليل نداشتن يك نمايندگي با قدرت خريد و توزيع بالا (صرف نظر از علت آن)، به صورت پراكنده و توسط شركت‌هاي متعدد در كشور پخش مي‌شود.
البته با اين وجود تنوع كافي در مدل‌هاي اين برند، قيمت مناسب، اعتبار و شهرت برند از عواملي است كه باعث شده تا نوت‌بوك‌هاي Dell به‌رغم توزيع نا‌برابر در حجمي پايين، بيش‌ترين سهم از بازار نوت‌بوك ايران را از آن خود كند.
Dell بنابر آخرين آمار منتشر شده از DisplaySearch در امريكاي شمالي با 9/21 درصد سهم از بازار نوت‌بوك منطقه پرفروشترين و دراروپا، خاورميانه و افريقا پس از HP و Acer با 5/12درصد سهم بازار سومين برد پرفروش نوت‌بوك در بازار است.
SONY پرفروش در ايران؛كم فروش در جهان (27 درصد)
اما وضعيت نوت‌بوك‌هاي SONY در بازار ايران كمي متفاوت‌تر است. اين نوت‌بوك‌ها كه با توجه به محبوبيت خاص برند، به سرعت در ايران محبوب شد از حمايت رسمي شركت معتبري همچون ايران رهجو برخوردار است. لذا علاوه بر اينكه مشكل توزيع اشاره شده در مورد Dell را ندارد بلكه از نمايندگي‌هاي با سابقه و داراي تراكنش مالي بالا نيز برخوردار است كه يك نكته مثبت در سيستم توزيع شركت محسوب شده به طوري كه مي‌توانند در صورت وجود تقاضا اصل توزيع يكسان را در شهرستان‌ها نيز رعايت كنند.
البته Sony در ايران از برگ‌هاي دو شركت “نقش” و “امرتات” نيز در كنار توزيع‌كنندگان متعدد ديگر بهره مي‌برد كه شبكه‌هاي توزيع هر يك از اين شركت‌ها نيز قطعا به جا افتادن بيش‌تر اين برند در كشور كمك كرده اند.
ضمنا برند Sony در طول ساليان فعاليت خود در ايران همواره به عنوان يك برند با محصولات High End شناخته شده است و بدون در نظر گرفتن قيمت همواره مشتريان خاص و دوستداران Sony را در هر بازاري به همراه خود دارد.
اين در حالي است كه با زياد شدن تعداد رقبا در وارد كردن نوت‌بوك‌هاي اين شركت، مصرف كننده نيز ديگر مي‌تواند با اختلاف قيمت كمتري نسبت به گذشته نوت‌بوك مورد نظر خود را تهيه كند.
ضمنا Sony از ديد بسياري از مصرف‌كنندگان داراي طراحي‌هاي ظاهري مناسب‌تري نسبت به نوت‌بوك‌هاي Dell است اما محدوده قيمت براي مشترياني كه داراي بودجه كمتري هستند و تعدادشان نيز زياد است مناسب نيست و اين از جمله دلايلي است كه در حال حاضر SONY پر فروش‌ترين نوت‌بوك بازار ايران نيست. همچنين تنوع Dell به نحوي است كه جواب هر سليقه‌اي با كاربري‌ها گوناگون و بودجه‌هاي مختلف را مي‌دهد اما در عوض Sony از ميزان پراكندگي متناسب‌تري برخوردار است.
Sony با 3درصد رشد نسبت به شاخص تابستان 87 در حال حاضر با 4 درصد اختلاف سهم با Dell جايگاه دوم و 27درصد از سهم محبوبيت بازار ايران در شاخص S&P را در اختيار دارد. اگرچه اين برند با توجه به آمار DisplaySearch از نظر تعداد فروش در بين 5 برند برتر هيچ يك از بازارهاي مناطق امريكاي شمالي، اروپا، افريقا و خاورميانه جاي ندارد.
كم توجهي Toshiba به بازار ايران (12 درصد)
Toshiba كه زماني در بازار نوت‌بوك ايران آقايي مي‌كرد امروز با سردي بيش از پيش مشتريان روبهرو است و با 6 درصد كاهش سهم نسبت به زمستان 86 هم اينك تنها با 12درصد از سهم محبوبيت بازار در شاخص S&P در جايگاه سوم ايستاده است تا پاسخگوي متقاضيان قديمي خود باشد.
تنوع بسيار پايين را مي‌توان يكي از اصلي‌ترين دلايل سقوط اين برند در بازار نوت‌بوك ايران دانس به طوري كه محدوده كوچكي از كاربران را در بر مي‌گيرد. ضمنا حجم پايين عرضه اين مدل‌ها نيز به نسبت دو برند قدرتمند‌تر بازار فاصله Toshiba را با پرفروش‌ترين‌هاي بازار ايران زياد كرده است.
Toshiba بنابر آمار فوق در امريكاي شمالي با 9درصد سهم بازار در جايگاه پنجمين برند پرفروش منطقه ايستاده در حالي كه در بازارهاي اروپا، آفريقا و خاورميانه با 7/11 درصد در جايگاه چهارم بالاتر از Asus ايستاده است.
Acer فراتر از يك پديده (10 درصد)
بازار نوت‌بوك ايران از معدود بازارهاي فناوري است كه آن قدر از بازار جهاني عقب نيست به طوري كه اندكي تاخير در واردات ضرر مالي زيادي متوجه وارد كننده مي‌كند. لذا همواره برگ برنده شركت‌هاي بزرگ در اين موارد رو مي‌شود.
تيزهوشي مديران سازگار ارقام باعث شد تا Acer دومين برند با پشتوانه قوي در كشور باشد كه همزمان با رشد فوق سريع در بازارهاي جهاني در بازار ايران نيز بتواند رشد ثابتي را تجربه كند.
با توجه به شاخص S&P اين برند تابستان 87 با رشد 4 درصدي نسبت به زمستان 86 و رشد 3 درصدي در شاخص فعلي در مجموع با 7درصد رشد در حال حاضر 10درصد از سهم محبوبيت بازار شاخص S&P را از آن خود كرده است.
گرچه سازگار تنها با وارد كردن مدل‌هاي معدود به تقاضاي بودجه‌هاي پايين بازار پاسخ داد، اما در اين بخش از بازار جا خالي‌اي احساس مي‌شد كه Acer با در پيش گرفتن سياست جهاني مبني بر تمركز بر اين بخش از بازار سهم بالايي از آن را به خود اختصاص داده است.
البته در اين محدوده قيمتي حتما نياز بود تا يك شركت با سابقه در زمينه ارايه خدمات سخت افزاري پشتيبان اين برند باشد كه سازگار ارقام گارانتي مناسبي است حتي براي آن دسته از افرادي كه فكر مي‌كنند هيچ ارزاني بي‌دليل نيست.
تنها رقيب قدرتمند Acer در اين بخش از بازار Dell است كه با توجه به تنوع مدل‌هاي Acer و قيمت گذاري هوشمندانه مي‌توان گفت كه اين برند به راحتي در اين قسمت از بازار حكمراني مي‌كند.
با اين وجود خلا عرضه قابل قبول مدل‌هاي گران‌تر و ميني نوت‌بوك‌هاي اين برند به سادگي احساس مي‌شود.
البته از رشد فروش خيره كننده اين برند در 2 سال اخير در بازارهاي جهاني نيز نبايد گذشت. رشدي كه اين برند تايواني را در امريكاي شمالي پس از HP و Dell در جايگاه سوم با 14درصد و در اروپا، آفريقا و خاورميانه پس از HP در جايگاه دوم با 18درصد سهم بازار قرار داده است. اين در حالي است كه در بازار نت بوك‌ها (ميني نوت بوك) اين برند با قدرت خيره كننده‌اي در صدر جدول پرفروش‌ترين‌هاي بازار جهاني قرار دارد.
جايگاه دور از انتظار HP (9درصد)
اما پرفروشترين برند نوت‌بوك در بازار جهاني جايگاهي بهتر از پنجم در ميان برندهاي محبوب بازار ايران ندارد.
HP كه دو سال متوالي است در صدر جدول پرفروشترين نوت‌بوك‌هاي دنيا قرار دارد در ايران تنها با برخورداري از 9درصد سهم محبوبيت بازار در شاخص S&P در حالي پايين‌تر از Acer قرار دارد كه در آخرين آمار ارايه شده از DisplaySearch با 20 درصد سهم بازار در منطقه اروپا، افريقا و خاورميانه حكمراني مي‌كند.
اين برند امريكايي در ايران در بخش توزيع موقعيتي همچون Dell دارد اما حجم عرضه آن در بازار داخلي به مراتب كمتر از Dell است.
در حالي كه به عقيده بسياري نوت‌بوك‌هاي جديد HP بهترين طراحي ظاهري را در بين برندهاي موجود در بازار دارد، اما به دليل تنوع پيين در مدل‌هاي عرضه شده به بازار و همچنين محدوده قيمتي متوسط به بالا تنها توانسته است بخش كوچكي از مخاطبان ايراني را جذب خود كند.
البته اخيرا اين برند با عرضه مجدد برخي از محصولات اصلاح شده خود در شركت و اختصاص قيمت پايين‌تر چشم به قسمت‌هاي پايين دست بازار نيز دارد.
اما از طرفي ديگر اين برند امريكايي نيز نمي‌تواند از پشتيباني رسمي شركتي استفاده كند، لذا از اين طريق نيز بسياري از مشتريان ايراني را از دست خواهد داد.
پشتيباني ضعيف و عرضه پراكنده و محدود مي‌تواند از عمده‌ترين دلايلي باشد كه باعث شده HP به حق خود در بازار ايران نرسد.
شاخص S&P نتيجه آمارگيري هفتگي درباره موضوعات و اقلام مختلف از حدود 2500 واحد فعال در امر توزيع و فروش محصولات رايانه‌اي و ارتباطاتي است كه به صورت آنلاين در پورتال www.sandp.ir ثبت، جمع‌آوري و به صورت نمودارهاي آماري ارايه مي‌شود. بدون هرگونه ادعاي مربوط به ميزان جامعيت شاخص ارايه شده، آمار و تحليل آن به همراه نمودارهاي مقايسه‌اي به تفكيك تهران و شهرستان‌ها و در سايت www.sandp.ir براي دسترسي عموم موجود است. نظرات و پيشنهادات كارشناسانه خود را در حوزه ICT از طريق سايت ارسال كنيد.
منبع : فناوران
