تحولات سال‌های اخیر در حوزه فناوری نشان می‌دهد که هوش مصنوعی (AI) تنها یک ابزار کمکی نیست، بلکه در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی در تشخیص، درمان و حتی پیشگیری از بیماری هاست. از رادیولوژی گرفته تا جراحی رباتیک، امروز شاهد هستیم که الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند کاری انجام دهند که در گذشته فقط در توان پزشکان با تجربه و تجهیزات پیشرفته بود.
در این مقاله نگاهی می‌کنیم به این که هوش مصنوعی چگونه بیماری را درمان می‌کند + مثال‌های واقعی از پروژه‌هایی که در سطح دنیا در حال اجراست.
۱. تشخیص بیماری با هوش مصنوعی به شکل سریع‌تر و دقیق‌تر
یکی از بزرگ‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در تصویربرداری پزشکی است. شرکت‌هایی مانند Google Health و DeepMind موفق شده‌اند الگوریتم‌هایی توسعه دهند که می‌توانند با دقتی حتی بالاتر از پزشکان انسانی، بیماری‌هایی مانند سرطان سینه، تومورهای مغزی یا مشکلات شبکیه چشم را در مراحل اولیه تشخیص دهند.
یک مثال واقعی در حال انجام، پروژه ی DeepMind در انگلستان است که با تحلیل تصاویر اسکن شبکیه، بیماری‌های چشمی را بسیار سریع‌تر از روش‌های سنتی شناسایی می‌کند. این سرعت و دقت باعث می‌شود بیماران زودتر درمان شوند و احتمال بهبود به شکل چشمگیری افزایش یابد.
۲. درمان بیماری با هوش مصنوعی و با شخصی سازی درمان‌ها
هر بیمار شرایط ژنتیکی و فیزیولوژیکی خاص خود را دارد. در گذشته، درمان‌ها بیشتر به صورت عمومی و بر اساس استانداردهای کلی صورت می‌گرفتند. اما امروز با کمک هوش مصنوعی و یادگیری ماشین می‌توان داده‌های ژنتیکی و سوابق پزشکی هر فرد را تحلیل کرد و برنامه درمانی ویژه‌ای برای او طراحی نمود.
به عنوان نمونه و در یکی از مثال‌های واقعی در حال اجرا، شرکت Tempus در آمریکا داده‌های بیماران مبتلا به سرطان را پردازش می‌کند و به پزشکان کمک می‌کند تا بهترین ترکیب دارویی برای هر بیمار انتخاب شود. این یعنی پایان درمان‌های یکسان برای همه و حرکت به سمت پزشکی دقیق و فرد محور.
۳. ربات‌های جراح هوشمند
هوش مصنوعی تنها در تشخیص یا برنامه ریزی درمان‌ها کاربرد ندارد؛ بلکه در جراحی نیز وارد عمل شده است. در یکی از مثال‌های واقعی در حال اجرا، ربات‌های جراح مانند da Vinci Surgical System با بهره گیری از الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند با دقت میلی متری عمل‌های پیچیده را انجام دهند.
این فناوری نه تنها خطای انسانی را کاهش می‌دهد، بلکه دوران نقاهت بیماران را نیز کوتاه‌تر می‌کند. پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که استفاده از ربات‌های هوشمند در جراحی ستون فقرات و قلب به نتایج موفقیت آمیزتری منجر شده است.
۴. نقش هوش مصنوعی در کنترل عفونت‌های بیمارستانی
یکی از مشکلات جدی در مراکز درمانی، عفونت‌های بیمارستانی است. هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل داده‌های مربوط به جریان هوا، دما و رطوبت در بخش‌های مختلف بیمارستان، الگوهای انتقال بیماری را شناسایی کرده و به کادر درمان هشدار دهد.
در این بخش اهمیت طراحی زیرساخت‌های مناسب بیش از پیش مشخص می‌شود. برای مثال، اگرچه فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند پیش بینی و تحلیل کنند، اما بدون رعایت استانداردهای طراحی سیستم تهویه بیمارستان و اجرایی نمودن آنها، کنترل بیماری‌های عفونی به شکل کامل امکان پذیر نخواهد بود. به همین دلیل بسیاری از پروژه‌های جهانی، ترکیبی از هوش مصنوعی و استانداردهای مهندسی ساختمان را برای ایمن سازی فضاهای درمانی به کار می‌گیرند.
۵. پایش مداوم بیماران با دستگاه‌های پوشیدنی
یکی دیگر از قابلیت‌های هوش مصنوعی، تحلیل لحظه‌ای داده‌های دستگاه‌های پوشیدنی (Wearables) است. این دستگاه‌ها می‌توانند ضربان قلب، سطح اکسیژن خون، فشار خون یا حتی کیفیت خواب را پایش کنند. الگوریتم‌های هوش مصنوعی با بررسی این داده ها، می‌توانند مشکلات قلبی، دیابتی یا تنفسی را قبل از وقوع بحران پیش بینی کرده و به بیمار یا پزشک هشدار دهند.
در یکی از مثال‌های واقعی در حال انجام، شرکت Apple در همکاری با مراکز پزشکی، از داده‌های جمع آوری شده ساعت هوشمند اپل برای شناسایی زود هنگام مشکلات قلبی استفاده می‌کند.
۶. توسعه داروهای جدید و کمک به درمان بیماری‌ها با هوش مصنوعی
فرآیند کشف و توسعه دارو یکی از پرهزینه‌ترین و طولانی‌ترین مراحل درمان بیماری هاست. اما هوش مصنوعی توانسته این مسیر را به شدت کوتاه‌تر کند. با تحلیل میلیون‌ها داده مربوط به ساختار مولکولی داروها، الگوریتم‌ها می‌توانند ترکیبات جدیدی را پیشنهاد دهند که پتانسیل درمان بیماری‌های خاص را دارند.
برای مثال، شرکت Insilico Medicine توانسته است با استفاده از هوش مصنوعی، تنها در مدت ۴۶ روز یک داروی بالقوه برای فیبروز ریه طراحی کند؛ در حالی که این فرایند معمولا چندین سال به طول می‌انجامد.
۷. پشتیبانی هوشمند از کادر درمان
هوش مصنوعی تنها برای بیماران کاربرد ندارد؛ بلکه می‌تواند فشار روانی و کاری کادر درمان را کاهش دهد. چت بات‌های پزشکی مانند Ada Health یا دستیارهای هوشمند مبتنی بر AI می‌توانند به سوالات اولیه بیماران پاسخ دهند، اطلاعات پرونده‌ها را دسته بندی کنند و حتی در نوشتن گزارش‌های پزشکی به پزشکان کمک کنند.
این موضوع باعث می‌شود زمان پزشکان بیشتر صرف تشخیص و درمان تخصصی شود و فرآیند اداری و زمان بر کاهش پیدا کند.
۸. پردازش انبوه داده‌ها و پیشگیری از انواع بیماری‌ها
با رشد مداوم حجم داده‌های پزشکی و افزایش توان پردازشی، هوش مصنوعی روز به روز توانمندتر می‌شود. آینده‌ای نه چندان دور را می‌توان تصور کرد که در آن هوش مصنوعی نه تنها در تشخیص و درمان کمک می‌کند، بلکه در پیشگیری از بیماری‌ها نیز نقشی کلیدی ایفا خواهد کرد.
برای مثال، تحلیل لحظه‌ای داده‌های جمعیت شناسی و اپیدمیولوژی می‌تواند از وقوع پاندمی‌های مشابه کرونا پیشگیری کند یا حداقل سرعت واکنش کشورها را افزایش دهد.
نتیجه گیری درباره اینکه هوش مصنوعی چگونه بیماری‌ها را درمان می‌کند؟ + مثال‌های واقعی از AI:
بنابراین هوش مصنوعی امروز به یکی از موثرترین ابزارهای دنیای پزشکی تبدیل شده است؛ از تشخیص زود هنگام سرطان گرفته تا جراحی‌های دقیق، کشف داروهای جدید و حتی کنترل عفونت‌های بیمارستانی. البته این فناوری زمانی بهترین عملکرد را دارد که با سایر استانداردهای پزشکی و مهندسی، از جمله رعایت استانداردهای تهویه مطبوع در بیمارستان و زیرساخت‌های مناسب همراه شود.
ما در این مقاله سعی کردیم تا به این سوال مهم که هوش مصنوعی چگونه بیماری را درمان می‌کند؟ + مثال‌های واقعی در حال اجرا از آن بپردازیم. به نظر می‌رسد آینده درمان بیماری‌ها، ترکیبی از هوش انسانی، هوش مصنوعی و فناوری‌های مهندسی پیشرفته باشد؛ ترکیبی که می‌تواند جان میلیون‌ها نفر را نجات دهد.
