زیان ۴۵ میلیارد دلاری متا در پروژه متاورس طی چهار سال
چهار سال پس از آنکه مارک زاکربرگ برای تحقق رؤیای متاورس، نام فیسبوک را به متا تغییر داد، این شرکت دهها میلیارد دلار هزینه کرده اما هنوز دستاورد قابلتوجهی نداشته است. این زیانهای مداوم، تردیدهای جدی نسبت به این استراتژی و دوامپذیری بلندمدت آن ایجاد کردهاند.
طبق گفته منابع داخلی، پروژه متاورس به یک «گودال مالی» تبدیل شده که تا اوایل سال ۲۰۲۵ حدود ۴۵ میلیارد دلار بلعیده است. این رقم تقریباً معادل ارزش بازار ترکیبی رقبای اجتماعی چون اسنپ و پینترست، یا مبلغی است که ایلان ماسک برای خرید توییتر پرداخت کرد. بدتر آنکه زاکربرگ در گزارش مالی سال گذشته هشدار داد که این زیانها «به شکل معناداری افزایش خواهند یافت.
یاهو فاینانس با بیش از دوازده نفر از مدیران پیشین آزمایشگاه واقعیت متا (Reality Labs) گفتوگو کرده و همه آنها این واحد تحقیق و توسعه را «آشفته و فاقد کارایی» توصیف کردهاند. تغییرات مکرر در رهبری و جابجاییهای مداوم، محیطی پرآشوب ایجاد کرده، بهطوری که بسیاری از مدیران، بدون داشتن تخصص در حوزههای واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR)، از سایر بخشهای متا به این واحد منتقل شدهاند.
یکی از کارکنان سابق بخش تحقیقاتی، فضای کاری را «آشفته» توصیف کرد و گفت: افرادی از بخشهایی مثل اینستاگرام، بدون هیچ تجربه مرتبطی، به رهبری تیمهای واقعیت مجازی منصوب میشدند و به عنوان «قهرمانان محلی» شناخته میشدند. فرد دیگری نیز گفت که متا بهطور بیپروا «بازی بینگو با کارمندان» انجام میدهد و نقشهای مهم در AR و VR را به کسانی میسپارد که «واقعاً چیزی از آن نمیدانند». این ترکیب از رهبری ناآگاه و استراتژی محصول مبهم، به زیانهای هنگفت این واحد دامن زده است.
گزارشهای مالی نشان میدهد که زیانهای این بخش در سالهای اخیر جهش یافتهاند: بیش از ۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰، ۱۰ میلیارد در ۲۰۲۱، ۱۳ میلیارد در ۲۰۲۲ و ۱۶ میلیارد در ۲۰۲۳. تنها در سهماهه اول سال ۲۰۲۴، این بخش ۳.۸ میلیارد دلار دیگر زیان داده است — عددی که درآمد کل این واحد در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ را خنثی کرده است.
با وجود افزایش هزینهها، درآمد سالانه این واحد از سال ۲۰۲۱ به بعد بهدلیل فروش ضعیف و عدم موفقیت در جلب مخاطب عام، بهطور پیوسته کاهش یافته است. جین مانستر، تحلیلگر والاستریت از شرکت Deepwater Asset Management، به یاهو فاینانس گفت که این بخش «فاجعهای مالی» است که ارزش سهام متا را پایین میکشد.
در حالیکه برخی سرمایهگذاران همچنان امیدوارانه به آینده بلندمدت AR و VR نگاه میکنند، این خوشبینی بهتدریج در حال رنگ باختن است. اگر در آیندهای نزدیک پذیرش گستردهای از سوی عموم رخ ندهد، ادامه زیانهای سالانه ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلاری برای رؤیای متاورسی زاکربرگ، قابل دوام نخواهد بود.