هر کسب و کار و فعالیتی ممکن است پس از مدتی و بنا به دلایلی به انتهای خود برسد که شرکت‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. یک کسب و کار به دلایل مختلفی می‌تواند به کار خود پایان دهد، اما همه این پایان دادن‌ها به معنی منحل شدن شرکت نیست، شما به دلایلی مانند ادغام شرکت خود با شرکت‌های دیگر، راه اندازی کسب و کاری جدید و… می‌توانید به فعالیت شرکت خود پایان دهید. گاهی شرکتی که به پایان فعالیت حرفه‌ای بنا به دلایل مختلفی رسیده ولی پایان کار و فعالیت خود را در قالب انحلال به ثبت نرسانده است.
انحلال شرکت تجاری به دلایل مختلفی می‌تواند صورت بگیرد. از دلایلی که باعث انحلال شرکت می‌شود می‌توان به: انحلال بر اساس تصمیم شرکاء، انحلال به دلیل از بین رفتن یکی از عناصر شرکت، انحلال قهری، انحلال شرکت با حکم قضایی و یا انحلال به دلیل وضعیت خاص یکی از شرکاء اشاره کرد. همانطور که به برخی از دلایل انحلال شرکت‌های تجاری اشاره شد می‌توان گفت انحلال شرکت تجاری به دو بخش مجزا یعنی انحلال اختیاری یا انحلال اجباری تقسیم می‌شوند.
اگر شرکت در چنین شرایطی انحلال را به عموم اطلاع نداده باشد، دچار مشکلات مختلفی در برابر شرکا، مدیران، اداره مالیات و اشخاصی که با شرکت معامله نموده‌اند شود. پس بهترین راه برای جلوگیری از این مشکلات ثبت انحلال شرکت است.
موارد انحلال شرکت سهامی خاص
طبق قانون تجارت ایران، شرکت‌های سهامی (عام و خاص) در موارد زیر منحل می‌شوند:
- وقتی شرکت موضوعی را که برای آن تشکیل شده است انجام داده یا انجام آن غیر ممکن شده باشد.
- در صورتی که شرکت برای مدتی معین تشکیل شده و آن مدت منقضی گردیده باشد، مگر اینکه این مدت پیش از انقضا تمدید شده باشد.
- در صورت ورشکستگی (که تابع مقررات ورشکستگی خواهد بود.)
- هر موقع که مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام به هر علتی رای به انحلال شرکت بدهد.
- در صورت صدور حکم قطعی دادگاه.
موارد انحلال شرکت با مسئولیت محدود
علاوه بر مواردی که پیش‌تر در مورد انحلال شرکت‌های سهامی ذکر شد، نظیر انجام شدن موضوع یا پایان مدت شرکت و یا ورشکستگی، شرکت‌های با مسئولیت محدود در موارد ذیل منحل می‌شوند:
- در صورت تصمیم عده‌ای از شرکا که سهم‌الشرکه آنها بیش از نصف سرمایه شرکت باشد.
- در صورتی که به واسطه ضررهای وارده، نصف سرمایه شرکت از بین رفته و یکی از شرکا تقاضای انحلال کرده و محکمه دلایل او را موجه دیده و سایر شرکا حاضر نباشند سهمی را که در صورت انحلال به او تعلق می‌گیرد پرداخته و او را از شرکت خارج کنند.
- در مورد فوت یکی از شرکا، اگر به موجب اساسنامه پیش‌بینی شده باشد.
همچنین باید یادآوری کرد که تشکیل سرمایه احتیاطی در شرکت‌های با مسئولیت محدود نیز لازم‌الرعایه است. به این ترتیب که هر سال دست‌کم یک‌بیستم از عایدات خالص شرکت برای تشکیل سرمایه احتیاطی در نظر گرفته شود و هنگامی که سرمایه احتیاطی به عشر سرمایه شرکت رسید، ادامه آن اختیاری خواهد بود.
مراحل انحلال شرکت
اگر قصد تمدید برند را ندارید اولین قدم برای شروع مراحل انحلال شرکت تجاری تشکیل مجمع عمومی فوق العاده است که برای انحلال شرکت تصمیم می‌گیرد. مجمع پس از این که تصمیم به انحلال شرکت گرفت باید مدیر تصفیه را مشخص نماید. هنگامی که مدیر تصفیه انتخاب می‌شود، اعضاء و هیات مدیره دیگر اختیار و وظیفه‌ای در شرکت ندارند. مدیر تصفیه به عنوان نماینده شرکت برای انجام امور مربوطه، انتخاب می‌گردد.
زمان ماموریت مدیر تصفیه نباید بیش از ۲ سال طول بکشد. اشخاصی که دارای شخصیت حقوقی هستند نیز می‌توانند به عنوان مدیر تصفیه انتخاب شوند. شرکت در زمان تصفیه شخصیت حقوقی خود را حفظ می‌کند و طلبکاران می‌توانند برای تصفیه مطالبات خود به مدیر تصفیه مراجعه کنند و نمی‌توانند برای دریافت و وصول بدهی به سهامداران مراجعه کنند.
وظایف مدیر تصفیه چیست؟
مدیران تصفیه به محض شروع فعالیت خود دفاتر و اسناد شرکت را بررسی می‌کنند تا بتوانند بدهی و حساب‌های شرکت را محاسبه کنند. وظایفی مانند اتمام فعالیت‌های جاری شرکت، اجرای تعهدات شرکت نسبت به اشخاص حقیقی و حقوقی، تقسیم دارائی شرکت.
با توجه به نوع شرکت مراحل انحلال نیز متفاوت می‌باشد. انحلال شرکت سهامی خاص و انحلال شرکت با مسئولیت محدود با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند.
انحلال شرکت سهامی خاص
همانطور که اشاره شد مراحل انحلال شرکت با توجه به نوع آنها اندکی تفاوت دارند. از این رو در ادامه قصد داریم مراحلی را شرح دهیم که برای منحل کردن یک شرکت سهامی خاص باید آنها پشت سر بگذارید.
- تشکیل مجمع عمومی بطور فوق العاده، تنظیم صورتجلسه انحلال شرکت و امضا کلیه اعضا و سهامداران.
- انتخاب یکی از اعضاء به عنوان مدیر تصفیه شرکت و درج در صورتجلسه و امضا صورتجلسه توسط مدیر تصفیه، این شخص وظیفه انجام فعالیت‌های نهایی شرکت را بر عهده دارد.
- تعیین محل تصفیه شرکت.
- مراجعه به سامانه اداره ثبت، و ثبت صورتجلسه و طی مراحلی که بیشتر ورود اطلاعات می‌باشد.
- بارگذاری صورتجلسه در سامانه.
- پس از ثبت نهایی ارسال صورتجلسه انحلال شرکت سهامی خاص و لیست سهامداران و امضا آنها به اداره ثبت از طریق باجه‌های پستی.
- بعد از ۵ الی ۱۰ روز نتیجه ثبت صورتجلسه انحلال در سایت اداره ثبت قابل مشاهده است.
- مراجعه مدیر تصفیه شرکت به اداره ثبت جهت امضا ذیل اوراق و دریافت آگهی انحلال.
- در نهایت آگهی انحلال شرکت باید در روزنامه رسمی کشور و روزنامه کثیرالانتشار ثبت شود.
انحلال شرکت با مسئولیت محدود
مراحل انحلال شرکت با مسئولیت محدود نیز با شرکت‌های سهامی خاص شباهت‌هایی دارد. با این تفاوت که مدیر تصفیه می‌تواند از شرکا نباشد و در این حالت باید مدارک او را هم به اداره ثبت پست کرد.
مدت زمان خاصی برای اقدام جهت انحلال آن شرکت تعیین نشده است.
نکته دیگری که باید در هنگام انحلال شرکت با مسئولیت محدود به آن توجه داشته باشید این است که در بعضی از موارد شاهد این هستیم که دو نفر از شرکا در مجموع سهمی بالاتر از ۵۰% دارند، در این حالت در صورت امضاء این دو نفر انحلال آن شرکت امکان پذیر خواهد بود و نیازی به امضاء دیگران نیست.
سامانه ثبت و پیگیری انحلال شرکت
از طریق سامانه ثبت و پیگیری انحلال شرکت‌های آسان ثبت شما می‌توانید به راحتی و در سریع‌ترین زمان ممکن نسبت به انحلال شرکت خود اقدام نمایید. با دنبال کردن راهنمای ثبت شرکت آسان‌ثبت می‌توانید به راحتی این روند قانونی را به انجام برسانید. شما می‌توانید مراحل انحلال شرکت را با کمک و پشتیبانی تیم آسان ثبت انجام دهید.
از آنجایی که این خدمات تخصصی هستند و استفاده از آنها نیاز به دانش و مشاوره دارد و قوانین آنها مدام در حال تغییر و به روزرسانی است، کاری که آسان ثبت در راستای ثبت و پیگیری انحلال شرکت انجام می‌دهد شفافسازی و ساده‌سازی فرآیندها برای مشتریان است.
به بیان دیگر تیم آسان ثبت به ضروریات رفتارها و تغییرات فرآیندها آشنایی دارد و برای مشتری شفافسازی می‌کند چه اقدام و وظیفه‌ای را در چه بازه‌زمانی باید انجام دهد. این کار مشتریان را به جای ورود به پیچیدگی‌های قانونی و فرآیندی چند ارگان مختلف تنها با یک سازمان (آسان ثبت) طرف می‌کند.
