رئیس رگولاتوری اعلام کرده که وزارت ارتباطات در تلاش است با توجه به برنامه‌‌ریزی‌های انجام شده و همچنین تقسیم کار بین اپراتورهای ارتباطی، تا پایان سال ۱۴۰۳ به هدف ۲۰ میلیون پوشش خانوار و دسترسی ۶ میلیون کاربر به اینترنت فیبرنوری برسند. حالا این سوال به وجود می‌آید که با وجود اینکه تنها سه سال به پایان عمر دولت سیزدهم باقی مانده چگونه قرار است وزارت ارتباطات این هدف خود را عملی کند؟
به گزارش آی تی ایران، توسعه اینترنت بر مبنای تکنولوژی فیبر نوری از آن پروژه‌هایی است که از دولت اول محمود احمدی‌نژاد یعنی سال ۱۳۸۴ کلید آن زده شد؛ اما تصویب طرح اتصال منازل به فیبرنوری در زمستان سال ۱۳۸۹ و در دولت دوم محمود احمدی‌نژاد اتفاق افتاد. در همان سال هم پروانه اجرای این طرح به شرکت ایرانیان‌نت که با نام اپراتور چهارم نیز شناخته می‌شود، سپرده شد.
طبق تعهدات این پروانه قرار بود ایرانیان‌نت، در هشت سال ۶.۸ میلیون پورت فیبر نوری را با سرعت ۲۰ مگابیت برثانیه به منازل برساند؛ اما تا سال ۱۳۹۹ این شرکت با وجود داشتن انحصار در این بخش تنها توانست چند صد پورت آن هم در کرج واگذارد کند.
در سال‌های گذشته مدیران اپراتور چهارم که بارها تغییر کرده‌اند، نبود سرمایه‌گذار کافی و همچنین وجود تعهدات سخت پروانه را دلیل اصلی اجرا نشدن تعهدات خود عنوان کرده‌اند.
در شرایطی که با وجود بهتر بودن وضعیت اقتصادی بازار در دهه نود و کمرنگ بودن نوسانات ارزی اپراتور چهارم نتوانست براساس تعهداتش عمل کند، وزارت ارتباطات دولت سیزدهم از سال گذشته و همزمان با شروع به کار خود وعده داد که توسعه اینترنت بر مبنای فیبر نوری را جزء کارهای اصلی خود قرار داده است.
عیسی زارع‌پور در یک سال گذشته بارها به ضعف در ایجاد زیرساخت‌ها در شبکه اینترنت ثبات انتقاد کرده است. به باور او تنها نسخه شفا‌بخش توسعه شبکه اینترنت ثابت توسعه فیبر نوری در کشور است.
پاییز سال گذشته وزیر ارتباطات اعلام کرد که آنها به دنبال ایجاد ۲۰ میلیون پوشش فیبرنوری هستند. همان زمان بسیاری از کارشناسان و فعالان اینترنتی از جمله مدیرعامل سابق ایرانیان‌نت این هدف وزارت ارتباطات دولت سیزدهم را بسیار بلند پروازانه و دور از دسترسی اعلام کردند. با این حال وزیر ارتباطات و معاون او در رگولاتوری بارها در گفت‌وگو‌های خود بر رسیدن به این آمار پا فشاری کرده‌اند.
امیدوار برای رسیدن به هدف
پروژه پوشش ۲۰ میلیون فیبرنوری تا پایان عمر دولت سیزدهم به صورت رسمی در۲۵ بهمن ماه سال گذشته کلید خورد. این پروژه با رونمایی از طرح ملّی توسعه فیبرنوری منازل و کسب‌وکارها با افتتاح ۵۰۰ هزار پورت فیبرنوری پرسرعت، آغاز شد.
البته بیشتر این پورت‌ها آنطور که خود مدیران وزارت ارتباطات دولت سیزدهم هم اعلام کرده‌اند در دولت گذشته و توسط شرکت مخابرات ایران واگذار شده بود.
در گام بعدی هم ۲۷ اردیبهشت سال جاری همزمان با روز جهانی ارتباطات، رگولاتوری به نمایندگی از وزارت ارتباطات با ۹ اپراتور تفاهم‌نامه توسعه فیبرنوری در ۹ شهر کشور برای واگذاری هشت میلیون و ۵۰۰ هزار پورت فیبرنوری ظرف یک‌سال آینده به امضا رساند.
طبق آخرین آمار قابل مشاهده در سایت iranfttx.ir که متعلق به رگولاتوری است تا پایان مرداد ماه تعداد خانوارهای تحت پوشش فیبرنوری به عدد یک میلیون و ۷۳۱ هزار و ۳۳۹ رسیده‌اند. از سوی دیگر تعداد پورت منصوبه بر مبنای تکنولوژی فیبرنوری و VDSL هم به رقم یک میلیون و ۵۳۵ هزار و ۵۵۲ پورت رسیده است. همچنین طبق این آمار از میان این میزان خانوار تحت پوشش درآمده و پورت‌های نصب شده، تنها ۳۶۳ هزار و ۷۱۸ کاربر سرویس‌گیرنده اینترنت بر مبنای فیبر نوری و VDSL هستند. نگاهی به همین آمار ارائه شده توسط رگولاتوری نشان از توسعه کند فیبرنوری در کشور دارد.
صادق عباسی شاهکوه، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اما اعلام می‌کند که این پروژه به درستی و براساس برنامه‌ریزی انجام شده در حال پیش‌روی است.
او در گفت‌وگو با سایت راه‌پرداخت اعلام کرده که اگر به تعاریف میزان پوشش و تعداد پورت‌های منصوبه و همچنین واگذار شده دقت شود، شائبه در زمینه عقب ماندن دولت از ایجاد ۲۰ میلیون پوشش فیبر نوری از بین می‌رود.
عباسی در این مورد گفت: «در مورد توسعه فیبرنوری براساس مصوبه رگولاتوری تعاریف مشخصی برای پوشش فیبر نوری، پورت نصب شده و پورت واگذار شده وجود دارد. طبق این تعریف اگر اپراتوری به ۳۰۰ متری یک خانوار برسد، آن خانوار را تحت پوشش فیبر نوری حساب می‌کنیم. این تعریف به این خاطر است که پروژه اقتصادی شود. البته این تعریف یک شرط دوم هم دارد؛ یعنی گفتیم اگر به ۳۰۰ متری برسد و یک مشتری در این زمینه درخواستی بدهد، باید ظرف یک ماه به او سرویس فیبر نوری داده شود. به این صورت نیست که وقتی ایجاد زیرساخت فیبر نوری به ۳۰۰ متری یک خانوار رسید، پروژه رها شود.»
عباسی تاکید می‌کند میزان آمار تحت پوشش در حال حاضر بیشتر از یک میلیون و ۷۳۱ هزار و ۳۳۹ است که روی سایت ذکر شده و در این بخش میزان کارهای مخابرات به دلیل اینکه هنوز با رگولاتوری تفاهم نامه همکاری امضاء نکرده است ذکر نشده است.
تفاوت پوشش و میزان سرویس‌گیرنده فیبرنوری
با این حال اگر در نظر بگیریم حتی تاکنون سه میلیون پوشش فیبر نوری ایجاد شده؛ ولی این میزان پوشش، تفاوت فاحشی با میزان سرویس‌گیرنده در این بخش که بیش از ۳۶۳ هزار کاربرا اعلام شده، دارد.
عباسی با قبول عقب‌ماندگی در بخش سرویس‌گیرندگان فیبر نوری توضیح می‌دهد: «ستقبال نکردن مردم از این سرویس، دلایل مختلفی دارد. یک دلیل عمده این است که الان مردم استفاده از اینترنت روی موبایل را ترجیح می‌دهند چون راحت‌تر است و از نظر قیمتی و سرعت، اینترنت موبایل برایشان به‌صرفه‌تر است. این در حالی است که در کشورهای دیگر قیمت موبایل به مراتب بیشتر از قیمت اینترنت ثابت است.»
آنطور که او گفته است در حال حاضر متوسط هزینه ماهانه‌ای که مردم برای اینترنت موبایل پرداخت می‌کنند، حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان است که این هزینه وقتی به دلار تبدیل شود، دو دلار هم نمی‌شود.
او تاکید کرده که در مقابل هزینه اینترنت موبایل در دنیا بین ۵۰ تا ۶۰ دلار به صورت ماهانه است. عباسی در این مورد گفت: «درست است که میزان درآمد کاربران سایر کشورها با ما فرق دارد؛ ولی باز هم قیمت موبایل در ایران بسیار پایین‌تر از سایر کشورهاست. به همین دلیل مردم بیشتر عادت کرده‌اند از موبایل استفاده کنند.»
رئیس رگولاتوری در ادامه افزود: «از سمت دیگر این نکته را هم نباید فراموش کرد که شبکه اینترنت ثابت ما هم در این سال‌ها به شکل منطقی و استاندارد توسعه پیدا نکرده است. این دو عامل باعث شده مصرف اینترنت هر خط موبایل ما نسبت به حالت منطقی جهانی بسیار بالاتر باشد.»
طبق آماری که او ارائه داده، در اروپا متوسط حجم اینترنتی که توسط هر خط مصرف می‌شود در ماه ۵ گیگابایت است، ولی در ایران میزان مصرف اینترنت ماهانه روی موبایل ۱۰ گیگابایت است. در واقع مصرف اینترنت موبایل ایران به دلیل ارزانی و در دسترس بودن، دوبرابر مصرف موبایل در جهان است.
عباسی باور دارد که این تفاوت در مورد میزان سرعت هم دیده می‌شود. او در این مورد توضیح داد: «میزان مصرف ماهانه اینترنت ثابت در اروپا ۲۰۰ گیگابایت است؛ ولی میزان مصرف ماهانه اینترنت ثابت در ایران حدود ۴۰ گیگابایت است؛ یعنی مصرف ماهانه اینترنت ثابت در ایران یک‌‌پنجم اروپاست.»
عباسی تاکید می‌کند که رگولاتوری به کمک تسهیلات حمایتی دولت، تغییر در تعرفه بین اینترنت موبایل و اینترنت فیبرنوری در تلاش است تا توسعه در این بخش را سرعت ببخشد. همچنین در این زمینه رئیس رگولاتوری معتقد است که یکی دیگر از راه‌هایی که باعث فراگیر شدن استفاده از اینترنت فیبر نوری می‌شود، توسعه و تولید محتوای با کیفیت است.
او در این مورد گفت:«چیزی که مردم را به سمت استفاده از فیبر نوری می‌کشاند، محتواهایی است که به کمک سرعت اینترنت موبایل نمی‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. در دنیا هم به همین شکل است. تولید محتوا با کیفیت ۴K باعث شده مردم به جای استفاده از اینترنت موبایل به سمت استفاده از اینترنت ثابت برمبنای فیبر نوری بروند تا محتوای مورد نظر را با کیفیت بهتری دریافت کنند.» او اعلام کرده که در زمینه تولید محتوا در این بخش هم ضعف‌هایی وجود دارد؛ اما می‌توان امیدوار بود که در طول زمان این نقاط ضعف هم حل شود.
