اقبال شاکری، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به حمایت‌های مالی و قانونی مجلس از کسب‌وکارهای آنلاین گفت: مجلس از ورود تولیدات بومی محلی به بازارهای الکترونیک نیز استقبال می‌کند اما برای توسعه و افزایش کارآمدی آنها به نظارت هوشمند و مسلط بر کسب‌وکارهای آنلاین نیاز است.
نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با اقتصاد آنلاین با توجه به داده‌های گزارش سال ۱۴۰۰ دیجی‌کالا پیرامون سهم ۴درصدی خرده‌فروشی آنلاین در ایران از کل بازار خرده‌فروشی به برنامه مجلس برای حمایت از پلتفرم‌های حوزه تجارت الکترونیک و توسعه اقتصاد دیجیتال اشاره کرد و گفت: اگر به وضعیت جهان نگاه کنیم می‌بینیم که کشورهای منطقه و آسیا در حال سهم گرفتن در این زمینه هستند. ترکیه ۹ درصد، هند ۷ درصد و چین ۳۰ درصد از بازار خرده فروشی‌اش را به خرده‌فروشی آنلاین اختصاص داده است. در مجلس رویکردهای قابل مشاهده‌ای برای حمایت از کسب‌وکارهای آنلاین انجام گرفته است؛ نخست موضوع هوشمندسازی دستگاه‌های اجرایی است که درتبصره‌های قانون بودجه مورد توجه قرار گرفته است، رویکرد دیگر انجام خدمات به صورت الکترونیک مانند شرکت‌های آنلاین است و سومین رویکرد دنبال شده بحث یکپارچگی است. یعنی تا جای ممکن خدمات مرتبط از یک درگاه واحد انجام گیرد.
استقبال مجلس از ورود تولیدات بومی محلی به بازار الکترونیک
شاکری در ارتباط با ورود تولیدات بومی محلی به بازار تجارت الکترونیک و اقداماتی که مجلس برای حمایت و توسعه کسب‌وهای خرد و خانگی انجام داده یا برنامه‌هایی که در این حوزه دارد، گفت: مجلس در قالب بودجه این موضوع را دیده است و در قالب همان قوانین مذکور به این مسئله پرداخته است. مجلس کاملا از ورود تولیدات بومی به کسب‌وکارهای آنلاین استقبال می‌کند. اگر نیاز به نظارت و گره گشایی یا برطرف کردن موانع باشد، مجلس آماده است زیرا نکته‌ای بسیار حائز اهمیت است.
این عضو کمیسیون عمران مجلس یازدهم با بیان اینکه توسعه کسب‌وکارهای آنلاین به معنای از بین بردن بازار خرده فروشی نیست، گفت: بازار تجارت الکترونیک می‌تواند بستر جدیدی برای خرده فروشی و تولیدات بومی محلی فراهم کند. خرده فروش‌ها هم در مغازه و هم با استفاده از پلتفرم‌های آنلاین می‌توانند کالای خود را بفروشند بنابراین آنها باید آموزش ببیند. کسب‌وکارهای خرد و بومی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای و بازارهای تجارت الکترونیک وحشت دارند و فکر می‌کنند این بازارهای آنلاین موجب کسادی بازار آنها خواهد شد در حالی که اینطور نیست و این بازارها می‌توانند موجب ارتقاء کسب‌وکارهای بومی و خرد شوند.
وی همچنین افزود: به عنوان مثال یک مزرعه‌داری که از طریق دلال‌ها باید کالای خود را در بازار عرضه کند به کمک پلتفرم‌های آنلاین می‌تواند خودش کالایش را با قیمت مورد نظر دست مشتری برساند و مشتری می‌تواند به صورت مستقیم با آنها در ارتباط باشد. این موضوع به افزایش رقابت و کیفیت کالاها و البته کاهش قیمت کمک می‌کند.
نقش محوری سازمان توسعه تجارت در حضور کسب‌وکارهای آنلاین ایرانی در بازارهای منطقه
این عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در توضیح راهکار حضور کسب‌وکارهای آنلاین پتانسیل به بازارهای اقتصادی منطقه، گفت: سازمان توسعه تجارت باید در این زمینه فعال شود، به عنوان رئیس گروه دوستی پارلمانی در حال برگزاری نشست مشترک با زیمبابوه هستم و سازمان توسعه تجارت وزارت صمت نقش اساسی در این زمینه دارد. این سازمان می‌تواند با ایجاد نمایشگاه‌های دائمی داخل کشور و حضور در نمایشگاه‌های خارج از کشور شرایط حضور این کسب‌وکارهای آنلاین در بازارهای اقتصادی منطقه را فراهم کند.
وی ادامه داد: کالای دانش بنیان که منحصر به فرد است به صورت دائمی در نمایشگاه بین المللی کشورمان عرضه می‌شود، ارتباط ما با نمایشگاه‌های دائمی باید برقرار شود و این کسب‌وکارها را برای حضور در این نمایشگاه‌ها تشویق کنیم، نحوه ارائه اطلاعات را بهبود بخشیم. جوانان ما در این عرصه‌ها پیشرو هستند و دولت باید زمینه ارتباطی را فراهم کند.
مرکز پژوهش‌های مجلس از داده‌ها و اطلاعات گزارش‌های عملکردی کسب‌وکارهای آنلاین استفاده می‌کند
شاکری در خصوص ارتباط مجلس و دولت با کسب‌وکارهای آنلاین و استفاده از داده‌های آماری آنها برای تصمیم‌گیری‌های کارشناسی، گفت: برخی از دستگاه‌های ما چون سامانه برخط و دقیقی ندارند، از داده این حوزه‌ها استفاده می‌شود. مرکز پژوهش‌های مجلس از داده‌ها و اطلاعات گزارش‌های عملکردی این کسب‌وکارها استفاده می‌کند.
مشکل خاصی برای ورود کسب‌وکارهای آنلاین در بورس وجود ندارد
وی در پاسخ به سوالی درباره شرایط ورود کسب‌وکارهای آنلاین به بورس، گفت: اطلاعات دقیقی ندارم اما به نظر می‌رسد مشکل خاصی در این زمینه وجود نداشته باشد، اگر این کارها انجام نشود، جوانان ما حاضر به انجام کار در این حوزه‌ها نخواهند بود، نسل تحصیل کرده باید هویت خود را در این نوع کارها بیاید.
توسعه کسب‌وکارهای آنلاین مورد توجه دولت و مجلس
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، افزود: مشکلاتی که در این زمینه‌ها وجود دارد، آسیب‌های فروانی به ما زده است حتی کنترل بسیاری از امور را با مشکل مواجه کرده است. سامانه یکپارچه می‌تواند اطلاعات خوبی را برای رصد، مدیریت و کنترل موانع تولید و توزیع آن به ذی نفعان دهد. از این رو رویکرد مجلس حمایتی است و تصویب درگاه واحد مجوزهای کسب‌وکار از مهم‌ترین حمایت‌های مجلس بود.
وی در ادامه یادآور شد: مجلس قطعا دنبال توسعه کسب‌وکارهای آنلاین و اقتصاد دیجیتال و توسعه استارت‌آپ‌ها است و این موضوع مورد توجه دولت هم است، به خصوص معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری این موضوعات را رصد می‌کند. آخرین حمایت مجلس در این زمینه هم بحث حمایت از کالاهای دانش بنیان بود، مجلس به این سمت علاقه دارد و رویکرد مجلس در این زمینه قابل توجه و تقدیر است.
وزارت صمت نقش موثری در توسعه پلتفرم‌های ایرانی دارد
شاکری در توضیح تاثیر تحریم‌ها بر این وضعیت و توسعه پلتفرم‌های ایرانی و جذب سرمایه خارجی در شرایط تحریم، گفت: پلتفرم‌ها عمدتا خصوصی هستند بنابراین موانع دولتی برای توسعه ندارند، بخش خصوصی خیلی از کارهایی که برای بخش دولتی با محدودیت همراه هست را می‌توانند انجام دهند. البته وزارت صمت نقش عمده در این زمینه دارد. یکی از ایراداتی که به وزارت صنعت، معدن و تجارت گرفته می‌شود یا بحث استیضاح وزیر صمت را مطرح می‌کند، به دلیل عدم توجه آنها به همین موضوعات است. مجلس نقایص و کوتاهی‌ها را می‌بیند.
ضرورت نظارت هوشمند و مسلط بر کسب‌وکارهای آنلاین
وی با تاکید بر حمایت از کسب‌وکارهای آنلاین و پلتفرهای ایرانی، تصریح کرد: در عین حال این کسب‌وکارها باید کنترل و مدیریت شوند. موقعی مباحثی پیرامون قیمت سازی این پلتفرم‌ها و ضایع شدن حق مردم مطرح شد لذا در همان زمان محدودیت‌هایی برای آنها ایجاد شد، این نشان می‌دهد که دستگاه نظارتی هوشمند مسلط در این حوزه نداریم.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی معتقد است: زمانی این کسب‌وکارهای آنلاین را رها و پس از مدتی با آنها برخورد می‌کنیم و بهتر است بگویم این نوع برخوردها و قبض و بسط دادن به فعالیت‌های کسب‌وکارهای آنلاین آسیب می‌زند و حتی رانت هم ایجاد می‌کند. بنابراین ضمن حمایت، دستگاه اجرایی مرتبط با این کسب‌وکارها باید قدرت کنترل داشته باشند. به عنوان مثال شرکت‌های حقوقی عضو نظام مهندسی یکی از نمونه‌های رفتاری در این نمونه است، زمانی میلیارد میلیارد قرارداد می‌بستند بدون آنکه دستگاهی بر آنها نظارت کند، وضع تا جایی پیش رفت که وزارت راه و شهرسازی به برخورد با آنها پرداخت. این چنین مدیریت و کنترل، ثبات بازار را به هم می‌زند. ما به این کسب‌وکارها برای ثبات در بازار و جذب سرمایه نیاز داریم لذا دستگاه نظارتی به اندازه اهمیت این کسب‌وکارها باید به وظیفه خود بپردازند.
