راهکار تکنولوژی برای زندگی شهری امن و سالم

در ماه آوریل سال 2017، مردی با کامیون سرقتی وارد یک منطقه خرید شلوغ در مرکز استکهلم شد و در اثر برخورد با یک فروشگاه بزرگ، 15 نفر را مجروح و چهار نفر را کشت. این حمله تروریستی دولت سوئد را بر آن داشت تا بررسی کند که چگونه می‌توان با بهره‌گیری از فناوری دیجیتال، از این نوع حوادث در آینده جلوگیری کرد. در همین راستا، این کشور یک برنامه تحقیقاتی چهار ساله را برای آزمایش یک نوع ژئوفنسینگ (geofencing)، در محیط‌های شهری آغاز کرد. بنا به گزارش نیویورک تایمز، ژئوفنسینگ یک ابزار مجازی است که از نرم‌افزار GPS یا فناوری مشابه استفاده می‌کند تا یک اقدام از پیش برنامه‌ریزی ‌شده در زمان واقعی را برای وسایل نقلیه و با هدف کنترل حرکات آنها در یک منطقه جغرافیایی طراحی کند. این فناوری می‌تواند سرعت خودرو را در داخل آن منطقه مشخص تنظیم کرده و تعیین کند که آیا وسیله نقلیه به آنجا تعلق دارد یا خیر. همچنین قادر است به طور خودکار وضعیت رانندگی خودروهای هیبریدی را به حالت رانندگی خودکار تغییر دهد.

بنا به گزارش نیویورک تایمز، یوهانس برگ، مشاور ارشد دیجیتالی‌سازی در اداره حمل‌ونقل سوئد، گفت: «این فناوری می‌تواند ایمنی ترافیک را بهبود بخشد و انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد». او اضافه کرد: «همچنین این پتانسیل وجود دارد که با اتکا به این فناوری، سرعت خودرو را بر اساس جاده و شرایط آب‌وهوایی تنظیم کرده و همچنین از رعایت مقرراتی مانند توقف وسیله نقلیه در صورتی که راننده مجوز ورود به یک منطقه دارای حصار جغرافیایی را نداشته باشد، اطمینان حاصل کرد».

سوئد که در سال 2019 مجموعه‌ای از آزمایش‌های ژئوفنسینگ را آغاز کرده است، مدت‌هاست که در حوزه ایمنی خودرو به یک مبتکر تبدیل شده است. این کشور در دهه 1990، پروژهVision Zero  را معرفی کرد که رویکردی برای ایمن‌تر کردن ترافیک جاده‌ای بود. هدف این فناوری از بین بردن تمام مرگ‌ومیرهای ناشی از ترافیک و صدمات جدی با ایجاد لایه‌های حفاظتی متعدد است. اکنون سوئد یکی از پایین‌ترین نرخ مرگ‌ومیر تصادفات در جهان را دارد. به دنبال آن در اوایل سال جاری، وزارت حمل‌و‌نقل ایالات متحده هم به طور رسمی ‌این استراتژی را برای مقابله با افزایش چشمگیر تعداد کشته‌ها در ایالات متحده اتخاذ کرد.

جابجایی ایمن به کمک فناوری

مدتی است که در استکهلم، برنامه‌های آزمایشی حصار جغرافیایی بر ترافیک تجاری در مرکز شهر متمرکز شده‌ که کار آن ارزیابی این نکته است که آیا ارسال مرسولات می‌تواند با سرعت کمتر و در طول شب – حتی زمانی که افراد کمتری در خیابان‌ها تردد دارند- انجام شود؟ برگ معتقد است که «تغییر به ماشین‌رانی الکتریکی، در ترکیب با سرعت کمتر، می‌تواند تحویل مرسولات کامیون‌ها در شب را تا حدودی بی‌صدا کند». افزایش تحویل‌های شبانه می‌تواند ازدحام در ساعات شلوغی روز را کاهش دهد و جریان ترافیکی یکنواخت‌تری در شبانه‌روز ایجاد کرده و در نهایت کیفیت زندگی یک منطقه را بهبود ‌بخشد. در آزمایش دیگری، حسگرهایی به پیاده‌روها اضافه شدند که جریان حرکت عابر پیاده را کنترل ‌کنند. این امر سبب کاهش سرعت در وسایل نقلیه شد. برگ در این زمینه استدلال کرد که کامیون‌ها در واقع به طور خودکار سرعت خود را کاهش می‌دهند.

گوتنبرگ، دومین شهر بزرگ سوئد، از ‌پیشروان آزمایش ژئوفنسینگ حمل‌ونقل عمومی بوده است. از سال 2015، این شهر با همکاری شرکت ElectriCity، از جمله گروه Volvo، این فناوری را در اتوبوس‌های دو مسیر شلوغ مانند خیابان‌های خرید و تقاطع‌ها، پیاده سازی کرد. باتوجه به این فناوری، اپراتورهای اتوبوس، اطلاعات مربوط به تغییرات ایجاد شده در مسیر را به صورت خودکار دریافت خواهند کرد.  در طول آزمایشی که به تازگی تکمیل شده است، اتوبوس‌ها با سرعتی مطمئن و کم‌مصرف در حالت رانندگی خودکار در مناطق تعیین‌شده کار کردند. مالین استولد، مدیر پروژه اداره حمل‌ونقل شهری گوتنبرگ، می‌گوید: «ما ژئوفنسینگ را ابزاری برای ایجاد شهری امن‌تر با کیفیت هوای بهتر و صدای کمتر می‌بینیم». سایر پروژه‌های آزمایشی که برخی از آنها در حال فعالیت هستند، شامل افزایش ایمنی تردد در اطراف مدارس و ایجاد مناطق هوشمند ترافیک شهری برای محافظت از دوچرخه‌سواران می‌شود. فناوریGeofence  که وسایل نقلیه حمل‌ونقل عمومی ‌را در تقاطع‌های پیچیده در اولویت قرار می‌دهد، در حال حاضر برای ترافیک روزمره در گوتنبرگ استفاده می‌شود. استولد گفت: «ژئوفنسینگ همچنین می‌تواند به استفاده پویاتر از فضاهای شهر کمک کند. با این فناوری به راحتی می‌توان مناطق را تغییر داد و از آن برای اهداف مختلف بسته به زمان روز یا فصل استفاده کرد».

رودریگ الفاحل، هماهنگ‌کننده اصلی برنامه ملی ژئوفنسینگ سوئد، در گفتگو با نیویورک تایمز گفت: «فناوری ژئوفنسینگ برای مدتی در حال توسعه بوده و اکنون برای ارتقا هدف‌یابی پیام‌ها از GPS تلفن‌های همراه بهره می‌گیرند». این فناوری از ماه ژوئن سال جاری در مدیریت ناوگان تجاری، تنظیم حداکثر سرعت، کنترل پارک اسکوترهای الکترونیکی و تقویت برخی از سیستم‌های پیشرفته کمک راننده مانند کمک سرعت هوشمند (ISA) در تمام وسایل نقلیه جدید اتحادیه اروپا اجباری خواهد بود. با این حال جمع‌آوری، استانداردسازی و دیجیتالی کردن داده‌ها برای پیاده‌سازی گسترده ژئوفنسینگ، همچنان یک چالش است. توسعه‌دهندگان در قدم اول باید راهی برای خوانش و پیروی از قوانین راهنمایی و رانندگی توسط ماشین‌ها و تصمیم‌گیری در مورد استانداردهای ارتباطات بیابند.

امروزه همکاری در اروپا از طریق پروژه‌هایی مانند GeoSence و NordicWay توسعه یافته و آنان به این نتیجه رسیدند که ژئوفنسینگ در آستانه استفاده گسترده‌تر قرار گرفته است. الفاحل گفت: «این فناوری ابزاری برای شهرها است. گرچه شما می‌توانید شهر را به روش دیگری برنامه‌ریزی کنید، اما ما در تلاش هستیم تا پتانسیل و تأثیرات آن بر ترافیک و سیستم حمل‌ونقل را بررسی کنیم». او در ادامه افزود: «این تحولات فقط در مورد توسعه فناوری نیست، بلکه در مورد ایجاد سیستمی ‌است که مفید و مورد قبول همه باشد».

برگ، از اداره حمل‌ونقل سوئد، مدعی شد که برنامه آزمایشی آن‌ها در سال آخر خود، به اندازه کافی نتایج امیدوارکننده‌ای به همراه داشته است و اکنون دولت سوئد در حال بررسی قوانین اصلاح ترافیک و سایر قوانین است تا شهرداری‌ها بتوانند از ژئوفنسینگ برای مدیریت ترافیک استفاده کنند. همچنین برگ گفت: «گرچه این فناوری ممکن است برای متوقف کردن تروریست‌ها، تاثیری کامل و بی‌نقص داشته باشد، اما وقتی می‌توانید فناوری را هوشمند و سیستم حمل‌ونقل را پویاتر کنید، خواهید توانست یک سیستم حمل‌ونقل پایدار هم ایجاد کنید. این تحولات همه‌چیز را کارآمدتر می‌کند؛ چراکه هدف اصلی، ایمنی و پایداری است».  بدیهی است که کاربردهای جدید فناوری می‌توانند نگرانی‌های درباره حریم خصوصی را ایجاد کنند. با این حال، کارشناسان می‌گویند یکی از دلایلی که اتحادیه اروپا را مجهز به ایمن‌ترین سیستم جاده‌ای در جهان می‌دانند، این است که کشورهای عضو بر مسئولیت اجتماعی، همراه با حقوق فردی تأکید دارند.